قولنامه دوچرخه ؛ قراردادی که با سلامت و هوای پاک گره خورده است!

اصطلاح قولنامه یا مبایعه نامه را همه ما شنیده‌ایم. بیشتر افراد در هنگام شنیدن اصطلاح قولنامه ذهنشان به سوی معاملات املاک می‌رود زیرا در گذشته اغلب قولنامه‌ها در ارتباط با معاملات املاک تنظیم می‌شدند اما اکنون، قولنامه یا مبایعه‌نامه برای خرید و فروش اموال مختلف استفاده می‌شود. صنعت دوچرخه سازی در اثر مرور زمان پیشرفت‌های بسیار زیادی کرده و قیمت دوچرخه با توجه به تخصصی شدن کاربرد آن، افزایش پیدا کرده است. علاوه براین، مردم تمایل بیشتری دارند که از دوچرخه استفاده کنند. تمام این موارد از جمله دلایلی هستند که باعث شده‌اند، قولنامه دوچرخه یک قولنامه کاربردی باشد و به تکرر مورد استفاده قرار بگیرد.

قولنامه خرید دوچرخه در اصطلاح حقوقی

در اصطلاح حقوقی و در نگاه حقوقدانان، اصطلاح قولنامه مرکب از دو کلمه قول و نامه است و بر همین اساس، قولنامه را به عنوان یک سند عادی تعریف کرده‌‌اند که در آن هریک از فروشنده و خریدار درباره مالی که می‌خواهند در آینده مورد معامله قرار دهند، با یکدیگر توافق می‌کنند. به این معنا که گاهی طرفین قصد خرید و فروش مال را دارند اما مقدمات و لوازم آن فراهم نیست. مثلاً خریدار دوچرخه در آن زمان پول کافی برای پرداخت بهای معامله را ندارد. در این صورت قولنامه تنظیم می‌کنند و متعهد می‌شوند که در زمان مشخصی در آینده به تعهدات مندرج در قولنامه عمل کنند. قولنامه در این معنا مطابق با ماده 10 و ماده 190 قانون مدنی و لازم‌الاجرا است. اما امروزه و در عرف قولنامه معنای در معنای دیگری به کار برده می‌شود که در ادامه درباره آن توضیح خواهیم داد.

کاربرد قولنامه در عرف

امروزه در میان مردم کاربرد حقوقی قولنامه متروک شده است. به این معنا که اشخاص در هنگام تنظیم و امضای قولنامه، قصد تعهد بر انجام معامله در آینده را ندارند بلکه به وسیله این قولنامه، به خرید و فروش بالفعل اقدام می‌کنند. یعنی اینکه به محض امضای قولنامه، معامله انجام می‌شود و انتقال مالکیت به خریدار صورت می‌گیرد. برای مثال، امروزه ابتدا خریدار و فروشنده درباره دوچرخه با یکدیگر مذاکره می‌کنند و در مورد شرایط معامله با یکدیگر به توافق می‌رسند. سپس نتیجه مذاکرات و توافقات خود را به شکل مکتوب درمی‌آورند و آن را امضا می‌کنند. به این نوشته مکتوب، قولنامه یا در اصطلاح حقوقی آن مبایعه‌نامه یا قرارداد فروش دوچرخه گفته می‌شود. یعنی قراردادی که برای انجام معامله بیع به کار گرفته خواهد شد.

آیا مبایعه ‌نامه و قولنامه خرید دوچرخه متفاوت از یکدیگر هستند؟

امروزه در عرف مبایعه نامه و قولنامه به یک معنا هستند یا به عبارت دیگر دارای کاربرد یکسانی هستند. به این معنا که دیگر، قولنامه به معنای تعهد بر تنظیم مبایعه نامه در آینده نیست بلکه خود قولنامه، در واقع یک مبایعه نامه است که باعث انتقال مالکیت دوچرخه از فروشنده به خریدار می‌شود.

باید به این نکته نیز توجه کنید که قولنامه یا در اصطلاح حقوقی آن مبایعه‌نامه، فقط به معاملات املاک اختصاص ندارد و منظور از قولنامه صرفا قولنامه خانه نیست. شما می‌توانید از قولنامه در خصوص خرید فروش خودرو (قولنامه خودرو)، دوچرخه یا هر مال دیگری مانند گوشی تلفن همراه نیز استفاده کنید.

ابعاد قانونی قولنامه دوچرخه

قولنامه یا مبایعه نامه خرید و فروش دوچرخه ، سندی است که بر وقوع معامله و انجام عمل حقوقی بیع دلالت دارد. قولنامه مشمول ماده 10 و 190 قانون مدنی و از سوی طرفین آن لازم الاجرا است. یعنی هیچ یک از طرفین قولنامه حق برهم زدن یا فسخ آن را ندارند مگر در صورتی که در ضمن قولنامه، برای یکی از طرفین یا هردوی آن‌ها حق فسخ پیش بینی شده باشد.

متن قولنامه فروش دوچرخه یک سند عادی است زیرا توسط مامور رسمی تنظیم و نوشته نمی‌شود بلکه در اغلب موارد، فقط به امضای طرفین می‌رسد. به همین دلیل گفته می‌شود که قولنامه یک سند عادی است اما اگر طرفین قولنامه، این سند را در دفتر اسناد رسمی تنظیم کنند و مامور رسمی نیز آن را مهر و امضا کند، در آن شرایط، قولنامه مورد نظر، یک سند رسمی خواهد بود.

در خصوص تفاوت سند عادی و سند رسمی این نکته قابل توجه است که سند عادی فقط در مقابل اشخاصی که آن را تنظیم کرده‌اند قابل استناد است اما سند رسمی در مقابل همه قابلیت استناد دارد.

شرایط صحت نوشتن قولنامه دوچرخه

برای تنظیم قولنامه دوچرخه ، رعایت شرایط صحت معاملات مطابق با قانون مدنی الزامی است. در ادامه درباره شرایط صحت معامله توضیح خواهیم داد:

1. خریدار و فروشنده باید عاقل و بالغ باشند و اهلیت لازم برای انجام معامله را داشته باشند؛
2. طرفین قولنامه یعنی خریدار و فروشنده باید قصد خرید و فروش یا به عبارت دیگر ایجاد عمل حقوقی بیع را داشته باشند؛
3. طرفین باید به اختیار خود قولنامه را تنظیم کنند و اکراه به بیع نشده باشند؛
4. قولنامه باید در جهت مشروعی تنظیم شده باشد؛ (برای مثال هدف فروشنده از بیع، خلاص شدن از دوچرخه‌های سرقتی نباشد.)
5. دوچرخه موضوع قولنامه باید قابل نقل و انتقال باشد. برای مثال، دوچرخه جزء اموال عمومی نباشد.

مفاد مندرج در متن قولنامه فروش دوچرخه

قولنامه دوچرخه باید به طور مستحکم و همراه با ذکر کوچکترین جزئیات نوشته شود تا جای هیچ شک و شبهه‌ای نباشد. در ادامه به چند بخش مهم از این قرارداد اشاره می‌کنیم و درباره آن توضیح خواهیم داد:

مشخصات طرفین قولنامه دوچرخه

در ابتدای قولنامه باید مشخصات دقیق طرفین، یعنی خریدار و فروشنده دوچرخه به طور دقیق نوشته شود. در اغلب موارد، طرفین قولنامه دوچرخه اشخاص حقیقی یعنی انسان‌ها هستند که در این صورت باید مشخصات دقیق هویتی آنان مانند نام و نام ‌خانوادگی، نام پدر، شماره شناسنامه، کد ملی، شماره تماس و آدرس دقیق محل اقامتگاه شخص به طور دقیق در متن قولنامه نوشته شود. برخی از موارد نیز ممکن است هر دو یا یکی از طرفین معامله، شخص حقوقی یعنی شرکت‌ها و موسسات باشند. مانند اینکه شرکتی وابسته به شهرداری جهت استفاده عموم اقدام به خریداری دوچرخه از کارخانه دوچرخه‌سازی ‌کند. در این حالت نیز باید مشخصات دقیق شخص حقوقی مانند محل اقامت، شماره ثبت، کد اقتصادی و غیره نوشته شود.

مورد معامله

در اینجا مورد معامله دوچرخه است. بنابراین باید نوع دوچرخه، نوع کاربرد آن، کارخانه سازنده دوچرخه، کشور سازنده دوچرخه، ضمانت نامه و دیگر مشخصات فنی آن به طور دقیق نوشته شود.

ثمن معامله و نحوه پرداخت آن

منظور از ثمن معامله بهایی است که در ازای دوچرخه به فروشنده می‌دهیم. ثمن معامله مطابق با توافق طرفین تعیین می‌شود. شیوه پرداخت ثمن دوچرخه می‌تواند به طور نقد یا اقساط باشد. در صورت پرداخت ثمن معامله به طور اقساط باید نحوه پرداخت آن نیز در متن قولنامه ذکر شود. برای مثال اینگونه مقرر شده باشد که ثمن دوچرخه طی دو ماه و در هر ماه 50 درصد از کل مبلغ پرداخت می‌شود.

تعداد نسخه‌های لازم از قولنامه دوچرخه

در بخش پایانی و خاتمه متن قولنامه دوچرخه باید به تعداد نسخه‌هایی که از آن قولنامه امضا می‌شوند، اشاره کنید و متذکر شوید که تمام نسخ‌ها کاملا یکسان هستند و به امضای خریدار و فروشنده رسیده‌اند.

به این نکته نیز توجه داشته باشید که تعداد نسخه‌های قولنامه باید به تعداد طرفین این معامله و به همراه یک نسخه اضافه باشد که در زمان بروز مشکل یا اختلاف، به مرجع حل اختلاف مقرر در قولنامه ارائه شود.

پیشنهاد ما

نوشتن قولنامه بسیار مهم و حساس است. زیرا این سند می‌تواند مالکیت اموال شما را به شخص دیگری منتقل کند. برای نوشتن این سند به شما پیشنهاد می‌کنم که درخواست تنظیم قرارداد ثبت کنید تا قولنامه مورد نظر شما را برایتان تنظیم کنیم. علاوه براین، شما می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی هم بهره ببرید.