قرارداد فی مابین چیست؟ + بررسی شرایط انواع قرارداد فی مابین

قرارداد فی مابین اصطلاحی است که در میان حقوقدانان و مردم به‌ طور گسترده‌ای به کار می‌رود. این ترکیب به قراردادی گفته می‌شود که بین دو یا چند طرف امضا شده ‌است. در واقع اصطلاح «فی مابین»، به عنوان «میان»، «بین» و «وسط» معنا می‌شود. زمانی‌ که طرفین، امضای قرارداد را تجربه می‌کنند، اصطلاح فی مابین برای آن به کار می‌رود. یعنی این قرارداد بین شخص الف و ب منعقد شده‌ است.

تصور کنید شخصی قصد دارد استفاده از منافع باغ خود را به مدت ۳ ماه به شخص دیگری اعطا کند. آن‌ها با یکدیگر قراردادی منعقد می‌کنند. این قرارداد بین مالک و طرف مقابل منعقد می‌شود. در این حالت هر کدام از آن‌ها به‌ عنوان طرفین این قرارداد هستند. یعنی در این شرایط گفته می‌شود که قرارداد فی مابین مالک و شخص منتفع امضا شده است.

تصور کنید شخصی قصد دارد یک ماشین را به شخص دیگری اجاره دهد. آن‌ها برای این موضوع قرارداد اجاره یا اجاره نامه ماشین را منعقد می‌کنند. در این حالت آن‌ها هر توافقی که داشته باشند، اگر با ذات عقد اجاره و قانون در تضاد نباشد، صحیح است. یعنی این امکان وجود دارد که مالک برای اجاره دادن این ماشین مبلغی کم‌تر یا بیشتر از میزان اجاره‌ عرفی دریافت کند. اگر طرف مقابل با علم به این موضوع، بهای اجاره را بپردازد، این قرارداد صحیح است. در واقع در قراردادهایی که طرفین امضا می‌کنند، توافق و تراضی آن‌ها به‌ همراه رعایت شرایط عمومی صحت قرارداد ضرورت دارد.

قرارداد فی مابین چیست؟

هر قراردادی برای تشکیل شدن به ۲ یا چند شخص نیاز دارد. این اشخاص ممکن است دو شخص حقیقی، شخص حقوقی یا ترکیبی از آن‌ها باشند. به ‌جهت اینکه قرارداد بین طرفین آن منعقد می‌شود، اصطلاح قرارداد فی مابین در جامعه و نزد حقوقدانان مشهور شده ‌است. در شرایطی که افراد قصد داشته باشند در خصوص قراردادی توضیحات خود را بیان کنند یا مفاد آن را بنویسند، از این ترکیب استفاده می‌کنند. یعنی در متن آن نوشته می‌شود که قرارداد فی مابین این افراد منعقد شده ‌است. البته این مورد یک موضوع الزامی نیست و صرفا اصطلاحی رایج محسوب می‌شود. یعنی اگر در متن قرارداد نوشته ‌شده باشد، قرارداد بین یا میان دو طرف منعقد شده نیز صحیح خواهد بود.

قرارداد فی مابین دو شریک

شراکت در قانون مدنی به معنی اجتماع دو یا چند مالک به ‌صورت مشاعی در مال واحد است. زمانی ‌که دو نفر در یک خانه به ‌صورت مشاعی مالک باشند، یعنی این ۲ نفر در تمام اجزا این خانه شریک هستند. آن‌ها می‌توانند در مورد این مال با یکدیگر قراردادی را امضا کنند. چنانچه توافق‌های آن‌ها مطابق قانون باشد و هر دو طرف شرایط اساسی صحت معامله را رعایت کنند، نمونه قرارداد فی مابین شرکا صحیح است. اگر این دو شریک با یکدیگر توافقاتی مطابق قانون داشته باشند، چون هر دو شریک نسبت ‌به آن رضایت دارند، قرارداد نیز صحیح خواهد بود.

تصور کنید دو نفر قصد دارند با یکدیگر یک رستوران کوچک را اداره کنند و قرارداد شراکت رستوران تنظیم شود. یکی از آن‌ها در زمینه غذاهای ایرانی و سنتی مهارت دارد و تخصص فرد دیگر در زمینه غذاهای ملل است. آن‌ها با یکدیگر قرارداد فی مابین دو شریک را تنظیم می‌کنند. سپس توافق‌ها و شرایط خود را می‌نویسند. در نمونه قرارداد فی مابین شرکا باید مشخصات هر کدام از آن‌ها و شرح وظایف شرکا ثبت شود. اگر آن‌ها با مفاد این قرارداد موافقت داشته باشند، این قرارداد را امضا می‌کنند.

نمونه قرارداد فی مابین دو نفر

زندگی اجتماعی انسان‌ها ایجاب می‌کند تا افراد برای پیشبرد اهداف خود، با دیگران همکاری داشته باشند. استفاده از تجربه و مهارت دیگران سبب سرعت بخشیدن به مسیر رشد و تحول خواهد شد. ممکن است شخصی دارای سرمایه بوده ولی مهارت خاصی نداشته باشد. در این حالت او برای کسب سود از این سرمایه، آن را در اختیار افرادی قرار می‌دهد که دارای مهارت خاصی هستند.

به ‌عنوان مثال، تصور کنید شخصی ۵۰۰ میلیون تومان دارد. در مقابل، شخصی دارای ایده‌ای برای راه‌ اندازی یک کسب‌ و کار است. این فرد به ۵۰۰ میلیون تومان نیاز دارد. آن‌ها با یکدیگر توافق می‌کنند تا یکی از آن‌ها سرمایه خود را بدهد و دیگری از مهارت خود استفاده کند، تا این کسب‌ و کار راه‌ اندازی شود. ممکن است فردی که مهارت دارد به صاحب سرمایه تضمین دهد که بعد از یک ‌سال با رشد کسب‌ و کار می‌تواند ۳ برابر مبلغ اصلی، سود دریافت کند. این موارد به توافق آن‌ها و مفاد نمونه قرارداد فی مابین دو نفر بستگی دارد.

قرارداد فی مابین خریدار و فروشنده

یکی از پرکاربردترین قراردادهایی که از گذشته تاکنون در بین مردم رواج دارد، قرارداد بیع یا قرارداد خرید و فروش است. به‌ موجب این قرارداد، فروشنده و خریدار توافقات و شروط خود را به‌ همراه مشخصات مال موضوع معامله و مبلغ قرارداد می‌نویسند. سپس هر دو طرف آن را امضا می‌کنند.

تصور کنید دو نفر قصد دارند قرارداد فروش موتور سیکلت را منعقد کنند. در این حالت آن‌ها در متن قرارداد فی مابین ابتدا مشخصات خود را به‌ همراه آدرس می‌نویسند. بعد از آن مشخصات موتورسیکلت را به‌ طور کامل به‌ همراه مبلغ معامله ثبت می‌کنند. اگر دو طرف شروط یا توافقاتی دارند، این موارد را نیز می‌نویسند. در صورت موافقت، هر دو طرف متن قرارداد فی مابین خریدار و فروشنده را امضا می‌کنند. معمولا در این قرارداد در مورد زمان تحویل مال موضوع معامله، نحوه پرداخت مبلغ آن و وجه التزام نکاتی نوشته می‌شود. وجه التزام مالی است که هر دو طرف میزان آن را تعیین می‌کنند تا اگر طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرد، این مبلغ را بپردازد.

نمونه قرارداد فی مابین کارگر و کارفرما

زمانی ‌که شخصی قصد دارد برای انجام کاری، کارگری را در اختیار بگیرد، لازم است که با کارگر خود، نمونه قرارداد فی مابین کارگر و کارفرما را تنظیم کند. در این قرارداد مشخصات کارفرما و کارگر به‌ همراه موضوع قرارداد نوشته می‌شود. سپس زمان اجرای تعهد قراردادی و دستمزد کارگر به‌ همراه سایر شروط و توافقات آن‌ها ذکر خواهد شد. در این نوع از قراردادها، معمولا طرفین امکان توافق بر خلاف متن قانون کار را ندارند زیرا قانون کار با نظم عمومی کشور مرتبط و بخش‌های زیادی از آن، در همه حال، الزامی است حتی اگر طرفین، مایل به اجرای این تعهدات قانونی نباشند.

تصور کنید شخصی یک کارگاه تولید خشکبار دارد. این شخص برای انجام هر چه بهتر کار مورد نظرش، تعدادی کارگر استخدام می‌کند. این کارفرما برای هر کدام از کارگرها نحوه انجام کار، وظایف آن‌ها، میزان حقوق و ساعت کار را شرح می‌دهد. سپس با آن‌ها قرارداد استخدام امضا می‌کند. آن‌ها در متن قرارداد مشخصات هویتی کارفرما و کارگر را به ‌همراه موضوع کار، دستمزد کارگر و ساعت کار می‌نویسند. سپس تاکید می‌شود که مرجع حل اختلاف کار به عنوان مرجع حل اختلاف قرارداد آن‌ها است. این قرارداد با امضای طرفین منعقد می‌شود و هر دو طرف ملزم به رعایت مفاد آن هستند.

قرارداد فی مابین کارفرما و پیمانکار

در شرایطی که کارفرما برای اجرای پروژه مدنظر خود، به شخص یا تیم متخصص نیاز داشته باشد، قرارداد پیمانکاری را با طرف مقابل امضا خواهد کرد. قرارداد کارفرما و پیمانکار قرارداد مهمی است. یکی از طرفین که کارفرما نام دارد، متعهد می‌شود تا سرمایه لازم برای اجرای موضوع قرارداد را به پیمانکار بپردازد. پیمانکار نیز که وسایل، تجهیزات و افراد متخصص را در اختیار دارد، متعهد می‌شود که ظرف مدت معینی پروژه را تحویل دهد. در واقع به واسطه این قرارداد، یک تعهد متقابل ایجاد می‌شود و هریک از طرفین قرارداد فی مابین، تعهداتی را اعم از مالی یا عملیات فنی، در مقابل یکدیگر عهده دار می‌شوند.

به این مثال توجه کنید

تصور کنید شخصی قصد دارد در یک روستای محروم یک درمانگاه بسازد. این شخص ساخت بنای درمانگاه را به یک پیمانکار واگذار می‌کند. آن‌ها در قرارداد فی مابین کارفرما و پیمانکار درباره زمان تحویل پروژه، هزینه‌ها و نحوه پرداخت مبلغ آن توافقاتی را ثبت می‌کنند. پیمانکار با استفاده از تجهیزات و وسایلی که در اختیار دارد و با بهره‌مندی از تجربه افراد متخصص در زمینه‌های مختلف، متعهد می‌شود تا پروژه را به ‌موقع تحویل دهد. آن‌ها می‌توانند برای این قرارداد وجه التزام نیز تعیین کنند.

خدمات ما در زمینه قراردادها

به دلیل اهمیت فوق‌العاده تنظیم قرارداد، تیم حقوقی رکلا به صورت تخصصی در این زمینه فعالیت دارد.

اگر قصد دارید قراردادی منعقد کنید بهتر است ابتدا از طریق مشاوره حقوقی تلفنی با کارشناسان حقوقی در این زمینه گفتگو داشته باشید. کارشناسان تیم رکلا به صورت تخصصی و کاملا حرفه‌ای در خصوص تنظیم قرارداد و ارائه مشاوره‌های تخصصی تجربه دارند.