برای امضای قرارداد بیع موتورسیکلت چه ضوابطی باید رعایت شود؟

نخستین موتورسیکلت در کشور آلمان و توسط گوتلیب دایملر و ویلهلم مایباخ، طراحی و ساخته شد. این موتور سیکلت شبیه به دوچرخه‌ای موتور دار ساخته شده بود و به آن Reit Wangen می‌گفتند. موتور سیکلت برای نخستین بار در سال 1326 شمسی به ایران وارد شد و رفته رفته به عنوان یک وسیله حمل و نقل جایگاه خود را در زندگی مردم ایران پیدا کرد. به‌گونه‌ای که در دهه 50 اولین نمایندگی موتور سیکلت یاماهای ژاپن در ایران تاسیس شد. امروزه موتور سیکلت در انواع مختلفی تولید می‌شود و به عنوان یکی از پرطرفدارترین وسایل حمل و نقل، مورد استفاده مردم قرار می‌گیرد زیرا نسبت به خودرو، بنزین کمتری مصرف می‌کند و هزینه استهلاک آن نیز کمتر است. در صورتی که قصد معامله موتور سیکلت را دارید با ما همراه باشید تا قرارداد بیع موتورسیکلت و نکات حقوقی آن را به شما آموزش دهیم.

این قرارداد را با عنوان قرارداد فروش موتور سیکلت نیز می‌نامند. این نوع قرارداد در میان عموم و علاقمندان به موتور سیکلت طرفداران زیادی دارد. علاوه براین، متداول است که اشخاص از قرارداد اجاره موتور سیکلت نیز در موارد متعددی استفاده می‌کنند و به این شیوه موتور سیکلت را به صورت موقتی در اختیار می‌گیرند. در خصوص این شیوه از توافق یک مقاله مجزا منتشر کرده‌ایم که پیشنهاد می‌کنیم آن را نیز مطالعه کنید.

قوانین مرتبط با قرارداد بیع موتورسیکلت

مقررات بیع خودرو در قانون مدنی در مواد 338 الی 463 آمده است. مطابق با ماده 338 این قانون، قرارداد بیع به توافقی گفته می‌شود که اثر حقوقی آن انتقال مالکیت موتور سیکلت به خریدار در ازای پرداخت بهای آن باشد. ارکان سازنده، شرایط ایجاد و امضای این قرارداد و همچین موارد فسخ آن، توسط قانونگذار معین شده است. ارکان قانونی بیع موتور سیکلت عبارت است از:

1. بایع : بایع در واقع مالک موتور سیکلت است و به عنوان فروشنده، قرارداد بیع موتور سیکلت را امضا می‌کند.
2. مشتری: خریدار موتور سیکلت است و پس از امضای قرارداد ، مالکیت موتور سیکلت به او منتقل می‌شود.
3. مَبیع: موتور سیکلتی است که پس از امضای قرارداد به مالکیت مشتری درمی‌آید.
4. ثَمن: بهای موتور سیکلت است.

مطابق با قانون مدنی، بیع موتور سیکلت قراردادی لازم الاجرا، معوض و تملیکی است. بنابراین:

1. هیچ یک از خریدار و فروشنده حق انحلال این قرارداد را ندارند مگر در حالتی که قوانین بیع به آن‌ها این اجازه را داده باشد.
2. قرارداد بیع رایگان نیست و مالکیت موتور سیکلت در مقابل پرداخت ثمن است که به مشتری منتقل می‌شود.
3. مهم‌ترین اثر بیع موتور سیکلت، انتقال مالکیت آن به مشتری است. به همین دلیل در گروه عقود تملیکی قرار می‌گیرد.

اهمیت تنظیم قرارداد بیع موتورسیکلت

قرارداد بیع می‌تواند به صورت شفاهی یا کتبی تنظیم و امضا شود. حتی قانونگذار به افرادی که توانایی صحبت کردن ندارند نیز اجازه داده است که این قرارداد را به وسیله اشاره ایجاد کنند. با تمام تفاسیری که در بالا ذکر شد بهتر است در هنگام معامله موتور سیکلت قرارداد کتبی تنظیم کنید حتی اگر طرف معامله از بستگان یا آشنایان قابل اعتماد شما باشد.

قرارداد مکتوب بیع در صورتی عادی نامیده می‌شود که در نزد مراجع رسمی تنظیم نشده و مامور رسمی نیز سند قرارداد بیع را امضا نکرده باشد. سند رسمی قرارداد بیع قطعی موتورسیکلت ، در نزد مراجع رسمی تنظیم می‌شود و مامور رسمی سند قرارداد را امضا و مهر می‌کند. بعد از تنظیم قرارداد نیز باید با مراجعه به پلیس راهور برای صدور برگ سبز موتور سیکلت و تعویض پلاک آن اقدامات لازم را به عمل آورید.

مشخصات خریدار و فروشنده در قرارداد بیع موتورسیکلت

در ادامه به چند نکته در خصوص طرفین قرارداد بیع قطعی موتورسیکلت می‌پردازیم. در ابتدا باید بگوییم که؛ خریدار و فروشنده باید عاقل، بالغ و رشید باشند و همچنین لازم است که نسبت به تصرف اموال و حقوق مالی خود مجاز باشند. بنابراین:

1. افراد کمتر از 18 سال نمی‌توانند به عنوان خریدار یا فروشنده، این قرارداد را امضا کنند زیرا قادر به تشخیص سود و زیان این معامله نیستند.
2. اشخاصی که قوای دِماغی و مغزی آنان از بین رفته است و از قوای فکری سالمی برخوردار نیستند نیز نمی‌توانند به عنوان خریدار یا فروشنده، موتور سیکلت را معامله کنند.
3. اشخاص ورشکسته بعد از آنکه دادگاه حکم ورشکستگی آن‌ها را صادر کرد از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع می‌شوند و نمی‌توانند قراردادهای مالی مانند بیع را به عنوان خریدار یا فروشنده امضا کنند.

از طرف دیگر، خریدار و فروشنده باید با تصیم قاطع و با اختیار و اراده‌ای کامل این قرارداد را امضا کنند. یعنی:

1. طرفین معامله قصد امضا و ایجاد قرارداد بیع و انتقال مالکیت موتور سیکلت را داشته و این قرارداد را به صورت صوری یا در حالت مستی امضا نکرده باشند.
2. خریدار و فروشنده باید با رضایت و اختیار کامل این قرارداد را امضا کنند و به دلیل تهدید مال، جانی و ناموسی اکراه به معامله موتور سیکلت نشده باشند.

نکته دیگر اینکه؛ قانون گذار به اشخاص حقوقی و حقیقی اجازه تنظیم و امضای این قرارداد را داده است. به همین دلیل:

1. اشخاص حقیقی که به عنوان یکی از طرفین، قرارداد بیع را امضا می‌کنند باید اطلاعات هویتی و مشخصات خود را در متن قرارداد ذکر نمایند.
2. فردی که نماینده شخص حقوقی است نیز باید علاوه بر اطلاعات تجاری و مشخصات شخص حقوقی، اطلاعات هویتی و مشخصات خودش را نیز در متن قرارداد قید کند.

موضوع قرارداد بیع موتورسیکلت

موضوع این قرارداد موتور سیکلت است، بنابراین:

1. باید مالکیت موتور سیکلت، متعلق به فروشنده باشد یا فروشنده به واسطه نمایندگی از مالک موتور سیکلت، اجازه معامله کردن آن را داشته باشد.
2. موتور سیکلت موضوع قرارداد باید در نزد طرفین معامله معلوم و معین باشد. مجهول بودن موتور سیکلت باعث باطل شدن قرارداد بیع می‌شود.
3. فروشنده باید توانایی تحویل دادن موتور سیکلت به خریدار را داشته یا خریدار توانایی دسترسی پیدا کردن به موتور سیکلت را داشته باشد مانند اینکه موتور سیکلت در پارکینگ متعلق به فروشنده پارک شده است و به آن دسترسی دارد.
4. در صورتی که مالکیت موتور سیکلت متعلق به دو یا چند نفر باشد هر یک از آن‌ها می‌تواند سهم متعلق به خود را معامله کند اما سایر شرکا نیز باید رضایت بدهند زیرا تصرفات حقوقی یکی از شرکا در مال مشترک، نیازمند رضایت شریک یا شرکای دیگر است.
5. تمام ابزار و قطعاتی که متعلق به موتور سیکلت است به مالکیت خریدار در می‌آید ولی لوازم جانبی موتور سیکلت که عرفاً متعلق به آن نیستند به خریدار منتقل نمی‌شود. باید توجه داشته باشید که این یک قاعده آمره نیست و طرفین معامله می‌توانند برخلاف آن نیز به توافق برسند.

باید نوع موتور سیکلت، میزان کارکرد، کشور سازنده، مشخصات فنی، ابزار جانبی و متعلقات آن و دیگر ویژگی‌های مربوط به آن در متن قرارداد ذکر شود.

مبلغ قرارداد چگونه تعیین و پرداخت می‌شود؟

به مبلغ معامله موتور سیکلت در اصطلاح حقوقی «ثمن معامله» گفته می‌شود. میزان ثمن به توافق خریدار و فروشنده موتور سیکلت بستگی دارد. ممکن است هر یک از بایع یا فروشنده به مبلغ واقعی موتور سیکلت ناآگاه باشد و آن را بسیار کمتر یا بیشتر از قیمت واقعی آن بفروشد یا بخرد. خریدار یا فروشنده‌ای که بابت ناآگاهی از قیمت واقعی موتور سیکلت متضرر شده است می‌تواند با استناد به خیار غبن معامله را فسخ کند.

نحوه پرداخت مبلغ نیز با توجه به توافق طرفین، معین خواهد شد. قرارداد بیع براساس زمان پرداخت ثمن و تحویل موتور سیکلت به اقسام زیر تقسیم می‌شود:

1. نقد: موتور سیکلت و ثمن معامله هم زمان با یکدیگر به خریدار و فروشنده منتقل می‌شوند.
2. نسیه: فروشنده موتور سیکلت را فوراً به خریدار تحویل می‌دهد اما او ثمن را همراه با تأخیر به خریدار پرداخت می‌کند.
3. سلم یا سلف: خریدار، ثمن را فوراً به فروشنده می‌پردازد اما تحویل موتور سیکلت همراه با تأخیر است.
4. کالی به کالی: پرداخت ثمن و تحویل موتور سیکلت از سوی خریدار و فروشنده همراه با تأخیر است.

شرایط و تعهدات در قرارداد بیع موتورسیکلت

قرارداد بیع پس از تنظیم و ایجاد، یک قرارداد لازم الاجرا خواهد بود و از سوی خریدار و فروشنده قابل انحلال نیست اما هر کدام از آنان می‌توانند شروطی به منظور حق فسخ قرارداد را به نفع خود مطرح کند تا بعد از توافق طرفین در متن قراردادشان، درج شود.

اگر قرارداد بیع موتورسیکلت دارای شروطی برای حق فسخ قرارداد به سود یکی از طرفین آن باشد، به آن قرارداد بیع مشروط موتورسیکلت گفته می‌شود.

از طرف دیگر، قرارداد بیع قطعی موتورسیکلت به معامله‌ای می‌گویند که در آن هیچ حق فسخی شرط نشده و به صورت قطعی تنظیم شده باشد.

چند نکته کاربردی درباره انجام این قرارداد

اولین و مهمترین نکته در خصوص انجام این معامله، لزوم تنظیم یک قرارداد مکتوب است که تمام شروط و تعهدات طرفین معامله را به صورت دقیق بیان کرده باشد. برای نوشتن این قرارداد لازم است که حتما از دانش حقوقی برخوردار باشید یا اینکه از یک شخص متخصص در زمینه تنظیم قرارداد، بخواهید که این قرارداد را برای شما تنظیم کند.

به این منظور پیشنهاد ما به شما استفاده از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی است. با ثبت درخواست، به سهولت و در کوتاه‌ترین زمان می‌توانید از این خدمات استفاده کنید.

نکته قابل اهمیت دیگر در خصوص این قرارداد، آگاهی شما از تمام ابعاد قراردادی است که امضا می‌کنید. برای این منظور مناسب خواهد بود که گفتگویی تخصصی در این زمینه داشته باشید و سوالات خود را از کارشناسان متخصص بپرسید. خدمات مشاوره حقوقی تلفنی این امکان را برای شما فراهم می‌کند.