استخدام و به کارگیری نیروی کار انسانی با توجه به شرایط شغلی و انتظار کارفرما ممکن است در قالب قراردادهای کاری متفاوتی انجام شود. کارفرمایان با بعضی از کارگران به دلیل معیارهای مختلفی مانند تجربه، سابقه، مهارت، تخصص و همچنین به واسطه رضایتی که از عملکرد آنها دارند، برای مدت طولانی همکاری میکنند. با این حال، همین کارفرما ممکن است در شرایط دیگر، مایل باشد، مدت کوتاهی را برای همکاری با یک کارگر تازه وارد، مشخص کند. این مدت کوتاه ممکن است از چند هفته تا چند ماه یا حتی یک سال، متغیر باشد. در این میان، کارفرمایانی نیز حضور دارند که تایید میکنند برای همکاری با نیروی کار انسانی، حتما فرم قرارداد 89 روزه داشته باشند.
اینکه این قرارداد از چه شرایط و ویژگی خاصی برخوردار است و دلیل ترجیح دادن آن توسط کارفرمایان دیگر چیست را در این مقاله بررسی میکنیم.
در پاسخ به این سوال که قرارداد 89 روزه چیست باید گفت که این نوع قرارداد، در واقع یک نوع قرارداد کار است که اگر به واسطه مدت آن بخواهیم در دسته بندی اختصاصیتری قرار بگیرد، باید بگوییم که یکی از انواع قرارداد کار موقت محسوب میشود که مدت آن به ۸۹ روز محدود شده است. یعنی مطابق این قرارداد، کارگر و کارفرما تنها برای ۸۹ روز با یکدیگر همکاری خواهند داشت و بعد از گذشت 89 روز، همکاری آنها با یکدیگر به پایان میرسد و دیگر تعهدی به همکاری با یکدیگر ندارند مگر اینکه برای تمدید قرارداد، توافق کنند.
آن چیز که مشخص است و صاحب نظران حوزه کار و روابط استخدامی مطرح میکنند، این است که قرارداد 89 روزه معایب زیادی برای کارپذیران به همراه دارد زیرا تعیین این بازه زمانی کوتاه برای استخدام آنها، به این معنی است که امنیت شغلی کارپذیر در خطر خواهد بود و ممکن است کارفرما بعد از گذشت 89 روز، دیگر قراردادش را با کارپذیر تمدید نکند و او بیکار شود و نیاز داشته باشد که مجدد به دنبال کار بگردد.
حال جالب است بدانید همین موضوع، از دلایل مهمی است که میتواند انگیزه کارپذیر را برای انجام تعهدات قراردادی خود کاهش دهد و نگرانیهایی را برای او به همراه آورد که موجب کاهش کیفیت عملکرد او شود. در این بین، کاهش کیفیت عملکرد کارپذیر مستقیما به ضرر کارفرما است. پس با تکیه به این توضیحات میتوانیم بگوییم که این شیوه از توافق، میتواند برای هر دو طرف این قرارداد، معایبی را به همراه داشته باشد.
از طرف دیگر، نکته مهمی که کارفرمایان علاقهمند به این نوع قرارداد، به آن توجه نمیکنند این است که بعد از اتمام 89 روز، عملا کارپذیر تعهدی نسبت به ادامه همکاری با کارفرما و تمدید قرارداد ندارد. بنابراین، میتواند به راحتی با مجموعه دیگری وارد همکاری شود. این اتفاق زمانی که کارپذیر شخص متخصص یا با مهارتی باشد، میتواند بیشتر به ضرر کارفرما تمام شود. به خصوص اگر برای آن سمت شغلی، تنها همان شخص را استخدام کرده باشد.
حال به این سوال پاسخ دهیم، با وجود این مواردی که توضیح دادیم، چرا کارفرمایان به دنبال قراردادهای 89 روزه هستند؟
بعضی از کارفرمایان اینطور تصور میکنند که امضای فرم قرارداد کار زیر سه ماه ، میتواند آنها را از پرداختن تمام و کمال حقوق کارگران و پرداخت مزایای قانون کار برای آنها مصون کند و میتوانند به واسطه تعیین مدت کوتاه برای همکاری، مبلغ کمتری به کارپذیر بپردازند یا بخشی از مزایای کاری او و حق بیمه کارگر را پرداخت نکنند. باید با صراحت بگوییم که این تصور به هیچ وجه صحیح نیست و امضای این نوع قرارداد، به هیچ وجه چنین حقی را برای کارفرما ایجاد نمیکند.
تمام انواع روابط استخدامی میان کارپذیر و کارفرما چه از نوع موقت یا معین باشند و چه به صورت قرارداد کار آزمایشی امضا شوند، باید از قانون کار و قانون تامین اجتماعی تبعیت کنند. مطابق این قوانین، کارفرما مکلف خواهد بود برای طول دورهای که میان او و کارپذیر، روابط کاری و استخدامی برقرار شده است، حقوق و مزایای نیروی کار را به همراه حق بیمه او، بپردازد. یعنی کوتاه مدت بودن قرارداد کار ۸۹ روزه، مانع بهرهمندی نیروی کار انسانی از حقوق، مزایا و حق بیمه خود نمیشود.
در گذشته این تصور غلط در میان صاحبان کسب و کار رواج داشت که اگر با کارگر خود قرارداد کار زیر سه ماه امضا کنند، مسئولیتی نسبت به بیمه کردن کارگر نخواهند داشت و میتوانند سه ماه ابتدای همکاری، کارگر خود را بیمه نکنند. این تصور اشتباه محض است. به جهت اینکه در روابط کاری تحت شمول قانون کار و قانون تامین اجتماعی، کارفرما باید نیروی کار را از تاریخ شروع به کار بیمه کند. یعنی حتی اگر کارگر یک روز یا یک هفته با کارفرما همکاری داشته باشد، باز هم مشمول دریافت حق بیمه به ازای همان میزان روزهای کارکرد خود میشود. در واقع بیمه قرارداد 89 روزه به نوعی حق کارگر و تکلیف کارفرما است. بنابراین کوتاه مدت بودن دوره همکاری ۸۹ روزه نباید به عنوان عامل محرومیت کارگر از حقوق و مزایای قانونی و حق بیمه ایشان محسوب شود.
این نکته را در نظر داشته باشید که هیچ توافقی برای بیمه نشدن کارگرانی که قرارداد ۸۹ روزه را امضا میکنند، پذیرفته نیست. در واقع بیمه کردن نیروی کار توسط کارفرما یک امر الزامی است که در یک قانون آمره بیان شده است و به حفظ نظم عمومی جامعه ارتباط دارد. بنابراین حتی اگر کارفرما و کارگر با هم توافق کنند که در طول مدت قرارداد ۸۹ روزه به کارگر بیمه تعلق نگیرد، این توافق هیچ اثری ندارد و کارفرما همچنان ملزم خواهد بود که حق بیمه کارگر را بپردازد. چنانچه در طول مدت قرارداد ۸۹ روزه، کارفرما، کارگر را بیمه نکند و حقوق و مزایای او را مطابق قانون کار و مصوبه شورای عالی کار نپردازد، کارگر امکان پیگیری حقوق و مطالبات خود را از طریق اداره کار خواهد داشت.
رکلا، مرجع تخصصی قرارداد، انواع نمونه قراردادهای استخدامی که مورد نیاز کارفرمایان و کارپذیران هستند را در بخش نمونه قرارداد این سایت، ارائه کرده است. شما این امکان را دارید که به راحتی برای انواع روابط استخدامی خود، از این نمونه قراردادها استفاده کنید.
علاوه براین، اگر رابطه استخدامی شما شرایط خاصی دارد یا تمایل دارید شروط خاصی در متن قراردادتان بگنجانید، به شما خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی را پیشنهاد میکنم.
خدمات مشاوره حقوقی تلفنی نیز، از دیگر خدماتی است که توسط تیم حقوقی رکلا ارائه میشود. این سرویس برای اشخاصی مناسب است که تمایل دارند درباره نکات حقوقی مورد نظرشان در خصوص روابط استخدامی، از مشاوران حقوقی رکلا، راهنمایی و مشورت بگیرند.
منبع