نمونه قرارداد ترجمه متون را مطابق با قانون مدنی و قانون کار بشناسید!

نویسنده:سما سلیمانی
-
بروزرسانی:1403/02/26
زمان مطالعه: 9 دقیقه
-سیاست انتشار مطالب
قرارداد ترجمه

مترجم‌ها افراد آگاه و مسلط به زبان‌هایی متفاوت از زبان رایج جامعه هستند و می‌توانند مشکلات ترجمه متون به زبان‌های دیگر را برطرف کنند. دایره زبان‌های دنیا دارای گستردگی است و پروسه زبان آموزی هم چندان ساده نیست. به همین دلیل نمی‌شود انتظار داشت که هر کسی بتواند زبان‌های متعدد را یاد بگیرد و یا حتی نمی‌شود انتظار داشت که مترجمان به چند زبان مسلط باشند.

آنچه که متداول است این است که هر مترجم به یک یا دو زبان مسلط است و با توجه به نیاز شما به ترجمه متون به زبان مورد نظرتان، می‌توانید از آن‌ها کمک بگیرید. در کشور ما بیشترین نیاز به ترجمه، برای متون انگلیسی به فارسی یا فارسی به انگلیسی است. مترجم‌ها با انواع قرارداد ترجمه می‌توانند شروع به فعالیت کنند. قرارداد برای ترجمه ، پیمانی مکتوب میان درخواست کننده ترجمه و مترجم است. براساس نوع قرارداد است که نوع ترجمه مشخص می‌شود یا برعکس! بر همین اساس شاهد انواع متعددی از نمونه قرارداد ترجمه متون هستیم. در ادامه به توضیح بیشتری از این قرارداد می‌پردازیم.

نوع قرارداد ترجمه

قرارداد ترجمه متن ، کتاب، اسناد یا انواع مختلف دیگر از این قراردادها، اسناد معتبر و قانونی هستند که به صورت مکتوب میان مترجم و اشخاصی که تمایل به ترجمه متن دارند، تنظیم می‌شود. محتوای نمونه قرارداد ترجمه متون ، حاوی اطلاعاتی درباره موضوع مورد نظر، مطلب قابل ترجمه، شروط و تعهداتی در زمینه اجرای موضوع قرارداد، مدت، هزینه قرارداد و اطلاعات مهم دیگری از این قبیل است. اگر قرارداد، مربوط به ترجمه آثار ماندگاری مانند کتاب باشد، لازم است که در متن قرارداد درباره مالکیت معنوی اثر و حقوق مترجم نیز صحبت شود. قرارداد ترجمه متن یا به طور کلی هر قرارداد ترجمه‌ای، سندی مکتوب و قانونی است که اطلاعاتی درباره چگونگی انجام این کار می‌دهد و رفتار و عمل طرفین قرارداد باید مطابق با آن باشد. براساس قانون مدنی این قرارداد یک قرارداد پیمانکاری محسوب می‌شود و مترجم، پیمانکار این قرارداد است.

قرارداد ترجمه با توجه به قانون!

قرارداد حاضر یک قرارداد پیمانکاری است. این قرارداد براساس قانون مدنی تنظیم می‌شود و از اصول آن پیروی می‌کند. به این ترتیب، یک طرف قرارداد، شخص مترجم (پیمانکار) است که می‌پذیرد پروژه ترجمه مورد نظر سفارش دهنده (کارفرما) را به بهترین نحو انجام دهد. در این میان طرفین برای حق الزحمه روی مبلغی توافق می‌کنند. حق الزحمه مبلغی است که کارفرما به منظور انجام شدن ترجمه‌ها به مترجم پرداخت می‌کند. قرارداد از نگاه قانون یک عقد لازم است. به این معنی که طرفین موظف هستند در آن باقی بمانند و به انجام تعهدات خود بپردازند. هیچ کدام از طرفین نمی‌توانند بدون دلیل یا یک جانبه قرارداد را ترک یا فسخ کنند.

برای اثبات اعتبار و قانونی بودن این قرارداد می‌توانیم به ماده 10 قانون مدنی استناد کنیم. بر اساس این ماده از قانون مدنی، اشخاص آزادند که قراردادهای متفاوتی را تنظیم کنند. در واقع تنظیم انواع قراردادهای خصوصی محدودیتی ندارد و تنها شرط لازم برای تنظیم این قراردادها این است که به قانون جامعه توجه شود. یعنی محتوای قرارداد مخالف صریح قانون نباشد.

استفاده قانونی از قرارداد ترجمه

بدون شک متنی که به منظور ترجمه در اختیار مترجم قرار می‌گیرد دارای یک نویسنده اصلی است. به طور ویژه در زمینه قرارداد ترجمه کتاب  ، نکته مهم در زمان ترجمه، رضایت مولف اصلی برای استفاده از آثارش است. لازم است که پیش از امضای قرارداد ترجمه کتاب میان مترجم و ناشر، از مولف اصلی آن اثر اجازه گرفته شود. زیرا اگر در انتها، مولف اصلی شکایت داشته باشد، مترجم و ناشر نمی‌توانند از کتاب ترجمه شده بهره‌ای ببرند. نمونه قرارداد ترجمه کتاب دارای موارد مهمی است که در ادامه مطلب به آن اشاره خواهیم کرد.

در نوع دیگری از قرارداد ترجمه ، که مربوط به ترجمه اسناد رسمی است، لازم است که متن ترجمه شده به تایید دادگستری و وزارت امور خارجه برسد. به طور کلی قرارداد حاضر از نگاه قانون مدنی یک قرارداد معتبر و قانونی است. اما برای استفاده از آن در شاخه‌های مختلف دیگر نیز باید قوانینی را رعایت کرد.

قرارداد ترجمه مطابق با قانون کار؟!

گاهی پیش می‌آید که قرارداد برای ترجمه به صورت قرارداد کار تنظیم شود. این شیوه از قرارداد ترجمه که به صورت قرارداد کاری است، برای زمانی است که مترجم در یک شرکت، موسسه، باشگاه یا غیره استخدام می‌شود. شرکت می‌تواند به صورت تخصصی در زمینه ترجمه فعالیت کند یا می‌تواند شرکتی باشد که در راستای اجرای برنامه‌ها و کارهای خود به یک مترجم نیاز دارد. در این نوع از قرارداد شرح مفصلی از کار در اختیار مترجم قرار می‌گیرد . با او قرارداد استخدام تنظیم می‌شود، حقوق ثابت و میزان ساعت کاری مشخص می‌شود و بیمه قرارداد ترجمه از جمله مزایایی است که در اختیار مترجم قرار می‌گیرد. کارفرما موظف است که حق بیمه کارگر (کارمند) را پرداخت کند.

قرارداد ترجمه کتاب

شاید بتوانیم ادعا کنیم که شناخته شده‌ترین مدل ترجمه در نظر مردم، ترجمه یک کتاب است. قرارداد ترجمه کتاب ابتدا میان مترجم و ناشر تنظیم می‌شود. ناشر باید پیش از امضای قرارداد با مترجم، در این خصوص با مولف اصلی کتاب، مذاکرات و گفتگوهایی داشته باشد و سپس بعد از توافقات نهایی با مولف اصلی و اخذ اجازه از او، ناشر این امکان را دارد که با مترجم یا مترجمان مورد نظر خود، قرارداد امضا کند. طرفین این قرارداد یعنی ناشر و مترجم می‌توانند تصمیم بگیرند که حقوق معنوی و مادی اثر، حق نشر مجدد، درآمد حاصل از آن و به طور کلی شرایط حقوقی و مالی کتابی که ترجمه شده است، به چه صورت باشد. اگر حق تالیف ترجمه در اختیار مترجم قرار بگیرد، این حق به صورت ارثی به فرزند او نیز می‌رسد و تا سی سال در اختیار فرزند او خواهد بود.

فرم قرارداد ترجمه کتاب از قراردادهای متداول امروزه است. بسیاری از دانش آموختگان در شاخه‌های مختلف علوم، کتاب‌های معتبر رشته خود را از زبان‌های دیگر به زبان خودشان ترجمه می‌کنند و در اختیار علاقه‌مندان می‌گذارند. بخش گسترده‌ای از سرمایه گذاری ناشران نیز به قرارداد ترجمه کتاب نویسندگان خارجی معاصر و غیر معاصر که طرفداران زیادی دارند، اختصاص پیدا کرده است.

نکته دارای اهمیت نیز این است که در نهایت توافق میان ناشر و مترجم، محتوای متن دقیق این نوع قرارداد و چگونگی ارتباط کاری میان آن‌ها را مشخص می‌کند.

مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن

مترجم می‌تواند ترجمه را به صورت تعداد صفحه در نظر بگیرد یا ممکن است که برای انجام کار، قیمت کلی در نظر داشته باشد. در نهایت توافق طرفین است که مبلغ قرارداد را مشخص می‌کند. توافق نهایی از مبلغ قرارداد، در متن نوشته می‌شود و کارفرما یا سفارش دهنده، موظف به پرداخت آن مبلغ خواهد بود. نحوه پرداخت مبلغ قرارداد نیز باید با توافق طرفین باشد. به طور معمول در قراردادهای پیمانکاری، هزینه به صورت اقساط و مرحله‌ای پرداخت می‌شود. برای مثال، مبلغی در ابتدای قرارداد به مترجم داده می‌شود. مبلغی بعد از انجام نیمی از کار و مابقی مبلغ قرارداد در پایان قرارداد پرداخت می‌شود.

کارفرما یا سفارش دهنده می‌تواند مدت مشخصی را برای بررسی صحت انجام کار در نظر بگیرد و فایل تحویل داده شده را بررسی کند. برای ضمانت حسن انجام کار، کارفرما می‌تواند مبلغی از حق الزحمه مترجم را نزد خود نگه دارد و در انتها بعد از تایید نهایی، آن مبلغ را به او بپردازد.

مدت انجام قرارداد

در ترجمه متون، به خصوص در ترجمه مقالات و بخش دانشگاهی و ترجمه مدارک و اسناد، سرعت تحویل و آماده سازی پروژه اهمیت زیادی دارد. در این بخش از قرارداد، بازه زمانی شروع و پایان قرارداد مشخص می‌شود.

دیرکرد مترجم در قرارداد

تعیین وجه التزام یا خسارت دیرکرد اجرای قرارداد می‌تواند شرط خوبی باشد تا طرفین را موظف کند که قرارداد را در زمان تعیین شده و به موقع انجام دهند. در بخش وجه التزام، کارفرما می‌تواند تعیین کند که در ازای هر روز دیرکرد، پیمانکار مبلغ مشخصی را جریمه خواهد شد و باید خسارت بپردازد. این مبلغ در انتها یا از مترجم اخذ می‌شود یا از مبلغ قابل پرداخت به او کسر خواهد شد.

شروط خاص طرفین، تعهدات و وظایف آن‌ها در قرارداد

طرفین قرارداد می‌توانند شروط خاصی برای یکدیگر تعیین کنند. برای مثال چگونگی ترجمه‌ یا اجازه دست بردن در اثر اصلی و بومی کردن اثر با اصطلاحات جایگزین و بسیاری از تکنیک‌های تخصصی ترجمه، در این بخش از قرارداد توضیح داده می‌شود. در این بخش کارفرما می‌تواند شروط خاصی را برای بهتر انجام شدن ترجمه تعیین کند. در ادامه نیز تعهدات و وظایف طرفین به یکدیگر لیست می‌شود.

شرایط فسخ قرارداد

طرفین ملزم به حضور در قرارداد هستند. اما می‌توانند شروطی را برای فسخ قرارداد در نظر بگیرند. شروطی مانند نپرداختن به موقع حق الزحمه، یا به خوبی انجام نشدن ترجمه‌ها. در صورت تحقق هریک از آن شروط، حق فسخ قرارداد به نفع طرف مقابل ایجاد می‌شود.

پیشنهاد ما

رکلا یک مرجع تخصصی تنظیم قرارداد است. ما روزانه افتخار ارائه خدمات به تعداد زیادی از ایرانیان عزیز را داریم. شما نیز می‌توانید درخواست تنظیم قرارداد خود را ثبت کنید. برای ثبت درخواست تنظیم قرارداد روی همین عبارت بزنید.

خدمات مشاوره حقوقی تلفنی نیز، از دیگر سرویس‌های خدمات حقوقی تیم رکلا است که استفاده از آن را به شما  پیشنهاد می‌کنیم.

نمونه قرارداد ترجمه

برای انجام یک پروژه ترجمه به صورت پیمانکاری، می‌توانید از این نمونه قرارداد استفاده کنید.

نمونه قرارداد ترجمه
دریافت نمونه قرارداد ترجمه
سما سلیمانی
«سما» کارشناس کنترل کیفیت محتوا در تیم تحریریه رکلا، روانشناس و مولف مباحث مرتبط با امور قراردادها و به صورت روزانه و مستقیم با کاربران رکلا در حال گفتگو و رایزنی است.
ثبت نظر یا سوال
star star star star star
نظرات
(1 نظر)
account_circle
بهزاد هاشمی
thumb_up_alt
سلام وقت بخیر. مبلغ ترجمه کتب علمی عمومی به طور متوسط و معمول صفحه‌ای چند است؟ و اینکه آیا مترجم علاوه بر گرفتن حق ترجمه، درصدی از سود حاصل از فروش کتاب‌های منتشر شده و حتی چاپ‌های بعدی اثر را دریافت خواهد کرد؟ و اینکه حقوق مادی و معنوی اثر معمولا به چه صورت بین ناشر و مترجم تقسیم می‌شود؟
19:27
27 مهر 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. تمام سوالات شما را می‌توانیم به این شکل پاسخ دهیم که همگی بر مبنای توافق طرفین است. به عبارت دیگر، اینکه شما بتوانید درصدی از فروش را نیز به عایدات خودتان اضافه کنید مستقیما به اینکه به چه میزان در گفتگو با طرف مقابل موفق عمل کنید بستگی خواهد داشت. علاوه بر موارد فوق، در خصوص حقوق مادی نیز، اساسا قابلیت انتقال وجود دارد.
16:37
29 مهر 1402