قرارداد اجاره یک قرارداد پرکاربرد و مهم است که در موارد متعددی مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع، همه روزه شاهد تنظیم و امضای انواع قرارداد اجاره میان مالکان و مستاجران ملکهای تجاری و مسکونی هستیم. افزایش قیمت املاک در سالهای اخیر، موجب شده است که بسیاری از مردم، برای سکونت در مسکن مدنظرشان، شرایط اجاره نشینی را انتخاب کنند. در سالهای اخیر، اقداماتی برای ساماندهی به قراردادهای اجاره صورت گرفته است که ثبت قرارداد اجاره در سامانه خودنویس و سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات و دریافت کد رهگیری از این اقدامات محسوب میشود. در همین راستا از موضوعات مهمی که در خصوص ثبت قراردادهای اجاره برای موجر و مستاجر، مطرح خواهد شد، این سوال است که کد رهگیری اجاره نامه از کجا بگیریم؟
به هدف سر و سامان دادن به وضعیت تعیین نرخ اجارهبهایی که برای مستاجران در نظر گرفته میشود و همچنین به هدف کسب آگاهی از تعداد املاک موجران، وضعیت این املاک اجارهای و قانونی بودن فعالیتهای مرتبط با اجاره املاک، دستورالعمل مربوط به ثبت و دریافت کد رهگیری مطرح شد. با این حال، درصد قابل توجهی از قراردادهای اجاره کماکان بدون کد رهگیری ثبت میشدند.
با توجه به این مساله این روزها برای الزام به دریافت کد رهگیری اجاره نامه مسکن ، بهرهمندی از خدماتی مانند دریافت وام ودیعه مسکن را منوط به دریافت کد رهگیری برای اجاره نامه کردهاند و برای استفاده از این خدمات، حتما باید کد رهگیری ارائه شود. از طرف دیگر حتی مدارس نیز برای آگاهی از صحت سکونت دانش آموز در محدوده شهری نزدیک به مدرسه، از والدین اجاره نامه با کدرهگیری طلب میکنند. به همین دلیل میتوانیم اینطور برداشت کنیم که دریافت کد رهگیری این روزها به یک موضوع مهم تبدیل شده است و مستاجران و مالکان زیادی درباره چگونگی دریافت آن سوال میکنند.
قانونگذار با هدف بهبود و ارتقای امنیت قراردادهای مربوط به املاک، دریافت کد رهگیری اجاره نامه را ضروری اعلام کرده است. این احتمال وجود دارد که موجر یک ملک را به چندین مستاجر اجاره دهد و مبالغ هنگفتی را از آنها دریافت کند. از مزایای دریافت کد رهگیری اجاره نامه این است که وضعیت ملک استعلام میشود و مستاجر میتواند با اطمینان خاطر، قرارداد اجاره را امضا کند.
قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجارهبها در تاریخ ۱۴۰۳/۰۲/۱۰ تصویب شد. این قانون ضمن اصلاح ماده ۲ قانون روابط موجر و مستاجر، اعلام کرد که در تمام قراردادهای اجاره، لازم است مدت، مبلغ اجارهبها و مبلغ قرض الحسنه (ودیعه یا پول پیش) در سامانههای ثبت الکترونیک اسناد یا ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور ثبت شوند. سپس با تایید موجر و مستاجر و دو شاهد، کد رهگیری یا شناسه رهگیری به این قرارداد اختصاص داده خواهد شد.
در گذشته در ماده ۲ قانون روابط موجر و مستاجر مصوب ۱۳۷۶ الزامی بودن دریافت کد رهگیری، مطرح نشده بود. با انتشار این اصلاحیه در خصوص کد رهگیری اجاره نامه، موجر و مستاجر موظف هستند که برای انعقاد قرارداد اجاره، شناسه یا کد رهگیری دریافت کنند و به این ترتیب، ملزم به انجام این کار شدهاند.
در پاسخ به این سوال که برای دریافت کد رهگیری اجاره نامه چه باید کرد یا در پاسخ به سوالاتی که در خصوص نحوه دریافت کد رهگیری قرارداد اجاره پرسیده میشوند، باید بگوییم که موجر و مستاجر یا مشاوران املاک میتوانند با مراجعه به سایتهای amlak.mrud.ir و ورود به سامانه ثبت قرارداد اجاره مسکن یا همان سامانه خودنویس به آدرس srem.ir ، برای ثبت قرارداد و دریافت کد رهگیری اقدام کنند. دریافت کد رهگیری اجاره نامه با کد ملی طرفین و با ایجاد قرارداد، در این سامانهها امکانپذیر است.
برای دریافت کد رهگیری اجاره نامه توسط مستاجر و موجر، لازم است آنها از طریق پنجره ملی خدمات هوشمند و با ورود شماره تماس، وارد سامانه خودنویس شوند. اگر هم امکان انجام فرآیند دریافت کد رهگیری را نداشته باشند، میتوانند از امکان دریافت کد رهگیری اجاره نامه از کافی نت استفاده کنند. به این صورت که با مراجعه به کافینتهای معتبر که در این زمینه فعالیت دارند، از آنها بخواهند که عملیات دریافت کد رهگیری را برایشان انجام دهند.
شیوه دریافت کد رهگیری اجاره نامه به این صورت است که شخص متقاضی باید ابتدا خود را به عنوان شخص حقیقی یا شخص حقوقی معرفی و انتخاب کند. چنانچه یک شخص حقوقی یعنی شرکت یا موسسه هستید، لازم است گزینه ورود به عنوان فرد حقوقی را انتخاب کنید. در غیر این صورت باید گزینه فرد حقیقی انتخاب شود. پس از وارد کردن شماره تلفن همراه و کد امنیتی، پیامکی برای شما ارسال خواهد شد. با وارد کردن این کد، وارد سامانه میشوید و سپس اطلاعات هویتی شما نمایش داده خواهند شد.
در این مرحله صفحهای با عنوان ایجاد قرارداد یا تکمیل قرارداد در مقابل شما قرار میگیرد. چنانچه تا به حال اقدامی برای ثبت اجاره نامه مورد نظرتان انجام ندادهاید و اطلاعاتی در سامانه وارد نکردهاید، لازم است نوع معامله را انتخاب کنید. یعنی مشخص کنید که هدف شما ثبت قرارداد فروش ( مبایعه نامه ) یا ثبت اجاره ملک است. سپس در خصوص این قرارداد که در رابطه با اجاره ملک امضا میشود، با انتخاب گزینه اجاره، مواردی مانند نوع نقش خودتان در این قرارداد، یعنی موجر یا مستاجر بودن، نوع قرارداد اجاره، یعنی مسکونی یا غیر مسکونی بودن ملک را انتخاب کنید.
با انتخاب این گزینهها مطابق شرایط خودتان، وارد مراحل بعد میشوید که در این مرحله باید اطلاعاتی مانند محل سکونت، کد پستی و نشانی وارد شوند.
بعد از انتخاب شخصیت حقیقی یا حقوقی طرفین قرارداد و مشخص کردن نوع اجاره مسکونی یا غیر مسکونی و همچنین وارد کردن اطلاعات ابتدایی، نوبت به ثبت اطلاعات مربوط به تاریخ عقد قرارداد اجاره و مشخص کردن تاریخ دقیق شروع و پایان اجاره نامه میرسد. در واقع در این بخش باید تاریخ دقیق تحویل ملک به مستاجر و مدت اجاره را وارد کنید.
در ادامه این فرآیند، در سامانه دریافت اجاره نامه با کد رهگیری ، وارد صفحه مربوط به مبلغ رهن، نحوه پرداخت، روش پرداخت و سر رسید پرداخت این مبلغ خواهید شد. شما میتوانید مطابق توافقات اولیه میان موجر و مستاجر، شیوه پرداخت را تعیین کنید. در واقع لازم است مشخص شود که پرداخت مبلغ رهن در این قرارداد، به چه صورتی خواهد بود.
در مرحله بعدی انجام فرآیند ثبت قرارداد اجاره در سامانه دریافت کد رهگیری مستاجران و موجران، شما وارد صفحه مبلغ اجارهبها خواهید شد. لازم است در این صفحه میزان مبلغی که موجر و مستاجر به عنوان اجارهبها در نظر گرفتهاند را بنویسید.
مرحله بعد از وارد کردن مدت و مبلغ اجاره نامه، مرحله تصمیم گیری در خصوص تسلیم مورد اجاره است. مورد اجاره، در واقع همان خانه یا ملکی خواهد بود که موضوع قرارداد اجاره قرار میگیرد. در این بخش باید تاریخی که قرار است موجر ملک را به مستاجر تحویل دهد، نوشته شود. پس از آن تعهدات قانونی طرفین مطرح خواهند شد. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که طرفین میتوانند تعهدات خود را نیز در قسمت پایین این صفحه وارد کنند. در این صفحه تاکید شده که هزینه مالیات مستغلات، تعمیرات اساسی، هزینههای کلی مانند نصب و راه اندازی دستگاه تهویه، شوفاژ، کولر و شبکه برق به عهده مالک است. از طرف دیگر، هزینههای جزئی نیز به عهده مستاجر قرار میگیرد.
در صفحه بعدی از تعهدات موجر و مستاجر در این سامانه، به صورت ویژه تعهدات مستاجر مطرح شده است. رعایت شئونات اخلاقی و اسلامی و تخلیه ملک در تاریخ مقرر، پرداخت هزینههای مصرفی آب، برق، گاز و شارژ، در این صفحه به عنوان تعهدات مستاجر بیان میشوند.
یک مرحله از مراحل نحوه گرفتن کد رهگیری اجاره نامه خودنویس به بیان شرایط فسخ قرارداد ، اختصاص دارد. در این صفحه به طرفین یادآوری میشود که عقد اجاره از عقود لازم است. یعنی موجر و مستاجر تا پایان مدت قرارداد، موظف به اجرای تعهداتشان خواهند بود و نمیتواند به صورت یک جانبه، این قرارداد را فسخ کنند. چنانچه موجر و مستاجر شروطی برای فسخ کردن این قرارداد داشته باشند، میتوانند در کادر پایین این صفحه، این شروط را بنویسند تا در صورت به وجود آمدن آن شروط، امکان فسخ قرارداد برای آنها ایجاد شود.
زمانی که دریافت کد رهگیری از طریق کافی نت صورت میگیرد، مسئول کافینت میتواند حقالزحمه خود را مطابق تعرفه اعلام شده، دریافت کند. با این حال مشاور املاک که کمیسیون خود را برای تنظیم و ایجاد اجاره نامه دستی ساده دریافت کرده است، در تکمیل کار خود ملزم به ثبت کد رهگیری است و نمیتواند برای دریافت کد رهگیری، مجددا هزینه مجزایی بگیرد. چنانچه مشاور املاک، برای ثبت کد رهگیری، هزینه دریافت کند، این اقدام او به نوعی تخلف محسوب میشود. در این صورت طرفین این امکان را دارند که در خصوص این موضوع از طریق اتحادیه املاک اقدام و علیه واحد صنفی متخلف شکایت کنند. در واقع دریافت کد رهگیری هزینهای ندارد و موجر و مستاجر چنانچه خودشان اقدام کنند، میتوانند بدون پرداخت هیچ هزینهای کد رهگیری را دریافت کنند.
یکی از اقدامات قابل توجه دولت برای حمایت از مستاجران، پرداخت تسهیلاتی برای ودیعه مسکن است. مستاجرانی که قصد دارند از این تسهیلات بهرهمند شوند، باید حتما کد رهگیری اجاره نامه را داشته باشند. در واقع لازمه دریافت این وام، داشتن اجاره نامه با کد رهگیری برای وام ودیعه مسکن است. چنانچه مستاجر قبلا در زمان امضای قرارداد اجاره، این کد را دریافت کرده باشد، در این صورت میتواند به راحتی با مراجعه به سامانه جامع طرحهای حمایتی مسکن، مراحل را انجام دهد تا وام ودیعه مسکن به او تعلق بگیرد.
افراد در اولویت برای دریافت وام، مستاجرانی هستند که تحت پوشش کمیته امداد یا بهزیستی باشند یا زنان سرپرست خانوار محسوب شوند. همچنین آن دسته از مستاجرانی که حقوق ثابت دارند نیز میتوانند این وام را دریافت کنند.
دریافت این وام شرایط دیگری نیز دارد. مانند اینکه، مستاجر باید ۵ سال در شهر محل تقاضا، سکونت داشته باشد و از سال ۸۴ به بعد نیز سابقه مالکیت ملکی نداشته باشد. مستاجرانی که واحدهای آنها کم متراژ است نیز میتوانند از این وام استفاده کنند. شرایط متراژ واحد مسکونی با توجه به شهر محل سکونت مستاجر مشخص خواهد شد.
رکلا مرجع تخصصی تنظیم قرارداد است و اختصاصا در این زمینه فعالیت میکند. خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و تنظیم قرارداد اختصاصی از خدمات این مجموعه محسوب میشوند.
در صورتی که در زمینه اعتبار قراردادهایی که دارای کد رهگیری هستند یا در خصوص قراردادهای املاک مانند اجاره نامه یا قولنامه سوالی دارید، میتوانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهرهمند شوید. همچنین با استفاده از خدمات تنظیم قرارداد این امکان را دارید که تنظیم قراردادهای تخصصی خود را به کارشناسان حقوقی رکلا بسپارید.