معنای قولنامه چیست و ایا قولنامه دستی بدون شاهد اعتبار دارد؟

قولنامه در لغت به معنای نوشته‌ای است که عهدها و پیمان‌های میان اشخاص در آن قید می‌شود. در اصطلاح حقوقی مدنی، قولنامه یک سند است که طرفین معامله برای نقل و انتقال مالکیت انواع ملک و اموال با شرایط منقول و غیر منقول تنظیم می‌کنند. مفاد این پیمان نامه‌ در واقع همان موضوعاتی است که طرفین معامله در خصوص اجرای آن‌ها با یکدیگر به توافق رسیده‌اند. این پیمان نامه در صورتی معتبر است که توسط طرفین معامله امضا شده باشد. این پیمان نامه از نظر قانونی در حکم سندی محکمه پسند و معتبر خواهد بود که طرفین معامله با استناد به آن می‌توانند ادعاهای خودشان را به اثبات برسانند. بنابراین، تمام جزئیات مربوط به مال منقول با غیر منقول مورد معامله و مشخصات و تعهدات مربوط به طرفین باید در آن نوشته شود.

در این نوشته شرایط تنظیم، ابطال، و فسخ پیمان نامه مربوط به نقل و انتقال اموال منقول و اموال غیرمنقول و نکات قانونی مربوط به آن را بررسی می‌کنیم.

از متداول‌ترین نوع قولنامه که به تعدد میان اشخاص مختلف تنظیم و امضا می‌شود، تنظیم قولنامه خانه و تنظیم قولنامه خودرو است. این موارد به اندازه‌ای متداول هستند که در خصوص تنظیم دستی آن‌ها سوالات متداولی پرسیده می‌شود.

معنای قولنامه چیست و موارد قانونی مرتبط با آن کدام است؟

در اصلاح حقوق مدنی، «قولنامه سندی است که اشخاص به موجب تنظیم و امضای آن تعهد می‌کنند که مال معینی را در آینده معامله کنند اما این پیمان نامه در عرف رایج بازار برای نقل و انتقال مالکیت اموال منقول و غیر منقول تنظیم می‌شود.» به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که این پیمان نامه در عرف انجام معاملات به معنای سندی است که اشخاص برای خرید و فروش اموال منقول و غیر منقول تنظیم می‌کنند.

سوالی که معمولا در خصوص قولنامه مطرح می‌شود این است که فرق آن با مبایعه نامه در چیست؟ واقعیت این است که اگرچه میان این دو نوع از عقد، از نظر حقوقی تفاوت وجود دارد اما عموم مردم در عمده موارد، بین این دو اصطلاح، فرق نمی‌گذارند.

در خصوص نکته‌ای که در بالا بیان شد، حتما ویدئوی زیر را نیز ببینید:

بیع نام فقهی و حقوقی موافقت نامه‌ای است که برای خرید و فروش اموال مختلف تنظیم و امضا می‌شود. شرایط تنظیم و امضای قرارداد بیع در ماده 338 الی 463 قانون مدنی مشخص شده است. بنابراین در پاسخ به این سوال که معنای قولنامه چیست ؟ می‌توان گفت سندی است که وقوع عمل حقوقی بیع و توافق میان انتقال دهنده و انتقال گیرنده مال مورد معامله را به اثبات می‌ساند.

این پیمان نامه باید مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در فصل بیع قانون مدنی تنظیم و امضا شود. شرایط اجرای این پیمان نامه به وسیله توافق میان طرفین معامله مشخص می‌شود. طرفین معامله باید شرایط اجرای این پیمان نامه را مطابق با شرایط و ضوابط آمره فصل بیع قانون مدنی تعیین کنند زیرا رعایت و اجرای این شرایط آمره از سوی طرفین معامله، الزامی است. عدم رعایت این شرایط باعث باطل و بی‌اثر شدن پیمان نامه میان می‌شود.

متمم قولنامه چیست ؟

متمم در واقع برگی است که بعد از امضای این پیمان نامه به آن اضافه می‌شود. در این برگه، مبلغ، موضوع و تاریخ جدیدی نوشته می‌شود. مبلغ، تاریخ و موضوع متمم نیز به وسیله طرفین معامله تعیین خواهد شد. طرفین معامله موظف به اجرای موارد جدید قید شده در متمم هستند. مفاد نوشته شده در متمم هنگامی لازم الاجرا هستند که توسط طرفین معامله تایید و امضا شده باشد.

بنابراین در پاسخ به این سوال که متمم قولنامه چیست باید گفت برگه لازم الاجرایی است که به پیمان نامه اضافه می‌شود و آخرین موضوعات مورد توافق طرفین در آن نوشته خواهد شد.

آیا قولنامه دستی اعتبار دارد و از آثار قانونی لازم برخوردار می‌شود؟

طرفین معامله پیمان نامه مربوط به نقل و انتقال مالکیت اموال منقول و غیر منقول را می‌توانند به صورت عادی یا رسمی تنظیم کنند. پیمان نامه عادی توسط طرفین معامله تنظیم و امضا می‌شود. طرفین معامله برای تنظیم پیمان نامه رسمی مربوط به نقل و انتقال مالکیت اموال باید به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کنند.

قانونگذار در خصوص نقل و انتقال مالکیت برخی از اموال غیر منقول، طرفین معامله را ملزم به تنظیم پیمان رسمی کرده است. بنابراین در اغلب موارد، طرفین معامله به وسیله تنظیم و امضای پیمان نامه عادی نیز می‌توانند در خصوص نقل و انتقال مالکیت اموال منقول و غیر منقول با یکدیگر توافق کنند. منظور از قولنامه دستی در واقع سندی است که به صورت عادی و توسط طرفین معامله برای نقل و انتقال مالکیت اموال منقول و غیر منقول تنظیم می‌شود.

اطلاعات تکمیلی در خصوص اعتبار قولنامه دستی

در پاسخ به این سوال که آیا قولنامه دستی اعتبار دارد ؛ می‌گوییم بله از اعتبار و سندیت لازم برخوردار می‌شود مگر در مواردی که قانونگذار تنظیم رسمی آن را الزامی کرده باشد. در پیمان نامه‌ای که به صورت عادی یا رسمی و برای نقل و انتقال مالکیت اموال تنظیم شده است باید به موارد زیر اشاره شود:

1. مشخصات طرفین معامله؛
2. اوصاف و جزئیات راجع به مال مورد معامله؛
3. بهای مال مورد معامله، تاریخ و چگونگی پرداخت آن؛
4. تاریخ، شرایط و نحوه تحویل مال مورد معامله به خریدار؛
5. تعهدات مالی و غیر مالی طرفین معامله؛
6. تعیین مرجع حل اختلاف میان طرفین معامله؛
7. معین کردن تعداد نسخه‌های پیمان نامه مربوط به معامله.
8. تعیین مرجع حل اختلاف میان طرفین معامله.

آیا قولنامه دستی بدون شاهد اعتبار دارد ؟

همانطور که در بند بالا نیز توضیح دادیم، قولنامه دستی در واقع یک سند عادی است که برای نقل  انتقال مالکیت یک مال منقول یا غیر منقول و توسط طرفین معامله تنظیم و امضا می‌شود. این سند عادی در صورتی لازم الاجرا و معتبر است که مفاد آن توسط طرفین معامله تایید و امضا شده باشد.

پیمان نامه دستی به محض امضای طرفین معامله از آثار قانونی لازم برخوردار می‌شود. بنابراین در پاسخ به این سوال که آیا قولنامه دستی بدون شاهد اعتبار دارد ؟ می‌گوییم بله پیمان نامه‌ای که به صورت عادی و مطابق با شرایط و ضوابط قانونی تنظیم شده است به محض تایید و امضای مفاد آن توسط طرفین معامله از اعتبار قانونی لازم برخوردار می‌شود حتی اگر توسط شاهد امضا نشده باشد.

تایید و امضای این سند باعث ایجاد کدام آثار و الزامات قانونی می‌شود؟

امضای پیمان نامه مربوط به نقل و انتقال مالکیت یک ماهیت حقوقی تَملیکی به حساب می‌آید. به همین دلیل، مهم‌ترین اثر قانونی امضای این پیمان نامه، انتقال مالکیت مال مورد معامله از فروشنده به خریدار است. به محض امضای این پیمان نامه، مالکیت مال مورد معامله از فروشنده به خریدار  انتقال پیدا می‌کند.

الزام به تحویل مال مورد معامله به خریدار یکی از مهم‌ترین الزامات قانونی است که به موجب امضای این پیمان نامه برای فروشنده ایجاد می‌شود. فروشنده پس از امضای این پیمان نامه ملزم می‌شود که مال مورد معامله را مطابق با تاریخ و شرایط مقرر در آن به خریدار تحویل بدهد.

الزام به پرداخت بهای مالی مورد معامله نیز یکی از الزامات قانونی است که پس از امضای این پیمان نامه برای خریدار ایجاد می‌شود. خریدار باید بهای مال مورد معامله را مطابق با تاریخ و شرایط مورد توافق در این پیمان نامه به فروشنده پرداخت کند.

شرایط تنظیم و امضای قولنامه مطابق ماده 190 قانون مدنی

قانونگذار شرایط اساسی تنظیم و امضای توافق نامه‌های میان اشخاص را در ماده 190 قانون مدنی مشخص کرده است. عدم رعایت شرایط مقرر در این ماده باعث بی‌اثر یا باطل شدن پیمان نامه‌ای می‌شود که برای نقل و انتقال مالکیت اموال منقول و غیر منقول تنظیم و امضا شده است. این شرایط عبارتند از اهلیت طرفین، قصد و رضای طرفین، معلوم بودن مال مورد معامله و مشروعیت جهت معامله.

شرایط فسخ قولنامه در کدام یک از مواد قانون مدنی پیش بینی شده است؟

همانطور که توضیح دادیم، پیمان نامه در واقع سند لازم الاجرایی است که طرفین معامله حق برهم زدن آن را ندارند. قانونگذار در برخی موارد قصد داشته است که ضرر و زیان‌هایی که در اثر امضای این پیمان نامه به طرفین معامله وارد شده است را جبران کند. به همین دلیل، قانونگذار شرایط فسخ پیمان نامه تنظیم شده میان طرفین معامله را در ماده 396 قانون مدنی پیش بینی کرده است. در اصطلاح قانون مدنی به انحلال قولنامه توسط یکی از طرفین معامله فَسخ می‌گویند. در ماده مذکور ده نوع خیار برای فسخ این پیمان نامه شمارش شده است. خیار به معنای اختیاری قانونی است که در راستای بر هم زدن پیمان نامه برای یکی از طرفین معامله یا هر دوی آن‌ها ایجاد می‌شود.

لزوم دریافت مشاوره حقوقی در خصوص این پیمان

اشخاصی که برای انجام این معامله و امضای قولنامه اقدام کرده‌اند، به خوبی می‌دانند که حضور یک مشاور حقوقی مجرب و دریافت راهنمایی و مشاوره از او چه نقش موثری در معاملات آن‌ها دارد. به همین دلیل، لازم است که ما نیز خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را به شما پیشنهاد کنیم.

همچنین اگر می‌خواهید یک قرارداد داشته باشید که کاملا مطابق با خواست شما باشد ولی اصول قانونی نیز در آن رعایت شود، می‌توانید از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی بهره ببرید.