کارگر و کارفرما دو بخش مهم از هر رابطۀ کاری هستند و قواعد مربوط به روابط آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است. در این نوشته به بررسی کارفرما و کارگر و مهم‌ترین نکات مربوط به رابطۀ کاری میان آن‌ها می‌پردازیم.
با رکلا همراه باشید.
تعریف کارگر و کارفرما و نماینده
قبل از شروع بحث باید تعریف روشنی از کارگر و کارفرما ارائه شود و سپس ابعاد حقوقی رابطۀ آن‌ها را بررسی کنیم.
تعریف کارگر
کارگر فردی است که به هردلیل به درخواست کارفرما کار می‌کند و در مقابل کاری که انجام می‌دهد مزد و مزایا دریافت می‌کند.
بنابراین هرانسانی با هرسطح از تحصیلات و با هر عنوان شغلی با دستور کارفرما، کار انجام دهد و در مقابل آن، مزد یا حقوق دریافت کند کارگر است و مشمول قانون کار می‌شود. در قانون کار فرقی بین کار یدی و کار فکری نیست و هر دو نوع کار مورد حمایت قانون کار است.
تعریف کارفرما
کارفرما شخصی حقیقی (انسان) یا حقوقی (شرکت) است که کارگر به درخواست او و در مقابل دریافت حق السعی کار می‌کند.
تعریف نماینده کارفرما
کارگر باید علاوه بر کارفرما از دستورات نماینده کارفرما (شخصی که از طرف کارفرما مدیریت کارگاه را به‌عهده دارد مانند سرکارگر) تبعیت کند. نماینده تمام تعهدات شخص کارفرما را در مقابل کارگران به‌عهده دارد. مگر آن که نمایندگان تعهداتی خارج از اختیارات خود انجام دهند و کارفرما هم آن تعهدات را قبول نداشته باشد و نپذیرد، در این صورت، نماینده کارفرما در مقابل کارفرما و کارگر مسئول است.
قرارداد کار و تعهد کارگر به کارفرما
رابطۀ کارگری بر اساس قرارداد کار تعیین می‌شود. قرارداد کار باید شامل مشخصات دقیق طرفین و موارد زیر باشد:
- نوع کار
- حقوق یا مزد و جزئیات کامل مزایا از قبیل حق مسکن، حق عائله مندی، حق فرزندان، حق خوار و بار و …
- ساعت‌های کار، تعطیلات و مرخصی‌ها
- محل انجام کار
- تاریخ امضای قرارداد و مدت آن
- شرایط و نحوۀ فسخ قرارداد و سایر مسایلی که عرف و عادت شغل یا محل ایجاب می‌کند.
![کارگر و کارفرما]()
سن کار در ایران
سن کار در ایران قواعد خاصی دارد.
استخدام افراد کمتر از پانزده سال تمام شمسی ممنوع است. کارگری که بین پانزده تا هجده سال سن دارد کارگر نوجوان نامیده می‌شود. این فرد باید برای استخدام توسط سازمان تأمین اجتماعی آزمایش پزشکی شود.
دوره زمانی کار
کارفرما و کارگر می‌توانند با توافق یکدیگر، مدتی را به عنوان دوره آزمایشی تعیین کنند.
حداکثر این مدت برای کارگر ساده 1 ماه و کارگر ماهر و دارای تخصص 3 ماه می‌باشد.
در میان این دوره، هریک از طرفین می‌توانند بدون الزام به پرداخت خسارت، رابطۀ کاری را قطع کنند با این تفاوت که اگر رابطۀ کاری از سوی کارفرما قطع شود، کارفرما ملزم به پرداخت تمام حقوق دوره آزمایشی است و اگر رابطۀ کاری از طرف کارگر قطع شود، کارگر فقط مستحق دریافت حقوق مدتی که کار کرده است خواهد بود.
لازم به ذکر است که اگر قرارداد کار برای مدت موقت یا برای انجام کار معین (نه آزمایشی) امضا شود هیچکدام از کارگر و کارفرما حق ندارند به‌تنهایی آن را فسخ کنند.
پایان کار کارگر و کارفرما
هرگاه کارگر در انجام وظایف خود کوتاهی کند، کارفرما می‌تواند جبران خسارت را از طریق شورای کارگاه و هیأت حل اختلاف درخواست کند. ضمن آن‌که کوتاهی کارگر می‌تواند منجر به اخراج شدن او شود و کارفرما می‌تواند از مراجع حل اختلاف حق اخراج کارگر را بگیرید.
کارفرما موظف است پس از پایان قرارداد کار و پس از درخواست کارگر، گواهی انجام کار با قید مدت، زمان شروع و پایان و نوع کار انجام شده را به ایشان تسلیم کنند.
در صورت فوت کارگر تا مشخص شدن وراث و انجام مراحل اداری و برقراری مستمری توسط تأمین اجتماعی، این سازمان موظف به پرداخت علی الحساب سه ماه از آخرین حقوق متوفی به عائلۀ تحت تکفل ایشان می‌باشد.
تعریف قصور
هرنوع کوتاهی در انجام وظایف محوله یا هرگونه فعل یا ترک فعل که موجب نقض آئین نامه‌های انضباطی کارگاه، بروز اختلال و بی‌نظمی در روند طبیعی کار، کاهش کمی و کیفی تولید و خدمات، افزایش ضایعات، ضرر و زیان و …. شود قصور نام دارد. (ماده 1 مقررات معین موارد قصور آئین نامه‌های انضباطی کار در کارگاه‌ها)
به عبارت روشن‌تر، قصور به این معنا است که کارگر از روی بی‌احتیاطی، خطایی کند و باعث ایجاد ضرر برای کارفرما شود. این خطا می‌تواند انجام ندادن وظیفه یا انجام دادن کاری باشد که در حوزۀ وظایف کارگر نیست.
سرکارگر و نماینده کارفرما کیست
در برخی از کارگاه‌ها، کارگران با نظارت سرکارگر یا نماینده کارفرما مشغول به کار می‌شوند و گزارش کار‌های خود را به سرکارگر یا نماینده می‌دهند. سرکارگر یا نماینده واسطۀ میان سایر کارگران و کارفرما می‌باشند و وظیفۀ نظارت بر کارگران و ارائۀ آموزش‌های لازم را به‌عهده دارند و کارگر ساده را تحت نظر می‌گیرند. در مورد حقوق و مزایای سرکارگر نیز مانند سایر کارگران اقدام می‌شود. ولی کارفرما و سرکارگر می‌توانند در مورد حقوق و مزایای بیشتر از حقوق و مزایای قانون کار نیز به توافق برسند.
نکته
ویزیتورها (کار با دریافت پورسانت)، منشی‌ها و همچنین اشخاصی که با خودروی متعلق به آژانس مشغول به کار هستند، مشمول قانون کار می‌باشند و کارفرما ملزم به بیمه کارگر است.
پیشنهاد ما
شما می‌توانید نمونه قرارداد کار موقت را از اینجا دریافت کنید.
ثبت نظر یا سوال