مبایعه نامه یک سند قانونی و یک قرارداد لازم است که نقل و انتقال مالکیت اموال میان طرفین معامله را نشان میدهد. به عبارت دیگر، مبایعه نامه نام رسمی موافقت نامهای است که در رابطه با خرید و فروش اموال منقول و غیر تنظیم میشود و طرفین آن نیز خریدار و فروشنده هستند. بیع، نام حقوقی موافقت نامه شفاهی یا مکتوبی است که میان خریدار و فروشنده تنظیم میشود و انتقال مالکیت مال مورد معامله در ازای پرداخت بهای آن را میسر میکند. به همین دلیل به مبایعه نامه ، بیع نامه نیز گفته میشود. برای معامله تمام اموال اعم از منقول و غیر منقول، میتوانیم مبایعه نامه تنظیم کنیم. اگر چه معمولاً این سند برای معامله اموال غیر منقول و مستغلات تنظیم میشود. نمونه مبایعه نامه زمین مسکونی نیز سند لازم الاجرایی است که معامله زمین مسکونی و انتقال مالکیت آن به خریدار را به اثبات میرساند.
این سند در صورتی معتبر و قانونی است که خریدار و فروشنده در خصوص امضا و اجرای مفاد آن با یکدیگر به توافق رسیده باشند. درست است که شرایط اجرای این سند به واسطه توافق میان طرفین معامله تعیین میشود اما این شرایط نباید با قوانین آمره و لازم الاجرا در تضاد باشند. در این نوشته قصد داریم که نحوه تنظیم مبایعه نامهای که برای معامله زمین مسکونی تنظیم شده است و شرایط قانونی آن را بررسی کنیم.
شما زمانی به تنظیم این سند نیاز دارید که به عنوان خریدار یا فروشنده قصد معامله یک زمین مسکونی را داشته باشید. در مقدمه این نوشته توضیح دادیم که قرارداد بیع ، وقوع عمل حقوقی بیع (خرید و فروش) را به اثبات میرساند. بیع میتواند به صورت شفاهی یا مکتوب تنظیم شود. باید به این نکته توجه کنیم که اگرچه بیع شفاهی نیز باعث انتقال مالکیت مال مورد معامله به خریدار میشود اما شفاهی بودن آن از سندیت و اعتبار قانونی کافی برخوردار نیست و خریدار برای اثبات مالکیت خود نمیتواند به آن استناد کند. به همین دلیل، بهتر است که برای معامله اموال منقول و غیر منقولی که ارزش اقتصادی زیادی دارند، مبایعه نامه تنظیم کنیم.
همچنین به موجب ماده 22 قانون ثبت اسناد ، مراجع قانونی و قضایی در صورتی خریدار را به عنوان مالک جدید مال غیر منقول مورد معامله محسوب میکنند که نام او در دفاتر مربوط به ثبت اسناد و اموال غیر منقول نوشته شده باشد. بنابراین، خریدار در صورتی به عنوان مالک قانونی زمین مسکونی مورد معامله شناخته میشود که نام او در دفاتر مربوطه در اداره ثبت اسناد و اموال غیر منقول نوشته شود. برای آنکه نام خریدار در دفاتر اداره ثبت نوشته شود، لازم است که برای معامله زمین مسکونی، مبایعه نامه تنظیم شده باشد. همچنین از دیگر شرایط ثبت نام خریدار در دفاتر ثبت اسناد و اموال غیر منقول این است که مبایعه نامه فروش زمین مسکونی در دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسد.
همانطور که در مطالب بالا نیز گفتیم، مبایعه نامه، سندی است که توافق میان خریدار و فروشنده را در خصوص نقل و انتقال مالکیت مال مورد معامله در ازای دریافت بهای آن به اثبات میرساند. به همین دلیل، یکی از شرایط صحت مبایعه نامه تعیین مشخصات و هویت طرفین معامله و امضای آنها است. به عبارت دیگر، مبایعه نامه در صورتی معتبر است که خریدار و فروشنده معلوم و مشخص باشند.
همچنین، طرفین معامله به واسطه امضای مبایعه نامه، رضایت خود نسبت به نقل و انتقال مالکیت مورد معامله را اعلام میکنند. بنابراین، امضای مبایعه نامه به وسیله طرفین معامله از دیگر شرایط صحت و اعتبار آن است. از دیگر نکات حائز اهمیت درباره تعیین طرفین معامله در مبایعه نامه، این نکته است که اشخاص حقوقی نیز میتوانند این سند را به عنوان خریدار یا فروشنده امضا کنند. در این موارد، مبایعه نامه فروش زمین مسکونی توسط نماینده شخص حقوقی امضا میشود اما مشخصات و اطلاعات مربوط به شخص حقوقی در این سند نوشته خواهد شد.
مبایعه نامه خرید زمین مسکونی را باید یک سند مُعاوضی بدانیم زیرا مالکیت زمین مسکونی در عوض پرداخت بهای آن به خریدار انتقال پیدا خواهد کرد. در اصطلاح قانون مدنی به بهای مال مورد معامله، ثَمَن گفته میشود. باید بگوییم که تعیین ثَمَن (بهای زمین مسکونی) از دیگر شرایط صحت مبایعه نامه خرید زمین مسکونی است. به همین دلیل، باید یکی از مادههای این سند به بهای زمین مسکونی و نحوه پرداخت آن اختصاص پیدا کند. مبلغی که در این سند به عنوان بهای زمین مسکونی مورد معامله نوشته میشود؛ باید به واسطه توافق میان خریدار و فروشنده تعیین شده باشد.
شرایط و زمان پرداخت بهای زمین مسکونی مورد معامله نیز به توافق میان طرفین معامله بستگی دارد. به صورت کلی میتوان گفت که خریدار باید بهای زمین مورد معامله را پس از امضای مبایعه نامه و به صورت نقدی پرداخت کند مگر در شرایطی که فروشنده با پرداخت نسیه یا اقساطی بهای زمین مسکونی موافقت کرده باشد.
لازم به ذکر است که جهل (ناآگاهی) طرفین معامله نسبت به بهای واقعی و متعارف زمین مسکونی، باعث تحقق شرایط استناد به خیار غبن میشود. غَبن به معنای ضرر و زیان در معامله است. این خیار در صورتی باعث ایجاد اختیار و حق فسخ قرارداد برای فروشنده خواهد شد که او نسبت به بهای زمین مسکونی مورد معامله بی اطلاع باشد و آن را بسیار ارزانتر از قیمت واقعی بفروشد. خریدار نیز در صورتی به واسطه خیار غَبن از حق و اختیار فسخ این سند برخوردار میشود که نسبت به بهای واقعی زمین مورد معامله بی اطلاع باشد و آن را بسیار گرانتر از قیمت واقعی و متداول در بازار اموال غیر منقول خریداری کند. البته باید به این نکته اشاره کنیم که خریدار و فروشنده در هنگام تنظیم متن مبایعه نامه زمین مسکونی میتوانند حق فسخ معامله به استناد خیار غبن را از خود ساقط کنند.
از موضوعات مهمی که در هنگام تنظیم متن مبایعه نامه زمین مسکونی باید درباره آنها تعیین تکلیف شود، زمان تنظیم سند رسمی انتقال و تاریخ تحویل مَبیع به خریدار است.
تنظیم سند رسمی انتقال در صورتی موضوعیت و اهمیت پیدا میکند که زمین مسکونی مورد معامله سند رسمی داشته باشد. در این حالت، طرفین معامله در هنگام نوشتن متن مبایعه نامه زمین مسکونی باید تاریخ مشخصی را برای مراجعه به دفتر اسناد رسمی و تنظیم سند انتقال آن به نام خریدار مشخص کنند.
در اصطلاح فقهی و حقوقی به مال مورد معامله، مَبیع گفته میشود. مبیع در مبایعه نامه فروش زمین مسکونی ، زمین معلوم و مشخصی با کاربرد مسکونی است که مالکیت آن به خریدار منتقل میشود. همانطور که گفتیم، مالکیت زمین مسکونی مورد معامله به واسطه امضای این سند به خریدار منتقل خواهد شد. بنابراین در هنگام تنظیم این سند بهتر است که تاریخ مشخصی را برای تخلیه زمین مسکونی و تحویل آن به خریدار تعیین کنید.
مبایعه نامهای که برای معامله زمین مسکونی تنظیم میشود، در واقع سند معتبر و لازم الاجرایی است که بر وقوع معامله و توافق میان خریدار و فروشنده دلالت میکند. این سند در صورتی معتبر است که مطابق با شراط و تشریفات مقرر در قانون مدنی و قانون ثبت تنظیم شده باشد.
به شما توصیه میکنیم که تنظیم مبایعه نامه مربوط به زمین مسکونی و دیگر مستغلات را به افرادی بسپارید که در زمینه حقوق مدنی و حقوق ثبت، از دانش و اطلاعات کافی برخوردار هستند. همچنین برای تنظیم مبایعه نامه اختصاصی خودتان میتوانید از خدمات تنظیم قرارداد رکلا استفاده کنید. برای آشنایی با شرایط و تشریفات قانونی مبایعه نامه نیز میتوانید با وکلای حقوقی ما در بخش خدمات مشاوره تلفنی حقوقی در تماس باشید.
قرارداد فروش اقساطی زمین مسکونی
هر زمان که معامله و خرید و فروش زمین مسکونی به صورت اقساطی انجام شود، میتوانید از این نمونه قرارداد استفاده کنید.
قرارداد فروش زمین مسکونی
اگر به نمونه قرارداد فروش زمین مسکونی نیاز دارید، روی تصویر زیر بزنید و به سرعت این قرارداد را تهیه کنید.