چگونه برای ساخت فیلم خود، قرارداد اسپانسری فیلم امضا کنیم؟

اسپانسری فیلم، فرآیندی است که به موجب آن، امکان تامین مالی تولید فیلم فراهم می‌شود. به عبارت دیگر، این عمل باعث می‌گردد که شما بتوانید فیلم خود را بسازید و آن را به نمایش بگذارید و اهداف حرفه‌ای خود را محقق کنید. در این میان، قرارداد اسپانسری فیلم ، یک قرارداد کاربردی است که به این منظور میان اشخاص تنظیم و امضا می‌شود. این قرارداد، یکی از انواع قراردادهای قابل توجه و پر طرفدار است. در این مقاله تلاش داریم که برخی از نکات مهم این قرارداد را مورد بررسی قرار دهیم. این قرارداد، زیر مجموعه‌ای از انواع قرارداد اسپانسری خواهد بود.

شما می‌توانید همزمان که قرارداد ساخت فیلم کوتاه را امضا می‌کنید، در نظر داشته باشید که با امضای یک قرارداد اسپانسری، شرایط مالی مورد نیاز برای انجام موضوع این قرارداد را تامین کنید.

قرارداد اسپانسری فیلم چیست؟

نمونه قرارداد اسپانسر فیلم ، قراردادی است که میان شخص فیلم ساز و شخص اسپانسر امضا می‌شود. همانطور که مورد اشاره قرار گرفت، هدف اصلی از انعقاد این قرارداد، تامین نیاز مالی فیلم ساز برای ساخت فیلم و نمایش آن است. در واقع می‌توان بیان کرد که این قرارداد، برای فیلم سازان نوپا و تازه کار ، به عنوان یک فرصت طلایی برای آغاز فیلم سازی به شمار می‌رود.

به طور کلی، این قرارداد فی ما بین دو شخص شکل می‌گیرد و طرفین آن حامی یا اسپانسر و حمایت شونده یا اسپانسر شونده خوانده می‌شوند. به موجب این قرارداد، حامی شخصی است که نیازهای مالی فیلم ساز را در زمینه ساخت فیلم تامین و امتیازاتی را به او ارائه می‌کند. البته این امکان نیز وجود دارد که شخص حمایت کننده، نیازهای غیر مالی حمایت شونده را تامین کند. برای مثال، فراهم ساختن مکان نمایش فیلم، به عنوان یکی از انواع حمایت‌های غیر مالی است.

در مقابل شخص حمایت شونده یا فیلم ساز تعهد دارد که در مقابل دریافت خدمات و مزایا از شخص حامی، برای کسب و کار او تبلیغات کند زیرا در برخی از موارد، هدف اصلی شخص حامی از انعقاد این قرارداد، دستیابی به اولویت‌های خود در زمینه تبلیغات و برندینگ است.

طرفین قرارداد اسپانسری فیلم می‌توانند شامل اشخاص حقیقی یا حقوقی شوند و این موضوع هیچ تغییری را در ماهیت قرارداد ایجاد نمی‌کند. توجه داشته باشید در صورتی که این قرارداد، به صورت منصفانه تنظیم شود، به خوبی می‌تواند حقوق حامی و فیلم ساز را تامین و هدف اصلی از انعقاد قرارداد را محقق کند.

الزامات قانونی قرارداد اسپانسری فیلم و اشاره به ویژگی‌های آن

قبل از پاسخ به این سوال، باید ماهیت معین یا نامعین این قرارداد را تعیین کنیم. به طور کلی قراردادهای معین، قراردادهایی هستند که در نظام حقوقی حاکم بر قراردادها، با عنوان خاصی مطرح می‌شوند. به همین ترتیب، آن‌ها دارای چهارچوب حقوقی منحصر به فرد خود خواهند بود. یعنی طرفین نمی‌توانند در زمان تنظیم این قراردادها، چهارچوب‌های دیگری را مد نظر قرار دهند زیرا این عمل، اعتبار قرارداد را خدشه دار می‌کند. از سوی دیگر انواع قرارداد نامعین ، قراردادهایی هستند که عنوان و نظامی حقوقی خاصی ندارند. این موضوع سبب می‌شود که قراردادهای نامعین، تا حد زیادی تابع اراده منعقد کنندگان خود باشند.

حال با این تفاسیر، نمونه قرارداد اسپانسر فیلم ، به عنوان یک قرارداد نامعین قابل شناسایی است زیرا با نگاهی به این قرارداد و هدف از انعقاد آن، می‌توان بیان کرد که در نظام حقوقی حاکم بر قراردادها، هیچ عنوان و استاندارد خاصی برای اسپانسری فیلم مقرر نشده است. بنابراین اراده اسپانسر و اسپانسر شونده، تعیین کننده شرایط حاکم بر این قرارداد خواهد بود.

این حکم، از ماده 10 قانون مدنی قابل نتیجه گیری است. به موجب این ماده، اعمال اراده شخصی اشخاص در قراردادهای خصوصی به رسمیت شناخته می‌شود. البته این به آن معنی نیست که اشخاص این توانایی را دارند که هر شرایطی را برای قرارداد در نظر بگیرند. بلکه مطابق با ماده 10 قانون مدنی، آن‌ها باید شرایطی را برای قرارداد خود تعیین کنند که دارای مشروعیت باشد. به این صورت که در نظر گرفتن شرایطی که با اصول قانونی و شرعی همخوانی ندارد، قرارداد را از لحاظ اعتباری دچار مشکل می‌کند.

از سوی دیگر، در زمان تنظیم قرارداد اسپانسری فیلم ، به ماده 190 قانون مدنی نیز توجه داشته باشید. در ادامه این بحث، این ماده و مفاد آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

قرارداد اسپانسری فیلم و شرایط صحت آن بر اساس ماده 190 قانون مدنی

ماده 190 قانون مدنی، دربردارنده شرایطی در خصوص شرایط صحت کلیه قراردادها است. در این قسمت، مفاد این ماده را با توجه خاص به اسپانسری فیلم مورد بحث و بررسی قرار می‌دهیم:

1. قصد و رضایت طرفین: وجود قصد و رضای حامی و حمایت شونده در این قرارداد، به عنوان یکی از اصلی‌ترین شرایط صحت قرارداد محسوب می‌شود. به این صورت که اگر طرفین این قرارداد را بر اساس اکراه یا اجبار منعقد کنند، اعتبار قرارداد با مشکل اساسی روبرو خواهد شد.
2. اهلیت طرفین: به طور کلی منظور از اهلیت، صلاحیت‌های قانونی لازم برای انعقاد قرارداد است. در قرارداد اسپانسری فیلم ، حامی و حمایت شونده نیز باید از این صلاحیت‌های قانونی بهره‌مند باشند. این صلاحیت‌ها، شامل دو صلاحیت تَمَتُع و اِستیفا می‌شود. منظور از صلاحیت تَمَتُع، صلاحیت برخورداری از حقوق است که با زنده متولد شدن اشخاص محقق می‌شود و تا زمان مرگشان ادامه دارد. از سوی دیگر، منظور از صلاحیت اِستیفا، برخورداری از صلاحیت دخل و تصرف در حقوق است که با سه شرط عقل، بلوغ و رشد تحقق پیدا می‌کند. توجه داشته باشید که در زمینه امضای این قرارداد، حامی و حمایت شونده باید هر دو عاقل، بالغ و رشید باشند.
3. معین بودن موضوع قرارداد: یکی دیگر از موارد بسیار موثر در صحت نمونه قرارداد اسپانسر فیلم ، معین بودن موضوع آن است. وجود هر نوع ابهام و سر درگمی در خصوص شرایط حاکم بر اسپانسری فیلم، اعتبار قرارداد را متزلزل می‌کند.
4. مشروعیت جهت قرارداد: به طور کلی، جهات یا اهداف اصلی از انعقاد قراردادها، در متن آن‌ها قید نمی‌شود اما توجه داشته باشید در صورت قید این اهداف در متن قرارداد ، آن‌ها باید مشروعیت داشته باشند. در خصوص قرارداد اسپانسری فیلم ، این مسئله نیز قابل طرح است.

آیا اسپانسر در این قرارداد، لزوما نفعی از طرف مقابل یا عملیات او می‌برد؟

به طور کلی، اسپانسر فیلم می‌تواند در دو حالت در قرارداد اسپانسری فیلم ظهور کند. اولین حالت این است که اسپانسر، تنها بخواهد فرآیند تولید و نمایش فیلم طرف مقابل را از لحاظ مالی و غیر مالی تامین کند. به عبارت دیگر در این حالت، اسپانسر، هیچ شرط و خواسته‌ای را از سازنده فیلم ندارد. حالت دیگر، حالتی است که اسپانسر علاوه بر تامین مالی، طرف مقابل خود را ملزم به انجام تبلیغات و مواردی از این دست می‌کند. انجام تبلیغات برای اسپانسر از سوی اسپانسر شونده، در متن این قرارداد مورد اشاره و توافق طرفین قرار می‌گیرد.

یک نکته مهم

امروزه صنعت ساخت فیلم سینمایی، فیلم کوتاه و حتی فیلم‌های کوتاه سرگرم کننده در فضای مجازی پر رونق شده است. تعداد قابل توجهی از اشخاص صاحب صنعت یا فعال در حوزه خدمات و تولید کالا، تمایل دارند که با پذیرش اسپانسری این پروژه‌ها، کسب و کار خود را تبلیغ کنند. از متداول‌ترین نوع این قراردادها نیز، قراردادهای اسپانسری برای فیلم‌های سرگرم کننده در فضای مجازی است. تجربه و آمار نشان می‌دهند که اغلب این فیلم‌ها با اقبال خوبی رو به رو می‌شوند و اسپانسر نیز در این میان از منفعت‌هایی که در نظر دارد، بهره‌مند خواهد شد. امروزه شیوه‌ها و دلایل متعددی برای جذب اسپانسر و همکاری این اسپانسرها با پروژه‌های ساخت فیلم وجود دارد.

تحت چه شرایطی، این قرارداد از درجه اعتبار خارج خواهد شد؟

در ابتدا باید اشاره داشت که این قرارداد، به عنوان یک قرارداد لازم معرفی می‌شود. به این صورت که اسپانسر و اسپانسر شونده قادر نخواهند بود این قرارداد را به صورت یک جانبه به اتمام برسانند. ماده 219 قانون مدنی در خصوص شرایط حاکم بر خاتمه قراردادهای لازم تعیین و تکلیف می‌کند. این ماده، اتمام قراردادهای لازم را در دو حالت اقاله قرارداد و فسخ مد نظر قرار می‌دهد که در خصوص قرارداد منعقد شده برای اسپانسری فیلم نیز صدق خواهد کرد. به موجب اقاله، حامی و حمایت شونده، به صورت جمعی بر اتمام قرارداد توافق می‌کنند و به موجب فسخ، برخی از علت یا عوامل توجیه کننده اتمام اعتبار قرارداد فی ما بین طرفین رخ می‌دهد.

چرا باید قرارداد اسپانسری فیلم را قبل از هر گونه همکاری با طرف مقابل امضا کرد؟

به طور کلی، وقوع اختلاف میان طرفین یک قرارداد، در هر سطحی امکان دارد. این مسئله، در مواقعی که اشخاص بدون انعقاد یک قرارداد کتبی، اعمال حقوقی خود را انجام می‌دهند شدیدتر است. زیرا در مواقع بروز اختلافات، اثبات حقوق و تعهدات طرفین، با دشواری بسیار زیادی روبرو خواهد بود. در زمینه اسپانسری فیلم نیز این موضوع قابل طرح است. از آنجا که تنظیم و انعقاد قرارداد اسپانسری فیلم ، به دامنه حقوق و حدود تعهدات حامی و حمایت شونده تاکید می‌ورزد، شما با آرامش بیشتری قادر خواهید بود با طرف مقابل خود همکاری کنید.

یکی از اساسی‌ترین و ابتدایی‌ترین کاربردهای این قرارداد، در زمان وقوع دعاوی است. در این مواقع شما می‌توانید به عنوان یکی از طرفین مُدعی، قرارداد اسپانسری فیلم را در مراجع صالح ارائه و به آثار آن استناد کنید. اگر بدون وجود سند، شما باید زمان و هزینه‌های بسیاری را برای اثبات حقوق و منافع خود صرف کنید.

در قرارداد اسپانسری فیلم ، در صورت عدم انجام تعهد از سوی اسپانسر یا طرف مقابل چه تمهیداتی قابل توجه است؟

شما می‌توانید شرایطی را برای این قرارداد در نظر بگیرید که در زمان نقض تعهدات اسپانسر یا اسپانسر شونده به تعیین و تکلیف اوضاع بپردازد. این شرایط به شرح زیر هستند:

1. در نظر گرفتن شرایط حاکم بر فسخ قرارداد : شما می‌توانید چهارچوب حاکم بر فسخ را بر حسب توافق، برای قرارداد خود مشخص کنید. برای مثال یکی از نمونه‌های فسخ در این قرارداد، در صورتی است که اسپانسر شونده، تبلیغات لازم را در زمینه کسب و کار اسپانسر به نحو مقرر در قرارداد انجام ندهد. در چنین حالتی، برای اسپانسر حق فسخ قرارداد ایجاد می‌شود.
2. در نظر گرفتن ضمانت اجرا برای قرارداد: شما می‌توانید با تعیین ضمانت اجرا برای قرارداد اسپانسری فیلم ، از بروز دیرکردهای احتمالی جلوگیری کنید. برای مثال، در نظر گرفتن جریمه نقدی در مواقع تاخیر در انجام تعهدات از سوی طرفین، از مصادیق معروف ضمانت اجراها در قراردادها به شمار می‌رود.

حل اختلافات احتمالی اسپانسر و فیلمساز

به طور معمول یک ماده از این قرارداد باید به موضوع حل اختلافات احتمالی اسپانسر و فیلمساز اختصاص داشته باشد. در واقع باید در یک ماده توضیح دهید که اگر در حین انجام موضوع قرارداد یا بعد از آن، اسپانسر و فیلمساز با یکدیگر دچار مشکل یا اختلاف شدند، از چه طریقی می‌توانند این مشکل را برطرف کنند. طرفین این قرارداد، این امکان را دارند که مرجع رسیدگی به اختلافات احتمالی خود را از پیش در نظر بگیرند و در متن قراردادشان، به این مرجع اشاره کنند و از آن نام ببرند. معمولا برای حل اختلافات احتمالی در قراردادها، دو مرجع پیشنهاد می‌شوند؛ داوری و مراجع صالح قضایی.

اینکه اسپانسر و فیلمساز برای حل اختلافات احتمالی این قرارداد، باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنند یا اینکه نزد داور معتمد خود بروند، با صلاحدید و توافق آن‌ها تعیین می‌شود. طریقه صحیح تصمیم گیری برای این موضوع این است که اسپانسر و فیلمساز در زمان امضای قرارداد و در جلسات مذاکره پیش از امضای قرارداد، درباره این موضوع به توافق برسند و در متن قراردادشان، مراجع صالح قضایی یا داور را معرفی کنند.

نکته مهم در این خصوص این است که داور باید مورد تایید هر دو طرف باشد و حتما مشخصات شناسایی او، به صورت دقیق و کامل در متن قرارداد شرح داده شود. در واقع فیلمساز و اسپانسر می‌توانند با توافق یکدیگر شخصی را به عنوان داور انتخاب کنند تا این شخص بدون سوگیری نسبت به هیچ کدام از آن‌ها، در زمان بروز مشکل، میانشان داوری کند و رای دهد. علاوه براین، طرفین این قرارداد می‌توانند به جای شخص حقیقی، موسسات داوری را نیز، به عنوان داور قرارداد در نظر بگیرند.

از اقدامات ابتدایی و ضروری:

از اقدامات ابتدایی و ضروری برای امضای این قرارداد، کسب آگاهی و اطلاعات کاربردی مناسب درباره آن است. در واقع، اشخاصی می‌توانند در این باره به شما کمک کنند که در زمینه تنظیم قرارداد و محتوای قانونی آن، دارای تجربه باشند. استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، اقدامی کاربردی است که به موجب آن به تمام سوالات حقوقی شما پاسخ داده می‌شود.

مساله دیگری که لازم است به آن توجه کنیم، مساله تنظیم این قرارداد خواهد بود. مناسب است که به صورت کامل، مسئولیت نگارش این قرارداد را به عهده اشخاص متخصص بسپارید. تیم حقوقی رکلا با ارائه خدمات تنظیم قرارداد ، قرارداد مورد نظر شما را در اسرع وقت آماده خواهد کرد.