قرارداد اجاره پرورش ماهی و تمام نکات اساسی متن نمونه اجاره نامه استخر پرورش ماهی
قرارداد اجاره پرورش ماهی نمونه‌ای از قرارداد اجاره یا اجاره نامه است که توسط بسیاری از اشخاص حقیقی و حقوقی تنظیم می‌شود. امروزه بسیاری از اشخاص، برای سرمایه گذاری در بخش شیلات و به دست آوردن منافع بیشتر، استخر پرورش ماهی را اجاره یا خریداری می‌کنند. این نوع سرمایه گذاری، معمولا در شمال کشور یا استان‌هایی که در نزدیکی خلیج فارس و دریای عمان وجود دارند، انجام می‌شود. به هر حال شاهد هستیم که بسیاری از اشخاص، با استفاده از این استخرها، انواع گونه‌های ماهی را نگهداری، پرورش و به فروش می‌رسانند.
نمونه قرارداد اجاره پرورش ماهی
همانطور که اشاره کردیم، امکان اجاره یا خرید این دسته از استخرها توسط شخص حقیقی یا شخص حقوقی وجود دارد. با این وجود با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و میزان ارزش استخرهای پرورش ماهی، امروزه بسیاری از سرمایه گذاران و اشخاص تاجر، با تنظیم قرارداد اجاره پرورش ماهی ، فعالیت‌های تجاری خود در عرصه شیلات را آغاز می‌کنند.
با تنظیم قرارداد اجاره پرورش ماهی ، شخص مستاجر، مالک منافع عین مستاجره می‌شود. به عبارت دیگر مطابق ماده 466 قانون، منظور از عقد اجاره عقدی است که مستاجر بعد از تنظیم آن، مالکیت منافع مال مربوطه را به دست می‌آورد و می‌تواند از آن منافع، در راستای اهداف خود استفاده کند. البته مالکیت عین مستاجره همچنان به موجر تعلق دارد و تا قبل از تنظیم قرارداد اجاره پرورش ماهی ، مالک منافع نیز بوده است اما بعد از تنظیم این قرارداد، برای مدتی معین، این منافع به شخص مستاجر منتقل می‌شود.
نکات مهم قرارداد اجاره پرورش ماهی
گفتیم که ویژگی اصلی نمونه قرارداد اجاره استخر پرورش ماهی مدت دار بودن است. در حقیقت قانون گذار در ماده 468 قانون مدنی چنین بیان کرده است: «در اجاره اشیاء، مدت اجاره باید معین باشد. در صورت معین نبودن مدت اجاره، عقد باطل خواهد بود.»
همچنین موجر طرف نمونه اجاره نامه استخر پرورش ماهی باید قدرت تسلیم مال مربوطه را به شخص مستاجر داشته باشد. در صورتی که در هنگام نوشتن قرارداد ، شخص موجر اطمینان از امکان تسلیم مال به مستاجر نداشته باشد، معامله شکل گرفته صحیح نخواهد بود و در نتیجه عقد اجاره باطل است.
علت باطل شدن این قرارداد، غرر است. در اصطلاح حقوق منظور از غرر، عدم اطمینان به حصول نتیجه است. به عبارت دیگر در صورتی که شخص موجر، اطمینان به حصول نتیجه (تسلیم ملک به مشتری) نداشته باشد، وضعیت به وجود آمده برای او، مصداق غرر است و غرر نیز سبب بطلان معامله است.
یکی از ویژگی‌های خاص نمونه قرارداد اجاره پرورش ماهی و سایر عقود اجاره این است که موجر می‌تواند تنها مالکیت منافع مال را داشته باشد. به عبارت دیگر ممکن است شخصی، مالی را از شخص دیگر اجاره کند و بعد از اجاره، همان مال را به شخص دیگری اجاره دهد. این اقدام به حکم ماده 473 قانون مدنی صحیح است مشروط بر آنکه مالک عین مستاجره، اجازه اجاره مجدد آن مال را به مستاجر داده باشد.
همچنین توجه داشته باشید که بعد از تنظیم اجاره نامه پرورش ماهی ، در صورتی که به عین مورد اجاره ضرری وارد شود یا خسارتی جزئی برای آن به وجود آید، مستاجر می‌تواند با در نظر گرفتن ماده 485 قانون مدنی آن را تعمیر کند. پرداخت هزینه‌های جزئی به عهده مستاجر است. این در حالی است که پرداخت هزینه‌های کلی به عهده موجر خواهد بود.
قوانین حاکم بر قرارداد
طرفین موظف هستند متن نمونه قرارداد اجاره پرورش ماهی را با توجه به قانون حاکم بر آن تنظیم کنند. در وهله اول، قانونی که به عنوان معیار در نظر گرفته می‌شود، متن قانون مدنی ایران مصوب سال 1307 است. مواد 466 الی 517 قانون مدنی به مبحث اجاره اختصاص دارد.
علاوه بر متن قانون مدنی، متن قانون موجر و مستاجر مصوب سال 1376 نیز به مبحث اجاره و روابط موجر و مستاجر اختصاص دارد. بنابراین طرفین اجاره نامه پرورش ماهی موظف هستند قرارداد خود را با در نظر گرفتن هر یک از متون قانونی اشاره شده تنظیم کنند.
ویژگی‌های نمونه اجاره نامه استخر پرورش ماهی
هر یک از قراردادهای موضوع قوانین مدنی یا تجارت، ویژگی‌های خاص خود را دارند که لازم است طرفین، توجه کافی را به آن‌ها داشته باشند. این ویژگی‌ها در متن قانون مدنی مورد اشاره قرار گرفته‌اند. بنابراین بر اساس متن این قانون، این ویژگی‌ها را بررسی می‌کنیم.
معین یا غیر معین بودن نمونه قرارداد اجاره استخر پرورش ماهی
هر یک از قراردادها در یکی از دسته‌های عقود معین یا عقود غیر معین قرار می‌گیرند. منظور از قرارداد معین این است که نام، احکام و شرایط حاکم بر آن‌ها، در متن قوانین تصویب شده توسط قانون گذار، بیان شده باشد. در مقابل منظور از قرارداد نامعین این است که در متن قوانین به این دسته از عقود اشاره نشده باشد بلکه عمده این قراردادها، با توجه به ماده 10 قانون مدنی و با در نظر گرفتن اصل آزادی در تنظیم قراردادها یا حاکمیت اراده تنظیم می‌شوند.
بدیهی است با در نظر گرفتن این نکته که در متن قانون مدنی و قانون روابط موجر و مستاجر به ماهیت نمونه قرارداد اجاره استخر پرورش ماهی اشاره شده است، این عقد در دسته عقود معین قرار می‌گیرد. بنابراین طرفین می‌توانند توافقات خود را در متن نمونه اجاره نامه استخر پرورش ماهی ذکر کنند مشروط بر آنکه این توافقات، بر خلاف متون قانونی نباشد.
لازم یا جایز بودن نمونه قرارداد اجاره پرورش ماهی
یکی از ویژگی‌های مهمی که در خصوص هر عقد مطرح می‌شود، لازم یا جایز بودن آن است. بر اساس ماده 185 قانون مدنی، عقد لازم عبارت است از عقدی که هیچ یک از طرفین حق فسخ آن قرارداد را نداشته باشند مگر آنکه برای طرفین، اختیارات قانونی وجود داشته باشد یا طرفین با یکدیگر به توافق برسند که عقد مربوطه را اقاله کنند.
مطابق ماده 186 قانون مدنی، منظور از قرارداد جایز این است که هر یک از طرفین بتوانند در هر زمان که بخواهند، آن قرارداد را فسخ کنند.
علاوه بر این بر اساس ماده 187 قانون مدنی، قرارداد می‌تواند نسبت به یکی از طرفین لازم و نسبت به طرف دیگر جایز باشد. البته بدیهی است لازم بودن یا جایز بودن را شخص قانون گذار تعیین می‌کند و به نظر می‌رسد منظور قانون گذار از مفاد ماده اشاره شده، در نظر گرفتن شرط در متن قرارداد است.
به عبارت دیگر، در عقود لازم این امکان وجود دارد که حق فسخ برای هر یک از طرفین در نظر گرفته شود و در نتیجه یکی از طرفین، بتواند در هر زمان متن قرارداد را فسخ کند. البته شرط مربوطه باید مدت دار باشد و برای فسخ قرارداد نیز در نظر گرفتن عرف جامعه اهمیت دارد، چرا که هدف طرفین از تنظیم قراردادهایی همچون اجاره نامه پرورش ماهی ، شکل گرفتن یک رابطه حقوقی است و به هیچ وجه طرفین قصد بهم زدن این رابطه را ندارند.
تکلیف قرارداد موضوع این نوشتار چیست؟
اجاره نامه پرورش ماهی یک عقد لازم است و در نتیجه طرفین حق فسخ این قرارداد را به صورت یک طرفه ندارند. کاربرد لازم بودن این عقد، به خصوص بعد از فوت شخص موجر یا مستاجر بسیار مشهود است.
به عنوان مثال در صورتی که موجر فوت کند در حالی که استخر پرورش ماهی خود را به شخص دیگری اجاره داده است، وراث نمی‌توانند به بهانه مالکیت میراث شخص متوفی، قرارداد اجاره مورث را فسخ کنند. تنها در صورتی رابطه استیجاری از بین می‌رود که زمان تعیین شده در متن نمونه قرارداد اجاره پرورش ماهی به پایان برسد. همچنین اقاله قرارداد که ناشی از توافق طرفین است، از جمله راه‌هایی است که قانون گذار، برای پایان دادن به این رابطه حقوقی در نظر گرفته است.
شرایط اساسی برای صحت قرارداد
در تنظیم هر قرارداد، مساله صحت و اعتبار آن اهمیت بسیار زیادی دارد. طرفین یک قرارداد موظف هستند شروط اساسی برای صحت آن را رعایت کنند. این شروط که با عنوان شرایط عمومی صحت قرارداد شناخته می‌شوند، در ماده 190 قانون مدنی توضیح داده شده‌اند. در ادامه با استناد به این ماده قانونی، از این شروط نام برده و درباره آن‌ها توضیح می‌دهیم:
- وجود قصد انشاء و رضای نفسانی
- اهلیت هر یک از طرفین قرارداد
- معین بودن موضوع معامله
- مشروعیت جهت معامله
منظور از قصد انشاء، قصد واقعی در ایجاد نمونه قرارداد اجاره پرورش ماهی است. به عبارت دیگر، ایجاب و قبول طرفین، باید واقعی باشد و هر یک در خصوص تنظیم قرارداد، تقدیم اجاره بها و انتقال مالکیت منافع مال، تصمیم قطعی داشته باشند. منظور از رضای نفسانی این است که شخص، به صورت باطنی راضی به تنظیم این قرارداد باشد. بنابراین قراردادهای اکراهی غیر نافذ هستند و برای اثر پذیری، منوط به اجازه موجر خواهند بود.
از طرف دیگر اهلیت طرفین نیز حائز اهمیت است. به عبارت دیگر طرفین برای تنظیم متن نمونه قرارداد اجاره پرورش ماهی باید عاقل، بالغ و رشید باشند. به مسئله اهلیت طرفین، در مواد 210 الی 213 قانون مدنی اشاره شده است.
علاوه بر این، معین بودن موضوع معامله نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. با توجه به مال موضوع اجاره در نمونه قرارداد اجاره پرورش ماهی ، به نظر می‌رسد این ویژگی در متن قرارداد وجود دارد. به هر حال ضروری است که طرفین، مشخصات دقیق مال مورد اجاره را نیز در بخش موضوع قرارداد ذکر کنند.
توجه داشته باشید که مطابق ماده 217 قانون مدنی، ضروری نیست که جهت معامله بیان شود اما اگر بیان شد، باید جهتی مشروع و قانونی داشته باشد. در غیر این صورت، معامله باطل خواهد بود.
شرایط و آثار قرارداد
یکی از مهم‌ترین بندهای نمونه قرارداد اجاره پرورش ماهی ، شرایط و آثار قرارداد است. در این بخش، به مهم‌ترین تعهدات، مسئولیت‌ها و وظایف هر یک از طرفین اشاره می‌شود. به عنوان مثال ممکن است چنین ذکر شود که شخص موجر موظف است حداکثر تا 2 ماه بعد از تنظیم این قرارداد، عین مستاجره را به شخص مستاجر تقدیم کند. همچنین نکاتی همچون هزینه‌های تعمیرات جزئی و کلی عین مستاجره نیز در این قسمت بیان می‌شود. به طور کلی هر یک از توافقات طرفین در خصوص انواع مسئولیت‌ها و وظایف، در این بخش بیان می‌شود. بنابراین طرفین باید در تنظیم این بخش از قرارداد، دقت نظر کافی داشته باشند.
پیشنهاد ما
شما می‌توانید تنظیم قرارداد اجاره پرورش ماهی خود را به ما بسپارید. برای تنظیم قرارداد ، بر روی لینک قبل بزنید. همچنین شما می‌توانید از مشاور حقوقی تلفنی نیز بهره مند شوید. برای استفاده از این خدمات نیز می‌توانید روی لینک قبل بزنید.
