قرارداد یک طرفه دقیقا به چه قراردادی گفته می‌شود؟
قراردادها، توافق‌های مکتوب هستند که میان اشخاص مختلف امضا می‌شوند. موضوع قراردادها و شیوه نوشتن قرارداد ، با رابطه کاری، تعهدات و تعاملات طرفین ارتباط مستقیم دارد. به طور معمول، توافقات میان دو یا چند نفر انجام می‌شود. این اشخاص نسبت به یکدیگر تعهداتی دارند که لازم است به صورت مکتوب نوشته شود. ثبت مکتوب قرارداد باعث می‌شود که یک سند معتبر از توافقات در اختیار طرفین باشد. به طور معمول اینچنین است که در قراردادها، دو طرف در مقابل یکدیگر مسئولیت‌هایی را به عهده می‌گیرند و سعی می‌کنند که به صورت عادلانه تعهدات متقابل را تعیین کنند. قرارداد یک طرفه قراردادی است که بخش بسیار زیادی از شرایطی که توصیف کردیم را نقض می‌کند. در این قرارداد، تمام منافع متوجه یک طرف است.
به طور معمول، عنوان قرارداد حاوی اطلاعاتی درباره ماهیت و موضوع قرارداد است. اما شما با شنیدن عنوان «یک طرفه» ، تصوری از یک کار یا یک معامله ندارید. صحیح است، زیرا این قرارداد، به طور دقیق یک قرارداد نیست. در پاسخ به این سوال که « قرارداد یک طرفه چیست ؟»، می‌توانیم بگوییم که این عنوان، به حالتی از یک قرارداد اشاره می‌کند که چندان صحیح و عادلانه تنظیم نشده است. در ادامه این مطلب به تفصیل درباره نمونه قرارداد یک طرفه صحبت خواهیم کرد.
قرارداد یک طرفه چیست ؟
تصور کنید که تمایل دارید یک قرارداد پیمانکاری تنظیم کنید. در این توافق، شما شخصی هستید که باید پروژه‌ای را برای کارفرما انجام داده و به او تحویل دهید. بدون شک، پیش از تنظیم قرارداد، با یکدیگر گفتگو خواهید کرد و در زمینه مسائلی مانند مدت قرارداد، مبلغ و سایر موارد به توافق می‌رسید. این توافقات در متن قرارداد منعقد می‌شود و شما ملزم به اجرای آن‌ها خواهید بود. حال ممکن است که شرایطی متفاوت ایجاد شود. در ادامه دو حالت متفاوت را در این زمینه شرح می‌دهیم:
- در حالت اول، شرایطی را تصور کنید که شما از حقوق متقابل در قرارداد آگاه هستید و می‌دانید که دقیقا لازم است چه مسئولیت‌هایی به عهده شما باشد. در این قرارداد، بدون شک اگر شروط غیر موجهی مطرح شود، شما با آن مقابله خواهید کرد و آن را نمی‌پذیرید. بنابراین، در حق شما اجحاف نمی‌شود و در یک شرایط عادلانه پروژه را انجام خواهید داد.
- در حالت دیگر، ممکن است که شما آگاهی چندانی از شروط قرارداد و ملزومات آن نداشته باشید. در این شرایط، فرض را بر این می‌گذارید که طرف مقابل به تعهدات قرارداد آگاه است و به درستی آن‌ها را اعمال خواهد کرد. اعتماد شما ممکن است کاملا نادرست باشد و شما را در موقعیتی قرار دهد که یک قرارداد یک طرفه را امضا کنید. یعنی در توافق نامه مورد نظر، حقوق شما در نظر نگرفته نشود و قرارداد، مجموعه‌ای از تعهدات یک طرفه به کارفرما باشد. این شرایط قطعا برای شما مناسب نخواهد بود.
مشاهده می‌کنیم که حالت دوم، بیانگر شرایطی است که قرارداد یک طرفه ایجاد شده است.
در چه شرایطی می‌توانیم بگوییم که قرارداد عادلانه نیست؟
در هر قرارداد به طور معمول دو طرف، رو به روی یکدیگر قرار می‌گیرند. این اشخاص ممکن است که بخواهند از قرارداد خرید کالا یا قرارداد فروش کالا استفاده کنند و به عنوان خریدار و فروشنده معاملاتی انجام دهند یا اینکه ممکن است در یک قرارداد پیمانکاری تک نفره ، نقش کارفرما و پیمانکار را به عهده بگیرند. در هر کدام از این شرایط، اشخاص حاضر در قرارداد در مقابل یکدیگر تعهدات و مسئولیت‌هایی دارند. اگر قراردادی تنظیم شود که در آن، فقط به منافع یکی از اشخاص قرارداد توجه شود و حقوق طرف دیگر در نظر گرفته نشده باشد، آن توافق، یک نمونه قرارداد یک طرفه خواهد بود.
مساله‌ای که پیش می‌آید این است که در بعضی از قراردادها، به طور کلی یک طرف مسئولیت بیشتری به عهده دارد. برای مثال در قراردادهای پیمانی، کارفرما سفارش اجرای یک پروژه را به پیمانکار واگذار می‌کند و متعهد است که حق الزحمه او را بپردازد. در مقابل، پیمانکار باید مراحل متعددی را انجام دهد و بدون شک شرایط کاری او در قرارداد با جزئیات بیشتر بیان می‌شود. به نظر شما اشاره به جزئیات بیشتر در این قرارداد به این معنی است که عقد تنظیم شده یک نمونه قرارداد یک طرفه است؟ ما در بخش بعدی به این سوال، پاسخ خواهیم داد.
نوشتن جزئیات بیشتر، به معنای قرارداد یک طرفه است؟
پاسخ به این سوال، قطعا منفی است. ماهیت کار پیمانکار، باعث شده است که مسئولیت بیشتری برای او در نظر گرفته شود و جزئیات با دقت بیشتری مطرح شوند. در مقابل، احتمالا شرایط پرداخت حق الزحمه او و تعهدات کارفرما نیز لحاظ شده است. این قرارداد به هیچ وجه یک طرفه نیست و حقوق مقابل طرفین را رعایت می‌کند.
اما تصور کنید در همین قرارداد، نوشته شود که تمام مبلغ تعیین شده برای حق الزحمه، دو ماه بعد از اتمام کار و در صورت رضایت کارفرما پرداخت خواهد شد و هزینه‌های جاری اجرای پروژه نیز به عهده پیمانکار است. بدون شک چنین شروطی یک طرفه و یک جانبه به نفع کارفرما خواهد بود و منافع پیمانکار را نادیده می‌گیرد. در این موقعیت، قرارداد یک طرفه است. لازم است که پیش از امضای قرارداد ، حساسیت زیادی داشته باشید زیرا که در مواقعی، فرم فسخ قرارداد یک طرفه برای شما غیرقابل استفاده خواهد بود و مجبور هستید که شرایط ناعادلانه قرارداد را تحمل کنید، زیرا شما بودید که قرارداد را امضا کرده‌اید.
اهمیت مشاوره حقوقی تلفنی در قرارداد یک طرفه
یک توصیه بسیار مهم که به تکرر به مراجعان تاکید می‌کنیم و اصرار داریم که به آن توجه کنند، این است که پیش از امضای قرارداد، محتوای قرارداد به دقت مطالعه شود. چرا اینچنین توصیه می‌کنیم؟ مشخص است! برای اینکه به طور دقیق بدانند که در توافق یا در معامله‌ای که انجام می‌شود، چه حقوقی برای آن‌ها در نظر گرفته شده است و در مقابل، چه مسئولیت‌هایی دارند. باید بدانیم که به هیچ وجه در تنظیم قرارداد عجول نباشیم و یادمان باشد، زمانی که برای تصمیم گیری درباره امضای قراراد صرف می‌شود، ضامن انتخاب بهتر ما خواهد بود.
با این حال، بسیاری از اشخاص می‌پرسند که ما چطور می‌توانیم متوجه شویم که محتوای قرارداد، واقعا یک جانبه طراحی شده است یا اینکه فقط جزئیات کار و تعهدات متداول را بیان می‌کند. در پاسخ می‌توانیم بگوییم که واقعا عدم آگاهی در این زمینه خطر آفرین است. از طرف دیگر، کاملا موجه است که اکثر اشخاص در این زمینه آگاهی نداشته باشند، زیرا که قراردادها باید براساس قانون ارزیابی شوند و برای ارزیابی صحیح، لازم است که درباره اصول و قواعد قانونی و حقوقی عقد مورد نظر، اطلاعات جامعی داشته باشیم. بدون شک، بسیاری از ما چنین اطلاعاتی را نداریم.
بهترین راهکار در این شرایط، مشاوره با شخص متخصصی است که بتواند ما را راهنمایی کند. بنابراین، تاکید می‌کنیم که اگر به تازگی وارد یک کسب و کار شدید و از شرایط حقوقی و قانونی قراردادها و معاملات آن آگاهی ندارید یا اگر می‌خواهیم یک قرارداد مهم امضا کنید، حتما پیش از هر کاری، از خدمات مشاوره حقوقی قراردادها استفاده کنید و با یک مشاور حقوقی مجرب گفتگو داشته باشید.
فرم فسخ قرارداد یک طرفه و تمام شرایط فسخ آن
تا این بخش از مقاله توضیح دادیم که قرارداد یک طرفه چیست ، در چه زمان و چه شرایطی تنظیم می‌شود و برای پیشگیری از امضای این نوع قرارداد می‌توانید از مشاوران حقوقی یا وکلای پایه یک دادگستری استفاده کنید. حال تصور کنید که به هر صورت، یک نمونه قرارداد یک طرفه امضا کرده‌اید. آیا می‌توانید زمانیکه از یک طرفه بودن آن آگاه شدید، قرارداد را فسخ کنید؟ آیا چنین امکان و شرایطی برای شما وجود دارد؟
در پاسخ باید بگوییم که فسخ قرارداد یا برهم زدن آن، در مواقعی امکان پذیر است و در مواقعی خیر!
این امکان، به وضعیت حقوقی آن قرارداد بستگی دارد. اینکه شما بتوانید فسخ قرارداد را تجربه کنید مستلزم آن است که به موجب قانون یا مفاد قرارداد، امکان فسخ وجود داشته باشد. مثلا در انواع عقد معین مانند قرارداد بیع ، با فرض آنکه مبلغ قرارداد به صورت بسیار چشمگیر با ارزش واقعی مبیع ، فرق داشته باشد، ممکن است امکان فسخ قرارداد را داشته باشید و خیار غبن محقق می‌شود.
پیشنهاد ما
خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، پیشنهاد ما برای اشخاصی است که تصمیم دارند یک قرارداد کاری را امضا کنند یا اینکه تمایل دارند یک معامله انجام دهند. شما می‌توانید برای اطمینان بیشتر از قرارداد کاریتان، وظیفه تنظیم قرارداد را به تیم حقوقی رکلا بسپارید. ما در کنار شما هستیم.
نظرات
