قرارداد خرید سیب زمینی در معاملات کلان و خرد این محصول

سیب زمینی چهارمین محصول کشت شده در جهان است زیرا سیب ‌زمینی بعد از ذرت، گندم و برنج، بیشترین میزان مصرف را دارد. سیب زمینی در صنایع غذایی از کاربرد بسیار زیادی برخوردار است. قرارداد خرید سیب زمینی میان تولید کنندگان و عرضه کنندگان سیب زمینی و خریداران عمده آن تنظیم می‌شود. این قرارداد را می‌توانیم زیر مجموعه‌ای از قرارداد خرید محصولات کشاورزی در نظر بگیریم.

سیب زمینی برای اولین بار در حدود هفت هزار سال پیش در کشور پرو کشت شد و بعدها توسط فاتحان اسپانیایی از آمریکای جنوبی به اسپانیا و از آنجا به سراسر اروپا برده شد. در ایران، تاریخچه ورود سیب زمینی به دوران سلطنت فتحعلی شاه قاجار برمی‌گردد. مطابق با آماری که ارائه شده ایران سیزدهمین کشور تولید کننده سیب زمینی در جهان است و هم اکنون سیب زمینی یکی از اجزاء جدایی ناپذیر غذاهای ایرانی به شمار می‌رود.

بررسی مختصر ماهیت و ارکان قرارداد فروش سیب زمینی

قرارداد به معنای توافق میان دو یا چند شخص درباره موضوع یا موضوعات مختلف است. قراردادها برحسب موضوع و هدفی که اشخاص از تنظیم آن‌ها دارند، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. قرارداد خرید و فروش که در اصطلاح قانون مدنی به آن قرارداد بیع نیز گفته می‌شود یکی از مهمترین قراردادهایی است که با هدف انتقال مالکیت یک مال از فروشنده به خریدار تنظیم می‌شود. قرارداد خرید سیب زمینی یکی از انواع قرارداد بیع است و با هدف انتقال مالکیت سیب زمینی به خریدار تنظیم خواهد شد.

مقررات مربوط به قرارداد خرید و فروش سیب زمینی در مواد 338 الی 463 قانون مدنی مشخص شده است. این قرارداد در واقع، یک نوع از قرارداد فروش کالا یا قرارداد خرید کالا محسوب می‌شود. برای آشنایی بیشتر با این قراردادها، می‌توانید روی لینک‌های مربوطه بزنید و مقاله مرتبط با آن‌ها را مطالعه کنید.

قوانین قرارداد بیع به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

1. قوانین آمره: قوانین آمره لازم الاجرا هستند و به همین دلیل خریدار و فروشنده سیب زمینی نمی‌توانند برخلاف این قوانین با یکدیگر توافق کنند.
2. قوانین تکمیلی: قوانین تکمیلی تنها در صورتی لازم الاجرا هستند که خریدار و فروشنده سیب زمینی برخلاف آن‌ها با یکدیگر توافق نکرده باشند.

ارکان قانونی قرارداد خرید و فروش سیب زمینی عبارتند از:

بایع: شخصی است که مالکیت سیب زمینی متعلق به او است.

مشتری: شخصی است که در اثر قرارداد بیع، مالکیت سیب زمینی به او منتقل می‌شود.

مبیع : نوع و میزان معینی از سیب زمینی است که مالکیت آن به خریدار منتقل خواهد شد.

ثمن: بهای سیب زمینی است و از سوی مشتری به بایع پرداخت می‌شود.

شرایط قانونی قرارداد خرید و فروش سیب زمینی

1. قرارداد خرید و فروش سیب زمینی از انواع قرارداد معین به شمار می‌آید زیرا قانون مدنی ایران در مواد 338 الی 463 احکام و شرایط مربوط را مشخص کرده است. بنابراین خریدار و فروشنده سیب زمینی در هنگام تنظیم و امضای این قرارداد باید مقررات قانون مدنی را هم در نظر بگیرند؛
2. قرارداد خرید سیب زمینی لازم الاجرا و غیر قابل انحلال است. بنابراین فسخ این قرارداد از سوی خریدار و فروشنده مجاز نیست مگر در مواردی که قانون گذار اجازه فسخ قرارداد را داده باشد؛
3. قرارداد فروش سیب زمینی ، مُعَوَض است زیرا مالکیت سیب زمینی به صورت رایگان به خریدار منتقل نمی‌شود بلکه او موظف است که بهای آن را به فروشنده بپردازد؛
4. نمونه قرارداد فروش سیب زمینی از نوع قراردادهای تملیکی به شمار می‌آید زیرا موضوع و هدف عمده از تنظیم و امضای این قرارداد، انتقال مالکیت سیب زمینی از خریدار به فروشنده است.

چرا باید نمونه قرارداد فروش سیب زمینی را به صورت کتبی بنویسیم؟

قرارداد معامله سیب زمینی می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی تنظیم شود. اشخاصی که توانایی صحبت کردن ندارند نیز می‌توانند با اشاره مستقیم برای معامله سیب زمینی اقدام کنند. قانون گذار خرید و فروش سیب زمینی به وسیله داد و ستد را هم مجاز دانسته است.

اگر می‌خواهید سیب زمینی را در سطح کلان و به صورت عمده مورد معامله قرار دهید، باید نسبت به تنظیم قرارداد مکتوب اقدام کنید. برای مثال؛ قرارداد مربوط به پیش خرید سیب زمینی که یکی از طرفین آن کارخانه تولید چیپس است باید به صورت کتبی تنظیم شود زیرا تعیین کردن نوع، مقدار و جنس سیب زمینی مورد معامله یکی از شرایط قانونی قرارداد خرید سیب زمینی خواهد بود. عدم تعیین نوع، مقدار و جنس سیب زمینی باعث باطل و بی اعتبار شدن قرارداد بیع می‌شود.

قرارداد مکتوب خرید و فروش سیب زمینی در واقع سند عادی این قرارداد و اثبات کننده آن است زیرا توسط خریدار و فروشنده سیب زمینی تنظیم و امضا می‌شود. طرفین معامله برای رسمی کردن قرارداد مربوط به خرید و فروش سیب زمینی می‌توانند به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند.

نحوه نگارش قرارداد خرید سیب زمینی و نکات قانونی مربوط به آن

به موجب ماده 1289 قانون مدنی، سند عادی و رسمی نمونه قرارداد فروش سیب زمینی از دلایل اثبات دعوا در نزد مرجع قضایی است. بنابراین هر یک از خریدار و فروشنده در هنگام بروز اختلاف با استناد به سند قرارداد و مفاد آن می‌توانند ادعای خود را به اثبات برسانند.

همانطور که پیش از این نیز گفتیم، قرارداد خرید و فروش که در اصطلاح حقوقی به آن بیع نیز گفته می‌شود، در قانون مدنی مشخص شده و برخی از قوانین آن آمره است. بنابراین باید خریدار و فروشنده در هنگام تنظیم و امضای قرارداد خرید سیب زمینی به مقررات قانون مدنی نیز توجه کنند. بهتر است که تنظیم این قرارداد به وسیله اشخاص آشنا به مسائل قانونی انجام شود.

طرفین قرارداد خرید سیب زمینی

منظور از طرفین قرارداد، خریدار و فروشنده سیب زمینی هستند که به وسیله توافق خود این قرارداد را امضا و ایجاد می‌کنند.

خریدار و فروشنده سیب زمینی باید از اهلیت قانونی برای تنظیم و امضای قرارداد بیع برخوردار باشند. کودکان و نوجوانان کمتر از 18 سال و افرادی که قوای فکری آن‌ها از بین رفته است از شایستگی قانونی لازم برای تنظیم قرارداد و خرید و فروش سیب زمینی برخوردار نیستند.

در قرارداد خرید سیب زمینی ، فروشنده که به آن بایع نیز گفته می‌شود؛ شخصی است که مالکیت سیب زمینی به او تعلق دارد. فردی که از سوی مالک اجازه فروش سیب زمینی‌ها را دارد نیز می‌تواند نسبت به تنظیم و امضای قرارداد اقدام کند و سیب زمینی‌ها را بفروشد.

خریدار و فروشنده سیب زمینی باید اطلاعات هویتی و اطلاعات مربوط به شماره تلفن و آدرس محل اقامت خود را در سند قرارداد بنویسند.

تنظیم و امضای قرارداد مکتوب توسط اشخاص حقوقی نیز مجاز است اما قانون گذار می‌تواند در راستای پاره‌ای از مصالح، اقدام به خرید و فروش سیب زمینی توسط اشخاص حقوقی را ممنوع کند. بنابراین، مشخصات و اطلاعات شخص حقوقی طرف قرارداد نیز در قسمت مربوط به خریدار یا فروشنده سیب زمینی نوشته می‌شود.

نکته: منظور از اشخاص حقیقی، افراد انسانی و منظور از شخص حقوقی؛ شرکت‌‌ها، موسسات و نهادهای دولتی یا خصوصی است.

مبلغ قرارداد و شرایط استفاده از خیار غبن

به مبلع قرارداد خرید سیب زمینی در اصطلاح حقوق مدنی ثمن نیز گفته می‌شود. ثمن قرارداد به وسیله توافق میان خریدار و فروشنده سیب زمینی مشخص می‌شود.

ممکن است که خریدار یا فروشنده به علت ناآگاهی نسبت به قیمت واقعی سیب زمینی، مبلغ قرارداد را بسیار ارزان‌تر یا گران‌تر از قیمت واقعی مورد معامله قرار دهند و ضرر کنند. قانون گذار در این حالت به فردی که ضرر کرده اجازه داده است که به استناد خیار غبن معامله را فسخ کند. برای مثال؛ قیمت واقعی سیب زمینی در بازار از قرار کیلویی 10 هزار تومان است و خریدار به علت ناآگاهی از قیمت واقعی، سیب زمینی‌ها را از قرار کیلویی 2 هزار تومان می‌فروشد و نسبت به هر کیلو سیب زمینی 8 هزار تومان ضرر می‌کند. فروشنده در چنین حالتی به استناد خیار غَبن می‌تواند معامله را فسخ کند.

نحوه پرداخت بهای سیب زمینی نیز به توافق خریدار و فروشنده بستگی دارد و می‌تواند به یکی از صورت های زیر انجام شود:

1. نقد: بهای سیب زمینی نقداً و هم زمان با تحویل گرفتن آن‌ها پرداخت می‌شود.
2. به صورت نسیه: بهای سیب زمینی‌‌ها بعد از تحویل گرفتن آن‌ها و با تاخیر پرداخت ‌شود.
3. به صورت سلم یا سلف: خریدار، سیب زمینی را پیش خریدار می‌کند. یعنی قبل از تحویل گرفتن سیب زمینی‌ها بهای آن‌ها را پرداخت می‌کند.

داوری و حل اختلاف در قرارداد خرید سیب زمینی

دادگاه عمومی حقوقی و شورای حل اختلاف از جمله مراجع قضایی هستند که به اختلافات حقوقی میان خریدار و فروشنده سیب زمینی رسیدگی می‌کنند.

داوری نیز یکی دیگر از مراجع پیش بینی شده در قانون آیین دادرسی مدنی است که به اختلافات حقوقی میان خریدار و فروشنده سیب زمینی رسیدگی می‌کند.

داور به وسیله توافق خریدار و فروشنده سیب زمینی تعیین می‌شود و در متن قرارداد، به عنوان مرجع حل اختلافات حقوقی میان آن‌ها معرفی خواهد شد.

دادگاه کیفری دو و دادسرای مربوط به آن نیز از مراجع قانونی رسیدگی به شکایات خریدار و فروشنده هستند.

نسخه‌های قرارداد خرید و فروش سیب زمینی

سند این قرارداد می‌تواند در یک یا چند نسخه تنظیم شود زیرا تعداد نسخه‌های آن به توافق میان خریدار و فروشنده بستگی دارد. خریدار و فروشنده باید صحت مطالبی که در سند قرارداد نوشته شده است را تایید و سپس آن را امضا کنند. بعد از امضای سند قرارداد هیچ یک از طرفین حق دست بردن یا تغییر مطالب آن را ندارد زیرا تغییر و دست بردن در سند قرارداد به منزله جعل و تحریف آن است و مسئولیت کیفری دارد. برای جلوگیری از جعل و تحریف سند قرارداد بهتر است که یک نسخه از آن در نزد داور، بایگانی شود.

پیشنهاد ما

سیب زمینی از جمله محصولات مهمی است که خریداران زیادی دارد. به همین دلیل، هم در معاملات خرد و هم در معاملات کلان مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر به هر شیوه‌ای قصد انجام معامله این محصول را دارید، مناسب است که پیش از امضای قرارداد، حتما با یک مشاور حقوقی مشورت کنید. برای این منظور می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی استفاده کنید. علاوه براین، با ثبت درخواست تنظیم قرارداد ، مشاوران حقوقی و وکلای تیم حقوقی رکلا، این قرارداد را برای شما تنظیم می‌کنند.