قرارداد اجاره با فوت و تاثیر فوت موجر یا مستاجر بر اجاره نامه

نویسنده:سما سلیمانی
-
بروزرسانی:1402/06/20
زمان مطالعه: 7 دقیقه
-سیاست انتشار مطالب
قرارداد اجاره با فوت

قرارداد اجاره از متداول‌ترین انواع قرارداد است. این قرارداد به بهانه‌های مختلف میان اشخاص متقاضی، تنظیم می‌شود. قرارداد اجاره از قانون مربوط به این عقد پیروی می‌کند و مطابق با ماده‌های مربوط به عقد اجاره نوشته خواهد شد. این قرارداد با رضایت، خواست طرفین و منطبق با توافقات آن‌ها نوشته می‌شود و مانند تمام قراردادها، شروط و تعهداتی دارد. قرارداد اجاره میان دو شخص تنظیم می‌شود که ممکن است شخص حقیقی یا شخص حقوقی باشند. در اغلب مواقع هر دو طرف قرارداد اجاره، شخص حقیقی هستند. به همین دلیل است که در خصوص سرانجام قرارداد اجاره با فوت موجر یا مستاجر، نگرانی‌ها و دغدغه‌هایی پیش می‌آید.

اگر شما هم شخصی هستید که به واسطه قرارداد اجاره، ملکی را اجاره داده‌اید یا اینکه به واسطه این قرارداد ملکی را اجاره کرده‌اید، لازم است که از شرایط قانونی مرگ موجر و مستاجر و تاثیر آن روی قرارداد اجاره آگاه باشید. به خصوص اگر قرارداد اجاره ملک تجاری داشته باشید، باید به طور دقیق بدانید که لازم است در این شرایط چه اقدامی انجام شود، زیرا ملک تجاری منبع درآمد و محل کسب و کار شما است و هر مساله‌ای درباره آن، می‌تواند ابعاد مختلف زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد.

نگرانی‌ها و شرایط قرارداد اجاره با فوت مالک یا مستاجر

قرارداد اجاره بعد از فوت موجر یا در صورت فوت مستاجر ، دچار شرایط ویژه‌ای می‌شود. اگر در مدت اجاره نامه هر کدام از طرفین فوت کنند، ممکن است شرایط قرارداد به طور کلی تغییر کند. بدون شک، قراردادی که توسط طرفین امضا شده است، شخص موجر و مستاجر را معرفی می‌کند. بنابراین، مسئولیت این قرارداد به عهده دو شخصی است که قرارداد را امضا کرده‌اند. حال به نظر شما، بعد از فوت هر کدام از این دو شخص مسئولیت قرارداد به عهده چه اشخاصی خواهد بود؟

اگر مالک فوت شود، مستاجر نگرانی‌های زیادی از بابت شرایط اجاره ملک خواهد داشت. برای مثال در چنین شرایطی بسیار پرسیده می‌شود که آیا ورثه مالک می‌توانند پیش از موعد معین اجاره، قرارداد را فسخ کنند؟ در چنین شرایطی مبلغ قرض الحسنه (پول پیش)، چگونه دریافت خواهد شد؟ آیا ورثه موجر ملزم به انجام تعهدات مالک هستند؟

در مقابل، موجر نیز به این مساله می‌اندیشد که قرارداد اجاره با فوت مستاجر چه شرایطی خواهد داشت؟ چه شخصی مسئولیت پرداخت مبلغ اجاره بها را به عهده می‌گیرد یا اینکه مبلغ قرض الحسنه به چه شخصی تحویل داده شود؟

پاسخ به چنین سوالاتی نیازمند مطالعه هدفمند در حوزه علم حقوق است. البته به شما پیشنهاد می‌کنیم که در این زمینه از خدمات مشاوره حقوقی قراردادها نیز استفاده کنید.

آیا قرارداد اجاره با فوت طرفین فسخ می‌شود؟

براساس ماده 497 قانون مدنی اگر مستاجر فوت کند یا مرگ موجر پیش بیاید، قرارداد اجاره با فوت آن‌ها باطل نمی‌شود. قرارداد اجاره یک عقد لازم است. لازم بودن این قرارداد، به این معنی است که موجر و مستاجر تا پایان مدت قرارداد، ملزم خواهند بود که به آن عمل کنند. حال اگر پیش از مدت تعیین شده برای قرارداد، هر کدام از طرفین فوت کنند، باز هم شرط لازم بودن قرارداد، برقرار است. البته باید ذکر کنیم که در صورت وجود چند شرط بعد از فوت موجر یا مستاجر، قرارداد اجاره نیز باطل می‌شود.

در ادامه این مقاله به شرایطی که قرارداد اجاره پس از فوت مستاجر یا موجر باطل می‌شود، اشاره خواهیم کرد و هر کدام از این شرایط را شرح خواهیم داد.

شرط مباشرت در قانون فوت مستاجر

فوت مستاجر در عقد اجاره یکی از شرایطی است که ممکن است قرارداد اجاره‌ را تحت تاثیر قرار دهد. این شرط، در هنگام امضای قرارداد، باید به این شرط توجه شود. اگر در حین نوشتن قرارداد ، شرط گذاشته شود که اجاره به شرط مباشرت مستاجر است، پس از فوت مستاجر، مالک می‌تواند قرارداد اجاره را باطل اعلام کند.

شرط مباشرت به این معنی است که ملک استیجاری، فقط توسط مستاجر استفاده شود. با مرگ مستاجر ، عملا یکی از طرفین قرارداد وجود ندارد. در این شرایط، با توجه به ماده 497، می‌توانید قرارداد را فسخ کنید.

البته در این خصوص مساله دیگری نیز وجود دارد. گروهی با اشاره به قانون روابط موجر و مستاجر به این مساله اشاره می‌کنند که براساس ماده 14، شرط مباشرت را از جمله شروط باطل شدن قرارداد نیست.

شرط طول عمر موجر در اجاره نامه

فوت موجر در عقد اجاره، دو حالت را ایجاد می‌کند. اگر در متن قرارداد به شرط عمر موجر اشاره شده باشد، قرارداد صرفا در زمان حیات او انجام شود. بنابراین، با فوت در اجاره ، قرارداد باطل می‌شود. این شرایط اغلب زمانی ایجاد می‌شود که شخص ثالث وجود داشته باشد. یعنی شخصی به غیر از موجر، مالک ملک اجاره‌ای باشد. در این شرایط، به محض فوت موجر، قرارداد باطل خواهد بود.

صلح عمری مالک پیش از عقد اجاره

یکی از متداول‌ترین عواملی که به موجب آن شرط طول عمر برقرار می‌شود، صلح عمری است. اگر مالک، ملک خود را صلح عمری کرده باشد، به این معنا است که فقط در طول عمر می‌تواند از منافع ملک استفاده کند. یعنی ملک را اجاره دهد یا از آن به نحو دیگری بهره ببرد.

در چنین شرایطی با فوت مالک، حق بهره برداری از این اموال به متصالح می‌رسد و به این ترتیب، قرارداد اجاره نیز باطل می‌شود. با توجه به این توضیحات، به شما پیشنهاد می‌کنیم که پیش از امضای قرارداد اجاره به محتوای قرارداد توجه کنید. اگر ملک به شخص دیگری صلح عمری شده است، بهتر است که در این زمینه شروطی در قرارداد نوشته شود تا در صورت فوت موجر، قرارداد کماکان برقرار باشد.

ودیعه قرارداد اجاره با فوت

مساله پرداخت ودیعه قرارداد اجاره با فوت طرفین، از مهمترین مواردی است که باید از آن آگاهی داشته باشید. ودیعه مبلغی است که در هنگام تنظیم قرارداد اجاره، از جانب مستاجر به مالک پرداخت می‌شود. اگر مستاجر فوت کند، مالک ملزم است که مبلغ ودیعه را به مراجع ذی صلاح پرداخت کند تا دادگاه مبلغ قرض الحسنه را در میان وراث تقسیم کند.

از طرف دیگر، ودیعه قرارداد اجاره بعد از فوت موجر نیز باید به مستاجر پرداخت شود. در این صورت وارث‌های موجر ملزم به پرداخت ودیعه خواهند بود.

پرداخت اجاره بها در قرارداد اجاره با فوت موجر و مستاجر چگونه خواهد بود؟

در صورت فوت مستاجر ، مالک نگران اجاره بها خواهد بود. به طور کلی بعد از مرگ مستاجر ، امکان استفاده از منافع ملک اجاره‌ای به وراث او منتقل می‌شوند. یعنی تا پایان مدت قرارداد، ورثه می‌توانند از منافع ملک استفاده کنند. در این شرایط اجاره بها توسط ورثه مستاجر پرداخت خواهد شد یا با توجه به شرایط قرارداد و توافق طرفین، اجاره نامه باطل می‌شود.

اگر مستاجر فوت شده باشد و ورثه او نیز هزینه اجاره بها ملک را نپردازند، موجر می‌تواند شکایت کند. با اعلام شکایت، اظهارنامه‌ای برای ورثه مستاجر ارسال می‌شود که به موجب آن، از ورثه می‌خواهند در دادگاهی که برای رسیدگی به این شکایت برگزار خواهد شد، حضور داشته باشند. در نهایت، اگر ورثه در این دادگاه حاضر نشوند، به موجر اجازه داده می‌شود که اجاره بها را از مبلغ ودیعه کسر کند.

پپشنهاد می‌کنیم

اینکه تکلیف قرارداد اجاره با فوت چه می‌شود و برای هر کدام از طرفین این قرارداد چه حقوق قانونی در نظر گرفته شده است را باید از مشاوران حقوقی یا وکلای مجرب بپرسید تا اطلاعات دقیقی در اختیار شما بگذارند. برای این منظور، به شما خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را پیشنهاد می‌کنیم که دسترسی به این متخصصان را ساده و سریع کرده است.

از طرف دیگر، شما می‌توانید با تنظیم یک قرارداد مختص به خودتان، مطابق با شرایط و انتظاراتی که دارید و همچنین در چهارچوب قانون، متن قرارداد اجاره خود را بنویسید. برای ثبت سفارش تنظیم قرارداد اختصاصی ، روی همین عبارت بزنید و در صفحه مربوط به آن، درخواستتان را ثبت کنید.

قرارداد اجاره مغازه

برای اجاره دادن یا اجاره گرفتن یک مغازه، به یک اجاره نامه نیاز است. برای دریافت فرم خام این قرارداد، اینجا بزنید.

نمونه قرارداد اجاره مغازه
دانلود نمونه قرارداد اجاره مغازه

قرارداد رهن و اجاره خانه و منزل مسکونی

با زدن روی تصویر زیر، می‌توانید به سرعت یک فرم خام از قرارداد اجاره منزل مسکونی را در اختیار داشته باشید.

نمونه قرارداد رهن و اجاره خانه
دانلود نمونه قرارداد رهن و اجاره خانه
سما سلیمانی
«سما» کارشناس کنترل کیفیت محتوا در تیم تحریریه رکلا، روانشناس، کارشناس حقوقی و مولف مباحث مرتبط با امور قراردادها و به صورت روزانه و مستقیم با کاربران رکلا در حال گفتگو و رایزنی است.
ثبت نظر یا سوال
star star star star star
نظرات
(14 نظر)
account_circle
زارعی
thumb_up_alt
باسلام. منزلی از طریق بنگاه املاک رهن کامل کردم. موجر شش ماه قبل از سرسید قرارداد به رحمت حق رفتند. شخصی که خود را شریک متوفی می‌داند از طریق بنگاه اعلام بر تخلیه ملک و پرداخت کامل مبلغ رهن (تسویه) به اینجانب (مستاجر) نموده. خواستم راهنمایی بفرمایید تکلیف بنده چیست؟ از وراث متوفی هم هیچ خبری نیست. باتشکر.
11:03
04 شهریور 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. در این مورد، ملاک نام کسی است که در قرارداد اجاره شما به عنوان موجر مورد اشاره قرار گرفته است. در صورتی که نام ایشان در اجاره نامه شما به عنوان موجر نبوده است به عنوان شخص ثالث محسوب می‌شود و چنین حقی ندارد. ضمن آنکه قرارداد اجاره تا پایان مدت اعتبار آن لازم الاجرا است مگر آنکه شرایط فسخ قرارداد در متن آن مورد اشاره قرار گرفته باشد.
14:43
05 شهریور 1400
account_circle
عرب رهی
thumb_up_alt
با سلام. بنده مغازه‌ای را به یک بانک به مدت چهار سال اجاره داده‌ام که در دفتر حقوقی آن بانک تنظیم شده است. در یکی از بندهایش این عبارت نوشته شده است: موجر ضمن عقد خارج لازم قبول نمود که با انقضای مدت قرارداد و در صورت درخواست و رضایت مستاجر، مورد اجاره را با رعایت شرایط این قرارداد و طبق نظر کارشناسان برای مدت مشابه تمدید نماید. بنده مفهوم حقوقی عقد خارج لازم را نمی‌دانستم و آن را امضاءنمودم و به علت نیاز شخصی، نمی‌خواهم بعد از انقضای مدت اجاره، آن را تمدید کنم. آیا به موجب قانون روابط موجر و مستاجر درخواست تخلیه درپایان مدت اجاره بدهم؟
04:46
24 آبان 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. در متنی که به توافق طرفین رسیده است اعلام شده است که ملاک تمدید قرارداد، درخواست و تایید توسط مستاجر است لذا ایشان می‌تواند در صورت نظر موافق خود پس از جلب نظر کارشناس، نسبت به تمدید قرارداد اقدام کند. البته لازم است که متن کامل قرارداد را مطالعه کنیم تا بتوانیم در این باره، اظهار نظر کاملی را ارائه کنیم.
12:12
25 آبان 1400
account_circle
سرمد
thumb_up_alt
سلام. ملک تجاری توسط پدر اجاره داده شده و مدت سه ماه است صاحب ملک به رحمت خدا رفته است. آیا وارث می‌توانند فسخ قرارداد کنند؟
07:14
27 آذر 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. این حق برای وراث وجود ندارد مگر آنکه در متن قرارداد در این مورد، حقی قائل شوید.
16:36
28 آذر 1400
account_circle
رضا حسینی
thumb_up_alt
با سلام. پدر بنده یک ملک را رهن کرده و قبل از موعد قرارداد پدرم به رحمت خدا رفته و الان ما پول رهن را لازم داریم و صاحب خانه میگوید من تا زمان سر رسید قولنامه، هیچگونه مبلغی به شما پرداخت نمی‌کنم. الان تکلیف ما چیست می‌توانیم از صاحب خانه شکایت کنیم؟
14:33
27 بهمن 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. با توجه به اینکه قرارداد اجاره لازم (غیر قابل فسخ جز در موارد مشخص و مذکور در قانون) است، در صورت فوت پدر گرامی شما نیز، به اعتبار خود باقی خواهد بود. بنابراین شما صرفا پس پایان مدت قرارداد، می‌توانید وجه را از ایشان مطالبه کنید.
16:25
28 بهمن 1400
account_circle
مهدی گوهری
thumb_up_alt
با سلام چنانچه در قرارداد اجاره مستاجر ذکر کند که پس از مرگ یا اتفاق اینچنینی مبلغ رهن به یکی از فرزندانم تعلق گیرد پس از فوت اعتبار دارد یا خیر؟
12:19
06 اسفند 1400
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. لازم است متن قرارداد به دقت بررسی شود اما شاید بتواند با فرض تحقق سایر شرایط، مصداق وصیت باشد. در نهایت، احراز شرایط توسط مرجع محترم قضاوت انجام خواهد شد.
14:50
07 اسفند 1400
account_circle
شیخ
thumb_up_alt
سلام من ملکی را به خانمی به همراه دخترش اجاره داده‌ام و البته قرارداد را مادر ایشان امضا کرده و ایشان چند ماه پیش فوت نموده‌اند و قراداد نیز دو هفته بعد به اتمام میرسد. اما دختر نامبرده قصد تخلیه ملک را ندارد تکلیف چیست؟
19:54
07 اردیبهشت 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. وقت بخیر. قرارداد اجاره با فوت از درجه اعتبار خارج نخواهد شد. در صورتی که بنا به تشخیص شورای حل اختلاف، مشمول مصوبات ملی کرونا در خصوص روابط استیجاری نباشید امکان خاتمه همکاری به محض خاتمه قرارداد وجود دارد.
10:48
08 اردیبهشت 1401
account_circle
رجایی
thumb_up_alt
سلام شب بخیر اگه فردی ملکی را اجاره بدهد بعد از مدتی بمیرد آیا وارثان می‌توانند قرارداد اجاره را لغو کنند؟
06:39
10 اردیبهشت 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. وقت بخیر. قرارداد اجاره همچنان اعتبار خواهد داشت.
11:52
11 اردیبهشت 1401
account_circle
بهنام
thumb_up_alt
سلام. مستاجر من یک خانم بود که سه ماه هست فوت کرده. ورثه می‌گویند تا آخر تاریخ قولنامه، ما خانه را نمی‌دهیم. البته مستاجر من یک نفر و منزل هم به یک نفر اجاره داده بودم. تکلیف چیست؟
06:17
28 اردیبهشت 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. قرارداد اجاره آن‌ها معتبر است و می‌توانند تا پایان مدت اعتبار، از منافع ملک استفاده کنند.
10:53
29 اردیبهشت 1401
account_circle
روح الله سبزواری
thumb_up_alt
با سلام برادر من مستاجر بودند و ۳ خرداد مرحوم شدند و تا ۲۱ مهر قرارداد دارند. هنوز انحصار وراثت نکرده‌ایم و وراث ایشان من و برادرم هستیم با ۳۰ میلیون پول پیش و ماهی یک میلیون و نیم اجاره. لطفا بگویید تکلیف اجاره ماهانه و پول پیش چه می‌شود چون نه من دخالت کرده‌ام و نه برادرم. حالا تکلیف چیست با تشکر.
12:22
06 تیر 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. قرارداد اجاره تا زمانی که اشاره کردید به اعتبار خود باقی خواهد بود.
14:14
07 تیر 1401
account_circle
ایمان حیدری
thumb_up_alt
سلام. پدر من سال قبل فوت شدن ملکی داریم که اجاره داده شده که بعد از فوت پدر بنده هنوز 4 ماه وقت داشته اجاره نامه هم عادی بوده و شرطی در آن قید نشده ولی مستاجر بعد از پنج ماه از اتمام قرارداد، حاضر به تخلیه نیست و اجاره بها هم پرداخت نکرده من از چه طریقی می‌توانم حکم تخلیه بگیرم؟ ممنون.
02:22
06 شهریور 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. تا تاریخ پاسخ به سوال شما، مقررات سختی برای درخواست تخلیه ملک مسکونی اعمال می‌شود. صرفا در چهارچوب مصوبات دولتی، از طریق شورای حل اختلاف، مجاز به این درخواست خواهید بود.
14:58
07 شهریور 1401