صلح نامه عمری و مزایای صلح عمری + پاسخ به همه سوالات صلح مشروط ملک

-
بروزرسانی:1402/11/26
زمان مطالعه: 9 دقیقه
-سیاست انتشار مطالب
صلح عمری

صلح عمری یکی از انواع صلح نامه است و شما می‌توانید با کمک آن، نسبت به نقل و انتقال مالکیت اموال خود اقدام کنید. به بیان دیگر، شما می­‌توانید با نوشتن عقد صلح، اموال غیر منقول (مانند خانه، زمین و…) و اموال منقول (مانند خودرو و…) را به سایر اشخاص منتقل کنید اما حق استفاده از آن مال را تا پایان عمر برای خود یا هر شخص دیگر حفظ خواهید کرد. بنابراین، صلح مال قبل از فوت با کمک این صلح نامه ممکن است. به مالک اول انتقال دهنده یا مُصالِح و به مالک دوم، انتقال گیرنده یا مُتِصالِح می‌گویند.

صلح عمری چیست؟

صلح عمری یکی از انواع قراردادها است که به موجب آن، ضمن آنکه مالکیت یک مال از مالک به طرف دوم منتقل می‌شود، انتقال دهنده مال، حق خواهد داشت در طول مدتی که خودش در متن صلح نامه عمری تعیین می‌کند از آن مال که دیگر در مالکیت او نخواهد بود استفاده کند.

با تعریفی که در بالا ارائه کردیم احتمالا متوجه شده‌اید که بر خلاف تصور عموم مردم، صلح عمری به خودی خود باعث انتقال مالکیت مال از مالک فعلی به انتقال گیرنده خواهد شد و انتقال دهنده مال، فقط حق استفاده از آن مال را تا زمانی که در متن این قرارداد نوشته شده است برای خود محفوظ خواهد داشت.

به بیان دیگر، به محض امضای این قرارداد، مالکیت مال منتقل خواهد شد و فقط حق استفاده از آن مال تا مدت مشخص، برای مالک قبلی باقی خواهد ماند.

مزایای صلح عمری

یک عمل حقوقی مفید، عادلانه و کاملاً قانونی برای حل اختلافات در خانواده‌ها، تنظیم صلح نامه عمری است و آرامش را در خانواده ایجاد می‌کند. از طرف دیگر، یکی از انواع مالیات­‌ که توسط دولت دریافت می‌شود، مالیات بر ارث صلح است. این مالیات توسط وراث پرداخت می‌شود اما مالک می­‌تواند قبل از فوت، اصل مال را انتقال دهد و حق استفاده از آن را تا پایان عمر برای خود یا دیگران حفظ کند و از پرداخت مالیات بر ارث صلح عمری جلوگیری کند. این ویژگی، یکی از مزایای صلح است.

تعهدات و فسخ صلح عمری

مصالح می­‌تواند در متن قرارداد تعهداتی را بنویسد و این وظایف را از متصالح درخواست کند و ضمانت اجرای عدم انجام وظایف، فسخ صلح عمری باشد. اگر متصالح این وظایف را انجام ندهد مصالح می‌تواند به دفترخانه محل ثبت سند مراجعه کند و عقد صلح را فسخ کند و دوباره مالک مال شود. البته باید اظهارنامه رسمی به اقامتگاه متصالح ارسال شود و از ایشان خواسته شود که وظایف قراردادی خود را انجام دهد. اگر این راه حل جوابگو نباشد، ابتدا دادخواست الزام به انجام تعهد تنظیم می‌شود و اگر این روش نیز برای انجام تعهدات قراردادی موثر نیست، دادخواست تایید حق فسخ صلح بنویسید.

هزینه صلح عمری

حتی اگر مصالح در مال موضوع صلح سکونت کند، هزینه­‌های اساسی آن مال، به‌ عهده متصالح است. اما هزینه­‌های مصرفی مانند شارژ و نظافت و نقاشی و …. به‌ عهده متصالح است. البته طرف‌های قرارداد می‌توانند برعکس آنچه گفتیم توافق کنند و وظیفه پرداخت هزینه صلح به‌ عهده یکی از طرفین باشد.

صلح عمری

هزینه ثبت صلح عمری

دفترخانه اسناد رسمی، برای ثبت صلح نامه مبالغی را دریافت می‌کند. از دفترخانه‌ها، هزینه ثبت صلح عمری را بپرسید. این هزینه هر سال تغییر می‌کند.

البته صلح نامه دست نویس نیز اعتبار قانونی کامل دارد.

فروش ملک صلح عمری

اگر متصالح بخواهد ملک موضوع صلحنامه را بفروشد، لازم است یکی از کار‌های زیر انجام شود:

  1. یا باید خریدار ابطال صلح ­نامه را درخواست کند.
  2. یا باید خریدار حق مصالح را در ملک به رسمیت بشناسد و تا زمانی که این حق برقرار است مزاحمت ایجاد نکند.

توقیف اموال

تا زمانی که مصالح زنده است، توقیف اموال برای بدهی‌های متصالح ممکن نیست. بنابراین حتی اگر طلبکار، همسر متصالح باشد و مهریه خود را اجرا کند، باز هم توقیف مال صلح شده امکان پذیر نیست. زیرا این صلح، یک صلح مشروط است و فقط بعد از فوت مصالح، مالکیت متصالح قطعی می‌شود.

فوت متصالح در صلح عمری

پس از فوت مصالح منافع به متصالح منتقل می‌شود و ایشان مالک اصل مال و منافع آن می‌شود. بنابراین ورثه حق ندارند در مورد صلح، دعوای انحصار وراثت طرح کنند زیرا حقی برای آن‌ها وجود ندارند. اما باید توجه داشت که اگر متصالح زودتر از مصالح فوت کند، مصالح می­‌تواند از مال استفاده کند و بعد از فوت مصالح، اصل مال و منافع آن به وراث متصالح منتقل می‌شود.

سوالات صلح عمری

لازم است به سوالات این نوع از قرارداد پاسخ دهیم:

سوال یک: آیا در صلح عمری سند منتقل می‌شود؟

بله. بعد از امضای صلح نامه، مال به متصالح منتقل می‌شود اما این انتقال، مشروط است.

سوال دو: ایا صلح عمری قابل برگشت است؟

خیر. صلح نامه یک قرارداد لازم است. فسخ صلح عمری فقط به شیوه‌ای که در بالا گفته شد، ممکن است. در غیر این صورت، طرف‌های قرارداد موظف به انجام وظایف خود می‌باشند.

سوال سه: ایا قابل فسخ است؟

این قرارداد قابل فسخ نیست و یک قرارداد لازم است. اما اگر شرایطی برای فسخ، در متن صلح نوشته شده است، در صورت وجود آن شرایط، می‌توانید صلح نامه را فسخ کنید.

سوال چهار: آیا مالیات به آن تعلق می‌گیرد؟

صلح نامه عمری مشمول مالیات است. اما به جای مالیات بر ارث، مشمول مالیات نقل و انتقال می‌باشد. انتقال قطعی املاک به مأخذ ارزش معاملاتی و به نرخ پنج درصد (5%) و انتقال حق واگذاری محل به ‌مأخذ وجوه دریافتی مالک یا صاحب حق و به نرخ دو درصد (2%) در تاریخ انتقال، شامل مالیات می‌شود.

سوال پنج: مالیات صلح عمری با حق فسخ و بدون حق فسخ چقدر است؟

به این پرسش در سوال قبل پاسخ دادیم.مالیات صلح عمری با حق فسخ و بدون حق فسخ تفاوتی ندارد.

سوال شش: آیا باید حتماً در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شود؟

لازم نیست صلح نامه را رسمی کنید. اما توجه کنید که در مورد صلح نامه رسمی، فقط ادعای جعل پذیرفته می‌شود. اما در مورد صلح نامه عادی، امکان طرح ادعای انکار و تردید نیز است.

سوال هفت: فرق صلح نامه و مبایعه نامه در چیست؟

تفاوت‌های این دو نوع قرارداد، در شرایط آن‌ها است. به عنوان مثال، خریدار در مبایعه نامه پس از امضای قرارداد، مالک مال می‌شود اما صلح نامه عمری، یک صلح مشروط است و مالکیت متصالح پس از فوت مصالح قطعی می‌شود و مالکیت قبل از فوت مشروط است.

سوال هشت: آیا ابطال آن امکان‌پذیر است؟

بله. امکان پذیر است. ما برای این موضوع یک مقاله نوشته‌ایم و توصیه می‌کنیم آن را مطالعه کنید. زیرا موضوع تنفیذ و ابطال صلح نامه اهمیت زیادی دارد.

سوال نه: هزینه صلح عمری چقدر است؟

هزینه صلح مطابق تعرفه قوه قضائیه می‌باشد. این هزینه هر سال تغییر می‌کند.

سوال ده: آیا فروش ملک صلح عمری امکان دارد؟

بله. فروش ملک ممکن است. به عبارت دیگر، منعی وجود ندارد که ملک دارای شرط عمری به فروش برسد.

البته منافع مال در تصرف مصالح خواهد بود. باید خریدار مال از این موضوع باخبر باشد. توصیه می‌کنیم در متن قرارداد، اقرار به آگاهی کنند. در این صورت، در آینده حق فسخ قرارداد خرید و فروش را نخواهند داشت.

سوال یازده: آیا صلح عمری برای همسر ممکن است؟

بله. همسر نیز مانند سایر اشخاص می‌تواند یک طرف قرارداد صلح باشد. در این صورت، صلح مشروط است و ملک پس از فوت همسر به طرف مقابل منتقل می‌شود. به عبارت دیگر، تفاوتی میان همسر و سایر اشخاص وجود ندارد و ایشان نیز می‌تواند به عنوان طرف صلح عمری قرار بگیرد.

نتیجه گیری و پیشنهاد ما

مهم‌ترین نکات صلح عمری بررسی شد. دانستیم که این نوع از صلح نامه چه کابردی دارد و امضای آن، چه آثاری خواهد داشت. حالا می‌توانیم با خیال آسوده یک صلح نامه تنظیم کنیم و از تمام نتایج قانونی آن باخبر باشیم.

تیم حقوقی رکلا اقدام به تنظیم انواع صلح نامه کرده است. این صلح نامه‌ها را می‌توانید در بخش نمونه قرارداد، مشاهده و با توجه به نیاز خود، صلح نامه مورد نظر را انتخاب کنید. همچنین با کلیک روی تصویر زیر، می‌توانید به سهولت به این بخش وارد شوید.

در موارد زیادی، شاهد این مساله هستیم که اشخاص مختلف برای تهیه صلح نامه‌های مورد نیاز خود، شروط خاص و ویژه‌ای دارند که می‌خواهند این شروط به صورت مکتوب در متن قرارداد ذکر شوند. عملی کردن این خواسته در رکلا، به سهولت امکان پذیر است. شما می‌توانید با ثبت درخواست در بخش تنظیم قرارداد اختصاصی ، با وکلا و مشاوران متخصص رکلا ارتباط بگیرید و مسئولیت نوشتن متن صلح نامه‌ای که در نظر دارید را به آن‌ها بسپارید.

علاوه بر مواردی که بیان شد، از دیگر خدمات کاربردی و مهمی که در تیم حقوقی رکلا ارائه می‌شود، خدمات مشاوره حقوقی تلفنی است. برای بهره‌مندی از این خدمات، کافی است با زدن روی لینک، درخواستتان را در بخش مربوطه ثبت کنید. پاسخگوی سوالات حقوقی شما خواهیم بود.

انواع صلح نامه

همین حالا روی تصویر زیر بزنید و وارد فهرست این قراردادها شوید.

نمونه صلح نامه
دانلود قرارداد
ابراهیم زارع مویدی
«ابراهیم زارع مویدی» بنیان گذار مجموعه حقوقی رکلا و کارشناس ارشد حقوقی است. نظر به اهمیت مسائل حقوقی و به ویژه قراردادها، «ابراهیم» بخشی از مقالات موجود در رکلا را شخصا نگارش کرده و در اختیار علاقه مندان به این حوزه قرار داده است.
ثبت نظر یا سوال
star star star star star
نظرات
(49 نظر)
account_circle
مجید جمشیدی
thumb_up_alt
با سلام و احترام. در مورد ملکی که در دفترخانه و با صلح عمری به شخص دیگری واگذار شده، می‌توان حکم توقیف این ملک را بر علیه مصالح درخواست کرد؟ ممنون از راهنمایی شما.
18:24
12 مهر 1403
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. چنانچه مالکیت متصالح قطعی باشد ایشان می‌تواند علیه متصرف ملک، اقدامات قانونی لازم را به منظور تصرف کامل بر مایملک خود (موضوع صلح) انجام دهد.
13:35
14 مهر 1403
account_circle
فرزانه محبی
thumb_up_alt
با سلام. به نظر شما، صلح عمری استفاده کنیم بهتره یا بیع نامه با شرط فسخ داشته باشیم؟ کدوم محکم تره؟
23:43
19 مرداد 1403
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
معمولا اکثر صلح نامه‌های عمری به نحوی تنظیم می‌شوند که اولا به محض امضای قرارداد، مالکیت مال، به متصالح منتقل می‌شود و در ثانی، حق فسخ سلب می‌شود. توصیه می‌کنیم اگر قصد دارید در زمان مشخص، نسبت به فسخ معامله اقدام کنید از مبایعه نامه استفاده شود.
18:54
20 مرداد 1403
account_circle
Mehdi
thumb_up_alt
سلام. سوالی داشتم. اینکه پدربزرگم صلح عمری کرده و سه تا خواهر توی صلح عمری نوشته که ارث بهشون برسه حالا بعد از نوشتن صلح عمری، یکی از خواهراشون فوت می‌کنه بعد چند ماه هم پدر بزرگم فوت می‌کنن. حالا خواهری که اسمشون توی صلح عمری هست و قبل پدربزرگم فوت نمودند ارث به بچه‌های ایشون می‌رسه؟
14:37
24 فروردین 1403
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. باید متن صلح نامه عمری توسط ما بررسی شود تا ابعاد مختلف امکان یا عدم امکان انتقال مالکیت به وراث متوفی را ارزیابی کنیم. نوع نگارش متن صلح عمری در این خصوص از اهمیت زیادی برخوردار است.
17:50
26 فروردین 1403
account_circle
آیدا
thumb_up_alt
سلام منزلی صلح شد به مادرم. مصالح فوت شدن و این خونه شد برای مادرم. حالا مادرم فوت شده وارث مصالح حق میبرن یا متصالح؟
14:03
09 دی 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
اگر صلح نامه به درستی تنظیم شده باشد مالک، مادر شما است و قاعدتا بعد از فوت ایشان، اموال به وراث ایشان خواهد رسید.
15:37
09 دی 1402
account_circle
محمود قادرمرزی
thumb_up_alt
1-آیا مصالح می‌تواند بخش تعریف شده‌ای از اموالش (مثلاً فقط یک واحد ساختمان) را به متصالح انتقال دهد و بقیه مشمول ارث یا صلح عمر دیگری بشوند؟ 2- سهم یک شرکت با مسئولیت محدود (مثلاً دو سوم) چه نوع اموالی است (منقول یا غیر منقول)؟ شرایط صلح عمری در مورد آن چگونه است؟ 3- آیا متصالح می تواند بیش از یک نفر باشد؟
09:21
28 آذر 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. بله شما می‌توانید تا پیش از پایان حیات، نسبت به انتقال هر مالی که در مالکیت شما است در قالب صلح نامه یا هر عقد دیگری که اسباب انتقال مالکیت را فراهم می‌کند اقدام کنید. صلح سهام باید مطابق با مفاد مندرج در قانون تجارت باشد و عمدتا تشریفاتی است یعنی باید تشریفات خاصی را برای انتقال سهام یک شرکت انجام دهید مثلا باید در دفاتر اسناد رسمی، رسمی شود. در مورد سوال سوم نیز باید گفت متصالح می‌تواند بیشتر از یک شخص باشد.
17:55
28 آذر 1402
account_circle
خلعتبری
thumb_up_alt
سلام با فرض اینکه صلح عمری انجام شود اگر طلاق صورت بگیرد صلح عمری باقی می‌ماند یا با طلاق زوجین باطل می‌شود؟
21:16
18 آذر 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
تنها در یک صورت چنین اتفاقی خواهد بود آن هم مشروط به اینکه به عنوان شرط ضمن عقد قرارداد، در صلح عمری به وجود حق فسخ قرارداد در صورت طلاق گرفتن ایشان از شما آن هم مشروط به اینکه برای این حق زمان تعیین شده باشد اقدام کنید.
17:23
19 آذر 1402
account_circle
رضا طاهری
thumb_up_alt
با سلام. پدرم برای ملک تجاری خود صلح نامه عمری به صورت دستی با مادرم تنظیم کرده و حالا پدرم فوت کرده و داخل صلح نامه مبلغی قید نشده و نوشته شده یک سیر نبات حال مادرم شامل مالیات می شود و اگر میشود چگونه هست؟ با تشکر.
07:44
10 آذر 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
معمولا مرجع محترم مالیاتی به مبلغ ذکر شده در قرارداد صلح توجه نخواهد کرد و با توجه به قیمت تشخیص داده شده توسط کارشناس دارای سمت، در این مورد نسبت به تعیین مالیات استحقاقی مطابق با ضریب مختص به چنین قراردادی اقدام خواهد شد.
17:26
11 آذر 1402
account_circle
پونه
thumb_up_alt
سلام. مادر من خونه‌ای که توش زندگی می‌کنیم رو به نام من صلح عمری کرده با سند تک برگ به نام من و بدون حق فسخ. اگه قصد فروش خونه رو داشته باشیم آیا مادر میتونه هنگام نقل و انتقال به مالک جدید از شرط انتفاع انصراف بده؟ در این صورت آیا باز هم متصالح شامل 25 درصد مالیاتی که بعد از فوت مصالح بهش تعلق می‌گیره میشه؟ در مجموع اگه اون شرط انتفاع برداشته شه هم باز 25 درصد مالیات سر جاش باقی میمونه؟
13:09
04 شهریور 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
کاربر گرامی، این موضوع بیشتر از آنکه به وجود یا عدم وجود شرط انتفاع مادام العمر مادر مرتبط باشد به قراردادی ربط دارد که به عنوان عقد سبب انتقال مالکیت انتخاب کرده‌اید. بگذارید ساده‌تر بگوییم. در واقع شما با انتخاب صلح نامه به عنوان قرارداد مسبب انتقال مالکیت مال از مادر به خودتان، آثار آن را هم پذیرفته‌اید که یکی از آن آثار، تفاوت مالیات دریافتی از جانب اداره مالیات است. حال اگر شرط انتفاع مادام العمر مادر هم در متن این قرارداد نباشد، باز هم این قرارداد آثار خاص خود را خواهد داشت مگر آنکه نوع قرارداد را به صورت کلی تغییر دهید و از دیگر قراردادهای مسبب انتقال مالکیت استفاده شود و صلح نامه را کنار بگذارید.
17:13
04 شهریور 1402
account_circle
وحید نعمتی
thumb_up_alt
سلام من یک آپارتمان کوچک دارم که اجاره داده‌ام آیا اگر آن را به نام خواهر یا برادرم صلح کنم که بعد از مرگم به ایشان برسد، قرارداد اجاره‌ای که قبلا با مستاجر نوشته‌ام تکلیفش چه می‌شود؟
15:53
14 مرداد 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
در تمام مدت اعتبار قرارداد اجاره، ولو پس از فوت مالک، اعتبار آن برقرار خواهد بود. به بیان دیگر، فوت مالک ملک، به اعتبار قرارداد اجاره احتمالی تنظیم شده میان او و مستاجر لطمه‌ای نخواهد زد. علاوه بر آن، انتقال مالکیت مال به موجب عقد صلح نیز به این اعتبار آسیب وارد نمی‌کند. برای مثال فرض کنید شخصی مال خود را به شخص دیگر اجاره داده است. حالا تصمیم می‌گیرد آن مال را به شخص دیگر صلح کند. حتی اگر این صلح در زمان حیات مالک قبل باشد، قرارداد اجاره آسیب نخواهد دید و همچنان به اعتبار خود باقی خواهد ماند.
19:48
15 مرداد 1402
account_circle
معصومه عرفانی
thumb_up_alt
با سلام و عرض خدا قوت به استاد ارجمندم. همسر من یک دستگاه آپارتمان به نام من کرده البته صلح عمری ودر آن قید نکرده که مهریه و حق و حقوق من را دیگر نمی‌دهد حالا می‌گوید نمی‌دهم و بقیه اموالش را می‌خواهد بصورت صلح عمری به فرزندانش بدهد حالا من چه باید بکنم آیا می‌توانم از او بگیرم حق و حقوقم را لطفا من را راهنمایی بفرماید سپاسگزارم. موقعی که همسرم می‌خواهد صلح عمرا بکند برای بچه‌ها منم باید باشم؟ ممنون میشم اگر راهنمایی بفرمایید.
00:09
08 تیر 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
در صورتی که آپارتمانی که صلح شده است دارای سند تک برگ بوده باشد و انتقال مالکیت به شما نیز علاوه بر نقل و انتقال دستی، به صورت رسمی نیز در دفاتر خدمات ثبت اسناد رسمی انجام شده باشد، برای شما جای نگرانی وجود نخواهد داشت. زیرا صلح عمری کردن یک ملک، به معنای انتقال مالکیت آن به شما است حتی اگر ایشان حق داشته باشد در آن ملک زندگی یا کار کند. در خصوص پرداخت مهریه به شما نیز باید بدانیم که آیا بخشش مهریه به عنوان ما به ازای انتقال مالکیت آپارتمان یا به عنوان یک شرط ضمن عقد بوده است یا خیر. اگر نبوده است ایشان باید نسبت به پرداخت مهریه نیز اقدام کند و امکان خودداری از پرداخت آن وجود نخواهد داشت.
23:14
08 تیر 1402