نمونه صلح نامه و تفاوت آن با مبایعه نامه، اقرار نامه و هبه چیست؟
صلح نامه فقط برای حل دعوا و اختلاف استفاده نمی‌شود و انواع صلح نامه کاربرد گوناگونی دارند. در بسیاری از مواقع از طریق عقد صلح یا قرارداد صلح می‌توانیم توافقی تنظیم کنیم که شباهت زیادی با برخی از قراردادهای رایج دارد اما جایگزین آن‌ها می‌شود. تفاوتی که نمونه صلح نامه با آن قراردادها دارد را در ادامه می‌خوانیم اما، مهمترین تفاوت‌های آن، موارد زیر است:
- ما با قرارداد صلح می‌توانیم قواعد قانونی قراردادها را رعایت نکنیم.
- ما با صلحنامه دغدغه مراجعه به مراجع حل اختلاف را ندارم.
صلح نامه چیست؟
کامل‌ترین تعریف از صلح نامه در ماده 752 قانون مدنی بیان شده است و به واسطه این تعریف، می‌توانیم صلح نامه را یک عقد معین بدانیم که قانون مدنی آن را توضیح داده و برای انجام آن قواعدی را نیز در نظر گرفته است. برای مثال، صحت صلح نامه مشروط به رعایت شروط صحت قرارداد در ماده 190 قانون مدنی است. برای مطالعه مقاله تفسیر اختصاصی این ماده در مجله حقوقی رکلا، روی همین عبارت بزنید.
تعریف ماده 752 قانون مدنی از صلح نامه به زبان ساده به این صورت است که صلح نامه در واقع قراردادی است که برای رفع مشکل و اختلاف یا برای جلوگیری از بروز اختلاف و مشکل احتمالی میان طرفین تنظیم می‌شود یا اینکه ممکن است برای انجام یک معامله مورد استفاده قرار بگیرد. بنابراین صلح نامه دو کارکرد دارد:
- گاهی، از این قرارداد برای حل و فصل اختلافات، استفاده می‌شود؛
- در مواردی نیز، صلح نامه را برای نقل و انتقال مالکیت اموال، مورد استفاده قرار می‌دهند.
صلح نامه در عرف بیشتر برای حالت دوم این تعریف، کاربرد دارد. در واقع صلح نامه در میان مردم به عنوان قراردادی شناخته می‌شود که با استفاده از آن، طرفین می‌توانند مالکیت اموال خود را بدون محدودیت‌های قرارداد بیع، به یکدیگر منتقل کنند و برای انجام کامل عملیات انتقال مالکیت مال مورد نظر به شخص دیگر، شروط خاصی نیز در نظر بگیرند. با توجه به این تعریف، سه رکن اصلی صلح نامه، مصالح (صلح کننده)، متصالح (شخصی که در حق او صلح می‌شود) و موضوع صلح (مالی که میان طرفین منتقل می‌شود) است.
موارد کاربرد عقد صلح
- در بسیاری از مواقع، برای اینکه اشخاص از قواعد دشوار قراردادهای خرید و فروش تبعیت نکنند قرارداد خود را در قالب صلحنامه تنظیم می‌کنند. با این کار، اختیار فسخ معامله را از خود سلب می‌کنند و در آینده، طرف‌های قرارداد نمی‌توانند ادعای ضرر و زیان کنند. در وقع، آسان‌گیری در این نوع از قراردادها زیاد است.
- وقتی می‌خواهیم احکام قرارداد اجاره میان طرف‌های یک قرارداد نباشد ممکن است قرارداد صلح منافع تنظیم کنیم.
- یکی از انواع قرارداد که بین بانک‌ها و افراد امضا می‌شود سپرده‌گذاری و دریافت سود ماهیانه می‌باشد.(قرارداد مضاربه) در این نوع قرارداد، سپرده‌گذار می‌تواند هر زمانی که بخواهد سپرده خود را دریافت کند. بنابراین با تنظیم نمونه قرارداد صلح می‌توانیم این شرایط را با رضایت سپرده‌گذار از او سلب کنیم(سلب حق فسخ) و قرارداد جدیدی را با نام عقد صلح ایجاد کرد.
- برخی از قراردادهایی که میان شهرداری و افراد امضا می‌شود، می‌تواند در قالب عقد صلح تنظیم شود. مانند نمونه صلحنامه میان شهرداری و صاحبان سرقفلی مغازه‌ها که به همین شکل است.
- توافق‌نامه پر‌کاربردی که خیلی مهم است صلح عمری می‌باشد. براساس این قرارداد، مال به شخص دیگری منتقل می‌شود اما مصالح حق استفاده از مال را تا پایان عمر، برای خودش یا شخص ثالث حفظ می‌کند.
بنابراین، با کمک نمونه قرارداد صلح عمری که در بانک قرارداد رکلا نیز موجود است شخص می‌تواند مالکیت املاک (مانند خانه، زمین و…) و دارائی (مانند خودرو) را به هر شخصی مانند فرزند، مادر، پدر و … منتقل کند اما حق استفاده از آن ملک و دارایی را در زمان حیات خود دارد.
محدودیت‌ها
مانند هر قرارداد دیگر، صلح نامه نیز محدودیت‌های قانونی خاص خود را دارد:
اولاً؛ طرف‌های عقد صلح نباید منع قانونی در تصرف در اموال خود داشته باشند. برای مثال، انتقال دهنده یا انتقال گیرنده مال موضوع عقد صلح، باید ورشکسته نباشند؛
ثانیاً؛ اگر قرارداد صلح برای فرار از دین (بدهی) باشد باطل خواهد بود.
ثبت این قرارداد
صلح نامه در ادارات ثبت و دفاتر اسناد رسمی ثبت و رسمی می‌شود.
البته این به معنی بی‌اعتباری صلح نامه دستی یا عادی نیست. بنابراین در پاسخ به این سوال که ایا نمونه صلح نامه عادی به عنوان یک سند عادی معتبر است؛ باید پاسخ مثبت داد و گفت که قرارداد صلح عادی نیز معتبر است و میتوان در دادگاه به آن استناد کرد. اما نکته مهمی که وجود دارد این است که در خصوص اموال دارای سابقه ثبتی (دارای سند رسمی)، بهتر است علاوه بر تنظیم صلح نامه عادی، برای انتقال سند تک برگ به دفترخانه اسناد رسمی نیز مراجعه شود.
ضمانت اجرای عقد صلح
اگر یکی از طرف‌های عقد صلح به تعهد خود عمل نکند طرف دیگر می‌تواند با مراجعه به دادگاه، ایشان را مجبور به انجام وظایف کند. این تعهد ممکن است تعهد به انتقال مال، تسلیم مال یا انجام عملی خاص یا… باشد. وقتی صلحنامه برای پایان دادن به دعوا تنظیم و امضا می‌شود؛ اگر در دادگاه تنظیم شود اجرای آن به عهده واحد اجرای احکام دادگستری است و اگر در دفترخانه اسناد رسمی، نمونه صلح نامه برای صلح و سازش تنظیم شود، اجرای آن توسط واحد اجرای ثبت محل تنظیم قرارداد انجام می‌شود.
نمونه صلح نامه مهریه
از کاربرد‌های مهم قرارداد صلح، امکان توافق در موضوع صلح مهریه است.
زوج و زوجه توافق می‌کنند که به یکی از شکل‌های زیر صلح مهریه کنند:
- تمام مهریه بدون قید و شرط و بلاعوض بخشیده شود؛
- تمام مهریه در مقابل یک یا چند مال دیگر بخشیده شود؛
- بخشی از مهریه در مقابل انتقال یک یا چند مال دیگر بخشیده شود.
اگر زن تمام مهریه خود را با قرارداد، صلح کند دیگر حق بیان هیچ ادعایی را نخواهد داشت.
مهمترین سوالات قرارداد صلح
در ادامه قصد داریم مهمترین سوالاتی را که کاربران وب سایت حقوقی رکلا در خصوص صلح نامه از ما پرسیده‌اند با شما در میان بگذاریم.
فرق صلح نامه با مبایعه نامه چیست
فرق صلح نامه با مبایعه نامه یا قولنامه در شرایط قراردادی آن‌ها است. برای مثال، براساس قانون مدنی خریدار و فروشنده حق دارند که تا زمان حضور در مجلس معامله، مبایعه نامه را فسخ کنند اما شما می‌توانید صلح نامه تنظیم کنید و این اختیار را از طرف مقابل سلب کنید.
فرق بیع و صلح چیست
در بالا گفته شد که شرایط این دو نوع از قرارداد موجب تفاوت آن‌ها است. بنابراین فرق بیع و صلح در شرایط و موارد استفاده از آن‌ها تاثیرگذار خواهد بود.
در واقع باید به این موضوع اشاره کنیم که هر کدام از این عقود، به صورت مجزا در قانون مدنی معرفی شده‌اند و برای آن‌ها شروط خاصی مطرح شده است. با این حال، هر دو عقد موجب انتقال مالکیت مال مورد نظر از شخصی به شخص دیگر می‌شوند. ملاک انتخاب یکی از این دو قرارداد، معمولا به شرایط اشخاصی که می‌خواهند از آن استفاده کنند بستگی دارد. نکته دیگر در خصوص این دو قرارداد، مساله مالیات و مراحل ثبت رسمی آن‌ها است.
پیشنهاد می‌کنیم برای آگاهی از میزان مالیاتی که به انواع صلح نامه یا بیع نامه تعلق می‌گیرد، حتما با کارشناسان امور مالیاتی گفتگو کنید و از آن‌ها راهنمایی بگیرید. دریافت اطلاعات در این زمینه به شما کمک می‌کند که با آگاهی بیشتری قرارداد مناسب خود را انتخاب کنید.
تفاوت اقرارنامه با صلح نامه چیست
تفاوت اقرارنامه با قرارداد صلح یک تفاوت بنیادین است.
اقرار نامه یک سند حقوقی است که بر اساس آن، یک شخص علیه خود مطالبی را بیان می‌کند و آن مطالب نوشته می‌شود. اما سند صلح، یک قرارداد است که باعث حل اختلاف می‌شود و یا آن را برای انتقال مال امضا می‌کنند. البته ممکن است در متن صلح نامه نیز، مطالبی نوشته شود که نمونه‌ای از اقرارنامه باشد.
تفاوت صلح و هبه چیست
هبه به معنی هدیه است. بنابراین قرارداد هبه قراردادی است که باعث انتقال مجانی مال به طرف دیگر می‌شود. البته می‌توانیم در متن قرارداد هبه، شرط عوض قرار دهیم. تفاوت صلح و هبه یک تفاوت ساختاری است. ما در این نوشته گفتیم که علت تنظیم صلح نامه، عدم علاقه به رعایت قواعد سایر قراردادها است. برای مثال، یکی از قواعد عقد هبه، شرط قبض است. یعنی اگر هدیه به دست طرف مقابل نرسد، این قرارداد کامل نمی‌شود اما در نمونه قرارداد صلح این شرط وجود ندارد مگر آنکه در متن توافق شرط شود.
فرق سند صلح با قطعی شدن چیست
وقتی که نمونه سند صلح تنظیم می‌شود و براساس آن، یک طرف، مال خود را بدون قید و شرط به طرف مقابل منتقل می‌کند، سند صلح با قطعی شدن محقق می‌شود. بنابراین قطعی شدن به معنی انتقال بی قید و شرط مال از طریق صلح نامه است.
صلح قطعی ملک چیست
پاسخ این سوال مثل سوال قبل است. وقتی یک ملک با نمونه صلح نامه منتقل می‌شود و هیچ شرطی در آن وجود ندارد، این قرارداد یک صلح قطعی ملک است.
صلح محاباتی با حق فسخ به چه معناست
قرارداد صلح محاباتی زمانی اتفاق میفتد که ثمن قرارداد صلح در مقایسه با مال موضوع قرارداد، ناچیز و کم ارزش باشد. وقتی در متن این صلح نامه برای یکی از طرفین یا هر دوی آن‌ها حق فسخ باشد، صلح نامه محاباتی با حق فسخ نامیده می‌شود.
پیشنهاد ما
تیم حقوقی رکلا اقدام به تهیه انواع قرارداد صلح از قبیل صلح نامه ملک و مال منقول کرده است. شما می‌توانید با زدن بر روی تصویر زیر، به این صلح نامه‌ها دسترسی پیدا کنید. ضمن آنکه می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید یا درخواست تنظیم قرارداد اختصاصی ثبت کنید.
نظرات
صلح نامه ای تنظیم کردیم که تاریخ نداره… اما دارای امضا و اثر انگشته… آیا معتبره؟
تاریخ قرارداد، از ارکان صحت صلح نامه نیست.
بین صلح نامه محضری و عادی فرقی هم هست؟
هر دو در دادگاه معتبر است. به طور کلی صلح نامه رسمی در مرحله اثبات سرعت رسیدگی را بیشتر می‌کند اما به معنی بی اعتباری صلح نامه عادی نیست.