شرایط و ساختار قانونی نمونه قرارداد کلی استادکار چگونه است؟

نمونه قرارداد استادکار از قراردادهای شناخته شده در امور پیمانکاری است. البته این شیوه از توافق ممکن است میان کارفرما و پیمانکار منعقد می‌شود یا آن که به صورت استخدامی باشد. با توجه به این که نوع قرارداد پیمانکاری آن، طرفداران بیشتری در جامعه دارد، در این متن به بررسی این شکل از قرارداد پرداخته‌ایم.

ضمن امضای این قرارداد بین استادکار و کارفرما، هر یک از آن‌ها می‌تواند قراردادی با همین عنوان اما برای امور دیگر با شخص دیگری منعقد کند. برای مثال ممکن است شخص پیمانکار یک نمونه قرارداد استادکار برای پروژه ساختمان سازی امضا کرده باشد و در مدت اعتبار آن قرارداد، قرارداد دومی با همین عنوان و برای ساخت یک مرکز تجاری تنظیم کند. به هر حال برای کارفرما نیز ممکن است که برای تکمیل پروژه خود چند قرارداد استاد کار با عناوین مختلف تنظیم کند. به این قرارداد، قرارداد پیمانکاری دست دوم گفته می‌شود.

نگاه قانون به این قرارداد

در نگاه قانون گذار، قرارداد با استادکار از جمله قراردادهایی است که شکل مشخصی برای تنظیم آن پیش بینی نشده است. به همین دلیل طرفین می‌توانند در زمان تنظیم، آن را به طور کامل مطابق با توافقات میان خود منعقد کنند. به بیان دیگر نمونه قرارداد استادکار در قانون کشور ما روش خاصی برای تنظیم ندارد و یکی از انواع قراردادهای نامعین محسوب می‌شود. ممکن است سوال شود که چگونه قانون گذار از قرارداد با استاد کار حمایت می‌کند؟ یا ممکن است این سوءتفاهم پیش بیاید که طرفین می‌توانند به صورت کاملا آزاد و بدون هیچ گونه موارد و محدودیت‌های قانونی، قرارداد خود را تنظیم کنند. به طور کلی، این ذهنیت چندان صحیح نیست.

در ادامه متن چارچوب‌های کلی را که قانون گذار برای تنظیم نمونه قرارداد استادکار پیش‌بینی کرده است به شما مرور می‌کنیم:

ساختار کلی قرارداد استادکار

زمانی که اشخاص تصمیم به تنظیم این قرارداد می‌گیرند، قانون گذار از آن‌ها انتظار دارد که شرایط عمومی قراردادها را رعایت کنند. این شرایط مطابق با ماده 190 قانون مدنی شامل موارد زیر است:

1. قصد و رضایت یکسان طرفین قرارداد ؛
2. شایستگی قانونی آن‌ها برای امضای قرارداد ( اهلیت )؛
3. موضوع معین.

پیشنهاد می‌کنیم، اگر تمایل دارید درباره شرایط عمومی صحت قرارداد اطلاعات جامع‌تری کسب کنید، حتما روی همین عبارت در این جمله بزنید و مقاله‌ای که درباره آن منتشر شده است را مطالعه کنید. در این مقاله به صورت جزئی‌تر درباره صحت قرارداد و نکات قانونی مربوط به آن توضیح داده‌ایم.

حمایت قانون گذار

نمونه قرارداد استادکار که میان اشخاص دولتی با یک بخش خصوصی تنظیم می‌شود تابع قواعد عمومی پیمان است. در مقاله پیش رو تصور می‌کنیم که دو شخص خصوصی قصد دارند یک نمونه قرارداد استادکار را تنظیم کنند. در صورتی که طرفین این قرارداد اشخاص خصوصی باشند، متن قرارداد با استادکار تابع ماده 10 قانون مدنی خواهد بود. مطابق متن این ماده که ناظر به تمامی قراردادهای میان اشخاص خصوصی است، طرفین قرارداد می‌توانند مواد مندرج در آن را به صورت کامل مطابق با توافقات یکدیگر تنظیم کنند.

توافقاتی که به عنوان متن قرارداد با استادکار شناخته می‌شود، برای هر دو طرف الزام‌آور خواهد بود. در صورت نادیده گرفتن مواد مندرج در قرارداد بین استادکار و کارفرما ، طرف دیگر می‌تواند از تضمین‌هایی که در متن قرارداد پیش بینی شده است استفاده کند یا این که با مراجعه به مرجع صالح و شکایت در آن مرجع، بخواهد که خسارت وارده جبران شود. البته به طور معمول در ابتدای امر این شخص می‌تواند با ارائه اظهارنامه به طرف مقابل، الزام او را به انجام تعهدات درخواست کند و در صورت نادیده گرفتن اظهارنامه، در مراجع قضایی طرح شکایت کند.

به هر حال باید توجه داشت که قراردادهای خصوصی که میان اشخاص تنظیم می‌شوند، الزام آور خواهد بود و قانون نیز از این قراردادها حمایت خواهد کرد. نکته دوم این است که شما نمی‌توانید یک نمونه قرارداد استادکار تنظیم کنید که در آن سایر موارد قانونی مورد توجه واقع نشده باشد. برای مثال اگر یک نمونه قرارداد با استادکار تنظیم شود و شخص پیمانکار، یک شرکت ورشکسته باشد، قانون گذار از این قرارداد حمایت نخواهد کرد.

ضمانت اجرای نادیده گرفتن ساختار کلی و ماده 10 قانون مدنی

برای این که طرفین در زمان تنظیم قرارداد با استاد کار، ملزم به رعایت مواد قانونی مرتبط با قرارداد از جمله ماده ۱۹۰ قانون مدنی و ماده 10 همان قانون باشند، قانون گذار ضمانت اجرا پیش بینی کرده است. برای مثال قانون گذار عنوان کرده است که در صورت نادیده گرفتن شروط عمومی صحت قراردادها (ماده ۱۹۰ قانون) قرارداد بین استادکار و کارفرما از اعتبار قانونی برخوردار نخواهد بود یا قانون گذار آن را معتبر نمی‌داند. ضمنا طرفین می‌توانند مطابق با ماده 10 قانون مدنی، ضمانت اجرای مورد نظر خود را در قرارداد ذکر کنند و همان ضمانت اجرا نیز مورد حمایت قانون و محاکم قضایی خواهد بود.

موضوع قرارداد استادکار

با توجه به ماهیت نمونه قرارداد کلی استادکار ، کارفرما می‌تواند انجام امور مشخصی را به استادکار واگذار کند. برای مثال اگر این قرارداد برای تکمیل و ساخت یک ساختمان مسکونی تنظیم می‌شود کارفرما می‌تواند وظیفه انجام امور مشخصی مانند حفاری زمین برای رسیدن به لوله‌ اصلی آب منطقه، لوله کشی ساختمان و نصب و تجهیز شیرآلات را به پیمانکار واگذار کند. موضوعی که قرارداد برای آن تنظیم می‌شود، ماهیت کلی تعهدات پیمانکار را نشان می‌دهد. البته در متن قرارداد، بخشی به عنوان تعهدات وجود دارد که جزئیات بیشتری از وظایف طرفین را بیان می‌کند.

مدت قرارداد

بازه زمانی که در این قسمت از قرارداد تعیین می‌شود، در واقع نشان دهنده فرصت طرفین برای انجام تعهدات است. ممکن است هریک از طرفین نتواند در مدت تعیین شده به تمامی تعهدات خود عمل کند. در این صورت موظف است که قبل از خاتمه قرارداد، آن را به اطلاع طرف مقابل برساند. برای مثال اگر استادکار نتواند به تمام تعهدات خود در این مدت عمل کند، می‌تواند قبل از خاتمه قرارداد استادکار از کارفرما بخواهد که مدت قرارداد تمدید شود. البته کارفرما در پذیرش پیشنهاد او کاملا مختار خواهد بود.

پس از پایان اعتبار قرارداد استادکار ، هیچ یک از طرفین نمی‌تواند از طرف مقابل انتظاری در خصوص تعهدات داشته باشد. بنابراین اگر همچنان کارفرما به همکاری با پیمانکار نیاز داشته باشد، می‌تواند قرارداد استادکاری را به صورت صریح یا تلویحی تمدید کنند. در این شرایط، هم کارفرما و هم پیمانکار می‌توانند شرایط متفاوتی را برای تنظیم این قرارداد پیش بینی کنند.

وجه (مبلغ) در قرارداد استادکار

مبلغی که کارفرما مطابق با قرارداد استادکاری موظف به پرداخت آن است می‌‌تواند به صورت وجه نقد یا به صورت اقساط باشد. در هر صورت باید مبلغ کل آن، تعداد اقساط، روش پرداخت اعم از چک بانکی، وجه نقد و غیره و تاریخ پرداخت به صورت دقیق مشخص شود. همچنین استادکار می‌تواند در بخشی از قرارداد، ضمانت اجرای مناسبی برای تاخیر کارفرما در پرداخت مبلغ قرارداد تعیین کند. برای مثال در صورتی که کارفرما وجه قرارداد را با تأخیر به حساب استادکار واریز کند، به ازای هر روز تاخیر، پانصد هزار تومان به عهده کارفرما قرار بگیرد و در واقع، جریمه شود.

تعیین تضمین حسن انجام تعهدات در این قرارداد

برای آنکه طرفین قرارداد به انجام دقیق مواد مندرج در متن نمونه قرارداد استادکار ملزم باشند، می‌توانند برای انجام تعهدات موضوع این قرارداد، وجه التزام تعیین کنند. علاوه بر آن، ممکن است که کارفرما در یک نمونه قرارداد کلی استادکار ، اینطور شرط کند که باید چک یا سفته‌ای با مبلغ مشخص به عنوان ضمانت حسن انجام تعهدات، نزد او به امانت گذاشته شود. در این صورت بهتر است که پیمانکار با رعایت موارد زیر این تضمین حسن انجام تعهدات را به کارفرما ارائه کند:

1. نام کارفرما در متن آن قید شود؛
2. به جای درج تاریخ، عبارت (به عنوان ضمانت حسن انجام تعهدات) را بنویسید.

پیشنهاد می‌کنیم

اگر با استاد کار مورد نظر خود به شیوه خاصی همکاری می‌کنید، برای شما مناسب خواهد بود که از خدمات تنظیم قرارداد به صورت اختصاصی استفاده کنید. علاوه براین، برای گفتگو درباره مسائل حقوقی و قانونی و همچنین به منظور مشورت با مشاوران حقوقی و وکلای مجرب تیم رکلا، می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید.