ثبت سفارش طراحی و ساخت با امضای قرارداد ساخت دستگاه

دستگاه‌هایی که از کیفیت و دوام مناسبی برخوردار باشند باعث بهبود و پیشرفت صنعتی کشور می‌شود. دستگاه‌ها در کارخانه‌ها و کارگاه‌ها تولید می‌شوند. قرارداد ساخت دستگاه یک قرارداد پیمانکاری است که توسط توافق میان کارفرما و پیمانکار تنظیم می‌شود. پس از امضای این قرارداد، اجرای پروژه طراحی و ساخت دستگاه‌های صنعتی به کارفرما سپرده می‌شود. این قرارداد در واقع سند قانونی و معتبری است که توافق میان طرفین همکاری را به اثبات می‌رساند. این قرارداد در صورتی از سندیت و اعتبار قانونی کافی برخوردار خواهد شد که توسط کارفرما و مجری پروژه تایید و امضا شده باشد. طرفین قرارداد پیمانکاری باید آن را مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در قانون تنظیم کنند.

در این نوشته قصد داریم که رابطه حقوقی میان کارفرما و پیمانکاری که پروژه ساخت دستگاه صنعتی به او سپرداه شده است و نکات قانونی مربوط به شیوه تنظیم و امضای قرارداد میان آن‌ها را بررسی کنیم.

آیا قرارداد ساخت دستگاه باید مطابق با اصل آزادی قراردادها و ماده 10 قانون مدنی تنظیم شود؟

قراردادی که برای اجرای پروژه‌های پیمانکاری تنظیم می‌شود یک قرارداد نامعین به حساب می‌آید. قانونگذار شرایط تنظیم و امضای قراردادهای پیمانکاری را مشخص نکرده و این موارد را به اراده طرفین قرارداد واگذار کرده است.

بنابراین نمونه قرارداد ساخت دستگاه صنعتی نیز نامعین است. به همین دلیل شرایط اجرای این قرارداد باید توسط توافق میان سازنده و سفارش دهنده دستگاه صنعتی مشخص شود.

قانونگذار، ماده 10 قانون مدنی را در راستای حمایت از اصل آزادی قراردادها تصویب کرده و به موجب آن به اشخاص اجازه تنظیم و امضای قراردادهای نامعین را می‌دهد. مطابق با این ماده، اشخاص می‌توانند در خصوص هر موضوع قانونی و مشروعی که مخالف با نظم عمومی جامعه نباشند به توافق برسند. نمونه قرارداد طراحی و ساخت دستگاه نیز موافقت نامه‌ای است که براساس ماده 10 قانون مدنی و اصل آزادی قراردادها تنظیم و امضا می‌شود.

قانونگذار، مم‌ترین و اصلی‌ترین شرایط تنظیم و امضای تمام قراردادها را در ماده 190 قانون مدنی مشخص کرده است. طرفین نمونه قرارداد طراحی و ساخت دستگاه نیز باید آن را مطابق با شرایط و ضوابط  مقرر در ماده 190 قانون مدنی تنظیم و امضا کنند.

آیا طرفین قرارداد ساخت دستگاه می‌توانند در خصوص پرداخت اقساطی مبلغ آن با یکدیگر توافق کنند؟

مبلغ این موافقت نامه در واقع همان حق الزحمه‌ای است که در ازای انجام پروژه طراحی و ساخت دستگاه باید به سازنده آن پرداخت شود. قانونگذار تعیین حق الزحمه مجری پروژه‌های پیمانی را به توافق میان او و کارفرما واگذار کرده است. بنابراین در هنگام امضای موافقت نامه باید حق الزحمه مجری پروژه ساخت دستگاه توسط توسط توافق‌ها و مذاکرات میان او و کارفرما مشخص شود.

نحوه پرداخت حق الزحمه مجری پروژه به توافق میان او و کارفرما بستگی دارد. آن‌ها می‌توانند در خصوص پرداخت نقدی یا اقساطی حق الزحمه با یکدیگر توافق کنند. کارفرما باید حق الزحمه مجری پروژه را مطابق با شرایط و تاریخ مقرر در این موافقت نامه پرداخت کند. ممکن است که پیمانکار از پرداخت به موقع حق الزحمه سازنده دستگاه خوداری کند. در این حالت، سازنده دستگاه می‌تواند بر علیه مجری پروژه اقامه دعوا کند و الزام قانونی او را نسبت به پرداخت حق الزحمه بخواهد.

مراجع قضایی در صورتی کارفرما را نسبت به پرداخت کامل حق الزحمه ملزم می‌کنند که مجری پروژه، کارهای مربوط به طراحی و ساخت را مطابق با شرایط و تاریخ مورد توافق در این موافقت نامه انجام داده باشد.

آیا مدت تعیین شده در قرارداد ساخت دستگاه قابل تمدید است؟

مدت این موافقت نامه بازه زمانی مشخصی است که برای طراحی و ساخت دستگاه در نظر گرفته می‌شود. قانونگذار تعیین مدت موافقت نامه‌های نامعین را به اراده طرفین آن‌ها واگذار کرده است. بنابراین، نمونه فرم قرارداد ساخت دستگاه توسط توافق میان طرفین آن مشخص می‌شود.

تاریخ شروع و خاتمه نمونه فرم قرارداد ساخت دستگاه نیز در اغلب موارد توسط توافق میان طرفین آن مشخص می‌شود. سازنده باید کارهای مربوط به طراحی و ساخت دستگاه  را مطابق با مدت مقرر در این قرارداد تمدید کنند. مدت تعیین شده در نامه‌های پیمانکاری قابل تمدید است. به همین دلیل، طرفین این موافقت با توافق یکدیگر می‌توانند مدت مقرر در آن را تمدید کنند.

آیا امضای قرارداد ساخت دستگاه می‌تواند باعث ایجاد تعهداتی غیر مالی برای طرفین آن شود؟

امضای نمونه قرارداد ساخت دستگاه صنعتی باعث ایجاد تعهداتی برای هر یک از طرفین آن می‌شود. مهم‌ترین تعهد مجری پروژه، طراحی و ساخت دستگاه صنعتی مورد نظر سفارش دهنده است. پرداخت به موقع حق الزحمه مجری پروژه نیز اصلی‌ترین و مهم‌ترین تعهدی است که به موجب امضای این موافقت نامه بر عهده کارفرما گذاشته می‌شود.

کارفرما و سازنده می‌توانند در خصوص مسائل جزئی مربوط به اجرای پروژه طراحی و ساخت دستگاه نیز با یکدیگر به توافق برسند. تعهدات فرعی این موافقت نامه پیمانکاری در واقع همان مسائل جزئی هستند که کارفرما و سازنده در خصوص انجام آن‌ها با یکدیگر به توافق رسیده‌اند. موضوع تعهدات اصلی و فرعی این موافقت نامه پیمانکاری ممکن است که مالی و غیر مالی باشند. اجرای تمام تعهدات اصلی، فرعی، مالی و غیر مالی مشخص شده در این موافقت نامه پیمانکاری ، الزامی است.

آیا اخذ تضمین، راهکار قانونی مناسبی برای تضمین تعهدات مشخص شده است؟

در ابتدا باید بگوییم که اخذ تضمین الزامی نیست اما تعیین آن راهکاری هوشمندانه برای تضمین تعهدات مشخص شده در قرارداد سفارش ساخت دستگاه است. تضمین وجه نقد و غیر نقدی است که توسط توافق میان طرفین موافقت نامه پیمانکاری مشخص می‌شود. اگر طرفین قرارداد درخصوص اخذ تضمین با یکدیگر به توافق رسیدند باید در خصوص مبلغ و شرایط دریافت آن نیز تعیین تکلیف کنند.

در اغلب موارد، طرفین موافقت نامه پیمانکاری با استفاده از اسناد مالی و تعهد آور بانکی از یکدیگر تضمین می‌گیرند. منظور از اسناد تعهدآور بانکی، اوراق مالی لازم الاجرایی مانند چک و سفته است. چک و سفته ضمانت در حکم مال مورد امانت هستند. به همین دلیل، دارنده چک و سفته ضمانت نمی‌تواند آن‌ها را بدون دلیل به اجرا بگذارد. به اجرا گذاشتن بدون دلیل چک و سفته ضمانت در حکم ارتکاب جرم خیانت در امانت است و مجازات کیفری مرتکب آن را به دنبال دارد.

طرفین در چه زمانی ملزم به پرداخت وجه التزام می‌شوند؟

التزام از لحاظ لغوی به معنای متعهد و پایبند شدن است. وجه التزام، مبلغی است که در قرارداد به عنوان جریمه تعیین می‌شود. هر یک از طرفین که به تعهدات خودش عمل نکرد باید مبلغ وجه التزام را به عنوان جریمه پرداخت کند. قانونگذار، طرفین موافقت نامه پیمانکاری را ملزم به تعیین وجه التزام نکرده است. بنابراین طرفین متن قرارداد ساخت دستگاه برای ضمانت حسن اجرای تعهدات می‌توانند در خصوص تعیین و اخذ وجه التزام با یکدیگر توافق کنند.

در اصطلاح حقوق مدنی به وجه التزام، خسارت قراردادی نیز می‌گویند زیرا قانونگذار تعیین مبلغ و شرایط پرداخت وجه التزام را به اراده طرفین امضا کننده قراردادها واگذار کرده است. بنابراین، اگر طرفین این موافقت نامه پیمانکاری در خصوص تعیین وجه التزام با یکدیگر به توافق رسیدند باید مبلغ و شرایط پرداخت آن را نیز مشخص کنند.

در ادامه شرایط پرداخت وجه التزام از سوی هریک از سفارش دهنده و سازنده دستگاه را بررسی می‌کنیم:

شرایط پرداخت وجه التزام از سوی سازنده

سازنده در موارد زیر ملزم به پرداخت وجه التزام به سفارش دهنده می‌شود:

اول: سازنده، دستگاه‌های مورد نیاز سفارش دهنده را با تاخیر طراحی کند و به سفارش دهنده تحویل بدهد؛

دوم: سازنده از طراحی و سفارش دستگاه‌های مورد نیاز سفارش دهنده خودداری کند؛

سوم: سازنده به سایر تعهدات مالی و غیر مالی خودش عمل نکند.

شرایط پرداخت وجه التزام از سوی سفارش دهنده

سفارش دهنده نیز در موارد زیر ملزم به پرداخت وجه التزام به سازنده می‌شود:

اول: در صورتی که سفارش دهنده، حق الزحمه سازنده را با تاخیر پرداخت کند؛

دوم: در صورتی که سفارش دهنده از پرداخت حق الزحمه سازنده خودداری کند؛

سوم: اگر سفارش دهنده به سایر تعهدات فرعی و اصلی خودش عمل نکند.

آیا قانونگذار تعیین شرایط فسخ قرارداد ساخت دستگاه را به اراده طرفین آن واگذار کرده است؟

موافقت نامه پیمانکاری که برای اجرای پروژه طراحی و ساخت دستگاه تنظیم می‌شود یک نوع موافقت نامه لازم الاجرا است. مطابق با اصول و ضوابط قانون مدنی، طرفین این موافقت نامه حق بر هم زدن یک طرفه آن را ندارند. با این حال، قانونگذار به طرفین این موافقت نامه اجازه داده است که شرایط فسخ آن را به نفع خودشان پیش بینی کنند. فسخ به معنای انحلال این موافقت نامه لازم الاجرا توسط یکی از طرفین آن است.

آیا تحویل یکی از نسخه‌های قرارداد سفارش ساخت دستگاه به مرجع حل اختلاف الزامی است؟

موافقت نامه‌ای که میان کارفرما و مجری پروژه تنظیم می‌شود باید سه نسخه داشته باشد. تمام این سه نسخه باید از محتوا و شکل ظاهری یکسانی برخوردار باشند. دو عدد از نسخه‌های این موافقت نامه پیمانکاری باید به هریک از سازنده و سفارش دهنده دستگاه داده شود. طرفین برای جلوگیری از جعل و تحریف این موافقت نامه باید نسخه سوم آن را به داوری یا دیگر مراجع حل اختلاف تحویل بدهند.

نسخه‌های این موافقت نامه در حکم اسناد معتبری هستند که توافق میان طرفین آن‌ را به اثبات می‌رسانند. بنابراین، طرفین این موافقت نامه، حق مخدوش کردن یا پاک کردن مطالب این نسخه‌ها را ندارند. زیرا پاک کردن، مخدوش کردن و تغییر مفاد نسخه‌های این موافقت نامه در حکم ارتکاب جرم جعل و تحریف است و ضمانت اجرای کیفری مرتکب آن را به دنبال دارد.

برای تایید نهایی سفارش چه اقداماتی لازم است؟

برای ثبت نهایی این پروژه، نیاز دارید که حتما یک سند قانونی داشته باشید. بعد از انجام مذاکرات ابتدایی، نوشتن قرارداد مهمترین اقدامی است که باید انجام دهید. به منظور این اقدام، به شما استفاده از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی را معرفی می‌کنیم. شما با استفاده از این خدمات، می‌توانید قرارداد مورد نظرتان را مطابق با شروطی که توافق کرده‌اید، در سریع‌ترین زمان ممکن در اختیار بگیرید.

همچنین اگر در خصوص این پروژه سوال یا ابهامی دارید، برای شما مناسب است که درباره آن با مشاور حقوقی گفتگو کنید. برای این منظور نیز می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید.