کارفرما و کارگری که قصد همکاری با یکدیگر را دارند، باید نسبت به تنظیم یک قرارداد شفاهی یا مکتوب اقدام کنند. در اصطلاح قانون کار به قراردادی که میان کارگر و کارفرما تنظیم شده است، قرارداد کار میگویند. با توجه به ماده 7 قانون کار، قرارداد کار به قرارداد شفاهی یا مکتوبی گفته میشود که میان کارفرما و کارپذیر تنظیم خواهد شد. قانونگذار، قانون کار را با هدف حمایت از منافع کارپذیران و جلوگیری از تضییع حق آنها تصویب کرده است. در قانون کار، منافع و مزایای متعددی در راستای حمایت از منافع و معیشت اقتصادی کارپذیران پیش بینی شده است. به همین دلیل، قانونگذار تعیین حداقل مبلغ دستمزد سالانه کارگران را به نظر شورای عالی کار واگذار میکند. دستمزد کارگر سال 1403 به مبلغی گفته میشود که در سال 1403 به عنوان حداقل مبلغ دستمزد کارپذیران از سوی شورای عالی کار اعلام خواهد شد.
شورای عالی کار نیز هر ساله حداقل دستمزد سال کارگران را با توجه به نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی، تعیین و اطلاع رسانی میکند. بنابراین در سال 1403 باید حداقل مبلغ دستمزد کارپذیرانی که به واسطه قرارداد کار استخدام شدهاند و تحت شمول قانون کار قرار گرفتهاند با توجه به مصوبه شورای عالی کار تعیین شود.
به صورت کلی میتوان گفت که کارفرمایان باید دستمزد یک کارگر در ایران را مطابق با توجه به ضوابط و مقررات قانون کار محاسبه و پرداخت کنند.
در این مقاله با شرایط و مقرراتی که در قانون کار برای محاسبه و پرداخت حداقل دستمزد کارپذیران تعیین شده است، آشنا میشویم.
همان گونه که گفتیم ، کارفرما و کارپذیری که به واسطه امضای شفاهی یا کتبی قرارداد کار با یکدیگر همکاری میکنند، تحت شمول قانون کار قرار میگیرند. قانون کار نیز یکی از قوانین آمره و لازم الاجرا است زیرا ضوابط و مقررات آن با نظم عمومی جامعه ارتباط مستقیم دارد. به همین دلیل، عدم رعایت ضوابط و مقررات این قانون باعث برهم خوردن نظم عمومی حاکم بر جامعه میشود. بنابراین، کارفرما و کارپذیر باید قرارداد استخدامی خودشان را براساس ضوابط و مقررات این قانون تنظیم کنند. میتوان گفت، حداقل دستمزد کارپذیران نیز باید مطابق با ضوابط و مقررات قانون کار مشخص شده باشد.
مطابق با ماده 41 قانون کار، شورای عالی کار موظف است که حداقل دستمزد کارگر سال 1403 را با توجه به نرخ تورم اعلامی از سوی بانک مرکزی تعیین کند. شورای عالی کار مبلغی که به عنوان حداقل دستمزد در سال جدید تعیین شده است را به واسطه صدور بخشنامه به کارفرمایان اعلام میکند.
باید به این نکته مهم توجه داشته باشیم، تمام کارفرمایان باید حداقل دستمزدی که در سال جدید به کارکنان خودشان پرداخت میکنند را براساس بخشنامههای صادر شده از سوی شورای عالی کار تعیین کرده باشند. کارفرمایی که به کارکنان خود، دستمزدی کمتر از مصوبه شورای عالی پرداخت میکند، در واقع از مقررات قانون کار تخلف کرده است.
قانونگذار، دستمزد را در ماده 35 قانون کار تعریف کرده است. مطابق با این ماده، به تمام مبلغ نقد و غیر نقدی که به کارگر پرداخت خواهد شد، دستمزد گفته میشود. دستمزد و نحوه پرداخت آن در نظام قانون کار ایران بسیار دارای اهمیت است. همچنین در قانون کار ایران، شیوههای مختلفی برای پرداخت دستمزد کارپذیران پیش بینی شده است. برای مثال، دستمزد کارگرانی که به صورت روزانه یا ساعتی کار میکنند و به نوعی قرارداد کار ساعتی دارند، باید در پایان ساعت کاری یا هر 15 روز یک بار محاسبه و پرداخت شود.
مطابق با قانون کار، کارفرما باید مزد کارگرانی که کار آنها به صورت هفتگی است را در پایان هفته محاسبه و پرداخت کند. همچنین کارفرما میتواند دستمزد کارگرانی که به صورت هفتگی کار میکنند را هر پانزده روز یک بار نیز بپردازد.
باید به این نکته مهم توجه داشته باشیم که دستمزد کارگر روزمزد براساس مصوبه شورای عالی کار محاسبه و پرداخت میشود. همچنین کارفرمایان باید دستمزد کارگر ایران که کار او به صورت ساعتی یا هفتگی است را نیز براساس مصوبه شورای عالی کار محاسبه و پرداخت کنند.
مصوبه اعلامی شورای عالی کار در رابطه با تعیین میزان حقوق و مزایای نیروی کار انسانی در سال جدید، به ویژگیهای مختلفی برای تعیین حقوق و مزایای کارگر توجه داشته است که همین مساله کارپذیران و میزان دستمزد آنها در سال 1403 را به چندین دسته تقسیم میکند. مطابق این مصوبه، نرخ دستمزد کارگر ساده مجرد و بدون سابقه کار، با دستمزد کارگر متاهل و دارای فرزند بدون سابقه کار متفاوت است. علاوه براین، کارگران با سابقه کار نیز، بسته به این موضوع که مجرد یا متاهل بوده یا اینکه یک یا دو فرزند داشته باشند، مبالغ مختلفی به عنوان دستمزد دریافت میکنند. بنابراین، هر کارفرما باید با توجه به شرایط کارگر خود، برای تعیین و محاسبه حقوق و مزایای او اقدام کند.
قانونگذار به موجب ماده 48 قانون کار ، وزارت کار و امور اجتماعی را مکلف کرده است که نظام ارزیابی و طبقه بندی مشاغل را با استفاده از استاندارد مشاغل تهیه کنند و به موقع اجرا بگذارند.
مزد ثابت در کارگاههایی که طرح طبقه بندی مشاغل در آنها به موقع اجرا درنیامده، عبارت است از دستمزد و مزایایی که کارپذیران به موجب قانون از آنها برخوردار خواهند شد.
از سوی دیگر در کارگاههایی که طرح طبقه بندی مشاغل در آنها اجرا شده است باید مزد مبنا لحاظ شود. مزد مبنا به دستمزد پایهای گفته میشود که براساس میزان تخصص کارگر برای او در نظر گرفته میشود.
لازم به ذکر است که در سال جدید باید مزد ثابت و مزد مبنا براساس حداقل دستمزد کارگر در ایران محاسبه و پرداخت شود.
یکی از موضوعات مهمی که در هنگام تنظیم قرارداد کار باید به آن توجه شود، تعیین مکانی است که کارگر باید در آنجا مشغول به کار شود. در اصطلاح قانون کار، به مکانی که کارگر در آنجا مشغول به کار میشود، کارگاه میگویند.
کارگر در موارد زیر، مستحق دریافت فوق العاده ماموریت میشود:
اضافه دستمزدی که به عنوان فوق العاده ماموریت به کارپذیر پرداخت میشود باید براساس حداقل دستمزد روزانه کارگر ساده در ایران محاسبه شده باشد.
روز جمعه از روزهای تعطیل رسمی کشور محسوب میشود. به همین دلیل، هر کارگری که 6 روز در هفته کار میکند، مستحق یک روز تعطیلی اجباری در روز جمعه است.
قانونگذار در قانون کار، نظامی به نام جمعه کاری را پیش بینی میکند. موضوع جمعه کاری، کارکنانی هستند که به دلیل شرایط شغلی که دارند در روز جمعه نیز در محل کار حاضر میشوند. تمام کارکنانی که در روز جمعه کار میکنند، مستحق دریافت فوق العاده جمعه کاری هستند. فوق العادهای که برای جمعه کاری به کارگران پرداخت خواهد شد، 40 درصد از مزد عادی روزانه را شامل میشود. اضافه دستمزدی که تحت عنوان فوق العاده جمعه کاری پرداخت میشود نیز باید براساس حداقل دستمزد کارگر ایران که شورای عالی کار اعلام کرده، تعیین شده باشد.
در صورتی که کارفرما و کارپذیر نتوانند در خصوص حل و فصل اختلافات ناشی از دستمزد کارگر ساختمانی در ایران به توافق برسند باید مراحل زیر را طی کنند:
نرخ مالیات بر مجموع درآمد اشخاص حقیقی معمولا به صورت پلکانی و با توجه به میزان درآمد اشخاص حقیقی تعیین میشود که مطابق با قانون مالیات، هر شخص حقیقی باید نسبت به پرداخت مالیاتی که به عهده او قرار میگیرد، اقدام کند. به طور معمول هر ساله مبلغی را به عنوان سقف معافیت مالیاتی در نظر میگیرند. تعیین سقف معافیت مالیاتی به این معنا است که اشخاص حقیقی که کمتر از مبلغ اعلام شده درآمد داشته باشند، ملزم به پرداخت مالیات نیستند و از پرداخت مالیات معاف میشوند. آخرین شنیدهها از سخنگوی تلفیق بودجه حاکی از این است که سقف معافیت مالیاتی در سال 1403، مبلغ 12 میلیون تومان در نظر گرفته شده است.
در بسیاری از موارد، عدم تعیین دقیق دستمزد باعث بروز اختلاف و درگیری میان کارگر و کارفرما میشود. اگر قرارداد استخدام به صورت مکتوب تنظیم شود و مبلغ دستمزد نیز در آن به صورت دقیق تعیین شده باشد، تاثیر قابل توجهی در جلوگیری از ایجاد اختلاف و درگیری میان کارفرما و کارگر دارد. بهتر است که تنظیم قرارداد کار به کارشناسان و وکلا سپرده شود.
همچنین، برای تنظیم اختصاصی قرارداد کار توسط کارشناسان مجرب میتوانید از خدمات تنظیم قرارداد رکلا استفاده کنید.
برای آشنایی با شرایط و ضوابط قانونی تعیین دستمزد نیز میتوانید با کارشناسان مجرب و وکلای حاضر در بخش خدمات مشاوره حقوقی تلفنی در تماس باشید.
قرارداد کار موقت
برای دریافت قرارداد استخدام برای سال جدید، اینجا بزنید.