برای آشنایی با جزئیات قرارداد فروش صادراتی این مطلب را بخوانید!
قرارداد فروش صادراتی یک قرارداد مهم است که امروزه بین تاجران یا سایر اشخاص حاضر در جامعه تنظیم می‌شود. با توسعه سیستم‌های حمل و نقل بین المللی و در نتیجه گسترش روز افزون صادرات و واردات کالاها، امروزه مشاهده می‌کنیم که بسیاری از اشخاص با تنظیم قرارداد فروش صادراتی ، مالکیت اموال صادراتی خود را به دیگران منتقل می‌کنند. این قرارداد یک نمونه از انواع قرارداد خرید کالا یا قرارداد فروش کالا است. بنابراین در مقاله امروز، قصد داریم به نکات مهم این قرارداد اشاره کنیم.
نمونه قرارداد فروش کالای صادراتی چیست؟
در بسیاری از اوقات، کالاهایی که در کشور ما تولید می‌شوند، به دلیل مرغوبیتی که دارند، توسط تولید کنندگان به تاجران و صادر کنندگان کالاها فروخته می‌شوند. اگرچه میزان خرید و فروش هر یک از کالاهای صادراتی متفاوت است اما به هر حال تنظیم قراردادی جامع که کلیه تعهدات و وظایف طرفین را به آن‌ها یادآور شود، کاری ضروری است. نمونه قرارداد فروش کالا صادراتی یا فرم قرارداد فروش صادراتی یک نوع قرارداد بیع است که با توجه به مواد قانون مروبط به آن، تنظیم می‌شود.
همانطور که بیان کردیم، در این قرارداد، به وظایف و تعهدات هر یک از طرفین اشاره شده است و همچنین ضمانت اجرای لازم نیز برای انجام هر چه بهتر تعهدات، در نظر گرفته می‌شود. مانند سایر قراردادهای مدنی و تجاری، فرم قرارداد فروش صادراتی نیز ویژگی‌های خاصی دارد که لازم است در حین تنظیم و اجرای آن، مد نظر طرفین قرار گیرد. از آنجایی که برای فروش صادراتی سرمایه بسیار زیادی لازم است، این قرارداد حتی به صورت یک قرارداد شراکت و با عنوان قرارداد مشارکت صادرات نیز اجرا می‌شود. در ادامه مطلب، مهمترین نکات و ویژگی‌های قرارداد فروش صادراتی را بیان می‌کنیم.
قوانین مرتبط با نمونه قرارداد فروش کالا صادراتی
گفتیم که اصولا متن قرارداد ، بر اساس احکام مشخصی تنظیم می‌شود. این احکام در قانون مدنی ایران تعیین شده است. بنابراین برای تنظیم این قرارداد، باید به متن قانون مدنی، مراجعه کنیم. مطابق ماده 338 قانون مدنی، بیع عبارت است از تملیک عین به عوض معلوم. به عبارت دیگر در صورتی که بین طرفین توافقی حاصل شود و در نتیجه مالی « مبیع » در مقابل عوضی «مبلغ یا بهایی که بابت کالا پرداخت می‌شود» به شخص دیگر منتقل شود، بیع محقق خواهد شد.
بنابراین مفاد نمونه قرارداد فروش کالا صادراتی براساس احکام کلی بیع نوشته می‌شود. البته این نکته به معنای نادیده گرفتن اختیار طرفین قرارداد نیست. در حقیقت قانونگذار، برای اراده طرفین، احترام قائل است و در نتیجه اگر اراده آن‌ها مخالف با قوائد آمره «قواعد و مفاد قانونی که طرفین ملزم به انجام آن هستند» بیان شده در متن قانون مدنی نباشد، می‌تواند سبب ایجاد تعهد شود.
البته طرفین قرارداد موظف هستند تکالیف تعیین شده در متن ماده 975 قانون مدنی را مد نظر قرار دهند. بر اساس این ماده قانونی، در صورتی که قرارداد فروش صادراتی بر خلاف اخلاق حسنه باشد یا احساسات عمومی را جریحه دار سازد یا به گونه‌ای مخالف با نظم عمومی باشد، امکان اجرای آن‌ها، توسط محاکم قضایی وجود ندارد.
علاوه بر تمام این موارد، قرارداد فروش صادراتی باید به قانون مقررات صادرات و واردات مقید باشد و براساس آن عمل کند.
قرارداد فروش صادراتی لازم است یا جایز؟
با در نظر گرفتن متن ماده 184 قانون مدنی ایران، یکی از انواع تقسیم بندی‌هایی که برای عقود مطرح شده است، تقسیم عقد به لازم و جایز است. بر اساس ماده 185 قانون مدنی، عقد لازم ، عقدی است که هیچ یک از طرفین معامله نتوانند آن را فسخ کنند، مگر آنکه خیارات یا اختیارات قانونی برای طرفین در متن قرارداد پیش بینی شده باشد. علاوه بر این در صورتی که طرفین، برای فسخ قرارداد فروش صادراتی به توافق برسند، می‌توانند قرارداد را فسخ کنند.
در تکمیل ماده 185 قانون مدنی، می‌توانیم به ماده 219 این قانون نیز اشاره کنیم. مطابق متن ماده 219 قانون مدنی ، عقودی که بر طبق قانون واقع شده باشد، بین طرفین قرارداد یا نمایندگان و وکلای آن‌ها لازم الاجرا است، مگر آنکه به رضای طرفین یا به علت قانونی، فسخ شود.
بر اساس ماده 264 این قانون نیز، یکی از راه‌هایی که باعث سقوط تعهدات می‌شود، امر اقاله است و در تعریف اقاله قرارداد نیز می‌توان به ماده 284 قانون مدنی مراجعه کرد. در این ماده بیان شده است: اقاله به هر لفظ یا فعلی گفته می‌شود که دلالت بر بهم زدن معامله دارد.
در مقابل منظور از عقد جایز، عقدی است که هر یک از طرفین می‌توانند آن را به صورت یک طرفه فسخ کنند مگر آنکه در متن قرارداد شرط عدم فسخ قرارداد لحاظ شده باشد. به این نکته در ماده 186 قانون مدنی نیز اشاره شده است.
با در نظر گرفتن توضیحاتی که بیان شد، فرم قرارداد فروش صادراتی عقدی لازم است و در نتیجه طرفین نمی‌توانند بدون وجود رضایت یکدیگر یا وجود دلیلی قانونی، عقد را بهم بزنند.
نکات مهم عقود لازم!
ضروری است هر یک از طرفین نمونه قرارداد فروش کالای صادراتی ، به نکاتی در خصوص عقود لازم، توجه داشته باشند. این نکات عبارت‌اند از:
- هیچ یک از شخص حقیقی یا شخص حقوقی ، نمی‌توانند لازم بودن یا جایز بودن را برای یک عقد، تعیین کنند. به عبارت دیگر، لازم یا جایز بودن یک عقد را متن قانون تعیین می‌کند.
- ممکن است طرفین به توافق برسند که در متن قرارداد، شرطی را بر خلاف قاعده قانونی تعیین کنند. به عبارت دیگر ممکن است در متن نمونه قرارداد فروش کالای صادراتی ، حق فسخ برای هر یک از طرفین، تعیین شود. اگرچه تعیین حق فسخ برای هر یک از طرفین، حتما باید مدت دار باشد اما به هر حال این حق بر خلاف قاعده لازمیت است. با این وجود به کار بردن این شرط در متن قرارداد جایز است و در نتیجه مشکلی در صحت فرم قرارداد فروش صادراتی به وجود نمی‌آید.
- حتی اگر در متن عقد لازم، شرطی مبنی بر فسخ معامله توسط طرفین تعیین شود یا اگر در متن عقد جایز، شرطی مبنی بر عدم فسخ توسط طرفین قرارداد، در نظر گرفته شود، جایز یا لازم بودن عقد، خدشه دار نخواهد شد. به عبارت دیگر همانطور که اشاره کردیم، لازم یا جایز نامیدن یک عقد، توسط قانون گذار انجام می‌شود. در نتیجه حتی اگر شرطی نیز بر خلاف قاعده، در متن قرارداد، تعیین شود، ماهیت عقد را از بین نمی‌برد بلکه تنها نیروی الزام آور یا تعدیل کننده را به آن، اضافه می‌کند.
قرارداد معین است یا غیر معین؟!
منظور از قرارداد معین یا به طور کلی، معین بودن یک عقد آن است که در متن قانون، برای آن عقد، نام و احکامی تعیین شده باشد. در مقابل به عقودی غیر معین یا قرارداد نامعین می‌گویند که در متن قانون در مورد آن احکام و قواعدی تعیین نشده باشد. در حقیقت این دسته از عقود، تابع ماده 10 قانون مدنی هستند و در صورتی که مخالف با قانون و شرع نباشند، صحیح هستند.
فرم قرارداد فروش صادراتی ، قراردادی معین است. در واقع به دلیل آنکه این عقد، تابع قواعد قرارداد خرید و فروش است و قانون گذار نیز این احکام را در متن قانون مدنی بیان می‌کند، این قرارداد نیز در دسته عقود معین قرار می‌گیرد.
اختیارات قانونی در متن قرارداد فروش صادراتی
گفتیم که مهمترین ویژگی یک عقد لازم ، الزام به انجام تعهد و ماندن در قرارداد برای طرفین آن است. یعنی طرفین این قرارداد نمی‌توانند آن را فسخ کنند یا خودسرانه نسبت به عدم عمل به تعهدات موضوع قرارداد، تصمیم بگیرند. بنابراین برای فسخ قرارداد ، حتما باید در متن قرارداد فروش صادراتی ، به خیار فسخ یا یکی از خیارات قانونی دیگر، اشاره شده باشد. این اختیارات، گاهی در متن قرارداد بیان می‌شوند و گاهی بدون ذکر شدن در متن قرارداد، نسبت به آن، اعمال خواهند شد. از جمله مهمترین اختیاراتی که ممکن است برای قرارداد در نظر گرفته شوند، عبارتند از:
- خیار فسخ: مهمترین و رایج‌ترین اختیاراتی که برای طرفین معامله در نظر گرفته می‌شود، خیار فسخ است. طرفین می‌توانند بعد از به توافق رسیدن، درباره این خیار، با اشاره به مدت معین، در متن قرارداد خود توضیح دهند.
- خیار تدلیس : مطابق ماده 438 قانون مدنی، تدلیس عبارت است از عملیاتی که موجب فریب طرف معامله شود. بنابراین اگر دو طرف قرارداد، بعد از توافقات نهایی، قرارداد فروش صادراتی را امضا کنند و در ادامه مشخص شود که یکی از طرفین، طرف دیگر را فریب داده است، شخص فریب خورده، می‌تواند با استناد به خیار تدلیس از طرف دیگر قرارداد شاکی باشد و در نتیجه عقد را فسخ کند.
پیشنهادی که ما داریم!
شما می‌توانید وظیفه تنظیم قرارداد خود را به ما بسپارید. برای این کار، روی لینک قبل بزنید و درخواست خود را ثبت کنید.
ضمن آنکه شما می‌توانید درخواست مشاوره حقوقی تلفنی ثبت کنید. در اسرع وقت با شما تماس خواهیم داشت.
