نکات قرارداد مشارکت مدنی و تفاوت مشارکت مدنی و حقوقی + معرفی انواع نمونه قرارداد

-
بروزرسانی:1402/10/05
زمان مطالعه: 25 دقیقه
-سیاست انتشار مطالب
قرارداد مشارکت

قرارداد مشارکت مدنی یکی از انواع قرارداد سرمایه گذاری است. نمی‌توان گفت تنها حقوق‌دانان با این قرارداد ارتباط دارند. امروزه بسیاری از کسانی که می‌خواهند شروع به هرنوع از مشارکت کنند با انواع قرارداد مشارکت سر و کار خواهند داشت. ممکن است شما سرمایه‌دار باشید و بخواهید با استفاده از ایده شخصی دیگر به سود مالی بیشتری برسید. یا اینکه یک دانشجوی خلاق و پر ایده باشید درحالی که سرمایه‌ای برای عملی کردن ایده ندارید. یا قصد دارید گروهی را تشکیل دهید، سرمایه های خود را در کنار سرمایه همکاران بگذارید و با آن‌ها مشارکت کنید. در تمامی این مشارکت‌ها و البته سایر مشارکت‌های تجاری و اقتصادی می‌توانید از قرارداد مشارکت مدنی استفاده کنید. در ادامه، این قرارداد و انواع آن بررسی می‌شود. ضمن این که تفاوت قرارداد مشارکت مدنی و مشارکت حقوقی را با هم مرور می‌کنیم.

با رکلا همراه باشید.

قرارداد مشارکت مدنی چیست

در ابتدا، تعریف قرارداد مشارکت مدنی به زبان ساده را بیان می‌کنیم:

«قرارداد مشارکت مدنی یک قرارداد الزام آور است که بین دو یا چند شخص اعم از حقیقی و حقوقی امضا می‌شود. آورده مالی و غیر مالی تمام طرفین، در متن قرارداد نوشته خواهد شد و مشخص می‌شود که سهم (درصد) هریک از طرفین از سود مشارکت به چه میزان است.»

قرارداد مشارکت مدنی یک نمونه قرارداد مشارکت در کار و سرمایه است. بنابراین به صورت خلاصه، می‌توانیم در مورد قرارداد مشارکت مدنی بگوییم:

  1. طرفین این قرارداد، آورده مشخصی را وارد مشارکت می‌کنند؛
  2. درصد سود آن‌ها از مشارکت مشخص می‌شود؛
  3. به همان میزانی که احتمال دارد سود ببرند در زیان مشارکت نیز سهیم خواهند بود؛
  4. مدت مشارکت آن‌ها در متن قرارداد تعیین می‌شود.

قانون مشارکت مدنی و مبنای قرارداد مشارکت مدنی

قانون مشارکت مدنی، قانون مدنی است که از ماده 571 تا 606، در‌مورد مشارکت مدنی و شرکت‌های حقوقی صحبت کرده است. تمامی مشارکت‌هایی که بر اساس این قانون آغاز می‌شود، موجب تشکیل شرکت حقوقی می‌شود و در مقابل آن، شرکت‌های تجاری است که شخصیت حقوقی آن، مجزا از شخصیت شرکا است و شرکت‌هایی مثل شرکت سهامی عام و خاص، شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تضامنی و غیره را شامل می‌شود.

به زبان ساده‌تر قرارداد مشارکت مدنی باعث تاسیس شرکت مدنی می‌شود. بحث مربوط به احکام شرکت و تقسیم اموال شرکت، در فصل هشتم قانون مدنی از ماده 571 تا 606 موجود است. با توجه به مفاد این مواد قانون مشارکت مدنی شرکت‌ها به دو دسته شرکت‌های تجاری و شرکت‌های مدنی تقسیم می‌شوند. شرکت‌های تجاری بلافاصله بعد از به ثبت رسیدن، دارای شخصیت حقوقی خواهند شد و تابع قانون تجارت است. اما قانون مدنی، شرکت‌های مدنی را فاقد شخصیت حقوقی دانسته و آن را تابع قانون مدنی می‌داند. سرمایه شرکت مدنی نیز می‌تواند از اموال مختلف (اعم از منقول و غیر منقول که راجع به آنها از مواد 11 تا 22 بحث شده است) حاصل شود.

پیشنهاد می‌کنم پیش از مطالعه ادامه مقاله، این فایل ویدئویی را تا انتها نگاه کنید.

انواع قرارداد مشارکت مدنی

قرارداد مشارکت موضوعات زیادی را شامل می‌شود و به عنوان مثال در صادرات و واردات کالا (به قصد فروش)، در احداث مسکن به صورت انفرادی، خدمات، تولید و فروش کالاها و غیره کاربرد دارد. در همین راستا، قرارداد مشارکت فروش بسیار محبوب است.

اما آنچه که امروزه بیشتر در رابطه با انواع قرارداد مشارکت مدنی مورد توجه قرار گرفته است را بررسی می‌کنیم:

  1. مشارکت در ساخت
  2. مشارکت مدنی بانک
  3. قرارداد مشارکت مدنی حقوقی

نمونه قرارداد مشارکت در ساخت

این نوع از قرارداد امروزه کاربرد زیادی در عرصه ساخت و ساز دارد.

گاهی ممکن است یک یا چند نفر مالک یک ملک باشند اما با وجود اینکه قصد ساخت و ساز آن را دارند اما از سرمایه کافی برخوردار نباشند. از طرف دیگر، یک یا چند سرمایه گذار نیز وجود دارند که برای ساخت ساختمان به دنبال زمین هستند و در این زمینه قصد سرمایه گذاری و ساخت دارند. مالک یا مالکان آن ملک می‌توانند با امضای قرارداد مشارکت در ساخت با سرمایه داران در ساخت ساختمان با آنها مشارکت کنند و به سود دست برسند. در اینجا سرمایه مالکان، زمینی است که برای ساخت و ساز مورد استفاده قرارمی‌گیرد و برای سرمایه داران، مبالغی است که در حین ساخت، پرداخت می‌کنند.

در پایان نیز با توجه به توافق آن‌ها با یکدیگر، هر کدام از ساختمان سهم می‌برند.

قرارداد مشارکت مدنی

نکات قرارداد مشارکت در ساخت

از مهم‌ترین نکات قرارداد مشارکت در ساخت و ساز تعیین ضمانت اجرای مناسب و موثر و ذکر شرایط قرارداد است. این قرارداد مانند سایر قراردادها از توافقاتی برخوردار است و برای اجرای توافقات، وجود ضمانت اجرای مناسب ضروری است.

1- تعهدات طرفین قرارداد

در واقع تعهد اساسی مالک در ابتدای قرارداد مشارکت در ساخت و ساز تسلیم ملک به سازنده برای ساخت و ساز آن است. زیرا اساساً بدون تسلیم ملک هیچگونه عملی ممکن نیست که لازم باشد در مورد آن توافقی انجام شود. بنابراین حتی اگر در قرارداد مشارکت در ساخت و ساز در این مورد احکام لازم ذکر نشود، مالک موظف است ملک را در اختیار سازنده قرار دهد. البته این به معنای الزام مالک به انتقال یک یا چند دانگ از ملک به سازنده نیست. منظور ما این است که فقط ملک را برای ساخت و ساز به سازنده تحویل دهد.

در این نوع از قرارداد، سازنده نیز از تعهداتی برخوردار است. مثلاً در مورد اتمام ساخت ساختمان، تحویل ساختمان در مهلت مشخص، قبول هزینه ساخت، به کار بردن استانداردهای ساختمان سازی و غیره متعهد است. همچنین در ابتدای کار، اخذ پروانه ساخت از شهرداری نیز از تعهداتی است که سازنده مکلف به انجام آن است. در غیر این صورت مشمول کمیسیون ماده 100 شهرداری خواهند بود. به موجب کمیسیون ماده 100 شهرداری: مالکین اراضی و املاک واقع در محدوده خدماتی باید قبل از ساخت و ساز از شهرداری‌ها پروانه ساختمان بگیرند و شهرداری موظف است از عملیات‌ ساختمانی بدون پروانه یا خلاف برنامه به وسیله ماموران خود در زمین محصور یا غیر محصور جلوگیری کنند.

2- ذکر سهم الشرکه طرفین

برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در آینده لازم است میزان دقیق سهم هریک از شرکا در متن قرارداد مشارکت ساخت و ساز مانند سایر قرارداد‌های مشارکت مدنی تعیین شود. برای تعیین میزان سهم الشرکه ابتدا باید ارزش سرمایه طرفین قیمت گذاری شود و هر کدام بر میزان ارزش کل پروژه تقسیم شود. شرایط مالی پرداخت سود و کسر زیان قرارداد نیز بسیار مهم است. در قرارداد مشارکت در ساخت لازم است حتما این نوع از شروط ذکر شود. میزان سرمایه‌های طرفین و آنچه نصیب آن‌ها می‌شود، مصالحی که استفاده می‌شود و کیفیت آن‌ها، تاریخ تحویل ملک یا املاک و غیره نیز از جمله مواردی است که باید در قرارداد ذکر شود.

تاکید بر شروط به این دلیل است که در آینده‌، از اختلافات احتمالی جلوگیری شود.

برای دریافت نمونه قرارداد مشارکت ساخت و ساز کلیک کنید.

قرارداد مشارکت ساخت و ساز

نمونه قرارداد مشارکت مدنی بانک

قرارداد مشارکت مدنی بانک زمانی مطرح است که فردی قصد سرمایه‌گذاری در بخش خاصی را دارد و در راستای این هدف از بانک تقاضای سرمایه دارد و بانک را نیز در سرمایه گذاری شریک می‌کند. در واقع این سرمایه گذاری نوعی مضاربه است که بانک در یک طرف آن به عنوان شریک و سرمایه گذار حضور دارد. وثیقه‌هایی به عنوان ضمانت حداکثر مدت مشارکت، موضوع مشارکت، سرمایه مورد نیاز، میزان هزینه خرید و پیش بینی فروش و سایر اطلاعات هویتی به بانک تحویل داده می‌شود. بانک می‌تواند مقدار 80 درصد از کل سرمایه یک شرکت مدنی را در اختیار داشته باشد. همچنین فروش سهم الشرکه به شیوه اقساطی نیز در حالتی که بیان شد ممکن است. پرداخت سرمایه از سوی بانک به صورت واحد و همچنین نقدی صورت نمی‌گیرد. در واقع بانک در چند دوره آن سرمایه‌ها را پرداخت می‌کند.

همچنین در قرارداد مشارکت مدنی با بانک صرفاً درصدی از سرمایه از سوی بانک تامین می‌شود و بانک در اواخر هر سال، پس از حصول سود حاصله از مشارکت، آن را میان خود و شریک مقابل تقسیم می‌کند. سود مورد نظر با توجه به میزان سرمایه هریک از شرکا، میان آن‌ها تقسیم می‌شود و بانک به عنوان یک شخص حقوقی و سهام‌دار، با لحاظ میزان سرمایه خود، سود دریافت می‌کند. البته فارغ از هزینه‌های اصلی، هر نوع هزینه دیگر نیز می‌تواند مشمول قرارداد مشارکت مدنی بانک شود که باید با توافق طرفین در آن نوشته شود.

در مورد قرارداد مشارکت مدنی بانک‌ تفاوت مشارکت مدنی و حقوقی اهمیت دارد.

تفاوت مشارکت مدنی و حقوقی

بهتر است ابتدا مشارکت حقوقی تعریف شود و سپس تفاوت مشارکت مدنی و حقوقی را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

قرارداد مشارکت مدنی و حقوقی

مشارکت حقوقی چیست ؟

مشارکت حقوقی برای تأمین بخشی از سرمایه شرکت‌ سهامی جدید یا خرید بخشی از سهام شرکت سهامی توسط بانک‌ها انجام می‌شود. بانک‌ها کمبود منابع مالی شرکت‌های سهامی تولیدی از قبیل شرکت‌های صنعتی، معدنی، ساختمانی، کشاورزی و همچنین شرکت‌های سهامی خدماتی و بازرگانی را تأمین می‌کنند و مانند دیگر سهام‌داران شرکت و به نسبت سرمایه، در سود شرکت سهیم می‌شوند.

تفاوت مشارکت مدنی و حقوقی

می‌توانیم مهم‌ترین تفاوت مشارکت مدنی و حقوقی را در موارد زیر خلاصه کنیم:

  1. اولین فرق مشارکت مدنی و حقوقی و سرمایه گذاری مستقیم در نوع شخصیت حقوقی و قانونی آن‌ها است. در مشارکت حقوقی، قانون تجارت حاکم است و مشارکت حقوقی دارای شخصیت حقوقی مستقل است اما مشارکت مدنی تابع قانون مدنی محسوب می‌شود و شخصیت حقوقی مورد نظر قانون تجارت را ندارد.
  2. در قرارداد مشارکت مدنی، سرمایه توسط تمام شرکاء فراهم می‌شود اما در قرارداد مشارکت حقوقی ، سرمایه را مالک تأمین می‌کند.
  3. تفاوت مسئولیت مدنی و حقوقی از نظر مسئولیت‌ها نیز مطرح است. تمامی مسئولیت‌های مشارکت مدنی، به‌عهده تمامی شرکاء است اما در مشارکت حقوقی، مسئولیت سهام‌داران بر اساس ضوابط و مقرراتی است که مطابق قانون تجارت و در مورد اداره شرکت‌های سهامی بیان شده است و در اساسنامه شرکت نیز موجود است.
  4. معمولاً سرمایه شرکت مدنی به صورت مساوی از شرکاء دریافت می‌شود البته ممکن است در قرارداد مشارکت، به صورت دیگری توافق شود. ضرورتی ندارد که تمامی سرمایه مشارکت مدنی در زمان تنظیم قرارداد مشارکت مدنی فراهم شود و طرفین می‌توانند به صورت دیگری توافق کنند.
  5. فرق مشارکت مدنی و حقوقی محدود به موارد گفته شده در بالا نیست. لازم به ذکر است که مشارکت حقوقی فقط در مورد شرکت‌های سهامی مطرح و امکان پذیر است.
  6. در مشارکت حقوقی و سرمایه گذاری مستقیم در پایان هر سال، بانک سود حاصل از مشارکت را بین خود و طرف مقابل تقسیم می‌کند و مانند دیگر سهام‌داران به نسبت سرمایه خود در سود به دست آمده، شریک می‌شود. در مشارکت حقوقی، نحوه تقسیم سود بر اساس قوانین بانک‌ها انجام می‌شود. اما در قرارداد مشارکت مدنی، اراده طرفین در خصوص نحوه تقسیم سود مبنای عمل است.
  7. در قرارداد مشارکت مدنی با بانک، حداکثر میزان مشارکت مدنی بانک تا هشتاد درصد کل سرمایه است.

نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی

این نوع از قرارداد شراکت هنگامی مطرح است که یکی از طرفین، سرمایه گذاری مادی و طرف دیگر، سرمایه گذاری معنوی انجام دهد و یا ترکیبی از این دو نوع سرمایه از سوی طرفین آورده شود.

به عبارت دیگر در نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی ، معمولاً یکی از طرفین از سرمایه مادی برخوردار است و طرف دیگر، سرمایه معنوی دارد.

در این نوع سرمایه گذاری، شخصی که دارای سرمایه مادی است، تمام آن سرمایه را وارد کار می‌کند و طرف دوم نیز به عنوان مدیر، اجرای کار را به‌عهده می‌گیرد.

طرف اول سرمایه گذاری یا دارنده سرمایه مادی را مالک و طرف دوم یا دارنده سرمایه معنوی را عامل می‌نامند.

این قرارداد موضوعات بسیاری را شامل می‌شود. از قرارداد مشارکت مغازه که یکی از قرارداد‌های پرطرفدار است تا قرارداد مشارکت زمین که به عنوان مبنای شروع ساخت و ساز ملک خواهد بود.

حتی در مواردی، داروسازها به منظور شروع به کار در یک موقعیت مکانی مناسب، با شخصی که دارای سرمایه است، نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی یا قرارداد مشارکت داروخانه تنظیم می‌کنند.

برای  دریافت نمونه قرارداد شراکت کلیک کنید.

نمونه قرارداد شراکت

نکات قرارداد مشارکت مدنی خصوصی

نکات حقوقی قرارداد مشارکت مدنی را در چند جمله خلاصه می‌کنیم.

توجه کنید که ذکر بعضی از اطلاعات در این نوع از قرارداد اهمیت دارد. باید میزان سهم هریک از طرف‌های قرارداد به طور دقیق بیان شود و طرفین هرگونه سرمایه اعم از نقدی و غیر نقدی را در قرارداد ذکر کنند. در غیر این صورت اگر سهام و سرمایه‌های نقدی و غیر نقدی ذکر نشود اصل بر برابر بودن سرمایه و تساوی سهم شرکاء است و تامین سرمایه نیز چه به صورت نقدی و چه غیر نقدی، برعهده طرفین خواهد بود.

در مورد مدت نمونه قرارداد مشارکت مدنی خصوصی شرکا باید با توجه به هدف فعالیتی که انجام می‌دهند و آن را در موضوع قرارداد ذکر کرده‌اند، با توافق یکدیگر، مدت را در ابتدای قرارداد ذکر کنند. همچنین شرکا می‌توانند در صورتی که با یکدیگر به توافق برسند قرارداد مشارکت را تمدید کنند. نکات قرارداد مشارکت مدنی محدود به این موارد نیست و سایر نکاتی که در بالا مطالعه کردید و در ادامه می‌خوانید نیز به عنوان نکات مهم در قرارداد مشارکت مدنی محسوب می‌شوند.

نمونه قرارداد مشارکت مدنی مغازه

قرارداد مشارکت مدنی مغازه و فروشگاه نوعی دیگر از قرارداد مشارکت مدنی خصوصی است که به مشارکت مدنی در مغازه و فروش اختصاص دارد. این قرارداد هنگامی مطرح می‌شود که شخصی اقدام به تاسیس مغازه یا فروشگاه یا کارگاه کند اما به‌ تنهایی قادر به شروع کسب و کار در آن نباشد. جنبه اقتصادی، هدف انعقاد این قرارداد، مشارکت کاری است که در صورت ذکر راه‌های درست در قرارداد، در مدت زمان کوتاه، طرفین قرارداد سود نسبتاً زیادی را به دست خواهند آورد. بنابراین برای موفقیت در کسب و کار و اخذ سود بیشتر، تنظیم و امضای قرارداد مشارکت مدنی مغازه از اهمیت برخوردار است.

تیم رکلا اقدام به تنظیم فرم قرارداد مشارکت مدنی مغازه کرده است. این قرارداد اکنون در دسترس شما است. برای دریافت فرم مشارکت در مغازه بر روی عکس کلیک کنید.

برای دریافت نمونه قرارداد شراکت در مغازه کلیک کنید.

نمونه قرارداد شراکت در مغازه

نمونه قرارداد مشارکت مدنی در تولید

زمانی که بخواهیم در یک صنعت تولیدی به عنوان شریک شغلی وارد شویم، می‌توانیم مشارکت خود را با امضای نمونه قرارداد مشارکت مدنی در تولید ، مکتوب کنیم. این قرارداد باید شامل جزئیاتی از شرایط و توافقات شرکا در خصوص میزان سهم و مسئولیت‌های هر شخص در تولید، مسائل مربوط به حسابرسی امور مالی و نحوه توزیع سود و زیان باشد.

بدون شک، وارد شدن به حوزه تولید و توزیع کالا، نیازمند زیر ساخت‌های قوی و سرمایه اولیه بالایی است. هزینه‌ خرید و تامین مواد اولیه؛ اجاره محل کارگاه یا تولیدی، هزینه‌ دستگاه‌های تولید و تکثیر محصولات، دستمزد کارگران و نیروی انسانی و همچنین هزینه‌های انبارداری، بخشی‌ از هزینه‌هایی هستند که باید توسط شرکا تامین شوند. نیاز به این میزان سرمایه اولیه مانعی برای ورود به حوزه تولید محسوب می‌شود که شرایط شروع کار را کمی دشوار می‌کند.

از سوی دیگر، درآمد و سود بالایی که از فعالیت در حوزه تولید، به خصوص از راه صادرات کالای تولیدی به دست می‌آید، باعث شده است که این نوع مشارکت برای افراد جذاب باشد و به میزان بیشتری به آن جذب شوند. به همین دلیل، قرارداد شراکت در تولید به مرور زمان اهمیت بیشتری پیدا کرده است.

آثار قرارداد مشارکت مدنی

با استفاده از این قرارداد می‌توانید فعالیت‌هایی شبیه به فعالیت‌های تجاری انجام دهید بدون آنکه نیاز به ثبت شرکت یا پرداخت مالیات باشد. شرکتی که در نتیجه این قرارداد شکل می‌گیرد دارای مدیرانی است که از بین خود شرکا انتخاب می‌شوند. ملاک انتخاب این مدیران بسته به میزان سرمایه آن‌ها است. شرکایی که بیش از نصف سرمایه را دارند می‌توانند مدیرانی را از میان خود انتخاب کنند.

این مدیران می‌توانند از آغاز فعالیت شرکت تا پایان انحلال آن در منصب مدیریت باشند مگر آنکه شرکایی که بیش از نصف سرمایه مشارکت را دارند ایشان را از این منصب عزل کنند. در صورت عزل آنان توسط شرکا، مدیران عزل شده به مدت 1 ماه فرصت دارند گزارش اقدامات و فعالیت‌های انجام شده و سرمایه گذاری از سوی شرکت را ارائه کنند. مدیران شخصاً نیز می‌توانند از سمت مدیریت خارج شوند که در این صورت نیز ارائه گزارش اقداماتی که انجام داده‌اند و سرمایه گذاری‌های شرکت، الزامی است.

تعداد مدیران اصولاً 5 نفر است. این مدیران وظیفه دارند روی نوع و نحوه سرمایه گذاری شرکت نظارت داشته باشند و آن را مدیریت کنند. از میان این مدیران یک نفر به عنوان مدیر اجرایی انتخاب می‌شود که تنها این شخص در میان مدیران از حق‌ الزحمه برخوردار است.

در ادامه مطلب می‌گوییم که این نوع از قرارداد قابل فسخ نیست و تنها با توافق تمامی شرکاء از اعتبار خارج می‌شود. مگر آنکه در متن قرارداد ، برای یک یا چند شخص از شرکاء تا مدت مشخصی، حق فسخ تعیین شود که در این صورت، اگر شرایط فسخ موجود باشد آن شریک یا شرکا، می‌توانند قرارداد را فسخ کنند.

نکاتی در رابطه با شرکت مدنی

شرکای شرکت مدنی به عنوان نمایندگان شرکت هستند. بنابراین هرگونه فعالیت اعم از سرمایه گذاری و غیره به نمایندگی از تمامی شرکا انجام می‌شود و هنگامی که شرکا قراردادها و اسناد تجاری را امضاء می‌کنند در واقع نمایندگی خود را بیان می‌کنند. مسئولیت پاسخگویی به تمامی مسائلی که در نتیجه سرمایه گذاری شرکت پیش آید به عهده نمایندگان شرکت و تمامی شرکا است و آن‌ها در برابر هر گونه ابلاغیه قضایی، دادگاه و اشخاص ثالث مسئول و پاسخگو هستند.

تمامی شرکا به عنوان نمایندگان شخصیت حقوقی شرکت مدنی در قبال پرداخت مالیات، حق بیمه و حقوق دولتی مربوط به شرکت مسئول شناخته می‌شوند. پرداخت هر گونه مالیات و همچنین حقوق دولتی مربوط به سندی که به نام یک یا چند نفر از شرکا باشد، برعهده تمامی شرکا است. رعایت این نکته حتی در زمان انحلال شرکت نیز الزامی است.

درصورتی که یکی از شرکا فوت کند و قائم مقام او قصد ادامه مشارکت را داشته باشد، نیازی به اخذ تایید از شرکا نیست و فقط شرکایی که بیش از نصف سرمایه را در اختیار دارند باید ورود شخص جدید را قبول کنند. همچنین در صورتی که شریکی قصد خروج از شرکت را داشته باشد، باید سه ماه زودتر درخواست خود را به مدیر اجرائی تقدیم کند. مدیر اجرائی نیز وظیفه دارد به مدت یک هفته پس از دریافت درخواست مورد نظر، این موضوع را به اطلاع سایر شرکاء برساند. در نتیجه این روند، جلسه‌ای با حضور شرکا تشکیل می‌شود و در خصوص خرید سهم الشرکه شریک دیگر و یا تصفیه با او در این جلسه تصمیم گیری خواهد شد. درصورتی که شرکا، تصفیه را انتخاب کنند، میزان سرمایه یا آورده شریک، به همراه سود و عایدی احتمالی که به وی پرداخت نشده است، پرداخت خواهد شد.

عقد مشارکت لازم است یا جایز

برای پاسخ به این سوال که عقد مشارکت لازم است یا جایز باید توجه داشت که اصل بر لازم بودن قرارداد است، یعنی هرگاه شک کردیم که یک قرارداد لازم است یا جائز، آن قرارداد لازم است. بنابراین قرارداد مشارکت یا عقد مشارکت نیز قرارداد لازم است. همچنین بیان شد که درصورت فوت شریک، قائم مقام او می‌تواند از طرف او مشارکت را ادامه دهد. بنابراین این قرارداد به واسطه فوت شریک فسخ نخواهد شد. این در حالی است که در قرارداد جایز با فوت یکی از طرفین، قرارداد از اعتبار ساقط می‌شود. لذا قرارداد مشارکت مدنی لازم است و احکام قرارداد لازم را دارد.

لازم بودن این قرارداد باعث می‌شود که حق فسخ قرارداد برای شرکا وجود نداشته باشد و آن‌ها فقط با توافق یکدیگر بتوانند به توافق خاتمه دهند. البته اگر در متن قرارداد حق فسخ برای مدت مشخص و با شرایط روشن به یک یا چند شخص از طرفین داده شود، آن شریک یا شرکا این حق را دارند که در حدود تعیین شده، قرارداد را فسخ کنند.

فسخ قرارداد مشارکت مدنی

ابطال قرارداد مشارکت مدنی

در قانون مدنی، شرایطی وجود دارد که در صورت نبود هریک از آن شرایط، ابطال قرارداد مشارکت مدنی محقق می‌شود. این شرایط دارای اهمیت بالایی است زیرا قانون‌گذار عدم رعایت هریک از این شرایط را مساوی با ابطال قرارداد مشارکت مدنی دانسته است.

در ادامه این مقاله، شرایط را به زبان ساده توضیح می‌دهیم:

1- قصد طرف‌های قرارداد و رضایت آن‌ها

یعنی طرفین، این قرارداد را به صورت اجباری امضا نکنند. البته از نظر قانونی، بین اکراه و اجبار تفاوت است. یعنی اگر شخصی از روی ناچاری مثل ناتوانی جسمانی یا شرایط دشوار مالی، نمونه قرارداد مشارکت مدنی را امضا کند اما مجبور به امضای آن نشده باشد، ابطال قرارداد ممکن نیست.

2- اهلیت طرفین

منظور از اهلیت طرفین به زبان ساده آن است که هیچکدام از طرف‌های قرارداد در زمان تنظیم و امضای قرارداد، صغیر (کودک) یا مجنون نباشند و توانایی دخل و تصرف در اموال خود را دارا باشند. خیلی کم پیش می‌آید که اشخاص فاقد اهلیت اقدام به تنظیم این قرارداد کنند اما لازم بود که این نکته را با شما در میان بگذاریم.

3- مشخص بودن موضوع عقد مشارکت

لازم است که موضوع عقد مشارکت در متن قرارداد مشخص باشد و معلوم شود که مشارکت مدنی در چه کاری انجام می‌شود. می‌توان ادعا کرد که این بخش از قرارداد شما، هویت قرارداد است. زیرا تمام مفاد دیگر موجود در متن قرارداد بر اساس موضوع تفسیر می‌شود و از طرف دیگر، تفسیر موضوع قرارداد توسط سایر بخش‌های آن انجام خواهد شد. لذا توصیه می‌کنیم که این بخش را جدی بگیرید.

4- شرعی و قانونی بودن جهت (هدف)

نیازی نیست که هدف از تنظیم قرارداد در متن قرارداد نوشته شود ولی اگر نوشته شد باید مشروع باشد. به زبان ساده اگر نیت شما از مشارکت مدنی یک نیت نامشروع باشد و در متن قرارداد نیز نوشته شود، ابطال قرارداد مشارکت مدنی اتفاق می‌افتد.

شرایط و مقررات وام مشارکت مدنی

دانستیم که یکی از عقود قانونی، قرارداد مشارکت مدنی است.

با کمک عقد مشارکت ، به کسانی که در عرصه تولید مشغول به کار هستند، تسهیلاتی اعطا می‌شود. در واقع بانک قبل از آنکه بخواهد برای عقد قرارداد اقدام کند، خود را موظف دانسته است فعالیت موضوع این عقد را بررسی کند و نسبت به بازگشت اصل سرمایه و سود احتمالی که در آینده و در طول مشارکت به دست می‌آید اطمینان حاصل کند.

نتیجه گیری این مقاله

در این نوشته، به سوال مهم «قرارداد مشارکت مدنی چیست» و «عقد مشارکت لازم است یا جایز» پاسخ دادیم. نکات مهم تنظیم این قرارداد و انواع عقد مشارکت بررسی شد. دانستیم که این قرارداد یکی از قرارداد‌های مهم در حوزه سرمایه گذاری است و از این نظر اهمیت بسیار زیادی دارد. بنابراین لازم است با آگاهی کامل و با دقت زیاد، این نوع از قراردادها را تنظیم و امضاء کنید. ضمن اینکه در خصوص تفاوت مشارکت مدنی و حقوقی صحبت شد و ابطال قرارداد مشارکت مدنی را به زبان ساده توضیح دادیم.

قرارداد اختصاصی خودتان را داشته باشید

انواع قرارداد مشارکت مدنی، از جمله قراردادهای پر چالشی هستند که به شیوه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. می‌توانیم این نوع قرارداد را در دسته قراردادهای پرکاربرد قرار دهیم. نکته بسیار مهم در خصوص انواع قرارداد مشارکت این است که شرکا می‌توانند شروط و توافقات مورد نظر خود را در قرارداد بیان کنند و از شرکای دیگر نیز انتظار داشته باشند که به آن شروط و توافقات عمل کنند. مسلم است که برای در دست داشتن یک سند قانونی از توافقات میان شرکا، لازم است تمام توافقات به صورت مکتوب و با زبان قانون در متن قرارداد نوشته شوند.

نوشتن این قبیل قراردادها به دانش حقوقی و تجربه نیاز دارد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم نوشتن قراردادهای اختصاصی خود را به وکلایی بسپارید که به صورت اختصاصی در حوزه قراردادها و دعاوی مربوط به قراردادها فعالیت می‌کنند. رکلا، مرجع تخصصی قرارداد ، امکان ارائه خدمات تنظیم قرارداد را فراهم کرده است و برای ارائه این خدمت حقوقی، با وکلای مجرب و مشاوران حقوقی با تجربه در حوزه قرارداد نویسی همکاری دارد. شما می‌توانید با ثبت درخواست در این بخش، نوشتن قرارداد مورد نظر خودتان را به تیم حقوقی رکلا بسپارید.

از طرف دیگر، اگر تمایل دارید که در خصوص توافقات و شروطی که برای این قرارداد در نظر می‌گیرید یا به طور کلی در خصوص نکات قانونی که در این مشارکت باید به آن توجه داشته باشید، از مشاوران حقوقی و وکلای با تجربه مشورت و راهنمایی بگیرید، می‌توانید از سرویس خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید.

سوالات متداول

در خصوص این نوع از قرارداد، کاربران رکلا سوالات زیادی را با کارشناسان حقوقی رکلا در میان گذاشته‌اند. در ادامه قصد داریم که به بخشی از این سوالات متداول پاسخ دهیم:

1- قرارداد مشارکت چیست؟

این تعریف، دقیق‌ترین تعریف قرارداد مشارکت است: «قرارداد مشارکت یک قرارداد خصوصی است که بین دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی امضا می‌شود. در متن این قرارداد، آورده هریک از طرفین مشارکت به همراه وظایفی که در این همکاری به عهده دارند نوشته خواهد شد و سهم هریک از آن‌ها از سود و زیان نیز تعیین می‌شود.»

2- حداکثر مدت قرارداد مشارکت مدنی چقدر است؟

در این مورد، حداکثر زمان قابل پیشنهادی وجود ندارد. شما با توافق یکدیگر می‌توانید هر حداکثر زمانی که در نظر دارید را در متن قرارداد بنویسید ام توصیه می‌کنیم حتما قرارداد شما مدت داشته باشید.

3- قرارداد مشارکت مدنی لازم است یا جایز؟ می‌توانیم آن را فسخ کنیم؟

فارغ از اینکه این قرارداد را قابل فسخ یا غیر قابل فسخ در نظر بگیریم، توصیه ما این است که حتما در متن قرارداد، شرایط دقیق فسخ را بنویسید تا از اختلافات احتمالی آینده به صورت کامل جلوگیری شود.

نمونه قرارداد مشارکت مدنی pdf (قابل چاپ) و word (قابل ویرایش)

تیم حقوقی رکلا اقدام به تنظیم فرم خام نمونه قرارداد مشارکت مدنی pdf و قرارداد مشارکت مدنی word نموده است. با زدن بر روی تصویر زیر، آن قراردادها را به صورت pdf (قابل چاپ) و word (قابل ویرایش) دانلود کنید.

نمونه قرارداد کامل

همین حالا روی تصویر زیر بزنید و وارد صفحه توضیحات قرارداد شوید.

نمونه قرارداد مشارکت مدنی
دانلود قرارداد
سید علی رضا زارع مویدی
«سید علی رضا زارع مویدی» کارشناس حقوقی دانشگاه تهران و فعال در حوزه تالیف قراردادهای داخلی و بین المللی است. بخش قابل توجهی از مقالات موجود در مجله حقوقی رکلا، توسط ایشان نگاشته شده است.
ثبت نظر یا سوال
star star star star star
نظرات
(41 نظر)
account_circle
محمدنجفی
thumb_up_alt
اینجانب به عنوان یکی از شرکای یک قرارداد مشارکت مدنی، جهت تضمین شرایط اجرای قرارداد، سند ملکی خودم را به عنوان ضمانت شرایط اجرای قرارداد به نفع یکی از شرکا که آورده نقدی داشته قبل از امضای قرارداد توسط خودم به وکالت فروش به نام ایشان صادر نمودم و بعد از مشورت متوجه شدم که موضوع قرارداد معین و مشخص نیست و حتی شرعی بودن آن. لذا از امضای قرارداد خودداری کردم. آیا با توجه به عدم امضای قرارداد بنده مسئولیتی در قبال قرارداد مشارکت و همچنین تضمین داده شده دارم یا خیر؟
21:01
15 تیر 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. شما باید تنظیم قرارداد رهن را به بعد از امضای مشارکت موکول می‌کردید ضمن آنکه نباید وکالتی می‌دادید یا مبایعه نامه‌ای نوشته میشد بلکه باید به دفترخانه مراجعه می‌کردید و عقد رهن تنظیم میشد. شما مسئولیتی برای تنظیم قرارداد مشارکت ندارید اما ممکن است ایشان از وکالت داده شده، سو استفاده و مال را به نام خود منتقل کند. لذا در اسرع وقت، وکالت را از اعتبار خارج کنید.
13:07
16 تیر 1401
account_circle
رسولی
thumb_up_alt
سلام یک طرح دامداری صنعتی 200 راسی را تاسیس می‌کنیم که 4 نفر شریک هستیم. بنا به قرارداد من و داداشم مجوز طرح را تهیه کردیم و زمین هم از ما بوده و شرکای دیگه بنا به قرارداد سند برای گرفتن وام آوردن. الان تقریبا از ساختمان هم 40 درصد درست کردیم یکی از شرکا سند برای صمانت نمی‌آورد، چه کار باید بکنیم؟ ما به حرف این آقا 3 تا 4 سال دنبال مجوز بودیم خیلی هزینه کردیم چند تا وام گرفتیم برای هزینه ساخت، تا رسوندیم به بانک که آقا سند بیاورد و ما وام بگیریم برای ادامه کار که آقا میگه من سند ندارم نمی‌توانم سند بیاورم که در قرارداد نوشته شده سند به عهده اون آقا هست. آیا می‌توانیم شکایت کنیم؟ بالاخره به حساب حرف این آقا ما چهار سال کار زندگیمون گذاشتیم کنار رفتیم دنبال این کار این همه هزینه کردیم تا رسوندیم به بانک که وام بگیریم آقا اومده میگه من سند ندارم!
12:08
18 مرداد 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. اگر در قرارداد، ضمانت اجرای روزشمار برای تخلف ایشان از این تعهد وجود دارد ایشان به ازای هر روز تاخیر، مکلف به پرداخت جریمه خواهد بود. در غیر این صورت، از طریق دادگاه نسبت به الزام ایشان به انجام تعهد اقدام کنید.
12:13
19 مرداد 1401
account_circle
نسرین
thumb_up_alt
سلام من با یک دامپزشک کار میکنم که به من حقوق نمیده و از تزریقاتی که من در مرکز ایشان انجام میدم از کلش ۳۰ در صد برمیدارد آیا این قرارداد مشارکتی است؟
08:41
04 دی 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. روابط شما در هر حال، مشمول قانون کار است. ایشان موظف به پرداخت حداقل حقوق اداره کار و صدور لیست بیمه به سازمان تامین اجتماعی هستند.
17:17
04 دی 1401
account_circle
کریم مویدی
thumb_up_alt
سلام و عرض ادب خدمت همکار محترم. کریم مویدی هستم، وکیل پایه یک دادگستری از استان فارس. بعضی از‌ مطالب گرانقدر شما رو مطالعه کردم و در پایان متوجه تشابه نام خانوادگی شما و بنده شدم. به هرحال ضمن مستفیض شدن از مطالب و راهکارهای حقوقی شما، بابت تشابه نام خانوادگی هم افتخاری بود که نصیب بنده شد. آرزوی سلامتی و موفقیت برای شما دارم. در پناه خدا باشید.
14:43
08 اردیبهشت 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
جناب کریم مویدی گرامی، ضمن آنکه مطالعه مقالات رکلا و هم نامی من و شما، برای ما افتخار ارزشمندی است امیدواریم بتوانیم در خصوص خدمات نمونه قراردادها و تنظیم قرارداد مشارکت نیز در خدمت شما وکیل محترم باشیم.
08:33
09 اردیبهشت 1402
account_circle
هنگامه
thumb_up_alt
در قرارداد مشارکت مدنی میتوان سودی ثابت برای یکی از طرفین قرار داد؟
09:40
17 اردیبهشت 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
اگر منظور شما از سود ثابت، مبلغ ثابتی است که در بازه‌های زمانی مختلف پرداخت می‌شود باید بگوییم که پاسخ سوال شما منفی است. این اقدام، قرارداد مشارکت شما را به انواع معاملات ربوی تبدیل خواهد کرد و حتی ممکن است مسئولیت‌های کیفری نیز به همراه خود داشته باشد. توصیه می‌کنیم درصد مشخصی را برای هریک از شرکا از سهم سود حاصل از مشارکت تعیین کنید و ملاک تعلق سود به هر شریک، همین درصد یا سهم از مشارکت باشد و از نوشتن مبلغ ثابت در متن قرارداد خودداری شود.
14:38
17 اردیبهشت 1402
account_circle
حسنا داودی
thumb_up_alt
خسته نباشید. اگه مشارکت کنیم و قبول نکنیم که توی ضرر شریک باشیم، مشارکتمون اشتباهه؟ باید حتما توی سود و زیان شریک باشیم یا می‌تونیم بگیم که اصلا زیان رو به عهده نمی‌گیریم و فقط توی سود شریک هستیم؟
13:31
28 اردیبهشت 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
این مساله یک موضوع اختلافی است. برخی از وکلا و کارشناسان حقوقی در این خصوص، راهکار خاصی را ارائه داده‌اند که بر اساس آن، در قرارداد مشارکت، سقف مشخصی از ضرر برای یکی از شرکا در نظر گرفته می‌شود. ما این روش را تایید نمی‌کنیم و ممکن است قاضی محترم دادگاه، رای به نفع طرفین یا یکی از آن‌ها ندهد. ممکن است در برخی از موارد بهتر باشد که از قراردادهای دیگری مانند قرارداد مضاربه استفاده کنید اما در این مورد هم حتما با یک متخصص امور قرارداد مشورت کافی داشته باشید.
15:39
29 اردیبهشت 1402
account_circle
معینی
thumb_up_alt
سلام قصد سرمایه گذاری خارجی در یک شرکت موجود سهامی عام برای ایجاد مجتمع پتروشیمی داریم با نسبت مشارکت ۹۰٪ آیا نیاز به ماده ترکیب سهام داران هست یا با توجه به میزان سهم الشرکه ما در اولین جلسه مجمع عمومی باید رای گیری شود؟ با توجه به مطالب سایت شما متوجه شدم پیش نویس قراردادی که برایمان ارسال کردند ترکیبی از مشارکت مدنی و حقوقی است!
14:27
23 تیر 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. لازم است متن قرارداد مشارکت تنظیم شده میان شما و طرف مقابل را مطالعه کنیم تا امکان اظهار نظر در خصوص مفاد آن وجود داشته باشد. لذا توصیه می‌کنیم متن قرارداد را در بخش بررسی قرارداد در وب سایت قرار دهید تا همکارانم در خصوص جنبه‌های مختلف و مرتبط با آن بررسی‌های لازم را انجام دهند و اظهار نظر نهایی انجام شود. با تشکر از شما.
17:27
24 تیر 1402
account_circle
رضوی
thumb_up_alt
در صورت بروز هرگونه اختلاف بین شرکا در قرارداد مشارکت مدنی قانون چه پیشنهادی کرده است؟
07:34
31 تیر 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
در این خصوص، تفاوتی میان این قرارداد و سایر قراردادهای مبتنی بر قانون مدنی نیست. همه چیز بر اساس توافق میان طرفین تعیین می‌شود. لذا اگر مرجع حل اختلاف قرارداد مشارکت شما دادگاه باشد بر اساس مفاد مندرج در قرارداد و قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص تعیین تکلیف می‌شود و اگر اختلافات شما به صورت داوری، حل و فصل می‌شود شرایط مندرج در قرارداد در خصوص داوری، بر آن حاکم خواهد بود.
17:32
01 مرداد 1402
account_circle
برومند
thumb_up_alt
سلام چگونه قرارداد مشارکت تنظیم کنم که بتونم به شخص ثالث یا به شخص دیگر، ملک مشاع واگذار كنم؟
11:41
01 مرداد 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
نکته مهمی که لازم است در جریان آن باشید این است که قرارداد مشارکت مدنی به خودی خود سبب انتقال مالکیت مال مورد نظر شما به صورت مشاع به نام شخص دیگر نخواهد بود. در واقع شما نیاز دارید که از قراردادهای موجب انتقال مالکیت مانند مبایعه نامه یا صلح نامه استفاده کنید. به عبارت دیگر، شما برای آنکه بتوانید تمام یا بخشی از یک مال را به شخص دیگر منتقل کنید باید از قراردادهای زمینه ساز انتقال مالکیت مانند قولنامه یا صلح نامه استفاده کنید و از طریق این قراردادها، نسبت به انتقال مالکیت یک بخش یا تمام مال به نام شخص ثالث اقدام شود.
13:42
02 مرداد 1402
account_circle
حانیه
thumb_up_alt
سلام. میخوام یه قراردادی با شریکم بنویسم که هر دوتامون هم آورده مادی داریم هم آورده معنوی. میتونم از قرارداد مشارکت خصوصی استفاده کنم؟
07:23
04 آذر 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
بله. اساسا تنها قراردادی هم که مناسب شما است همین قرارداد است مگر اینکه بخواهید در آینده نسبت به راه اندازی شرکت اقدام کنید که در این صورت به قرارداد هم بنیان گذاران نیاز خواهید داشت. هر دوی این قراردادها در بانک قرارداد رکلا وجود دارد.
15:06
04 آذر 1402