حق خواربار چیست و به چه اشخاصی تعلق می‌گیرد + نحوه محاسبه آن در سال 1403
قانون کار، مهم‌ترین قانونی است که مناسبات و روابط میان کارگر، موسسات استخدام کننده، سندیکاهای کارگری و دولت را مشخص می‌کند. اولین قوانین کار در سال‌های پس از انقلاب صنعتی به تصویب رسیدند. قانون کار در ایران برای نخستین بار در سال 1325 هجری شمسی از سوی مجلس شورای ملی تصویب شد. این قانون چندین بار اصلاح شده و تغییراتی پیدا کرده است. قانون کار فعلی در ایران، در سال 1369 به تصویب رسیده است و هم اکنون نیز اجرا می‌شود. مشخص کردن مزایا و حقوقی که باید به کارگران تعلق بگیرد، یکی از مباحث دارای اهمیت در قانون کار است.
در واقع حق خواربار، یکی از مهم‌ترین مزایای رفاهی است که به کارگران تعلق می‌گیرد. مبلغ حق خواربار سال 1403 با توجه به نرخ تورم و از سوی شورای عالی کار اعلام می‌شود.
در این مقاله قصد داریم از شرایط و ضوابطی صحبت کنیم که در قانون کار برای مزایای خواربار تعیین شده است. باید یادآوری کنیم که برای امضای انواع قرارداد کار ، باید از این حقوق و تعهدات مالی نسبت به کارگر، مطلع باشید.
حق خواربار چیست؟
کارگرانی که مشمول قانون کار هستند، علاوه بر حقوقی که برای آن‌ها تعیین شده است، مزایای دیگری نیز دریافت می‌کنند. حق خوار و بار ، یکی از مهم‌ترین مزایایی است که به کارگران تعلق می‌گیرد.
حق خواروبار ، کمک هزینه‌ای برای کارگران است تا با آن بتوانند خواربار مصرفی ماهیانه خانواده خودشان را تامین کنند. مبلغی که بابت خواربار به کارگران تعلیق می‌گیرد، از جمله مزایای رفاهی است که برای کارگران مشمول قانون کار در نظر گرفته می‌شود.
هر ساله شورای عالی کار، مبلغی که بابت خواربار به کارگران تعلق می‌گیرد را اعلام می‌کند. البته مبلغی که شورای عالی کار بابت مزایای خواربار کارگران در نظر گرفته است، باید به تصویب هیئت وزیران نیز برسد. این مبلغ می‌تواند به صورت نقدی یا غیر نقدی پرداخت شود. حق خوار و بار که به صورت نقدی پرداخت شده باشد، مشمول مالیات خواهد بود.
بررسی ارتباط میان حق خواربار سال 1403 و حق السعی
قرارداد استخدام ، یک توافق نامه کتبی یا شفاهی است که میان کارگر و کارفرما تنظیم می‌شود. کارگری که این توافق را امضا می‌کند، مشمول قانون کار می‌شود و در مقابل کاری که برای کارفرما انجام می‌دهد، مستحق دریافت حق السعی خواهد بود. حق السعی، عبارت است از کلیه مبالغی که کارگر به موجب قرارداد کار دریافت می‌کند. حق خواربار، یکی از مهم‌ترین مزایایی است که در هنگام تعیین حق السعی کارگران باید در نظر گرفته شود. بنابراین، مبلغی که بابت خواربار به کارگر پرداخت می‌شود، یکی از مهم‌ترین مبالغی است که حق السعی کارگران را تشکیل می‌دهد.
آیا کارگران مجرد از حق خواربار سال 1403 برخوردار می‌شوند؟
مبلغی که باید بابت مزایای خوار و بار به کارگران پرداخت شود، همه ساله از سوی شورای عالی کار تعیین می‌شود. این مبلغ، به وسیله بخشنامه‌ای که اداره کار صادر می‌کند، اعلام خواهد شد. مبلغی که برای مزایای خواربار تعیین شده، برای کارگران مجرد و متاهل یکسان است. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که حق خواربار در قانون کار ، یکی از مزایای رفاهی است که به صورت ماهانه به تمام کارگران اعم از مجرد و متاهل پرداخت می‌شود.
مبلغی که در بخش نامه وزارت کار اعلام می‌شود، برای یک ماه کارکرد کامل است اما به کارگرانی که کارکرد آن‌ها کمتر از یک ماه بوده است نیز این مزایا با شرایط خاصی تعلق می‌گیرد. به این صورت که پرداخت مزایای قانونی مانند خواربار، به کارگری که کمتر از یک ماه کار کرده، الزامی است و با توجه به روزهای کاری او تعیین می‌شود.
اَشکال مختلف حق خواربار سال 1403
کارفرما می‌تواند مبلغی که در بخشنامه صادره از اداره کار، برای خوار و بار تعیین شده است را به صورت نقدی یا غیر نقدی پراخت کند. دادن بن خرید به کارگران، یکی از موارد پرداخت غیر نقدی این حق است. بن خرید، کارتی است که کارگران با در دست داشتن آن می‌توانند از فروشگاه‌های مخصوص، اقلام و کالاهای اساسی و مصرفی خودشان را تهیه کنند.
بسیاری از شرکت‌ها یا سازمان‌ها از این قبیل کارت‌های اعتباری برای خرید اقلام و کالاهای اساسی استفاده می‌کنند و به این صورت بن‌های رفاهی را برای کارپذیران خود در نظر می‌گیرند. این نوع بن کارگری معمولا به صورت ماهانه توسط کارفرما شارژ می‌شود و کارپذیران می‌توانند با مراجعه به فروشگاه‌های مشخصی از اعتبار بن کارگری خود استفاده کنند.
نحوه تعیین و محاسبه حق خواربار سال 1403 برای زوجین، بازنشستگان و کارگران پاره وقت
اگر زن و شهری هر دو مشغول به کار هستند و کار آن‌ها مشمول قانون کار است، مزایای آن‌ها هیچ ارتباطی با یکدیگر ندارد و باید هر دوی آن‌ها به صورت جداگانه از مزایای قانونی بهره مند شود.
اگر بازنشستگان کشوری و لشکری با رعایت تمام قوانین توسط کارفرما استخدام شوند و با او قرارداد کار تنظیم کنند نیز، مشمول مقررات قانون کار می‌شوند و از تمام مزایای قانونی برخوردار خواهند شد.
کارگران پاره وقتی که مشمول قانون کار هستند نیز از تمام مزایای قانونی برخوردار خواهند شد. کارگرانی که قرارداد کار پاره وقت امضا کرده‌اند، با توجه به تعداد روزهایی که مشغول به کار هستند، از این حق بهره مند می‌شوند. این مبلغ به صورت زیر محاسبه خواهد شد:
- مبلغی که از سوی شورای عالی کار اعلام شده است، تقسیم بر 30 می‌شود تا مبلغ هر روز آن به دست بیاید؛
- آن مبلغی که برای هر روز به دست آمده در تعداد روزهایی که کارگر به صورت پاره وقت کار کرده است، ضرب خواهد شد تا مبلغ حق مربوط به خواربار کارگر پاره وقت مشخص شود.
نکته: حق خواربار در مصوبه‌ای که شورای عالی کار در خصوص حقوق و مزایای کارپذیران تصویب و اعلام کرده است، با نام بن کارگری شناخته می‌شود. بنابراین، اگر جداول مربوط به حقوق و مزایای کارپذیران را مطالعه می‌کنید، می‌توانید میزان دقیق حق خوار و بار در سال جدید را در این جداول با عنوان مبلغ بن کارگری پیدا کنید. در این جداول توضیح داده شده است که بن کارگری برای هر روز مبلغ ۴۶۶.۶۶۶ ریال و برای یک ماه مبلغ ۱۴.۰۰۰.۰۰۰ ریال است. اینطور به نظر می‌رسد که به صورت تقریبی، این مبلغ نسبت به سال گذشته 35 درصد افزایش دارد.
رسیدگی به اختلافات ناشی از این حقوق
حداقل حق خواربار در سال 1403 ، از مبلغ ۱۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال به مبلغ ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ افزایش پیدا کرد که به نسبت سال گذشته، افزایش 35 درصدی داشته است. کارفرما باید این مبلغ را به تمام کارگرانی که استخدام می‌کند، به صورت ماهانه و همراه با حقوقشان پرداخت کند. اگر کارگر و کارفرما در خصوص مبلغ و پرداخت حق خواربار در قانون کار با یکدیگر اختلاف پیدا کردند، باید مراحل زیرا را برای حل اختلاف سپری کنند:
- در اولین مرحله، بهتر است که کارفرما و کارگر اختلافات میان خودشان را به صورت مسالمت آمیز حل و فصل کنند؛
- اگر کارگر و کارفرما موفق به حل مسالمت آمیز اختلافات خودشان نشدند باید به مراجع حل اختلاف مستقر در اداره کار مراجعه کنند؛
- هیات تشخیص، اولین مرجع حل اختلاف مستقر در اداره کار است که به اختلافات میان کارگر و کارفرما رسیدگی می‌کند؛
- هیات حل اختلاف نیز دومین مرجع رسیدگی به اختلافات میان کارگر و کارفرما به حساب می‌آید که در اداره کار قرار دارد. کارگر و کارفرما اگر نسبت به رای صادر شده از هیات تشخیص اعتراضی داشته باشند، باید به هیات حل اختلاف مراجعه کنند. رأیی که هیات حل اختلاف در خصوص حل اختلافات میان کارگر و کارفرما امضا می‌کند، لازم الاجرا است؛
- دیوان عالی کشور نیز از دیگر مراجعی است که صلاحیت رسیدگی به اختلافات ناشی از حق خواربار در سال 1403 را دارد. این مرجع قانونی در صورتی به اختلاف میان کارگر و کارفرما رسیدگی می‌کند که آن‌ها نسبت به رای صادر شده از هیات حل اختلاف تجدید نظر خواهی کرده باشند.
در نظر داشته باشید
قرارداد کار، توافق نامه‌ای است که رابطه کاری میان کارفرما و کارپذیر را به اثبات می‌رساند. این قرارداد باید به گونه‌ای تنظیم شود که تمام حقوق، منافع و مزایای قانونی کارفرما و کارپذیر را تامین کند. برای جلوگیری از بروز اختلاف میان کارفرما و کارپذیر، بهتر است که دستمزد و تمام مزایای قانونی کار پذیر و نحوه پرداخت آن‌ها، در متن قرارداد نوشته شود. فردی می‌تواند یک قرارداد کاری قانونی و استاندارد را تنظیم کند که به قانون کار و سایر قوانین مربوط با آن، آشنایی داشته باشد. در این راستا، شما این امکان را دارید که درخواست تنظیم قرارداد اختصاصی خود را ثبت کنید تا مشاوران حقوقی و وکلای مجرب در حوزه تنظیم قرارداد، در اسرع وقت با شما ارتباط بگیرند.
تیم حقوقی رکلا تلاش کرده است که انواع مختلفی از نمونه قراردادهای استخدامی را مطابق با قانون کار و قانون تامین اجتماعی تهیه کند و در دسترس شما قرار دهد.
قانون کار یک قانون لازم الاجرا و آمره است که عدم رعایت شرایط و ضوابط مقرر در آن، باعث باطل شدن قراردادهای کار می‌شود. خدمات مشاوره حقوقی تلفنی به شما امکان می‌دهد که در مواقع حساس و ضروری بتوانید با مشاوران مجرب ارتباط بگیرید و در مکالمه‌ای که برقرار می‌شود، سوالات خود در رابطه با شرایط قانون کار و نحوه تنظیم قرارداد استخدامی را مطرح کنید.
نظرات
