قرارداد مشارکت چاپ کتاب ، یک قرارداد مهم میان ناشران و نویسندگان و یکی از انواع قرارداد شراکت است. به منظور چاپ کتاب، چندین نوع قرارداد وجود دارد. در هر نوع قرارداد، شرایطی ایجاد میشود که طرفین، بنا به هدف و شرایطی که دارند بهترین استفاده را از مشارکت و همکاری میببرند.
لازم به گفتن نیست که امروزه نوشتن قرارداد و داشتن قرارداد، چقدر در کارها و شراکتها لازم و ضروری است. ممکن است شما نویسندهای تازه کار باشید و به تازگی بخواهید به دنیای چاپ کتاب وارد شوید. طبیعی است که آگاهی لازم از امور حقوقی و قانونی این کار را نداشته باشید. شما احتمالا حتی از حقوق خود به عنوان نویسنده اثر هم آگاهی ندارید.
این مسئله و این عدم آگاهی از حق قانونی، میتواند برایتان دردسر آفرین باشد. احتمال این که سرتان کلاه گذاشته شود و به نوعی درگیر کلاهبرداریهای احتمالی شوید، زیاد است. حتی ممکن است اختلافات زیادی برای شما ایجاد کند. به هر حال، نوشتن یک کتاب مشقتهای زیادی به همراه دارد. شما از وقت، انرژی، دانش و آگاهیتان و در بعضی مواقع، از منابع مالیتان برای نوشتن یک کتاب هزینه میکنید. مسلما توقع دارید با چاپ کتاب به منافعی که در نظر داشتید برسید. این امر زمانی محقق میشود که نمونه قرارداد مشارکت چاپ کتاب اصولی تنظیم کنید یا مشاور حقوقی خوبی داشته باشید که شما را در این مسیر راهنمایی کند. فرقی نمیکند که نویسندهای حرفه ای یا نویسندهای تازه کار باشید. در هر دو صورت، شما برای محافظت از حقوقتان، باید به امور حقوق قانونی نویسندگی آگاهی داشته باشید یا از فرد آگاهی مشورت بگیرید.
از طرفی، ممکن است شما فردی باشید که دوست دارد در زمینه چاپ کتاب سرمایه گذاری کند. مسلما یک ناشر حرفه ای لازم است از قوانین حقوقی و حق ناشر و نویسنده به طور دقیق آگاهی داشته باشد. این آگاهی موجب استفاده درست شما از سرمایه میشود. نوشتن نمونه قرارداد مشارکت چاپ کتاب به ناشران نیز کمک زیادی میکند. بدیهی است که این مشارکتها بدون تنظیم قرارداد امکان پذیر نیست. بنابراین در ادامه درباره انواع قرارداد مشارکت در چاپ کتاب صحبت میکنیم. این توضیحات میتواند کمک بزرگی به نویسندگان و ناشران باشد. پس اگر ناشر هستید یا کسی هستید که تمایل به سرمایه گذاری در نشر کتاب دارد نیز، خواندن ادامه مطلب را به شما توصیه میکنم.
به طور کلی، انواع قرارداد شراکت چاپ کتاب به 4 دسته تقسیم میشوند که عبارتند از:
اما امروزه مدلهای دیگری از مشارکت در چاپ کتاب نیز مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه به شرح 4 دسته میپردازیم.
قرارداد حق تالیف کتاب ، به این معنی است که سرمایه گذار یا ناشر، هزینه کامل نشر کتاب را پرداخت میکند و علاوه بر چاپ ، فروش و توزیع کتاب را هم بر عهده دارد. در مقابل از قیمت هر کتاب درصدی به عنوان حق تالیف به نویسنده میرسد. ( درصدی از قیمت پشت جلد کتاب، ضرب در تیراژ کل کتاب)
ناشر موظف میشود این مبلغ را به نویسنده بپردازد. معمولا ناشران از این مدل قرارداد، زمانی استفاده میکنند که با نویسنده یا مترجمی حرفهای سر و کار داشته باشند که به فروش کتاب مطمئن است. همچنین ناشران اگر تشخیص بدهند که کتاب شما جز کتابهای پرفروش خواهد شد، حتی اگر نویسندهای تازه کار باشید، باز هم با شما این قرارداد را مینویسند. کافیست ناشر مطمئن شود یا احتمال دهد که کتاب فروش زیادی خواهد داشت. قرارداد حق تالیف کتاب ، برای آن دسته از نویسندگانی که سرمایه ابتدایی برای چاپ کتاب خود ندارند، گزینه خوبی است. زیرا در چاپ، فروش و توزیع دخالتی ندارند. لازم نیست که هزینهای پرداخت کنند. اما اگر سرمایه چاپ کتاب را دارید و از فروش آن مطمئن هستید، این قرارداد برای شما مناسب نیست زیرا شما را از سود فوق العاده فروش کتاب محروم میکند.
در قرارداد مشارکت در چاپ کتاب (قرارداد شراکت چاپ کتاب) ، ناشر و مولف با هم به توافق میرسند که در فرایند کار، حضور پررنگی داشته باشند. مشارکت کاملا برابر باشد. تمام هزینه چاپ، توزیع، فروش، سود حاصل از فروش و تمامی هزینههایی که ممکن است در چاپ کتاب حاضر وجود داشته باشد، کامل مشترک و احتمالاً برابر خواهد بود. البته معمولاً شرط اولیه قرارداد مشارکت در چاپ کتاب این است که ناشر، هزینهها را به درستی برآورد کند و در مرحله اول نشر کتاب ، سودی برای خود قائل نشود.
از این قرارداد استفادههای زیادی میشود. ممکن است ناشر سفارش تالیف نوعی از کتاب را داشته باشد یا سفارش ترجمه کتاب مشخصی را داده باشد. در این شرایط، با نویسندهای به توافق میرسد که با دریافت مبلغی که بینشان توافق میشود، اثر را برای ناشر تالیف یا ترجمه کند. بعد از اتمام کار، طبق قرارداد با دریافت مبلغ توافق شده، اثر را به ناشر میسپارد. به نوعی، در این نمونه قرارداد ، نویسنده به سفارش ناشر کار میکند و اثر را مخصوص ناشر خلق میکند و در انتها، با دریافت مبلغ توافق شده، حقوق مادی پدیدآورنده و مالکیت معنوی اثر متعلق به ناشر است.
اگر شما نویسندهای هستید که سرمایه چاپ کتاب خود را دارید و تمایل دارید خودتان این هزینه را پرداخت کنید میتوانید از قرارداد سرمایه گذاری خود مولف استفاده کنید. در این قرارداد تمام هزینههای چاپ از شروع تا پایان و پخش و توزیع به عهده نویسنده و صاحب اثر است. در این نمونه قرارداد ، ذکر میشود که مالک مادی و معنوی اثر، نویسنده و مولف اثر است. نویسنده، در جریان تمامی مراحل چاپ کتاب قرار میگیرد. ناشر با نویسنده قرارداد میبندد و در این قرارداد درصد کمی (حدودا 10 درصد) به ناشر تعلق میگیرد. مابقی درآمد و سود حاصل از کتاب متعلق به نویسنده است.
این نوع از قرارداد، معمولا مناسب افرادی است که کتاب را در تیراژ پایین میخواهند یا به فروش کتاب خود اطمینان صددرصد دارند و سرمایه چاپ کتاب را دارند. ممکن است شما بخواهید برای تقویت رزومه، کتابی چاپ کنید یا بخواهید با چاپ کتاب در جشنواره بین المللی یا کشوری یا استانی شرکت کنید. ممکن است بخواهید کتابتان را در اختیار آشنایان بگذارید و تیراژ کمی از آن بخواهید و ممکن است از فروش کتاب خود اطمینان صد درصدی داشته باشید و بازار فروش آن را در دست داشته باشید. در همه این شرایط، نمونه قرارداد فوق، بهترین قرارداد برای شما است. در این قرارداد، حق مادی و معنوی کتاب، همیشه متعلق به شما است. میتوانید در آینده مجدد تصمیم بگیرید کتاب را چاپ کنید. حتی میتوانید تصمیم بگیرید که انتشارات کتاب را تغییر دهید و با ناشر دیگری قرارداد ببندید.
4 دسته اصلی قراردادهای چاپ کتاب را خدمتتان معرفی کردیم. به جز موارد فوق، قراردادهای دیگری نیز به تازگی توسط ناشران و مولفان استفاده میشود که رضایت دو طرف را بیشتر برآورده میکند. در ادامه آنها را توضیح میدهیم.
گاهی پیش میآمد که ناشری با پرداخت مبلغی ناچیز اثری را از نویسندهای تازه کار بخرد و نویسنده، اثر را به ناشر واگذار کند. در این شرایط تمام حقوق چاپ و نشر کتاب متعلق به ناشر میشود و مولف به غیر از آن مبلغ اولیه، دیگر چیزی نصیبش نمیشود. گاهی پیش میآید که این اثر فروخته شده تبدیل به کتاب پر فروشی شود که سود بیشماری را نصیب ناشر کند و متاسفانه مولف اصلی اثر، از این سود بیبهره بماند.
قرارداد واگذاری 2 تا 5 ساله چاپ کتاب، در این زمان بهترین نوع از قرارداد است. در این نوع قرارداد، حق چاپ و نشر تنها به مدت 2 تا 5 سال در اختیار ناشر قرار میگیرد. بعد از گذشت مدت زمان قرارداد، حقوق چاپ و نشر مجدد به مولف و نویسنده اصلی اثر برمیگردد. این قرارداد جلوی بسیاری از بی اخلاقیها و سو استفادهها از نویسندگان تازه کار یا نویسندگانی که سرمایه چاپ کتاب خود را ندارند را میگیرد.
در این قرارداد، ناشر با پرداخت مبلغی حق چاپ و نشر اولین دوره کتاب را در اختیار میگیرد. بعد از اولین چاپ، ناشر نمیتواند مجددا کتاب را چاپ کند. تمامی حقوق مادی و معنوی اثر بعد از چاپ اول، مجددا در اختیار نویسنده و مولف اصلی قرار میگیرد. همچنین نویسنده میتواند قرارداد چاپ را برای چاپهای بعدی تجدید کند.
این مربوط به مواردی است که موضوع کتاب برای تالیف به شما سفارش داده شده باشد یا بیان کنید که در موضوع خاصی در حال نگارش کتاب هستید. همچنین ممکن است ترجمه کتاب خاصی به شما واگذاری شده باشد. در این شرایط ناشر با شما قرارداد همکاری میبندد. هزینههایی را به شما میپردازد و شما موظف هستید کتاب را تا زمان تعیین شده تمام کنید و به دست ناشر برسانید.
در این مقاله به معرفی قراردادهای متعددی پرداختیم که برای شراکت در چاپخانه مورد استفاده قرار میگیرند. همانطور که توضیح داده شد، هر کدام از این قراردادها، موضوع خاصی را در نظر دارند و تعهدات و همچنین منافعی را برای طرفین ایجاد خواهند کرد. بنابراین انتخاب قرارداد مناسب، به شما کمک میکند که در راستای اهدافی که دارید، از منافعی که در نظر دارید برخوردار شوید. ما میگوییم اقدام اولیه مهم در خصوص چاپ یک کتاب، انتخاب بهترین نوع نمونه قرارداد مشارکت در چاپخانه برای شما است. منظور از بهترین برای شما نیز، این است که مطابق با شرایط خود قراردادی را انتخاب کنید که بیشترین بازدهی، سود و منفعت را برای شما به همراه داشته باشد.
برای انتخاب نوع قرارداد، بهترین اقدام این است که با مشاوران حقوقی و وکلا گفتگو کنید. دریافت راهنمایی پیش از امضای قرارداد یا حتی درخواست بررسی محتوای قراردادتان توسط متخصصان حقوقی، اقدامی عاقبت اندیشانه است که میتواند احتمال بروز مشکل و زیان را به حداقل برساند.
حالا که درباره انواع قرارداد مشارکت چاپ توضیح دادیم. لازم است درباره نحوه نوشتن قرارداد مشارکت چاپ نیز توضیحاتی بدهیم. قراردادهایی که دربالا توضیح داده شدند، ممکن است با اسامی دیگری نیز به گوش شما برسند. پس بهترین کار این است که به متن قرارداد توجه ویژهای داشته باشید. شرایط، انتظارات، توقعات و حقوقتان در قرارداد ذکر میشود. این قراردادها با هر نامی که نوشته شوند جز قرارداد مشارکت مدنی قرار میگیرند و تابع ماده 10 قانون مدنی هستند.
عنوان قرارداد، همان جمله اجمالی و کوتاه ابتدای قرارداد است که محتوای قرارداد را تا حدودی مشخص میکند. در اینجا «قرارداد مشارکت چاپ کتاب»، میتواند عنوان قرارداد شما باشد. در نظر داشته باشید که اگر بین عنوان قرارداد و محتوای آن، تعارض وجود داشته باشد، ملاک برای حل اختلاف، محتوای قرارداد خواهد بود. به عبارت دیگر، «عنوان» در مقایسه با «محتوای قرارداد»، از اهمیت کمتری برخوردار است.
بعد از عنوان، نوبت مشخصات طرفین است. در این بخش باید به طور کامل و با جزئیات، طرفین قرارداد معرفی شوند. ضمن اینکه با نوشتن کلمه ناشر و یا مولف رو به روی نام هریک از طرفین، مشخصات دقیقتری نوشته خواهد شد. برای اطمینان خاطر بیشتر، مدارک هویتی طرفین را مشاهده کنید و پیوست قرارداد شود.
در این قسمت لازم است که موضوع قرارداد به طور صریح و روشن بیان شود. طرفین با خواندن این بخش متوجه اصل قرارداد میشوند و میتوانند در مورد امضای آن تصمیم بگیرند. در این بخش، توضیح داده میشود که این شراکت، به چه صورت خواهد بود و منظور از این شراکت چیست.
در ادامه، تیراژ کتاب مشخص میشود. یعنی مشخص خواهد شد که کتاب در هر مرحله از قرارداد، در چند نسخه به چاپ میرسد. باید در متن قرارداد، تعداد دقیق تیراژ کتاب را مشخص کنید. تیراژ یک کتاب در کنار عوامل دیگری مانند تعداد صفحات نهایی کتاب، سایز و ابعاد کتاب، جنس صفحات داخلی و خارجی کتاب، نوع صحافی، نوع چاپ، تعداد رنگ استفاده در چاپ و … از جمله عوامل مهم و موثر در تعیین هزینه نهایی چاپ یک کتاب هستند. بنابراین، توضیح درباره این موارد در متن قرارداد، بسیار اهمیت دارد. زمانی که در خصوص این موارد به صراحت در قرارداد توضیح میدهید، احتمال بروز مشکل یا خطاهای احتمالی دیگر را به حداقل میرسانید و تا میزان قابل توجهی از بروز هر نوع مشکلی میان مولف و ناشر جلوگیری میکنید.
در این بخش مشخص میشود که قرارداد از چه نوع قرارداد مشارکت چاپ کتاب است و حق تالیف کتاب به چه صورت پرداخت میشود. در این بخش میتوانید با اضافه کردن بندهایی شرایط پرداخت مبلغ مشخص شده و توافق شده را بیان کنید. همچنین مبلغ قابل پرداخت باید به طور دقیق در این بخش نوشته شود.
این بخش، در بندهای مختلف، درباره شرایط چاپ کتاب، حقوق ناشر، حقوق مولف، چاپ، توزیع، فروش، مدت زمان فروش، میزان پرداختی به مولف و ناشر و بسیاری دیگر از جزئیات قرارداد توضیح میدهد. در اصل، این بندها میتوانند در جایی مناسب، حافظ حقوق قانونی شما باشند و در مقابل، بیتوجهی به آنها، موجب خسارت و از بین رفتن آن حقوق میشود. پس مطالعه و تنظیم دقیق این بندها، در قرارداد واجب است.
در اینجا، منظور ناشر است که درباره انتشارات و مکان آن توضیح داده میشود و در انتها، قرارداد به امضای دو طرف قرارداد میرسد.
چاپ کتاب، حق تالیف و حق نشر کتاب، دارای ابعاد پیچیده و امور حقوقی مهم میباشد. بنابراین بهتر است قرارداد به دست مشاوران حقوقی تنظیم شود. برای اطمینان خاطر و آسودگی خیالتان، از مشاوران حقوقی مطمئن و ماهر و متخصص برای تنظیم قرارداد شراکت چاپ کتاب استفاده کنید. تیم مشاوران حقوقی رکلا، با داشتن مشاوران حقوقی متخصص در زمینه تنظیم قرارداد میتواند، گزینه مطمئن شما باشد. برای بهرهمندی از این سرویس حقوقی، پیشنهاد میکنیم روی لینک مشاوره حقوقی تلفنی بزنید و درخواستتان را ثبت کنید.
تیم حقوقی رکلا، اقدام به تنظیم انواع قرارداد مشارکت کرده است. روی تصویر زیر بزنید و وارد فهرست این قراردادها شوید. ضمن آنکه شما میتوانید درخواست تنظیم قرارداد اختصاصی ثبت کنید تا با شما تماس بگیریم.