قرارداد حق العمل کاری چیست + ماهیت قرارداد و مالیات و حق بیمه نمونه قرارداد با حق العمل کار

قرارداد حق العمل کاری یک قرارداد بسیار کاربردی و مهم است. اگر مشغول به فعالیت‌های تجاری هستید یا اینکه به هر طریقی در این حوزه فعالیت می‌کنید، احتمالا تا به حال در موارد متعددی درباره حق العمل کار و حق العمل کاری شنیده‌اید. به طور کلی حق العمل کار به اشخاصی اطلاق می‌شود که امور مشخصی را به امر یا فرمان کارفرما انجام می‌دهند. احتمالا با این تعریف مختصر نیز، روابط کاری متعددی را به خاطر آوردید. برای پاسخ به این سوال که قرارداد حق العمل کاری چیست و برای بررسی ماهیت قرارداد حق العمل کاری می‌توانیم به قانون تجارت ، قانون مدنی و قانون کار مراجعه کنیم. اگرچه به دلیل ماهیت دریافت حق الزحمه در ازای انجام کار، قانون کار را نیز شیوه‌ای از حق العمل کاری در نظر می‌گیرند اما باید توجه داشته باشیم که این قرارداد، دارای ضوابط خاصی است.

با وجود تمام این تعاریف، واژه حق العمل کار به طور مشخص و اختصاصی در قانون تجارت تعریف شده است. یعنی اینکه قانون تجارت، این فعالیت را به عنوان یک شغل در نظر می‌گیرد و تعریف مشخصی نیز درباره آن ارائه داده است. قانون تجارت درباره حق العمل کار توضیح می‌دهد. علاوه براین، در مواقعی نیز که مساله مربوط به ابعاد مختلف نمونه قرارداد حق العمل کاری باشد، مشاهده می‌شود که قانون تجارت درباره مسائل مختلفی در خصوص قرارداد، سکوت کرده است. بنابراین، قانون تجارت در این مواقع، پیرو و تابع مقررات مندرج در قانون مدنی خواهد بود.

قرارداد حق العمل کاری چیست؟

برای بررسی دقیق ماهیت قرارداد حق العمل کاری و توانایی تشخیص تفاوت آن با سایر ماهیت‌های حقوقی واژه حق العمل‌ کاری، لازم است که ابتدا از اجزا و عناصر تشکیل دهنده هر قرارداد اطلاع کسب کنیم تا بتوانیم آن قرارداد را از سایر قراردادها تشخیص دهیم. در این بخش از مقاله به ماده 357 قانون تجارت می‌پردازیم. این ماده اینطور می‌گوید که حق العمل کار یک شخص است که در ازای دریافت حق الزحمه (حق العمل)، کاری را به نام خود و به حساب شخص دیگر انجام می‌دهد. منظور از حساب شخص دیگر در این تعریف، این است که سود و زیان حاصل از نتیجه انجام کار، به آمر (امر کننده به انجام کار، دستور دهنده، کارفرما) اختصاص خواهد داشت.

بنابراین، حق العمل کار صرفا بابت انجام اموری که به او سپرده شده است، حق العمل معینی را دریافت می‌کند و عملا از منفعت کاری که انجام شده است، سودی به او اختصاص داده نمی‌شود. احتمالا درباره دریافت کمیسیون مطالبی را شنیده باشید. این فعالیت به نوعی یک شیوه از دریافت کمیسیون است. در زبان فرانسوی نیز، حق العمل کار را، کمیسیونر معنا می‌کنند. از معروف‌ترین قراردادهایی که چنین امکانی را برای اشخاص مختلف ایجاد می‌کنند که با سپردن کاری به شخص دیگر، به او کمیسیون دهند؛ قرارداد کارگزاری یا قرارداد بروکری و قرارداد جعاله هستند. این دو قرارداد در موارد متعددی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کاربرد و موارد استفاده از این قرارداد!

به نظر شما به چه دلیلی از انواع نمونه قراردادهای حق العمل کاری استفاده می‌شود؟ در ادامه به چند دلیل متداول برای استفاده از انواع قراردادهای حق العمل کاری اشاره می‌کنیم.

مواقعی پیش می‌آید که شما برای انجام یک معامله تجاری در مکان مناسبی نباشید یا اینکه برای انجام یک معامله بسیار سودآور، زمان کافی نداشته باشید. در این شرایط، قطعا یک فرم قرارداد حق العمل کاری می‌تواند کمک بزرگی برای شما باشد. شما با تعهد به پرداخت مبلغ مشخصی برای حق العمل، می‌توانید شخصی را به خدمت بگیرید تا آن شخص، معامله مورد نظر شما را انجام دهد. حق العمل کار بدون حضور تاجر، در مکان‌ها، شهرها و مناطق مختلف حاضر می‌شود و معاملات مورد نظر را انجام می‌دهد. با انجام این قرارداد، می‌توانید به میزان قابل توجهی در زمان و هزینه صرفه جویی کنید.

ممکن است که شما در یک حوزه تجاری تخصص و آگاهی کافی نداشته باشید اما بدانید که فعالیت تجاری در آن حوزه بسیار سودآور است. در این زمان نیز می‌توانید با یک حق العمل کار، قرارداد امضا کنید و انجام معامله را به او بسپارید.

در مواردی نیز ممکن است که تاجر تمایل داشته باشد که بدون فاش شدن نام خودش، معامله‌ای را انجام دهد. این اقدام ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. در این شرایط نیز تاجر انجام معامله را به حق العمل کار می‌سپارد.

نحوه تنظیم قرارداد حق العمل کاری

متن قرارداد حق العمل کاری ، با توجه به موضوع توافق و روابط میان طرفین قرارداد نوشته می‌شود. بنابراین، لازم است که متن قرارداد حاوی تمام شروط، تعهدات و مطالبی باشد که برای انجام توافق میان آن‌ها در نظر گرفته می‌شود. در ابتدا، لازم است که طرفین قرارداد حق العمل کاری به دقت معرفی شوند. به این صورت که کاملا مشخص باشد که چه اشخاصی در این قرارداد حضور دارند. برای این منظور معرفی طرفین قرارداد حق العمل کاری با اشاره به مشخصات و اطلاعات هویتی آن‌ها انجام می‌شود. در ادامه نیز، لازم است که به دیگر ابعاد مهم قرارداد، مانند موضوع، مدت، مبلغ حق الزحمه و شروط و تعهدات طرفین اشاره شود و تمام این موارد را به دقت در متن قرارداد بنویسند.

مالیات قراردادهای حق العمل کاری

مالیات قراردادهای حق العمل کاری و حق بیمه قرارداد حق العمل کاری از مهمترین مواردی است که در خصوص حسابرسی‌های مالی باید به آن توجه کرد. براساس بخشنامه‌ای که معاونت مالیات بر ارزش افزوده در سال 96 به هیئت مدیره اتحادیه حق العمل کارها ارسال کرده است، اینطور بیان می‌شود که فعالیت حق العمل کار مصداق خدمت است و خدمت نیز مشمول مالیات و عوارض خواهد بود. براین اساس فعالان اقتصادی که اقدام به همکاری با حق العمل کار می‌کنند، باید به این مساله توجه داشته باشند و باید مالیات و عوارض را پرداخت کنند. مالیات و عوارضی که توسط حق العمل کار پرداخت می‌شود، به عنوان پرداختی آمر محسوب خواهد شد.

اگر حق العمل کار به نیابت از آمر معامله تجاری را انجام دهد، لازم است که به نیابت از آمر نیز برای حسابرسی به مالیات ثبت نام کند. علاوه براین، حق العمل کاران حقیقی نیز مشمول مالیات خدمت هستند و باید برای آن نیز ثبت نام کنند. البته لازم است که به طور کلی، به این مساله توجه شود که حق العمل کاری برای چه معامله‌ای انجام می‌شود سپس در ادامه، به همان ترتیب نیز باید مالیات آن مطابق با قانون پرداخت ‌شود.

حق بیمه قرارداد حق العمل کاری

مساله بیمه قراردادهای حق العمل کاری نیز بسیار مورد توجه است. یکی از انواع قراردادهایی که در آن شخصی در ازای دریافت حق العمل، اموری را انجام می‌دهد، قراردادهایی هستند که مشمول قانون کار محسوب می‌شوند. نوع فعالیت این اشخاص نیز حق العمل کاری است، اگرچه این قراردادها دارای ضوابط و قواعد خاصی هستند و به صورت اختصاصی از قانون کار و قانون تامین اجتماعی پیروی می‌کنند. بنابراین، حق العمل کار اگر به واسطه یک قرارداد استخدام با آمر در ارتباط باشد، مستحق دریافت بیمه نیز خواهد بود. در غیر این صورت، مستحق دریافت بیمه نیست.

از طرف دیگر، اگر موضوع قرارداد در خصوص معامله اجناسی باشد که به بیمه شدن نیاز داشته باشند، لازم است که آمر اجناس را بیمه کند و بیمه اجناس به عهده حق العمل کار نیست.

فسخ قراردادهای حق العمل کاری از نگاه قانون

توضیح دادیم که به طور کلی این قرارداد، یک قرارداد جایز محسوب می‌شود. یعنی آمر (کارفرما) و حق العمل کار می‌توانند هر زمانی که تمایل داشته باشند، این قرارداد را فسخ کنند زیرا جایز به فسخ قرارداد هستند. البته اگر هر دو طرف قرارداد رضایت و توافق داشته باشند، می‌توانند اینچنین شرط بگذارند که حق فسخ قرارداد از هر دو طرف سلب شود و آن‌ها ملزم باشند که حتما تعهدات خود را نسبت به این قرارداد انجام دهند یا این امکان وجود دارد که طرفین شروط مشخصی را برای فسخ قرارداد در نظر بگیرند و فسخ این قرارداد را به موارد و شرایط مشخصی محدود کنند.

وظایف و مسئولیت حق العمل کار چیست؟

1. حق العمل کار باید به صورت پیوسته به آمر اطلاعات دهد و گزارش اقدامات خود را برای آمر ارسال کند؛
2. لازم است که حتما پیش از انجام معامله نهایی، تمام موارد به اطلاع آمر برسد و تایید او اخذ شود؛
3. حق العمل کار باید کاملا مطابق با دستورانی که از آمر دریافت می‌کند، برای انجام معاملات اقدام کند. برای مثال اگر آمر صرفا به معامله نقدی اجازه داده است؛ حق العمل کار نمی‌تواند جنس آمر را به صورت اقساط معامله کند. مگر در زمانی که معامله به صورت نسیه برای فرار از ضرر و زیان باشد یا در مواردی که معامله آن جنس در عرف نیز به صورت نسیه یا اقساطی معامله شود؛
4. حق العمل کار ملزم است که امانت آمر را به صورت محفوظ نگهداری کند؛
5. و … .

پیشنهاد ما

تیم حقوقی رکلا با تخصص در زمینه انواع قرارداد، در کنار شما است تا خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و خدمات تنظیم قرارداد را در اختیار شما بگذارد. با توجه به اولویت‌های خودتان و شرایطی که در نظر دارید و با اطلاع از قانون، قرارداد اختصاصی خودتان را داشته باشید. برای این منظور در کنار شما هستیم.