قرارداد اجاره شخص یکی از انواع قرارداد اجاره است. اجاره از عقود معینی است که قانون مدنی به صراحت درباره آن توضیح میدهد و قواعد و ضوابطی را برای آن بیان میکند. ماده 466 قانون مدنی به اجاره اختصاص دارد و درباره ماهیت این عقد توضیح میدهد. علاوه براین، در ماده 467 این قانون نیز تقسیم بندی دقیقی از انواع اجاره بیان شده است. به موجب این ماده، قرارداد اجاره ممکن است با موضوعات اشیاء، حیوان و اشخاص (انسانها) تنظیم شود.
نمونه قرارداد اجاره اشخاص براساس قواعد و ضوابط عقد اجاره در قانون مدنی، تنظیم میشود و در واقع توافقی است که برای اجاره یک شخص، مورد استفاده قرار میگیرد. آنطور که قانون مدنی، اجاره را در ماده 466 تعریف میکند، این قرارداد، توافقی است که به موجب آن، شخصی مال خود را در ازای دریافت مبلغ مشخص، در اختیار شخص دیگر قرار میدهد و شخصی که آن مال را اجاره کرده است، میتواند در طول بازه زمانی قرارداد از منافع آن مال استفاده کند.
تعریفی که در خصوص اجاره، در قانون مدنی بیان شده است، در موارد اجاره شیء یا حیوان کاربرد بیشتری دارد. با این حال، با توجه به این تعریف، اجاره نامه شخص ، توافقی است که با استفاده از آن، یک شخص، شخص دیگری را برای مدت معین در اختیار میگیرد. به واسطه تعریف اجاره، شخصی که نیروی انسانی را اجاره کرده است، میتواند در طول بازه زمانی قرارداد، از تواناییهای نیروی انسانی منفعت کسب کند. از طرف دیگر نیز متعهد خواهد بود که مبلغی را در ازای کسب منفعت و به عنوان اجاره بها، به نیروی انسانی پرداخت کند.
در ادامه این مقاله در خصوص قرارداد اجاره شخص توضیح میدهیم و درباره آن مطالب مهمی را بیان خواهیم کرد.
توضیح دادیم که قانون مدنی در یک تقسیم بندی، اجاره را به سه دسته اشیا، حیوان و انسان تقسیم میکند. مطابق با تعریف قانون مدنی، هدف از تنظیم اجاره نامه شخص ، کسب منفعت از مهارتها و تواناییهای شخصی است که او را اجاره کردهاند.
اجاره نامه شخص در واقع یک عقد اجاره است که با توجه به قواعد و ضوابط قانون مدنی تهیه و تنظیم میشود. این اجاره نامه حاوی سه رکن اساسی است که برای انجام این توافق، هر سه رکن آن باید حضور داشته باشند. سه رکن نمونه قرارداد اجاره اشخاص عبارتند از موجر، مستاجر و مال اجاره.
البته علاوه بر این سه رکن اصلی، باید به مبلغ اجاره بها نیز اشاره کنیم. مستاجر در این قرارداد، شخصی خواهد بود که تمایل دارد یک یا چند شخص حقیقی (نیروی انسانی) را اجاره کند. در مقابل موجر نیز همان اشخاصی هستند که به عنوان نیروی انسانی، قرارداد اجاره شخص را امضا میکنند. مال اجاره یا مورد اجاره نیز تخصص، مهارت، توانایی و خدماتی است که توسط موجر به مستاجر ارائه میشود. با حضور این سه رکن، تقریبا ارکان کافی و لازم برای تهیه یک نمونه قرارداد اجاره اشخاص ، مهیا شده است.
توضیح دادیم که لازم است که علاوه بر سه رکن اصلی، به مبلغ قرارداد نیز اشاره شود. زیرا مبلغ قرارداد همان اجاره بها یا کرایهای است که در ازای به خدمت گرفتن نیروی انسانی به او پرداخت خواهد شد. از طرف دیگر، تعیین مدت قرارداد نیز از اصول مهمی است که بدون در نظر گرفتن آن، قرارداد اجاره باطل میشود. بنابراین، بازه زمانی قرارداد نیز باید مشخص باشد.
قرارداد اجاره شخص نیز مانند سایر قراردادهای اجاره دارای ابعاد و ویژگیهایی است که او را از سایر انواع قرارداد متمایز میکند. در ادامه درباره این ابعاد و ویژگیها توضیح خواهیم داد:
حال که به صورت مفصل در خصوص قرارداد اجاره شخص و ابعاد و ویژگیهای قانونی آن توضیح دادیم، لازم است به این سوال نیز پاسخ دهیم که آیا تنظیم چنین قراردادی صحیح است؟ آیا میتوانیم با تنظیم این قرارداد، اشخاصی را به خدمت بگیریم؟!
در پاسخ به این سوال باید توضیح دهیم که اگرچه اجاره شخص در متن قانون مدنی تعریف شده اما در حال حاضر استفاده از این قرارداد منسوخ شده است و دیگر از این قرارداد استفادهای نخواهد شد. امروزه به خدمت گرفتن نیروی کار انسانی و بهره مندی از توانمندی، توانایی و مهارتهای اشخاص انسانی، در قالب قرارداد کار تهیه و تنظیم میشود. قرارداد کار یا قرارداد استخدام ، قراردادهایی هستند که از قانون کار تبعیت میکنند. این قوانین حقوق نیروی کار انسانی را مدنظر قرار میدهند و در صورت بروز اختلاف یا مشکل، از حقوق نیروی انسانی حمایت خواهند کرد.
بعد از انقلاب 57 گروههای کارگری خواسته خود مبنی بر اصلاح قانون کار را مطرح کردند و در نهایت، بررسی قانون کار در 29 آبان 1369 به پایان رسید. در اصلاحیه قانون کار، قواعد و قوانینی اضافه شدهاند که حقوق هر دو طرف قرارداد را مورد توجه قرار میدهند. علاوه بر قانون کار، قانون تامین اجتماعی نیز ناظر بر تمام روابط کارگری و کارفرمایی میان اشخاص است.
به طور کلی اگر رابطه کاری شما رابطه کارگری و کارفرمایی باشد و بخواهید که نیروی کار انسانی را به خدمت بگیرید، باید حتما از قرارداد کار استفاده کنید و نمیتوانید به شیوه دیگری این توافق را انجام دهید. زیرا به هر حال توافق به شیوه دیگر و انجام رفتاری مغایر با قانون آمره کار، برای شما جریمه به همراه دارد.
همانطور که تا این بخش از مقاله توضیح دادیم، قراردادهای اجاره اشخاص، در حال حاضر و با وجود قانون کار و قانون تامین اجتماعی، منسوخ شدهاند و دیگر امکان استفاده از این نوع قرارداد وجود ندارد. با این حال، اگر شرایط استخدام کردن یک نیروی کار انسانی مطابق قانون کار و قانون تامین اجتماعی را ندارید، به شما پیشنهاد میکنیم که شیوه کاری خود را تغییر دهید تا شرایط انجام شدن کار مورد نظرتان به صورت پیمانی و در قالب یک پروژه پیمانکاری میسر شود تا بتوانید انجام آن پروژه را به یک پیمانکار بسپارید.
برای مثال، اگر این امکان را ندارید که یک نیروی کار انسانی را به صورت تمام وقت برای طراحی لوگو در شرکت خود استخدام کنید، میتوانید برآورد کنید که برای چند ماه آینده، به چند لوگو نیاز دارید و نیاز خود را به صورت یک پروژه پیمانی به یک گرافیست بسپارید. به این ترتیب، میتوانید با او قرارداد پیمانکاری تک نفره داشته باشید.
اگر تمایل دارید که یک رابطه کاری را آغاز کنید، اولین و مهمترین اقدام برای انجام این کار این است که بدانید چه قراردادی برای شما مناسب است. اگر به درستی قرارداد مورد نیازتان را در اختیار داشته باشید، میتوانید با آسودگی خاطر بیشتری قراردادهایتان را امضا کنید. برای این منظور بهترین راهکار این است که از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید و در این زمینه با یک مشاور حقوقی مجرب گفتگو داشته باشید. علاوه براین، میتوانید تنظیم قرارداد مورد نظرتان را نیز به تیم حقوقی رکلا بسپارید.
قرارداد کار موقت
برای به خدمت گرفتن نیروی کار انسانی، باید با او قرارداد کار امضا کنید. قرارداد مورد تایید قانون کار را اینجا دریافت کنید.