همکاری با حسابدار در قرارداد کارآموزی حسابداری به صورت آزمایشی و شرایط کارورزی
امروزه حسابداری در شمار یکی از پرطرفدارترین رشته‌های تحصیلی به حساب می‌آید. سالانه تعداد زیادی دانشجو در دانشگاه‌های سراسر کشور از رشته حسابداری فارغ التحصیل می‌شوند. غیر ممکن است که شما به یک اداره، موسسه یا هر ارگان دیگری سر بزنید و در آنجا واحد حسابداری را مشاهده نکنید. به طور کلی می‌توان گفت که آینده کاری رشته حسابداری در ایران خوب است. فارغ‌التحصیلان رشته حسابداری برای ورود به بازار کار حسابداری باید مدتی در نزد اداره‌ها، موسسه‌ها و دیگر نهادهای دولتی و خصوصی به کارآموزی مشغول شوند. قرارداد کارآموزی حسابداری میان کارآموز حسابداری و کارفرما تنظیم می‌شود. منظور از کارفرما، آن نهاد یا فردی است که حسابدار، دوران کارآموزی خود را در نزد او (کارفرما) سپری می‌کند.
قراردادهای کارآموزی حسابداری ممکن است که مطابق با دستورالعمل اجرایی دوره کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی (مصوب 1389) یا براساس قانون کار (مصوب 1367) تنظیم شوند. در این نوشتار نکات حقوقی مربوط به قرارداد و توافق میان کارآموز حسابداری و کارفرمای او را بررسی می‌کنیم. این قرارداد از انواع قرارداد استخدام خواهد بود. لازم به ذکر است که بعد از اتمام دوره کارآموزی، در صورت رضایت و توافق طرفین، این امکان وجود دارد که میان آن‌ها، قرارداد انجام کار حسابداری امضا شود.
بررسی قرارداد کارآموزی حسابداری در دستورالعمل اجرایی دوره کارآموزی دانش آموختگان دانشگاهی
دستورالعمل اجرایی کارورزی در سال 1398 به تصویب وزارت کار، رفاه و تامین اجتماعی رسیده است.
مطابق با ماده 4 دستورالعمل اجرایی کاروزی، کارورز شخصی است که:
- در سامانه کارورزی دستگاه هماهنگ کننده ثبت نام کند؛
- دارای حداقل مدرک تحصیلی کارشناسی است؛
- در زمان ثبت نام در سامانه کارورزی کمتر از 35 سال سن داشته باشد.
مطابق با دستور العمل اجرایی کارورزی، کارورز پس از ثبت نام در سامانه کارورزی به یک موسسه عامل مرتبط با رشته تحصیلی خود فرستاده می‌شود. منظور از موسسه عامل، بانک‌ها، موسسات مالی و اعتباری و صندوق‌های دارای مجوز از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هستند که قرارداد عاملیت با وزارت کار، رفاه و تامین اجتماعی تنظیم کرده‌اند. کاروز حسابداری در موسسه عامل به عنوان کارآموز مشغول به کار می‌شود. دوران مقدماتی کارورزی حسابداری، سه ماهه و دوره کلی کاروزی نیز دو ساله است.
شرایط قواعد روابط حقوقی میان موسسه عامل و کارآموز به صورت مفصل در دستورالعمل اجرایی کارورزی آمده که بررسی مفصل آن‌ها از حوصله این نوشتار خارج است. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید دستورالعمل اجرایی کارورزی را مطالعه کنید. قرارداد کارآموزی وزارت کار که موضوع بحث ما در این مقاله است را قرارداد کارآموزی توام با کار نیز می‌نامند.
شرایط قانونی قرارداد کارآموزی حسابداری مطابق با قانون کار چگونه است؟
قانون قرارداد کار در راستای تنظیم و ساماندهی روابط کاری و استخدامی میان کارگران و کارفرمایان در سال 1367 به تصویب رسید. تمام قراردادهای کاری و روابط میان اشخاص باید مطابق با قانون کار تنظیم شوند. قرارداد کارآموزی حسابداری نیز نوعی رابطه کاری و استخدامی میان حسابدار و کارفرما است و باید مطابق با قانون کار تنظیم شود. مطابق با ماده 11 قانون کار، قرارداد کارآموزی حسابداری می‌تواند یکی از مصادیق قراردادهای کار آزمایشی باشد.
در قرارداد کار آزمایشی ، کارفرما و کارآموز حسابداری در زمان تنظیم و امضای قرارداد کار مدتی را به عنوان دوره آزمایشی در نظر می‌گیرند. به قرارداد کار آزمایشی میان کارآموز حسابداری و کارفرما در اصطلاح عموم قرارداد کارآموزی حسابداری گفته می‌شود. مدت قرارداد آزمایشی برای کارآموزان حسابداری ماهر سه ماه و برای کارآموزان نیمه ماهر و ساده حسابداری یک ماه است.
مطابق با ماده 7 قانون کار، قرارداد کارآموزی حسابداری می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی تنظیم شود اما مطابق با لایحه اصلاحی قانون کار (مصوب 1388) مدت اعتبار قرارداد کارآموزی شفاهی تنها یک ماه است. بنابراین کارآموز حسابداری و کارفرما برای قرارداد کار آزمایشی بیشتر از یک ماه باید قرارداد مکتوب امضا کنند.
روابط قانونی میان کارفرما و کارآموز حسابداری از قانون کار پیروی می‌کند. لازم به ذکر است که کارآموز حسابداری در دوران کار آزمایشی از تمام حقوق و مزایای مالی و غیر مالی قانون کار برخوردار می‌شود. علاوه براین، بعد از اتمام دوره و با توافق طرفین، قرارداد آن‌ها به قرارداد حسابداری تغییر پیدا می‌کند.
شرایط و قواعد قانون کار در خصوص قرارداد کار آزمایشی، آمره هستند. بنابراین هیچ یک از کارآموز حسابداری و کارفرما نمی‌توانند برخلاف شرایط و قواعد قانونی قرارداد کار آزمایشی با یکدیگر توافق کنند.
دستمزد کارآموز در قرارداد کارآموزی حسابداری چگونه تعیین می‌شود؟
میزان دستمزد کارآموز براساس توافق میان او و کارفرما تعیین می‌شود. شورای عالی کار هر ساله حداقل دستمزد کارگران را با توجه به نرخ تورم بانک مرکزی اعلام می‌کند. بنابراین کارآموز حسابداری و کارفرما هنگام تنظیم و امضای قرارداد کارآموزی حسابداری نمی‌توانند در خصوص پرداخت دستمزدی کمتر از حداقل دستمزد مقرر توسط شورای عالی کار با یکدیگر توافق کنند. علاوه بر دستمزد، مزایایی مانند حق مسکن، حق اولاد، هزینه تهیه خوار و بار، حق ماموریت و دیگر مزایای قانونی نیز به کارآموز حسابداری تعلق می‌گیرد.
نحوه پرداخت دستمزد کارآموزی حسابداری نیز به توافق میان او و کارفرما بستگی دارد. دستمزد کارآموز حسابداری می‌تواند به صورت ساعتی، روزانه، هفتگی و ماهیانه پرداخت شود. دستمزد ساعتی و روزانه کارآموز حسابداری باید در پایان روز محاسبه و پرداخت شود. کارفرما باید دستمزد هفتگی کارآموز حسابداری را در پایان هفته پرداخت کند. دستمزد ساعتی، روزانه و هفتگی کارآموز حسابداری می‌تواند هر 15 روز یک بار نیز محاسبه و پرداخت شود.
در اصطلاح قانون کار، به آن نوع از دستمزد که در پایان ماه به کارآموز حسابداری پرداخت خواهد شد؛ حقوق می‌گویند. دستمزد کارآموز حسابداری باید در فواصل زمانی مشخص و در روزهای غیر تعطیل به او پرداخت شود. حق السعی کارآموز حسابداری شامل تمام دریافت‌ها قانونی او می‌شود. مهم‌ترین دریافت‌های قانونی کارآموز حسابداری عبارت است از:
- دستمزدی که به صورت ساعتی، روزانه، هفتگی و ماهیانه به کارآموز حسابداری داده می‌شود؛
- کمک هزینه خانوار؛
- کمک هزینه مسکن، خوار و بار و ایاب و ذهاب کارآموز حسابداری؛
- مزایای غیر نقدی؛
- سود سالیانه؛
- پاداش افزایش تولید.
ساعات کاری کارآموز در قرارداد کارآموزی حسابداری چگونه محاسبه می‌شود؟
تعداد ساعت‌های کاری کارآموز در قرارداد کارآموزی حسابداری براساس توافق میان او و کارفرما مشخص می‌شود. کارفرما و کارآموز حسابداری باید تعداد ساعات کاری را با توجه به قانون کار معین کنند.
مطابق با قانون کار، ساعت‌های کاری کارآموز، در طول یک روز نباید بیشتر از 8 ساعت و در طول یک هفته نیز نباید بیشتر از 44 ساعت باشد.
ساعت‌های کاری بیشتر از 8 ساعت در طول روز به عنوان اضافه کاری کارآموز محسوب می‌شود. مطابق با قانون کار، حداکثر ساعت‌های اضافه کاری در طول یک روز کاری 4 ساعت است. باید در ازای هر یک ساعت اضافه کاری، فوق‌العاده‌ای معادل با 44 % مزد عادی ساعتی به کارآموز حسابداری پرداخت شود.
ساعات کار روز کارآموز حسابداری از ساعت 6 صبح تا 22 بامداد و ساعات کار شب کارآموز حسابداری نیز از ساعت 22 بامداد تا 6 صبح است.
کارآموز در ازای هر یک ساعت شب کاری مستحق دریافت فوق‌العاده‌ای معادل با 35% مزد عادی ساعتی است.
تعطیلات کارآموز در قرارداد کارآموزی حسابداری چگونه محاسبه می‌شود؟
مطابق با قانون کار، تعطیلات کارآموز حسابداری عبارت است از:
- تعطیلی روز جمعه: مطابق با ماده 62 قانون کار، کارآموز حسابداری به ازای هر 6 روز کار در هفته مستحق یک روز تعطیلی اجباری در روز جمعه است.
- تعطیلات رسمی: تعطیلات رسمی کشور که در تقویم آمده است نیز جزو تعطیلی‌های کارآموز حسابداری محسوب می‌شود.
- تعطیلات روز کارگر: 11 اردیبهشت هر سال به عنوان روز کارگر نامگذاری شده است. روز کارگر نیز جزو تعطیلی‌های کارگر محاسبه خواهد شد.
کارآموز حسابداری در روزهای تعطیل در محل کار حاضر نمی‌شود و بابت روزهای تعطیل نیز مستحق دریافت دستمزد و مزایا است. کارآموز حسابداری و کارفرما در هنگام تنظیم و امضای قرارداد کارآموزی حسابداری نمی‌توانند در خصوص عدم پرداخت دستمزد و مزایا به کارآموز در روزهای تعطیل با یکدیگر توافق کنند.
مرخصی‌های کارآموز در قرارداد کارآموزی حسابداری چگونه محاسبه می‌شوند؟
با استناد به قانون کار، مرخصی‌های کارآموز حسابداری از قرار زیر است:
- مرخصی استحقاقی: کارآموز حسابداری در ازای هر یک ماه کار، مستحق 2 روز و نیم مرخصی با حقوق است؛
- مرخصی ارفاقی: حداکثر مدت مرخصی ارفاقی 3 روز است. مرخصی ارفاقی در موارد خاصی به کارآموز حسابداری داده می‌شود. مواردی مانند: ازدواج دائم کارآموز حسابداری؛ فوت پدر، مادر، همسر یا فرزند کارآموز حسابداری؛
- مرخصی ساعتی: کارآموز حسابداری ممکن است در طول روزهای هفته از مرخصی کمتر از یک روز استفاده کند. در اصطلاح قانون کار، مرخصی ساعتی به مرخصی کمتر از یک روز گفته می‌شود.
این قرارداد چگونه خاتمه پیدا می‌کند؟
مطابق با ماده 11 قانون کار، حداکثر مدت قرارداد کارآموزی حسابداری به صورت آزمایشی سه ماه است. در طول این مدت، کارفرما و کارآموز می‌توانند بدون اخطار قبلی نسبت به فسخ قرارداد کار آزمایشی اقدام کنند. کارآموز حسابداری یا کارفرمایی که قرارداد آزمایشی حسابداری را فسخ کرده است از نظر قانونی ملزم به پرداخت خسارات طرف دیگر قرارداد نخواهد شد.
اگر کارآموز قرارداد کار آزمایشی را فسخ کند، در ازای میزان کاری که انجام داده است، مستحق دریافت دستمزد و مزایا خواهد بود. کارفرمایی که قرارداد کارآموزی حسابداری را فسخ کرده است نیز باید دستمزد و مزایای کارآموز حسابداری را پرداخت کند. در این شرایط، دستمزد و مزایای کارآموز حسابداری براساس تمام مدت قرارداد کار آزمایشی محاسبه و پرداخت می‌شود.
پیشنهاد می‌کنیم
برای استخدام پرسنل خود، به خصوص به صورت کارآموزی، حتما با یک مشاور حقوقی مشورت کنید تا این اقدام به صورت صحیحی انجام شود زیرا قانون در این خصوص به موارد متعددی اشاره کرده است که در هنگام تنظیم قرارداد، باید به آن‌ها توجه داشته باشید. به همین دلیل، پیشنهاد ما به شما استفاده از شرایط تنظیم قرارداد اختصاصی و همچنین بهره برداری از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی است. بعد از ثبت درخواست، با شما ارتباط می‌گیریم.
نمونه قرارداد کار آزمایشی
اگر تمایل دارید با شخصی تازه کار، به صورت کار آزمایشی، قرارداد داشته باشید، این نمونه قرارداد را می‌توانید از اینجا دریافت کنید.
قرارداد کار موقت
اگر یک قرارداد استخدام مطابق قانون وزارت کار نیاز دارید، اینجا بزنید. در نظر داشته باشید که شرکت‌های خصوصی نیز برای همکاری و جذب کارآموزان، ملزم هستند که با آن‌ها قرارداد کار امضا کنند.
