هر ساله با توجه به ایام نوروز و فرا رسیدن عید باید تسهیلات مالی مناسبی در اختیار کارپذیران گذاشته شود. در همین راستا، قانونی در سال 1370 به تصویب رسید که براساس آن، کارفرمایان باید مبلغی را به عنوان پاداش در پایان سال به کارگران پرداخت کنند. به موجب این قانون، پرداخت پاداش کارگر از سوی کارفرما اجباری است. کارگرانی در پایان سال از این تحصیلات مالی برخوردار میشوند که قرارداد استخدامی آنها مطابق با شرایط و تشریفات قانون کار تنظیم شده باشد. باید به این نکته مهم اشاره کنیم که قانون کار یکی از مهمترین قوانین آمره و لازم الاجرا است و تخلف از شرایط و ضوابط آن تحت هیچ شرایطی امکان پذیر نیست.
پاداش سالانه، حقی است که در قانون برای کارگران تعیین شده است و کارفرما در هیچ شرایطی نمیتواند از پرداخت آن خودداری کند، حتی در صورتی که موافقت کارپذیران را در خصوص عدم پرداخت این تسهیلات مالی جلب کرده باشد. در اصطلاح به پاداشی که در پایان سال به کار پذیران پرداخت میشود، عیدی میگویند. منظور ما نیز از پاداش، در واقع همان عیدی است که در پایان سال به کارپذیران پرداخت میشود.
اگر قرارداد کار امضا میکنید، آگاهی از این مزایا و همچنین شیوه دقیق محاسبه آن برای شما کاربردی و مناسب خواهد بود.
پرداخت پاداش کارگر و عیدی به نظام حقوق کار ایران اختصاص ندارد و در تمام دنیا، پرداخت پاداش آخر سال به کارگرن متداول و رایج است. در کشور ما نیز پاداش کارگری به عنوان کمک هزینهای برای شروع سال جدید و گذراندن تعطیلات نوروزی به کارپذیران پرداخت میشود.
قرارداد استخدام ، قراردادی شفاهی یا کتبی است که میان کارفرما و کارپذیر تنظیم میشود. امضای این قرارداد باعث ایجاد رابطه استخدامی میان کارپذیر و کارفرما میشود. کارگری که به واسطه قرارداد کار استخدام شده است، تحت شمول قانون کار قرار میگیرد و از حقوق و مزایای مقرر در آن برخوردار میشود. تسهیلات مالی که باید در پایان سال به کارگران پرداخت شود نیز یکی از مهمترین مزایای پیش بینی شده در قانون کار است. تمام کارگرانی که به واسطه قرارداد کار، استخدام شدهاند و تحت حمایت قانون کار هستند، از این تسهیلات مالی برخوردار خواهند شد. این تسهیلات، تحت عنوان مزایای قانون کار نامیده میشوند.
قرارداد کار، قراردای شفاهی یا کتبی است که میان کارفرما و کارپذیر تنظیم میشود. این قرارداد، انواع مختلفی دارد که در قانون مشخص شده است. قراردادهای کاری دائم، برای بازه زمانی نامحدودی تنظیم میشوند. از سوی دیگر، قرارداد کار موقت برای یک بازه زمانی محدود تنظیم میشوند. کارپذیرانی که به واسطه قراردادهای کاری غیر دائم استخدام میشوند نیز تحت حمایت قانون کار قرار میگیرند. بنابراین، میتوان گفت که امضای قرارداد کار برای برخورداری کارپذیر از این تسهیلات مالی کفایت میکند و فرقی نمیکند که این قرارداد، دائم یا غیر دائم باشد.
کارگرانی که به صورت موقت و فصلی استخدام میشوند نیز از حمایتهای قانون کار برخوردار خواهند شد اما نحوه محاسبه عیدی و پاداش آنها کمی متفاوت است.
نحوه محاسبه و تعیین پاداش کارگر در کارگاههایی که طرح طبقه بندی مشاغل در آنها اجرا شده با دیگر کارگاهها متفاوت است. در کارگاههایی که طرح طبقه بندی مشاغل در آنها اجرا نشده باشد، پاداش سالانه شامل دستمزد و مزایای ثابت خواهد بود. در این کارگاهها مبلغی که بابت امتیازات قانونی مانند حق مسکن ، حق اولاد ، حق عائله مندی و دیگر موارد به کارپذیران پرداخت میشود نیز در تعیین پاداش سالانه مد نظر قرار میگیرند. از سوی دیگر، در کارگاههایی که طرح طبقه بندی مشاغل در آنها اجرا شده است، مزد مبنا، در تعیین و محاسبه پاداش سالانه، مدنظر قرار خواهد گرفت. در این کارگاهها، مبالغی که برای مزایای قانونی مانند حق مسکن و حق اولاد به کارپذیران پرداخت میشود در محاسبه پاداش سالانه آنها تاثیری ندارد.
پاداش کارگر فصلی، دو ماه از حقوق او است. بنابراین در پایان سال باید مبلغی که در ازای دو ماه کارکرد به کارگران فصلی پرداخته شده است، به عنوان عیدی آنها محاسبه و پرداخت شود.
کارپذیران روز مزد، دستمزد ثابتی دریافت نمیکنند زیرا حقوق آنان براساس روزهایی که به کارگاه مراجعه و کار کردهاند، محاسبه میشود. بنابراین باید تعداد روزهایی که کارگران روز مزد در کارگاه حاضر بودهاند و متوسط کارمزد روزانهای که دریافت کردهاند در هنگام تعیین عیدی آنها مد نظر قرار بگیرد.
کارپذیرانی که به صورت پاره وقت کار میکنند نیز دستمزد ثابتی ندارند و ممکن است هر ماه دستمزد متفاوتی دریافت کنند. به همین دلیل، میانگین دستمزدی که کارپذیران پاره وقت در سه ماه آخر سال دریافت کردهاند باید به عنوان معیاری برای محاسبه عیدی و پاداش سالانه آنها در نظر گرفته شود.
در ابتدا باید بگوییم که پاداش کارگر بازنشسته براساس حقوق او محاسبه و پرداخت نمیشود. عیدی کارپذیران بازنشسته توسط هیئت دولت تعیین میشود. لازم به ذکر است که مبلغ عیدی کارپذیران باز نشسته به مراتب کمتر از عیدی آنها در زمان فعالیت است.
در ابتدا باید بگوییم که تمام کارگرانی که به واسطه قرارداد کار، استخدام شدهاند، در ازای تمام روزهایی که مشغول به انجام کار بودهاند، مستحق دریافت عیدی و پادش سالانه هستند. دریافت عیدی یکی از حقوق قانونی کار پذیران محسوب میشود. به همین دلیل، کارفرمایی که از پرداخت تمام و کمال پاداش کارگری خودداری میکند در واقع، حقوق قانونی کارپذیران را نقض خواهد کرد. کارگری که ترک کار کرده، استعفا داده یا اخراج شده است، در هنگام خروج از کارگاه باید با کارفرما تسویه حساب کند. کارفرما در زمان تسویه حساب باید عیدی کارگر را با توجه به روزهایی که مشغول به انجام کار بوده است، محاسبه و پرداخت کند.
عیدی یا پاداش سالانه از جمله پاداشهای اجباری است که کارفرما باید در پایان سال پرداخت کند. تمام کارگران نیز با توجه به ماههایی که برای کارفرما کار کردهاند، مستحق دریافت عیدی هستند. اگر کارفرمایی از پرداخت عیدی پرسنل خودش خودداری کند، این حق برای آنها محفوظ است که بر علیه کارفرما در اداره کار طرح شکایت کنند. هیات تشخیص و هیات حل اختلاف از جمله مراجعی هستند که به شکایات کارپذیران در خصوص عدم پرداخت عیدی از سوی کارفرما، رسیدگی میکنند.
پاداش افزایش تولید یکی دیگر از انواع پاداشهای قانونی محسوب میشود که پرداخت آن از سوی کارفرما الزامی نیست. به زبان سادهتر میتوان گفت که پرداخت پاداش افزایش تولید، اختیاری است و به صلاحدید و تشخیص کارفرما بستگی دارد. بنابراین، کارپذیران به دلیل عدم پرداخت این تسهیلات از سوی کارفرما، نمیتوانند بر علیه او در اداره کار شکایت کنند.
همانطور که توضیح دادیم منظور از پاداش کارگر، مبلغ عیدی است که در پایان هر سال باید توسط کارفرما به او پرداخت شود. قانون میزان و چگونگی محاسبه میزان پاداش آخر سال کارگر را در ابتدای هر سال تعیین میکند. برای مثال پاداش کارگر سال 1401 با توجه به پایه حقوق همان سال محاسبه و پیش از نوروز 1402 به او پرداخت میشود. بنابراین، اگر تمایل دارید که نسبت به میزان دقیق پاداش کارگر 1402 اطلاعات کسب کنید، لازم است که این مبلغ را با استفاده از مبلغ معین برای حقوق و مزایای سال 1402 محاسبه کنید. برای محاسبه مبلغ عیدی فرمول سادهای وجود دارد. به این صورت که:
حداقل میزان پاداش کارگران در سال ۱۴۰۲ = ۶۰ x حداقل حقوق روزانه کارگر
با استفاده از این فرمول و همچنین با آگاهی از میزان دقیق مبلغ حقوق روزانه کارگر در سال جاری، میتوانید مبلغ پاداش آخر سال را محاسبه کنید. مبلغ پاداش آخر سال کارگر در انتهای اسفند 1402 و پیش از نوروز 1403 به نیروی کار انسانی پرداخت میشود.
کارگری میتواند از مزایا و تسهیلات مقرر در قانون کار استفاده کند که قرارداد استخدامی او مطابق با این قانون تنظیم شده باشد. قراردادهای کاری در صورتی از حمایت قانون کار برخوردار میشوند که مطابق با شرایط و تشریفات ویژهای تنظیم شده باشند. بنابراین، رعایت و اجرای شرایط و تشریفات قانونی در قراردادهای کاری و استخدامی اهمیت زیادی دارد. پیشنهاد میکنیم که اگر قصد امضای قرارداد را دارید، حتما از خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی بهره ببرید.
از طرف دیگر، خدمات مشاوره حقوقی تلفنی نیز به شما امکان میدهد که با وکلای تیم حقوقی ما در زمینه تنظیم قراردادهای کاری و استخدامی مشورت کنید و سوالات خود را از آنها بپرسید.
قرارداد کار موقت
با زدن روی تصویر زیر، فایل کامل این قرارداد را دریافت کنید.