عدم پرداخت حقوق کارگر توسط کارفرما چه عواقبی دارد و چگونه باید از آن شکایت کرد؟
ذات و طبیعت رابطه استخدامی به گونه‌ای است که کارگر را در تبعیت از کارفرما قرار می‌‌دهد. به همین دلیل، حمایت از حقوق کارگران، یکی از مهم‌ترین اهداف تصویب قانون کار است. قانونگذار در قانون کار سعی داشته است که از حقوق و مزایای کارگران حمایت کند. در اصطلاح قانون کار، حقوق به دستمزدی گفته می‌شود که کارفرما در پایان ماه کاری به کارگر پرداخت می‌کند. به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که تادیه حقوق کارگران در یک بازه زمانی مشخص مانند روزانه، هفتگی و ماهانه، یکی از ابتدایی‌ترین تعهدات کارفرما نسبت به کارگران خودش است. قانون گذار، ضمانت اجرای عدم پرداخت حقوق کارمند را در قانون کار مشخص کرده است.
حداقل مبلغ حقوق کارگران، هر ساله از سوی شورای عالی کار اعلام می‌شود. میزان حقوق کارگران به توافق میان آن‌ها و کارفرما بستگی دارد اما نباید کمتر از مبلغی باشد که هر ساله از سوی شورای عالی کار به عنوان حداقل میزان دستمزد کارگران اعلام خواهد شد. در قانون کار، مقررات حمایتی بسیار زیادی وجود دارد که کارگران با استفاده از آن‌ها می‌توانند حقوق خود را از کارفرمایان مطالبه کنند.
ما در این مقاله قصد داریم که از ضمانت اجراهایی صحبت کنیم که در قانون کار برای عدم تادیه حقوق کارگران پیش بینی شده است.
قانون عدم پرداخت حقوق کارگر در شرایط عدم تنظیم و امضای قرارداد کار
قرارداد کار ، قراردادی است که میان کارفرما و کارپذیر تنظیم می‌شود و بر رابطه استخدامی میان آن‌ها دلالت می‌کند. این قرارداد می‌تواند به صورت کتبی یا شفاهی تنظیم شود. در اغلب موارد، اختلافات ناشی از عدم پرداخت حقوق کارگران به دلیل عدم تنظیم یک قرارداد کار مکتوب، دقیق و همه جانبه است. بنابراین تنظیم قرارداد کار مکتوب می‌تواند راهکاری هوشمندانه برای جلوگیری از بروز این اختلافات باشد. در قرارداد کار مکتوبی که میان کارفرما و کارپذیر تنظیم خواهد شد، باید در خصوص دستمزد و سایر مزایای قانونی کارپذیر تعیین تکلیف شود.
تعداد زیادی از کارگران گمان می‌کنند که اگر قرارداد کار مکتوب میان آن‌ها و کارفرما تنظیم نشده باشد، برای دریافت حقوق و مطالبات قانونی خودشان نمی‌توانند بر علیه کارفرما طرح شکایت کنند اما باید بدانند که قرارداد کار شفاهی نیز معتبر و قابل استناد است. قرارداد کار شفاهی که میان کارگران و کارفرمایان تنظیم شده نیز معتبر است و بر رابطه استخدامی میان آن‌ها دلالت می‌کند. بنابراین کارگرانی که به دلیل عدم پرداخت دستمزد، قصد شکایت بر علیه کارفرما را دارند، می‌توانند به قرارداد کار شفاهی نیز استناد کنند. با این حال، باید به این نکته توجه داشته باشیم که قرارداد کار شفاهی از سندیت زیادی برخوردار نیست و اثبات آن بسیار دشوارتر از قرارداد کار کتبی است.
در قانون عدم پرداخت حقوق کارگر ، مهلت طرح شکایت علیه کارفرما چقدر است؟
کارگران به محض امضای قرارداد کار مستحق دریافت حقوق و مزایایی خواهند شد که در قانون کار برای آن‌ها تعریف می‌شود. در قانون کار، برای پیگیری مواردی مانند عدم پرداخت حقوق کارگر توسط کارفرما ، محدودیت زمانی در نظر گرفته نشده است. حتی پس از فوت کارگر نیز وراث قانونی او می‌توانند شکایت خودشان را در زمینه جریمه عدم تادیه حقوق کارگر ، ثبت کنند و به دنبال احقاق حقوق و مطالبات معوقه کارگر متوفی باشند.
برای طرح شکایت در خصوص عدم پرداخت دستمزد کارگر به چه مدارکی نیاز دارم؟
تمام اسناد و مدارکی که بر وجود رابطه استخدامی میان کارگر و کارپذیر دلالت دارند باید به پرونده مرتبط با عدم پرداخت دستمزد کارگر ، ضمیمه شوند. گزارش اداره بیمه تامین اجتماعی و سند قرارداد کار از جمله اسناد و مدارکی هستند که باید به این پرونده ضمیمه شوند.
همچنین، کارگر می‌تواند هر دلیل و مدرکی که اثبات کننده ادعای او است را به پرونده ضمیمه کند. به این ترتیب، برای دریافت دستمزد سال خود، اقدام کند.
آیا کارگر برای عدم تادیه مزایای قانونی نیز می‌تواند علیه کارفرما طرح شکایت کند؟
قانون گذار در قانون کار، مزایایی را در جهت تامین رفاه اقتصادی کارگران پیش بینی کرده است. کارگرانی که به واسطه امضای قرارداد کار، تحت شمول قانون کار قرار می‌گیرند، از تمام مزایای قانونی برخوردار می‌شوند. کارفرما پس از امضای قرارداد کار موقت باید مزایایی که در قانون برای کارپذیران تعیین شده است را پرداخت کند.
کارپذیران برای مطالبه مزایای قانونی خودشان نیز می‌توانند بر علیه کارفرما طرح شکایت کنند. در ادامه، مهم‌ترین مزایایی که کارگران برای مطالبه آن‌ها می‌توانند بر علیه کارفرما طرح شکایت کنند را بررسی می‌کنیم:
- حق اولاد و حق عائله مندی : یکی از مزایایی است که به کارپذیران متاهل و دارای فرزند تعلق می‌گیرد؛
- حق مسکن : مبلغی است که در راستای تامین هزینه مهیا کردن مسکن به کارپذیران داده می‌شود؛
- و حق خوار و بار : این مبلغ در راستای تهیه اقلام و کالاهای مصرفی و مورد نیاز کارگران پرداخت خواهد شد.
مبلغی که برای این مزایا به کارگران پرداخت می‌شود، هر ساله از سوی شورای عالی کار تعیین و به کارفرمایان ابلاغ می‌شود.
جریمه عدم پرداخت حقوق کارگر
همانطور که در مطالب قبلی این نوشته نیز توضیح دادیم، کارپذیران برای دریافت حقوق و مطالبات معوقه خود می‌توانند بر علیه کارفرما طرح شکایت کنند. اگر مراجع قانونی به نفع کارگر رأی صادر کردند، کارفرما باید تمام حقوق و مطالبات معوقه کارپذیر را پرداخت کند. لازم به ذکر است که در قانون کار، از جریمه عدم تادیه حقوق کارپذیران صحبتی نشده است. نکته قابل ذکر این است که حقوق و مطالبات معوقه‌ای که کارفرما به واسطه شکایت کارگر، محکوم به پرداخت آن شده است، باید براساس نرخ تورم محاسبه و پرداخت شود.
مجازات عدم پرداخت حقوق کارگر با توجه به شرایط کارگر
براساس ماده 38 قانون کار، برای انجام کار مساوی که در شرایط مساوی و در یک کارگاه انجام خواهد شد، باید به زن و مرد دستمزد مساوی پرداخت شود. تبعیض در تعیین میزان دستمزد براساس سن، جنس، نژاد، قومیت و اعتقادات سیاسی و اجتماعی ممنوع است. این اقدام کارفرما، ضمانت اجرایی کیفری ندارد. به نظر می‌رسد که تنها مجازات کارفرما را بتوانیم مبلغی در نظر بگیریم که در صورت عدم پرداخت حقوق کارگران با توجه به نرخ تورم ، محاسبه و تعیین می‌شود.
لزوم تسویه با کارگر در ازای شب کاری، اضافه کاری و جمعه کاری
عدم پرداخت حقوق کارمندان در ازای شب کاری زمانی مطرح می‌شود که ساعات کاری کارپذیر در فاصله زمانی 6 صبح تا 22 بامداد باشد. به ازای هر یک ساعت شب کاری باید فوق العاده‌ای معادل با 35 درصد مزد عادی ساعتی کار روزانه به کارپذیر پرداخت شود. کارفرما باید حق الزحمه کارپذیران را با توجه به اضافه دستمزدی که بابت شب کاری به آن‌ها تعلق می‌گیرد، تعیین و پرداخت کند.
ساعات کار مجاز کارپذیران در طول شبانه روز، 8 ساعت است. ساعات کاری مازاد از 8 ساعت را باید به عنوان اضافه کاری، کارپذیران محسوب کنیم. در ازای هر یک ساعت اضافه کاری باید اضافه دستمزدی معادل با 40 درصد مزد ساعتی عادی روزانه به کارگر پرداخت شود. حقوقی که کارفرما در پایان ماه به کارپذیر پرداخت می‌کند، باید با توجه به اضافه کاری او محاسبه شده باشد.
هر کارگری که 6 روز در هفته کار می‌کند، مستحق یک روز تعطیلی اجباری در روز جمعه است. به کارگرانی که در روز جمعه کار می‌کنند، باید اضافه دستمزدی معادل با 40 درصد مزد عادی روزانه پرداخت شود. کارفرما در هنگام پرداخت حقوق کارگر، باید اضافه دستمزدی که در ازای جمعه کاری به کارگر تعلق می‌گیرد را نیز محاسبه کند.
بنابراین، محاسبه نکردن اضافه دستمزدی که بابت شب کاری، اضافه کاری و جمعه کاری باید به کارپذیران پرداخت شود نیز از مصادیق عدم پرداخت حقوق کارکنان است.
حق فوق العاده ماموریت را تسویه کنید!
کارفرما در هنگام امضای قرارداد کار باید محل کار کارگر را مشخص کند. در اصطلاح قانونی، به محل کار کارپذیران، کارگاه گفته می‌شود. به هر کارگری که برای انجام فعالیت‌های شغلی خود، حداقل 50 کیلومتر از کارگاه اصلی دور شود یا آنکه مجبور شود شب در محل ماموریت اقامت کند، باید فوق العاده ماموریت پرداخت شود. کارفرما در هنگام پرداخت حق السعی کارپذیر باید فوق العاده ماموریت او را نیز محاسبه کند.
بنابراین، عدم محاسبه و پرداخت فوق العاده ماموریت کارپذیر نیر می‌تواند از مصادیق عدم پرداخت حقوق کارمندان باشد.
این توصیه را به یاد داشته باشید:
شاید در نگاه اول، تنظیم قرارداد کار، چندان دشوار و پیچیده به نظر نرسد اما باید بگوییم که تنظیم این قراردادها به دقت و توجه زیادی نیاز دارد. اگر قرارداد کار به صورت اصولی تنظیم نشده باشد، نمی‌تواند منافع قانونی و حقوق طرفین خود را تامین کند. این قراردادها باید مطابق با شرایط و تشریفات قانون کار تنظیم شوند. بهتر است که برای تنظیم این قراردادها از افرادی کمک بگیرید که با حقوق کار آشنایی کامل دارند. تیم حقوقی رکلا انواع نمونه قراردادهای کاری و استخدامی را مطابق با حقوق کار تنظیم کرده است و به راحتی می‌توانید به آن‌ها دسترسی داشته باشید.
علاوه براین، این امکان وجود دارد که با استفاده از خدمات تنظیم قرارداد ، نوشتن و تنظیم قرارداد مورد نظر خود را به صورت اختصاصی به وکلای مجموعه رکلا بسپارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن، تهیه و در اختیار شما قرار گیرد.
نکته دارای اهمیت دیگر این است که پیش از تنظیم قرارداد کار، باید با شرایط و تشریفات مقرر در قانون کار آشنایی داشته باشید. در هنگام تنظیم قراردادهای کاری و استخدامی، با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی می‌توانید از مهم‌ترین شرایط و ضوابط قانون کار آگاهی پیدا کنید.
قرارداد کار موقت
متن کامل قرارداد استخدام کارگر را می‌توانید از اینجا دانلود کنید.
نظرات
