هر روزه شاهد اجرای پروژههای عمرانی و عملیات ساخت و ساز هستیم. این پروژهها چه داخل فضای شهر و چه در جادهها و مسیرها به وفور انجام میشوند. انواع ماشین آلات از ابزار و تجهیزاتی هستند که به نوعی، عضو ثابت پروژههای عمرانی به شمار میروند. کاربری این وسایل به اندازهای است که بدون حضور آنها، اجرای پروژهها سخت و در مواقعی غیر ممکن میشود. یکی از مهمترین ماشینهای مورد استفاده در پروژههای راه سازی و عملیات ساخت و ساز، غلطکها هستند. این ماشینها با استفاده از قرارداد اجاره غلطک در دسترس صاحبان پروژه قرار میگیرند. این قرارداد یک نوع اجاره نامه است که میان مالک غلطک و صاحبان پروژه تنظیم و امضا میشود.
بدون تردید، به این مساله آگاه هستید که ماشینهای سنگین به خصوص ماشین آلاتی که در زمینه پروژههای عمرانی مورد استفاده قرار میگیرند، در گروه ماشینهای گران قیمت قرار دارند. بعضی از این ماشینها به اندازهای گران هستند که ممکن است سرمایه لازم برای تهیه و خرید آنها با تمام بودجه پروژه برابری کند. از طرف دیگر، بعد از اتمام پروژهها، این ماشین آلات برای صاحبان پروژه کاربرد دیگری ندارد و خرید آن به صرفه نخواهد بود. با توجه به مواردی که ذکر شد، به راحتی میتوانیم نتیجه بگیریم که اجاره تجهیزات و ماشین آلات عمرانی، یک قراردادی کاربردی است که نیاز طرفین قرارداد را برطرف میکند.
اجاره نامه غلطک مانند سایر قراردادهای اجاره، منافعی را برای طرفین ایجاد میکند. در حقیقت مهمترین کاربرد اجاره غلطک، همین منافعی است که به طرفین میرساند. علاوه براین، قرارداد اجاره یک سند مکتوب و قانونی است که میتوانید در مواقع لازم به آن استناد کنید. نمونه قرارداد اجاره غلطک ، قراردادی است که میان مالک غلطک (موجر) و متقاضی اجاره غلطک (مستاجر)، امضا میشود. به واسطه رابطهای که توسط این قرارداد برقرار میشود، مستاجر میتواند از غلطک در پروژههای ساختمانی و عمرانی استفاده کند و به این ترتیب، نیاز خود را در جهت اجرای بخش مهمی از پروژه برطرف کند.
در مقابل، مالک غلطک یک سرمایه گذار است که با تهیه غلطک و اجاره آن به اشخاص مرتبط با پروژههای عمرانی، درآمدزایی میکند و به این ترتیب، سرمایه راکد خود را مورد استفاده قرار میدهد. بسیاری از اشخاص چه به صورت شخصی و چه به عنوان یک شرکت در زمینه اجاره انواع تجهیزات و ماشین آلات عمرانی فعالیت میکنند. همانطور که پیشتر گفتیم، اجاره نامه غلطک برای موجر و مستاجر منفعت دارد و به همین دلیل است که بسیار مورد توجه قرار میگیرد. اهمیت اجاره ماشین آلات و تجهیزات عمرانی به حدی است که سرمایه گذاران زیادی در قالب شرکت، در این حوزه مشغول به فعالیت هستند.
اگر بخواهیم درباره ماهیت و محتوای نمونه قرارداد اجاره غلطک صحبت کنیم، لازم است که توضیحاتی درباره جایگاه این قرارداد در قانون و شرایط صحت آن ارائه دهیم. به زبان ساده و به طور کلی، اجاره نامه غلطک یک توافق است که در قالب قرارداد تنظیم میشود. براساس این اجاره نامه، مالک میپذیرد ماشین خود (غلطک) را برای مدت مشخص در اختیار پروژه عمرانی قرار دهد. در این قرارداد، مالک پروژه عمرانی مستاجر محسوب میشود و ملزم است که در ازای استفاده از غلطک، اجاره بها بپردازد. این رابطه حقوقی ساده، کلیات قرارداد اجاره غلطک است.
سایر جزئیات روابط موجر و مستاجر، تعهداتی که دارند، شروط خاص قرارداد، نحوه رفتار آنها در مقابل یکدیگر و موارد مهم دیگر، در متن قرارداد اجاره غلطک نوشته میشود. بعد از امضای قرارداد ، مالک غلطک و صاحب پروژه عمرانی، به ترتیب موجر و مستاجر نامیده میشوند و ملزم هستند که به تعهدات مندرج در قرارداد عمل کنند.
با توضیحاتی که ارائه شد، احتمالا این سوال برای شما پیش آمده است که این توافقات و قواعدی که در متن قرارداد اجاره غلطک نوشته میشود، بر چه اساس خواهد بود و الزام طرفین به رعایت قرارداد به چه دلیلی است؟ برای پاسخ به این قبیل سوالات، میتوانیم به قانون مدنی اشاره کنیم.
از مهمترین موضوعاتی که قانون مدنی به تفصیل درباره آن توضیح میدهد، قراردادها و روابط مربوط به طرفین آن است. قرارداد اجاره یکی از کاربردیترین قراردادهایی است که در قانون مدنی به صراحت درباره آن صحبت شده است. به همین دلیل، قرارداد اجاره غلطک را یک قرارداد معین مینامند. علاوه براین، قانون مدنی در باب اجاره، به تفصیل درباره شرایط تنظیم عقد اجاره توضیح داده است. قانون مدنی در ماده 467 توضیح میدهد که موضوع اجاره میتواند اشیاء، انسان یا حیوان باشد. بنابراین اجاره غلطک از نگاه قانون به عنوان اجاره اشیاء صحیح و معتبر است.
با توجه به تعریفی که قانون مدنی در ماده 466 ارائه میدهد، قرارداد اجاره غلطک عقدی است که به واسطه آن، متقاضی اجاره غلطک یا مستاجر، برای مدت مشخص مالک منافع غلطک میشود. یعنی میتواند برای مدت مشخصی از آن استفاده کند. قانون مدنی در ادامه تاکید میکند استفاده از مال اجارهای باید به صورتی باشد که به آن آسیب یا خسارت وارد نشود. یعنی باید با توجه به کاربری غلطک از آن استفاده کنند.
قانون مدنی قراردادها را به دو دسته جایز و لازم تقسیم میکند. قراردادهای لازم آن دسته از قراردادها هستند که طرفین قرارداد را ملزم میکنند تا پایان مدت معین، در قرارداد باقی بمانند و مطابق با توافق انجام شده عمل کنند. مالک غلطک و صاحب پروژه عمرانی نمیتوانند یک جانبه یا بدون دلیل موجه، قرارداد را فسخ کنند. البته میتوانند با تعیین شروط فسخ قرارداد ، راهی تعیین کنند که در آن صورت، بتوانند اجاره نامه را فسخ کنند.
محتوای قرارداد اجاره غلطک بسیار دارای اهمیت است. علاوه بر مواردی که قانون مدنی به آن اشاره دارد، قرارداد دارای بخشهایی است که با توافق طرفین تنظیم میشود. این بخشها به صورت اختصاصی، قرارداد را به موجر و مستاجر مربوط میکند. اطلاعات و مشخصات هویتی موجر و مستاجر، موضوع قرارداد، مبلغ اجاره بها، مدت قرارداد، حدود اختیارات و شروط و تعهدات از جمله مواردی هستند که در متن قرارداد اجاره غلطک نوشته میشود. موجر و مستاجر ملزم هستند که مطابق با متن قرارداد عمل کنند. در صورت بروز اختلاف و مشکل نیز، متن قرارداد سند معتبری است که میتوانیم آن را به مراجع حل اختلاف ارائه دهیم.
اولین بخشی که در هنگام نگارش متن این قرارداد، باید به آن توجه شود، بخش مربوط به مشخصات طرفین قرارداد است. بی تردید شما باید به خوبی بدانید که طرف مقابل در قرارداد اجاره، دقیقا چه شخصی خواهد بود. به همین منظور باید از اطلاعات و مشخصات هویتی او آگاه شوید. منظور از اطلاعات و مشخصات طرفین، اطلاعات هویتی آنها است که به واسطه آن اطلاعات، در مراجع قضایی معرفی خواهند شد. برای معرفی شخص حقیقی ، باید به اطلاعاتی مانند اطلاعات کارت شناسایی، آدرس دقیق محل اقامت و شماره تماس او اشاره شود. شرکتهای اجاره ماشین آلات عمرانی یا به طور کلی هر شخص حقوقی نیز، با اطلاعات مربوط به پروانه، مجوز، آدرس دقیق و شماره شرکت معرفی خواهند شد.
وکلا یا نمایندگان طرفین قرارداد، اشخاصی هستند که میتوانند به جای موکل خود قرارداد اجاره غلطک را امضا کنند. در متن اجاره نامه غلطک باید به صورت دقیق به اطلاعات هویتی نمایندگان نیز اشاره شود.
مبلغ قرارداد یا اجاره بها، مبلغی است که برای استفاده از غلطک به موجر پرداخت میشود. اجاره بها در متن قرارداد اجاره غلطک نوشته میشود. برای تعیین مبلغ اجاره به طور معمول به عرف یا به قراردادهای مشابه توجه میشود اما به طور کلی، تعیین مبلغ اجاره با توافق مالک غلطک و صاحب پروژه عمرانی مشخص میشود.
تعیین مبلغ قرارداد، ارتباط نزدیکی به مدت آن دارد. علاوه براین، ممکن است نحوه پرداخت اجاره بها را نیز مشخص کند. برای مثال در مواردی که غلطک برای چند روز و برای انجام پروژههای کوتاه مدت مورد استفاده قرار میگیرد، طرفین میتوانند توافق کنند که تمام مبلغ اجاره بها پیش از ارائه غلطک به موجر پرداخت شود. از طرف دیگر، نحوه پرداخت اجاره بها در پروژههای راه سازی و عمرانی طولانی مدت، به صورت ماهانه یا به صورت اقساطی در نظر گرفته میشود. در این نوع از قرارداد اجاره غلطک ، مبلغ قرارداد به صورت ماهانه یا اقساطی تعیین میشود. یعنی مشخص میشود که در هر مرحله چه مبلغی باید واریز شود.
اگر ایرادات و مشکلات غلطک مربوط به نحوه استفاده مستاجر باشد، خسارت وارد شده به غلطک به عهده مستاجر است. مستاجر ملزم است که در میزان استفاده از غلطک، افراط نکند و مطابق با میزان کارایی این ماشین از آن بهره ببرد. اگر استفاده از غلطک به شیوهای باشد که موجب خسارت شود، مستاجر ملزم است که اقدامات لازم برای تعمیر غلطک را انجام دهد یا اینکه هزینه تعمیر آن را بپردازد.
ماده 474 قانون مدنی به مستاجر اجازه میدهد که غلطک را در حدود مدت قرارداد خود به شخص دیگری اجاره دهد. البته این ماده تاکید میکند که اگر موجر در متن قرارداد به این مساله اشاره کرده باشد که مستاجر نباید غلطک را اجاره دهد، مستاجر ملزم است که این شرط را رعایت کند. بنابراین اگر تمایل دارید که یک غلطک اجاره دهید و تمایل ندارید که در جای دیگری به غیر از پروژه مستاجر استفاده شود، لازم است که در متن قرارداد به این مساله اشاره کنید که مستاجر نباید غلطک را به شخص دیگر اجاره دهد.
شرایط اجاره غلطک، هم برای موجر و هم برای مستاجر دارای ویژگیها و مسئولیتهایی است که پیشنهاد میکنیم حتما پیش از امضای قرارداد، با استفاده از مشاوره حقوقی تلفنی ، درباره ابعاد حقوقی قرارداد گفت و گو کنید. علاوه براین، مفتخر خواهیم بود که وظیفه تنظیم قرارداد شما به تیم حقوقی رکلا واگذار شود.