حق اولاد کارگران در سال ۱۴۰۳ چقدر است و مالیات و بیمه آن چگونه محاسبه می‌شود؟
یکی از عوامل موثر برای ایجاد انگیزه در کارگران، پرداخت منظم و کامل حق‌الزحمه آن‌ها است. حق اولاد یکی از مواردی محسوب می‌شود که مطابق قانون کار پرداخت آن برعهده کارفرما قرار دارد. یعنی کارفرما مکلف است این حق را با توجه به تعداد فرزندان کارگر که مطابق قانون از این حق برخوردار هستند، بپردازد.
همانطور که می‌دانید در روابط استخدامی، هرکدام از طرفین یعنی کارفرما و کارگر، وظایف و تعهداتی را برعهده دارند. کارگر وظیفه دارد در ساعت مقرر در محل کار حاضر شود و تکالیفی را که به موجب قانون و قرارداد بر عهده دارد، به درستی انجام دهد. در مقابل، کارفرما نیز وظیفه دارد، حقوق، مزایا و حق بیمه کارگر را مطابق قانون، به طور کامل بپردازد.
حق اولاد مانند حق مسکن یکی از مزایایی است که در قانون کار و قانون تامین اجتماعی مورد توجه قرار می‌گیرد. این حق، به منظور افزایش رفاه کارپذیران دارای فرزند در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، حق اولاد، مشمول کلیه کارگران و کارپذیران نخواهد شد و شرط بهره مندی از این حق، داشتن فرزند است. باید توجه داشت که مطابق با قانون کار، پرداخت حق اولاد از وظایف کارفرما به حساب می‌آید. سوالی که مطرح می‌شود، این است که پرداخت این امتیاز نیازمند چه شرایطی خواهد بود و آیا عدم پرداخت این کمک هزینه برای کارفرما عواقبی را به همراه دارد؟
در ادامه این مقاله، چهارچوب حاکم بر حق اولاد را بررسی می‌کنیم و نکات لازم آن را مورد اشاره قرار می‌دهیم. لازم به ذکر است که برای تنظیم و امضای انواع قرارداد کار ، آگاهی از شرایط و قواعد حاکم بر حق اولاد لازم و ضروری خواهد بود.
حق اولاد 1403 چیست و چرا به کارپذیران مشمول قانون کار تعلق می‌گیرد؟
قانون کار به جهت اینکه اشخاص زیادی را تحت شمول خود قرار داده است، به عنوان یکی از مهم‌ترین قوانین در کشور ما شناخته می‌شود. تعداد زیادی از مردم به عنوان کارگر یا کارفرما در جامعه مشغول به کار هستند و فعالیت دارند. بخش قابل توجهی از این افراد، مشمول قانون کار هستند.
حقوق کار برای جامعه هدف خود، یعنی کارگر و کارفرما قوانین و مقرراتی را تعیین کرده است که هر دو طرف ملزم به رعایت آن هستند. یکی از ویژگی‌های مهم این قانون، حمایت از کارگر است. در مقابل، وظایفی را برای کارگر معین می‌کند و به این ترتیب، در خصوص کارفرما نیز نقش حمایتی دارد.
کارفرما و کارگر مکلف هستند وظایفی را که مطابق با قانون کار برعهده دارند به درستی انجام دهند. یکی از تکالیف کارفرما پرداخت حق‌السعی است. مطابق قانون، حقوق کارگر به همراه مواردی مانند حق اولاد و عائله‌مندی، حق مسکن، حق خواروبار و مواردی مانند آن محاسبه می‌شود. یعنی کارفرما برای پرداخت این حقوق و مزایا تکلیف قانونی دارد. کارگر نیز باید مطابق قرارداد، به تعهدات خود عمل کند. در این صورت مستحق دریافت حقوق و مزایا خواهد بود. چنانچه کارگری فرزند نداشته باشد، مشمول دریافت حق اولاد نخواهد بود. حق اولاد برای همه کارگران و کارمندانی است که دارای فرزند هستند. مطابق مقررات جدید، تعداد فرزندان برای دریافت حق اولاد، محدودیتی ندارد و کارگر با توجه به تعداد فرزندان مجرد خود، می‌تواند از حق اولاد بهره‌مند شود.
مطابق با مفاد مندرج در قانون کار، تمامی کارپذیرانی که برای اهداف مختلف، تحت قانون کار و با قرارداد استخدام ، مشغول به فعالیت هستند، مستحق دریافت حقی السعی خواهند بود. به عبارت دیگر، حق السعی مبلغی است که در ازای انجام کار، به کارگر پرداخته می‌شود. مطابق با ماده 34 قانون کار، حقی السعی شامل کلیه دریافتی‌های کارپذیر است. در کنار سایر مزایای قانونی کار برای کارگران، ماده 34 قانون کار نیز به حق اولاد اشاره دارد و آن را ذیل حق السعی در نظر می‌گیرد. بنابراین کارفرما موظف خواهد بود که مطابق با شرایط مقرر در قانون کار، نسبت به پرداخت آن اقدام کند.
حق اولاد سال جاری (سال 1403) توسط شورای عالی کار تعیین و به صورت رسمی اعلام شده است. بنابراین، کارفرمایان ملزم هستند که برای محاسبه حقوق و مزایای پرسنل خود، به این مصوبه توجه داشته باشند.
شرایط پرداخت حق اولاد سال 1403 از سوی کارفرما و چگونگی دریافت این کمک هزینه!
به طور کلی، شرایط پرداخت کمک هزینه اولاد در قانون تامین اجتماعی تعیین و تکلیف شده است. مطابق با ماده 86 این قانون، کمک هزینه اولاد منحصرا برای دو فرزند کارگر بیمه شده در نظر گرفته مي‌شود. شرایط پرداخت این کمک هزینه به شرح زیر خواهد بود:
- کارپذیری که بیمه شده است، حداقل دارای هفتصد و بیست روز سابقه پرداخت حق بیمه باشد؛
- سن فرزندان کارپذیری که بیمه شده است، کمتر از هجده سال باشد یا آن‌ها به تحصیل اشتغال داشته باشند یا به دلیل بیماری یا نقص عضو (طبق گواهی كميسيون‌های پزشكی موضوع ماده 91 قانون تامین اجتماعی) قادر به كار کردن نباشند.
باید اشاره داشت که مطابق با شرایط و آیین نامه‌های جدید، محدودیت پرداخت کمک هزینه اولاد صرفا برای دو فرزند برداشته شده است و این کمک هزینه برای کلیه فرزندان کارپذیرانی که بیمه شده‌اند، در نظر گرفته خواهد شد.
در خصوص شرط اول در زمینه داشتن حداقل هفتصد و بیست روز سابقه پرداخت حق بیمه، باید اشاره داشت که این مورد باید توسط واحد درآمد سازمان تامین اجتماعی تایید شود. در مورد فرزندان دختر، حق اولاد تا زمان ازدواج دائم به آن‌ها تعلق می‌گیرد. بنابراین پس از ازدواج، کمک هزینه اولاد به کارگر پرداخت نخواهد شد. البته در صورت طلاق دختر، حق اولاد ایشان مجدد بر اساس شرایط مقرر در قانون به کارپذیر پرداخت خواهد شد.
آیا زن و شوهری که مشغول به کار هستند، هر دو می‌توانند از این امتیاز برخوردار شوند؟
بر اساس شرایط مقرر در ماده 86 تامین اجتماعی، حق اولاد سال 1403 برای زن و شوهری که در یک واحد تولیدی اشتغال دارند، قابل تصور است. به این صورت که هر یک از آن‌ها قادرند به صورت مجزا، کمک هزینه اولاد را دریافت کنند. البته باید اشاره داشت که برای بهره مندی از این امتیاز، هر یک از زوجین باید مشمول شرایط مقرر در ماده 86 قانون کار شوند. در غیر این صورت کمک هزینه فرزند، تنها به زوجی تعلق می‌گیرد که از این شرایط برخوردار است.
نحوه محاسبه حق اولاد ۱۴۰۳ کارگران
در خصوص نحوه محاسبه حق اولاد، ماده 86 قانون تامین اجتماعی شرایطی را مقرر می‌کند. به موجب این ماده، حق اولاد ۱۴۰۳ کارمندان معادل سه برابر حداقل مزد روزانه کارگر ساده در ماه برای هر فرزند خواهد بود. حال بر این اساس، برای محاسبه کمک هزینه فرزند، ابتدا باید حداقل دستمزد روزانه در سال را سه برابر و سپس حاصل آن را در تعداد فرزندان کارپذیر ضرب کرد.
به خاطر داشته باشید که کلیه موارد مطرح شده در این بخش، در خصوص کارکنان مشمول قانون کار و قانون تامین اجتماعی خواهد بود زیرا جزئیات پرداخت کمک هزینه اولاد در بخش دولتی، از شرایط دیگری پیروی خواهد کرد و با چهارچوب حاکم در قانون کار متفاوت خواهد بود.
میزان حق اولاد چه زمانی اعلام می‌شود؟
شورای عالی کار هرسال با توجه به نرخ تورم و سایر مسائل، مبلغی را به عنوان پایه حقوق تعیین می‌کند. علاوه بر آن، مواردی مانند حق مسکن، حق عائله‌مندی، حق اولاد و موارد دیگر نیز به طور دقیق مشخص می‌شود. یعنی مجموع این موارد به عنوان حقوق کارگر محاسبه خواهد شد. حق اولاد نیز مانند مبلغ حقوق، هر سال افزایش پیدا می‌کند. برای هر کارگر با توجه به تعداد فرزندان او، حق اولاد پرداخت می‌شود.
جهت پرداخت حق اولاد در قانون، شروطی مانند سن ۱۸ سال برای فرزند و بیماری و مواردی مانند آن تعیین شده است. با این حال حق اولاد برای دختران تا زمان ازدواج آن‌ها پرداخت خواهد شد. چنانچه کارگری چند دختر داشته باشد و همه آن‌ها بالاتر از ۱۸ سال باشند، پدر آن‌ها حق اولاد دریافت خواهد کرد.
این مورد در خصوص اشخاص بازنشسته نیز مانند کارگران انجام می‌گیرد. یعنی اگر شخص بازنشسته فرزندان مجردی داشته باشد، تا زمان ازدواج آن‌ها، حق اولاد با حقوق بازنشسته پرداخت خواهد شد. در مورد پرداخت حق اولاد برای فرزندان پسر در قانون، سن ۱۸ سالگی در نظر گرفته شده است اما با توجه به شرایط حمایتی از کارگران، حق اولاد به ازای همه فرزندان مجرد، پرداخت می‌شود.
محدودیت تعداد فرزندان برای دریافت حق اولاد
در سال‌های گذشته برای پرداخت حق اولاد محدودیت‌هایی وجود داشت. یعنی کارفرما، فقط برای دو فرزند حق اولاد را پرداخت می‌کرد. چنانچه کارگر فرزندان بیشتری داشت، مشمول حق اولاد نمی‌شد و این حق، صرفا برای ۲ فرزند اعمال شد.
در سال‌های اخیر این محدودیت برداشته شده است. یعنی هر کارگر با توجه به تعداد فرزندان مجرد خود، حق اولاد دریافت می‌کند. اما چنانچه فرزندان او شاغل باشند، از شمول این مورد خارج خواهند شد.
شرط دریافت حق اولاد
برای دریافت حق اولاد شرایطی در قانون مطرح شده است. کارگر با توجه به این شرایط می‌تواند از حق اولاد بهره‌مند شود. یکی از این شرایط، موضوع سن زیر ۱۸ سال است که با توجه به ماده واحده جدید در سال ۹۲ محدودیت آن برداشته شده است.
موضوع دیگری که برای برخورداری از حق اولاد مطرح می‌شود، سابقه ۷۲۰ روز کار کارگر است. یعنی کارگر باید حداقل ۷۲۰ روز سابقه داشته باشد تا حق اولاد برای او پرداخت شود.
چنانچه فرزندان پسر کارگر مشغول به تحصیل و فاقد شغل باشد، حق اولاد برای او نیز پرداخت می‌شود. برای فرزندان دختر همان طور که گفته شد، تا زمانی‌که ازدواج کنند، حق اولاد پرداخت خواهد شد.
حق اولاد کارگران در سال ۱۴۰۳ چقدر است ؟
مطابق با آنچه که در خصوص نحوه محاسبه حق اولاد ۱۴۰۳ کارمندان بیان شد، جزئیات پرداخت این حق در سال 1403 به شرح ذیل خواهد بود:
کمک هزینه یک فرزند در سال 1402 برای یک ماه ۵,۳۰۸,۲۸۴ ریال و برای هر روز کاری، ۱۷۶,۹۴۲ ریال بود که این کمک هزینه در سال 1403 مطابق مصوبه شورای عالی کار، افزایش پیدا کرد. در سال جاری (1403) حق اولاد برای هر فرزند روزانه ۲۳۸.۸۷۲ ریال و ماهانه ۷.۱۶۶.۱۸۴ ریال اعلام شده است.
به همین ترتیب، در سال گذشته شرایط به این صورت بود که کمک هزینه فرزند یا حق اولاد را تا سه فرزند محاسبه می‌کردند اما در سال جاری، محدودیت محاسبه حق اولاد تنها تا سه فرزند برداشته شده است.
برای دریافت حق اولاد ۱۴۰۳ کارگران ، چه مدارکی باید از سوی متقاضی به کارفرما ارائه شود؟
برای دریافت این حق، کارپذیر باید مدارکی را به شرح زیر به کارفرما ارائه کند:
- مدارک مبتنی بر پرداخت حداقل دو سال بیمه بر اساس قانون تامین اجتماعی؛
- شناسنامه فرزند و شناسنامه پدر یا مادر کارپذیر؛
- برای فرزندان بالای 18 سال، در صورت محصل بودن، گواهی اشتغال به تحصیل و در صورت نقض عضو یا بیماری، گواهی تایید کمیسیون‌های پزشکی.
ضمانت اجرای عدم پرداخت
یکی از تکالیفی که به موجب قانون بر عهده کارفرما قرار دارد، پرداخت حقوق و مزایای کارگران است. زمانی که کارفرما از تخصص، تجربه، مهارت و توانایی کارگر برای پیشبرد کارهای خود استفاده می‌کند، در مقابل او، وظایفی را بر عهده خواهد داشت.
مطابق قانون کار پرداخت حق اولاد ۱۴۰۳ کارگران یکی از تکالیف کارفرما محسوب می‌شود. چنانچه کارفرما این تکلیف را به درستی انجام ندهد، کارگر می‌تواند از طریق اداره کار، این موضوع را پیگیری کند. بعضی مواقع ممکن است کارفرما حق اولاد را فقط برای ۲ فرزند کارگر بپردازد. در این حالت اگر کارگر فرزندان بیشتری داشته باشد، برای آن‌ها نیز استحقاق دریافت حق اولاد را خواهد داشت.
گاهی ممکن است کارفرما برای هیچ‌یک از فرزندان کارگر، حق اولاد را پرداخت نکند، در این حالت نیز تخلف کرده است. کارگر می‌تواند با مراجعه به اداره کار این موضوع را مطرح کند. چنانچه تخلف کارفرما احراز شود، مطابق قانون با او برخورد خواهد شد.
متاسفانه بسیاری از کارگران به دلیل ترس از دست دادن شغل خود، این موضوع را پیگیری نمی‌کنند. به عبارت دیگر، در برخی موارد، کارفرما به هر دلیلی حق اولاد را برای کارگر پرداخت نمی‌کند. سپس کارگر برای اینکه شغل خود را از دست ندهد، این موضوع را در اداره کار پیگیری نمی‌کند. در این موارد نیز هیئت تشخیص و هیئت حل اختلاف به عنوان مراجع مستقر در اداره کار هستند که به اختلافات کارگر و کارفرما رسیدگی می‌کنند. بعضی مواقع ممکن است کارفرما برای مدت چند ماه یا چند سال حق اولاد را برای کارگر پرداخت نکرده باشد. در این صورت نیز این حق، قابل مطالبه است یعنی کارگر می‌تواند این حق را از طریق اداره کار پیگیری کند.
آیا حق اولاد مشمول مالیات است؟
شاید این سوال برای شما نیز پیش آمده باشد که آیا کمک هزینه فرزند مشمول مالیات می‌شود؟ در پاسخ باید بیان کرد؛ همانطور که در ابتدای این مقاله به آن اشاره کردیم، کمک هزینه فرزند، از مزایای قانون کار به حساب می‌آید. به این صورت که این مزیت تنها برای کارکنان دارای فرزند و به منظور تامین شرایط رفاهی لازم پیش بینی شده است. بنابراین امتیاز اولاد، به عنوان یکی از محاسن شاغل بودن محسوب می‌شود و ارتباطی با خود شغل ندارد. همچنین در بخش مالیاتی، به کمک هزینه فرزند اشاره نشده است و بنابراین این امتیاز مشمول مالیات نخواهد بود.
آیا حق اولاد مشمول بیمه است؟
خیر. به طور کلی بر اساس شرایط مقرر در قانون کار، کمک هزینه فرزند شامل بیمه نخواهد بود. در صورتی حق اولاد مشمول بیمه خواهد شد که مبلغ آن از طریق فیش حقوقی کارپذیر پرداخت شود.
حق اولاد بازنشستگان تامین اجتماعی چقدر است؟
آیا حق اولاد بازنشستگان تامین اجتماعی ، مطابق با شرایط مطرح شده در این مقاله محاسبه می‌شود؟ بله. به طور کلی می‌توان بیان کرد که تفاوتی میان حق اولاد بازنشستگان تامین اجتماعی با کارپذیران مشغول به کار وجود ندارد. به این صورت که حق اولاد بازنشستگان تامین اجتماعی بر اساس شرایط مقرر در ماده 86 قانون تامین اجتماعی محاسبه خواهد شد. پس کمک هزینه اولاد اشخاص بازنشسته نیز معادل سه برابر حداقل مزد روزانه کارگر ساده در ماه برای هر فرزند خواهد بود.
به خاطر داشته باشید
حق اولاد به عنوان یکی از ارکان اساسی هر قرارداد استخدامی محسوب می‌شود. البته همانطور که اشاره شد، این امتیاز تنها به کارپذیران صاحب فرزند تعلق خواهد گرفت. توجه داشته باشید که در زمان تنظیم روابط استخدامی خود تحت انواع قرارداد کار، به حق اولاد نیز اشاره کنید. در صورت نیاز به دریافت مشاوره تخصصی در این زمینه، شما قادر هستید که از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ما بهره مند شوید. از سوی دیگر، شما می‌توانید تنظیم تخصصی قرارداد کار خود را با استفاده از خدمات تنظیم قرارداد رکلا انجام دهید.
نظرات
