قرارداد اجرتی میان کارپذیر و کارفرما مطابق با قانون کار

کار که به آن شغل و پیشه نیز گفته می‌شود؛ یک فعالیت منظم است که انسان‌ها در ازای دریافت پول انجام می‌دهند. داشتن شغل و پیشه یکی از ضروریات زندگی اجتماعی انسان‌ها در تمام ادوار تاریخ است. به همین دلیل، سازمان دهی روابط کاری میان افراد اهمیت زیادی دارد. اولین قانون کار ایران در سال 1325 به تصویب مجلس شورای ملی رسید. پس از انقلاب اسلامی نیز قانون کار دچار تحولاتی شود و در سال 1369 در مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید. قرارداد اجرتی یکی از انواع قرارداد کار است.

کارگران سرمایه انسانی یک کشور به شمار می‌آیند و به همین دلیل، لازم است که از امنیت اقتصادی و شغلی کافی برخوردار باشند و اجرت مناسبی نیز دریافت کنند. بنابراین نمونه قرارداد کار اجرتی باید به گونه‌ای تنظیم شود که مانع از بین رفتن حق کارپذیر شود و در عین حال، منافع کارفرما را نیز تامین کند.

قرارداد اجرتی چیست؟

نمونه قرارداد کار اجرتی یکی از انواع قرارداد کار است که مطابق با ماده 7 قانون کار و براساس توافق میان کارفرما و کارپذیر تنظیم و امضا می‌‌شود.

کارپذیر، پس از تنظیم و امضای این قرارداد، متعهد خواهد شد که کار مورد نظر کارفرما را انجام دهد و کارفرما نیز به پرداخت اجرت کارپذیر متعهد می‌شود.

کارفرما و کارپذیر باید این قرارداد را مطابق با ماده 7 قانون کار و تمامی شرایط و قواعد آن تنظیم و امضا کنند.

همانطور که در مطالب قبلی نیز گفتیم، قانون کار در راستای حمایت از منافع کارپذیران به تصویب رسیده است و به همین دلیل جزء قوانین آمره و لازم الاجرا محسوب می‌شود. بنابراین توافق‌های کارفرما و کارپذیر که مخالف با قانون کار باشد؛ باطل است و هیچ اثر قانونی نخواهد داشت.

بررسی ویژگی‌های قانونی قرارداد اجرتی

نمونه قرارداد کار اجرتی در ماده 7 قانون کار تعریف می‌شود و در سایر مواد این قانون نیز شرایط و قواعد اجرای قرارداد اجرتی مشخص خواهد شد. بنابراین، این قرارداد از انواع قرارداد معین در قانون است.

قراردادی که میان کارفرما و کارپذیر امضا می‌شود؛ به محض امضای آن‌ها، لازم الاجرا و غیر قابل فسخ خواهد بود. یعنی آن‌ها اجازه برهم زدن این قرارداد را ندارند زیرا فسخ قرارداد وزارت کار ، تنها با اجازه قانون گذار امکان پذیر است.

نکته: استعفای کارگر و همچنین اخراج او باید همراه با رعایت شرایط و ضوابط قانونی باشد.

قرارداد کار اجرتی ، معوض است زیرا کارپذیر به طور رایگان برای کارفرما کار نمی‌کند بلکه در ازای کاری که برای کارفرما انجام می‌دهد، از او اجرت دریافت می‌کند.

از طرف دیگر، این قرارداد، عهدی است زیرا موضوع اصلی آن تعهد به انجام کار در مقابل دریافت اجرت است.

شرایط صحت قرارداد اجرتی

شرایط صحت قرارداد کار اجرتی در مواد 9 قانون کار و برخی دیگر از مواد این قانون آمده است. قرارداد کار زمانی معتبر و قانونی خواهد بود که تمامی شرایط صحت را داشته باشد. که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم؛

اهلیت کارفرما و کارپذیر در کار اجرتی

حق انتخاب شغل در کنوانسیون‌های بین الملی به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر حق بشر شناخته می‌شود. آزادی در انتخاب شغل در اصل 28 قانون اساسی ایران نیز مورد تاکید قرار گرفته اما قانون کار در راستای حفظ نظم عمومی جامعه و حمایت از کودکان و نوجوانان، کارکردن افراد کمتر از پانزده سال و همچنین اتباع بیگانه فاقد پروانه کار را ممنوع کرده است. بنابراین قرارداد کار اجرتی که کارفرما با افراد کمتر از پانزده سال و اتباع بیگانه امضاء می‌کند، نه تنها باطل است بلکه این عمل جرم شناخته می‌شود و مسئولیت کیفری کارفرما را به دنبال خواهد داشت.

اهمیت رضایت کارفرما و کارپذیر

قرارداد اجرتی زمانی از اعتبار قانونی برخوردار می‌شود و مورد حمایت قانون گذار قرار می‌گیرد که آن‌ها با اختیار کامل، این قرارداد را امضا کرده باشند. بنابراین قراردادی که کارپذیر و کارفرما در اثر تهدید امضا کرده‌اند از اعتبار قانونی برخوردار نیست. در ماده 172 قانون کار نیز کار اجباری ممنوع شده و فردی که دیگران را مجبور به کار اجباری می‌کند نیز به عنوان مجرم شناخته شده است.

 قرارداد معین کار همراه با اجرت

موضوع قرارداد اجرتی ، همان عملی است که کارپذیر برای انجام دادن آن استخدام شده است. کارپذیر باید بداند که برای انجام چه کاری اجرت دریافت می‌کند. برای مثال، کارپذیر باید بداند که کار او حسابداری یا مدیریت دفتر شرکت است. مطابق با بند «ج» ماده 9 قانون کار، معلوم بودن موضوع قرارداد کار اجرتی یکی از شرایط صحت آن است.

مشروع بودن موضع توافق

کاری که کارپذیر برای انجام آن، توسط کارفرما استخدام می‌شود و برای انجام آن اجرت دریافت می‌کند، باید قانونی و مشروع باشد. نامشروع و غیر قانونی بودن موضوع قرارداد کار اجرتی باعث باطل شدن آن می‌شود. برای مثال، قراردادی که برای حمل و نقل اموال مسروقه تنظیم و امضا شده باشد، باطل است و تحت شمول قانون کار نیز قرار نمی‌گیرد.

انواع قرارداد مبتنی بر اجرت

قرارداد اجرتی برحسب مدت دوام آن می‌تواند به صورت دائم، موقت و معین تنظیم و امضا شود. در ادامه هر یک از انواع این قرارداد را توضیح می‌دهیم:

1. قرارداد اجرتی به صورت دائم: در قرارداد دائم، کارپذیر برای مدت نامحدودی به استخدام کارفرما درمی‌آید زیرا زمان خاتمه قرارداد در آن ذکر نشده است.
2. قرارداد کار اجرتی به صورت موقت: کارپذیر برای مدت محدود و موقتی استخدام می‌شود و اجرت دریافت می‌کند. در قرارداد کار موقت بعد از آنکه مدت آن خاتمه پیدا کرد، قرارداد کار نیز منحل می‌شود.
3. کار اجرتی به صورت معین: کارپذیر به صورت غیر دائم و برای انجام کار معین به استخدام کارفرما درآمده است. در قرارداد کار معین به محض انجام شدن کار، قرارداد نیز منحل می‌شود. لازم است به این نکته اشاره کنیم که تعیین کردن مدت در قرارداد کار موقت مانعی ندارد اما به محض تمام شدن مدت، قرارداد کار نیز منحل می‌شود؛ حتی اگر موضوع قرارداد به صورت کامل انجام نشده باشد. کارفرما و کارپذیر می‌توانند با توافق یکدیگر، مدت قرارداد کار اجرتی و معین را تمدید کنند.

شیوه نگارش و تنظیم نمونه قرارداد کار اجرتی

قانون گذار در ماده 7 قانون مدنی، قرارداد کار کتبی و شفاهی را مجاز دانسته است. بنابراین قرارداد شفاهی، مانند قرارداد کار کتبی اعتبار دارد.

باید به این نکته توجه کنید که قانون گذار در اصلاحیه قانون کار (مصوب 1388)، مدت اعتبار قرارداد شفاهی را محدود به یک ماه دانسته است. بنابراین قرارداد اجرتی که به صورت شفاهی تنظیم شده است، تنها یک ماه اعتبار دارد و بعد از آن باید قرارداد کتبی تنظیم شود.

این قرارداد باید به صورت دقیق و با ذکر جزئیات تنظیم و امضا شود. در این قرارداد درباره حقوق و مزایای قانون کار ، ساعت کاری روزانه، شرط فسخ قرارداد، تعهدات و مسئولیت‌های طرفین و موارد مهم دیگر، توضیح داده می‌شود.

مدت قرارداد اجرتی

قرارداد کار اجرتی دائم، برای مدت نامشخصی تنظم و امضا می‌شود و به همین دلیل مدتی در آن ذکر نمی‌شود.

مشخص کردن مدت در قرارداد کار اجرتی موقت از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا این قرارداد برای مدت محدودی تنظیم می‌شود و پس از خاتمه مدت آن، به خودی خود منحل خواهد شد.

قرارداد کار اجرتی معین نیز علی الاصول بدون ذکر مدت و برای انجام کار مشخصی تنظیم می‌شود. مشخص کردن مدت در قرارداد کار معین نیز مانعی ندارد اما پس از تمام شدن مدت، قرارداد کار اجرتی نیز منحل می‌شود حتی اگر کار موضوع قرارداد به طور کامل انجام نشده باشد.

حق‌السعی در قرارداد اجرتی

حق السعی این قرارداد در واقع همان اجرتی است که کارفرما در ازای انجام شدن موضوع قرارداد، به کارپذیر پرداخت می‌کند. تعیین میزان اجرت کارپذیر و نحوه پرداخت آن، به توافق میان کارپذیر و کارفرما بستگی دارد. لازم است به این نکته نیز توجه داشته باشید که اجرت کارپذیر نمی‌تواند کمتر از حداقل اجرتی باشد که هر ساله توسط شورای عالی کار اعلام می‌شود. از طرف دیگر، کارفرما این امکان را دارد که اجرت کارپذیر را به صورت ساعتی، روزانه، هفتگی یا ماهیانه پرداخت کند.

پیشنهاد ما

برای تنظیم این قرارداد، مهمترین مساله آگاهی از ابعاد قانونی قرارداد کار است. لازم است که درباره این قرارداد و قوانین مربوط به آن اطلاعات دقیقی در اختیار داشته باشید. برای این منظور، مشاوران حقوقی رکلا پاسخگو و راهنمای شما هستند. با ثبت درخواست مشاوره حقوقی تلفنی ، با شما تماس می‌گیریم. علاوه براین، این امکان وجود دارد که با ثبت درخواست تنظیم قرارداد ، تنظیم این قرارداد را به تیم حقوقی رکلا بسپارید.