قرارداد حمل و نقل درون شهری ، یک قرارداد کاربردی است که میان دو طرف برای حمل و نقل انسان یا اشیا تنظیم و امضا میشود. اشکال مختلف این قرارداد، در زندگی روزمره اشخاص به دفعات اتفاق میافتد. برای مثال؛ امروزه حمل و نقلهای درون شهری که توسط تاکسیهای آنلاین صورت میگیرد؛ نمونههایی شفاهی از این قراردادها هستند. از آن جا که قرارداد انجام خدمات حمل و نقل داخل شهری ، از قراردادهای پر کاربرد است، چارچوب کلی حاکم بر آنها را در ادامه بیان میکنیم. این قرارداد یکی از انواع قرارداد حمل و نقل داخلی محسوب میشود.
در نگاهی کلی به قرارداد انجام خدمات حمل و نقل داخل شهری ، این قرارداد به عنوان یکی از مصادیق قرارداد پیمانکاری قابل شناخت است زیرا کارفرما، انجام حمل و نقل را تحت شرایطی معین و در مدتی مشخص، از پیمانکار درخواست میکند. در این میان، پیمانکار در ازای دریافت وجهی معین، درخواست کارفرما را به اجرا در میآورد. بنابراین، این قرارداد، در زیر مجموعه قراردادهای معوض قرار میگیرد و رابطه میان کارفرما و پیمانکار را تنظیم میکند.
به موجب امضا نمونه قرارداد حمل و نقل درون شهری ، تعهداتی به عهده کارفرما و پیمانکار قرار میگیرد. به این صورت که کارفرما به عنوان شخصی حقیقی یا شخص حقوقی ، تعهد دارد که تمامی اطلاعات لازم را برای کیفیت و نحوه حمل و نقل، به پیمانکار ارائه کند و مبلغ مقرر در قرارداد را به او بپردازد. در برابر، پیمانکار به عنوان شخصی حقیقی یا حقوقی، متعهد میشود که موضوع اصلی قرارداد (حمل و نقل) را به اجرا درآورد. شما میتوانید در خصوص موضوع این قرارداد، از قرارداد کارگزاری حمل و نقل نیز استفاده کنید. البته لازم است که تفاوتها و شرایط آن را نیز در نظر بگیرید که در این زمینه پیشنهاد میکنم حتما مقالهای که با این عنوان در مجله حقوقی رکلا منتشر کردهایم را مطالعه کنید.
برای تعیین شرایط حاکم بر این قرارداد، ابتدا باید به برخی از ویژگیهای مهم آن اشاره کنیم. این قرارداد، از جمله انواع قرارداد نامعین است. به این دلیل که این نوع از قراردادها، در متن قانون عنوان و قواعد خاصی ندارند. بدین ترتیب، این سوال مطرح میشود که چه قواعدی بر این نوع از قراردادها، حاکم است؟
در تعیین شرایط حاکم بر قرارداد انجام خدمات حمل و نقل داخل شهری ، اصل آزادی اراده طرفین نقش بسیار مهمی دارد. به طوری که طرفین قادرند که کلیه قواعد حاکم بر قرارداد را بر اساس توافق میان خود تعیین کنند. البته این به آن معنا نیست که طرفین میتوانند هر شرایطی را که مد نظر دارند، به عنوان شرایط حاکم بر قرارداد بیان کنند. به همین ترتیب، بر اساس ماده ده قانون مدنی ، شرایط مورد توافق طرفین، باید با شرع و قانون همخوانی داشته باشند.
بر خلاف قراردادهای جایز که هر یک از طرفین قادرند هر وقت که بخواهند قرارداد را به پایان برسانند، قرارداد حمل و نقل درون شهری ، قراردادی لازم است. مطابق با ماده 219 قانون مدنی ، لازم بودن این قرارداد در این است که امکان پایان دادن به قرارداد برای کارفرما یا پیمانکار، به صورت یک جانبه وجود ندارد.
به طور کلی تعهدات ناشی از این قرارداد، تا زمانی اعتبار دارند که قرارداد منحل نشده باشد. به همین منظور این قرارداد، در دو مورد قابل انحلال است:
خصوصی یا عمومی بودن طرفین قرارداد ، در تعیین شرایط حاکم بر قرارداد تاثیر دارد. به طور کلی زمانی که طرفین قرارداد، اشخاص خصوصی باشند، چارچوب حاکم بر قرارداد شامل شرایط مورد توافق میان آنها است. از این شرایط به عنوان شرایط خصوصی یاد میشود که باید براساس قانون و شرع تنظیم شوند. در مقابل زمانی که طرفین نمونه قرارداد حمل و نقل درون شهری ، ترکیبی از شخص خصوصی و دولت باشد، قرارداد از قواعد عمومی پیمان پیروی میکند. این قواعد، دربردارنده تعهدات و مسئولیتهای طرفین هستند و قابل تغییر نیستند.
به طور معمول نمونه قرارداد حمل و نقل درون شهری ، در 12 بند قابل تنظیم است. در این قسمت برخی از مهمترین بندهای این قرارداد را مورد بررسی قرار میدهیم:
موضوع قرارداد حمل و نقل درون شهری ، ارائه خدمات مورد نظر کارفرما است. به همین خاطر تعیین کیفیت و دامنه موضوع، در تحقق موضوع قرارداد نقش دارد.
تعیین زمان اجرای موضوع قرارداد، از موارد لازم توجه است. در صورت عدم تعیین این زمان، اگر اختلافی ایجاد شود، طرفین نمیتوانند نسبت به آن اظهار نظر کنند. در این راستا نیز تعیین زمان آغازین قرارداد مفید است و در صورت عدم تعیین آن، زمان شروع قرارداد بر اساس زمان امضای قرارداد تعیین میشود.
تعیین مبلغ و نیز نحوه پرداخت آن در قرارداد، کاملا بر اساس توافق طرفین است. برای مثال شما میتوانید بر اساس معیارهای مختلفی، مبلغ قرارداد را مشخص کنید.
با توجه به تعهد کارفرما به توضیح تمام جزییات حمل و نقل، او باید مبدا و مقصد را به طور کامل تعیین کند.
شرایط اضطراری، به حوادث غیر قابل کنترل و غیر منتظره اطلاق میشود. در چنین مواقعی حتی اگر یکی از طرفین، نتواند به تعهدات خود عمل کند؛ مسئولیت جبران خسارت را بر عهده ندارد. با توجه به اقتضا قرارداد حمل و نقل، به شما پیشنهاد میکنیم که چنین شرایطی را در متن قرارداد خود مورد توجه قرار دهید.
در بسیاری از موارد، عدم رعایت تعهدات توسط طرفین قرارداد، سبب خساراتی میشود. برای مثال در مواقعی که پیمانکار در روز و ساعت مقرر برای حمل و نقل حاضر نشود یا از مسیر مورد نظر کارفرما برای حمل و نقل استفاده نکند، ممکن است خساراتی به طرف دیگر وارد شود. در این گونه موارد، در نظر گرفتن شرایط فسخ قرارداد، از ورود خسارت یا خسارات بیشتر به طرف دیگر قرارداد، جلوگیری میکند. بنابراین با توجه به اقتضای نمونه قرارداد حمل و نقل درون شهری ، به شما پیشنهاد میشود که شرایطی را برای فسخ، در متن قرارداد وارد کنید.
از سوالات مهمی که در رابطه با این قرارداد مطرح میشود، این است که در مواقع بروز اختلافات میان کارفرما و پیمانکار، چگونه میتوان این اختلافات را مدیریت و رفع کرد؟ به طور کلی اتکا به مکانیزمهای حل اختلاف در قراردادها، در این راستا بسیار اثر بخش است. حال مکانیزم های حل اختلاف، شامل چه مواردی میشوند؟
طرفین قرارداد میتوانند به سلیقه خود، یکی از این روشهای حل اختلاف را برای رسیدگی به اختلافات احتمالی قرارداد خود در نظر بگیرند.
در موارد زیادی کارفرما و پیمانکار ترجیح میدهند برای دست یابی به توافق در خصوص برطرف کردن اختلافات ناشی از قراردادی که میان آنها امضا شده است، ابتدا با یکدیگر مذاکره کنند. این روش به عنوان یکی از بهترین روشهای رسیدگی به اختلافات میان این قشر شناخته میشود. به این دلیل که بر خلاف روشهای داوری و دادگاه، رسیدگی به اختلافات از طریق روش مذاکره و سازش، سبب صرفه جویی در هزینههای زمانی و مالی و نیز سبب برطرف شدن موثرتر اختلافات میان کارفرما و پیمانکار خواهد شد. البته در همه موارد، این روش به برطرف کردن مشکلات منجر نمیشود. در واقع گاهی طرفین این قرارداد ناگریز هستند که برای رسیدگی به مشکلاتشان از سایر روشها استفاده کنند.
تنظیم قرارداد، روابط کاری میان اشخاص را به صورت هدفمند بررسی میکند. علاوه براین، با بیان جزئیات روابط کاری در متن قرارداد، احتمال بروز اشکال یا خطا کمتر میشود. به همین دلیل است که تاکید میکنند حتما یک قرارداد مکتوب و دقیق داشته باشید. تیم حقوقی رکلا با در اختیار داشتن مشاوران حقوقی مجرب و همچنین وکلای پایه یک دادگستری، شرایطی را ایجاد کرده است که میتوانید به سهولت درخواست مشاوره حقوقی تلفنی و همچنین درخواست تنظیم قرارداد ثبت کنید. بعد از ثبت درخواست، با شما تماس میگیریم.