تنفیذ و ابطال صلح نامه ؛ نکات تنفیذ و ابطال صلح عمری ، رقبی و سکنی

تنفیذ و ابطال صلح نامه و مسائل مربوط به آن، از سوالات پرتکرار کاربران رُکلا است.

پیش از این و در نوشته دیگری به صورت مفصل به بررسی انواع صلح نامه پرداخته‌ایم. اما یکی از سوالات مهم دیگری که در خصوص صلح نامه‌ها از جمله صلح نامه عمری ، صلح نامه رقبی و صلح نامه سکنی طرح میشود نحوه تنفیذ و ابطال صلح نامه‌ها میباشد. در ادامه، جزئیات این موضوع را مورد بررسی دقیق حقوقی قرار میدهیم.

با رُکلا همراه باشید.

تنفید صلح نامه چیست؟

تنفیذ صلح نامه که فقط در خصوص صلح نامه عادی یا صلح نامه دست نویس مطرح میباشد به معنای اعتبار بخشیدن به مندرجات قرارداد است. به عبارتی، وقتی یک طرف صلح نامه بخواهد از آثار قانونی و حقوقی صلح نامه استفاده کند و به صلح نامه عادی خود اعتبار سند رسمی لازم الاجرا ببخشد اقدام به طرح دعوای تنفیذ صلح نامه میکند.

ابطال صلح نامه به چه معناست؟

ارکان اساسی تنظیم قرارداد، شامل موارد زیر است:

1. امضای طرف‌های صلح نامه زیر قرارداد و قصد آن‌ها
2. اهلیت ( سفیه ، صغیر و مجنون نبودن )
3. مشروع بودن هدف صلح نامه
4. موضوع ( مال ) معین

وقتی یک صلح نامه ارکان اساسی تنظیم قرارداد را که در بالا به آن اشاره کردیم، نداشته باشد و یا سایر شرایطی قانونی که باعث باطل شدن صلح نامه میشود را دارا باشد، میتوان با طرح دعوای ابطال صلح نامه، از دادگاه درخواست کرد که صلح نامه را باطل کند.

سند عادی ( صلح نامه عادی ) چیست؟

برای تعریف سند عادی ( صلح نامه عادی یا صلح نامه دستنویس ) بهتر است ابتدا تعریف سند رسمی ( صلح نامه محضری ) را مورد بررسی قرار دهیم. بدون شک هر سندی که در تعریف زیر قرار نگیرد به عنوان سند عادی محسوب میشود:

“سند رسمی سندی است که یا در اداره ثبت اسناد و املاک کشور و یا در دفاتر اسناد رسمی و یا در نزد یکی از ماموران رسمی مطابق قانون تنظیم شده است.”

بنابراین یک سند رسمی سندی است که به صورت‌های زیر تنظیم و امضا شود:

1. در ادارات ثبت اسناد و املاک کشور
2. در دفاتر اسناد رسمی
3. در مقابل مامورین رسمی صلاحیت‌دار
4. مواردی که قانون‌گذار صراحتاً رسمی بودن یک سند عادی را اعلام کرده است.

بنابر تعریفی که در بالا ذکر شد، صلح نامه عادی ، قراردادی است که در اداره ثبت اسناد و املاک کشور و یا در دفاتر اسناد رسمی و نزد ماموران رسمی تنظیم نشده‌ است و مثلاً دو شخص بدون سمت دولتی با یکدیگر اقدام به تنظیم و امضای آن کرده‌اند.

اگر تمایل دارید که در خصوص مسائل حقوقی و قانونی مربوط به سند عادی یا سند رسمی اطلاعات بیشتری کسب کنید، پیشنهاد می‌کنیم با زدن روی عناوین این اسناد در این جمله، به صفحه اختصاصی مقالات آن‌ها وارد شوید و مقاله‌ای که درباره آن‌ها نوشته شده است را مطالعه کنید. سعی کرده‌ایم که در آن مقالات، ماهیت این اسناد و مسائل حقوقی مرتبط با آن‌ها، با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار بگیرند تا کاربرد و موارد استفاده از هر کدام از این اسناد به سادگی مشخص باشند. با مطالعه این مقالات، به خوبی از تعریف دقیق این اسناد و تفاوت آن‌ها مطلع و آگاه خواهید شد.

دادگاه بر چه اساس اقدام به تنفیذ و ابطال صلح نامه مینماید؟!

برای اثبات هر ادعایی در دادگاه از جمله تنفیذ یا ابطال صلح نامه ، دلایل اثبات دعوا شامل موارد زیر است:

1. اقرار
2. اسناد کتبی
3. شهادت شهود
4. قسم
5. نشانه‌های موجود در واقعیت ( اصطلاحاً امارات )

قاضی دادگاه بر اساس دلایل بالا اقدام به صدور حکم می‌کند.

اقرار چیست؟

مطابق ماده 1259 قانون مدنی ” اقرار عبارت از اِخبار به حقی است برای غیر به ضرر خود”.

به عبارت دیگر، وقتی فردی علیه خود و به نفع دیگری ادعایی کند اقدام به اقرار نموده‌است.

مثلاً در تنفید و ابطال صلح نامه شفاهی ، ممکن است یکی از طرفین صلح نامه اقرار کند که بخاطر ندادن پولِ مال موضوع صلح ، مال را به طرف مقابل تحویل نداده‌است. چنین صحبتی به صورت ضمنی به این معناست که قبلاً قراردادی اگرچه شفاهی وجود داشته‌است و حالا ایشان حاضر به تحویل مال به خاطر عدم پرداخت ارزش آن از سوی طرف مقابل نیست.

اسناد کتبی چیست؟

دعوای تنفیذ صلح نامه صرفاً در خصوص اسناد عادی یا اسناد دستنویس قابل طرح است و نمیتوان در خصوص اسنادی که در دفترخانه اسناد رسمی ، به صورت یک سند رسمی لازم الاجرا در آمده‌اند اقدام به طرح دعوای تنفیذ صلح نامه کرد.

ماده 1248 قانون مدنی ، سند را اینگونه تعریف می‌کند:

“سند عبارت است از هر گونه نوشته که در مقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد.”

شهادت شهود چیست؟

شهادت عبارت از اِخباری است که شخصی غیر از طرف‌های دعوا ، در خصوص مسائل مرتبط با اصل دعوا میدهند و این اخبار میتواند در جهت دادن به ذهن قاضی دادگاه برای یافتن حقیقت به نحو موثری کارساز باشد.

شاهد تنها در صورتی میتواند در دعوای تنفیذ و ابطال صلح نامه ، شهادت دهد که دارای شرایط قانونی درج شده در ماده 177 قانون مجازات اسلامی در خصوص ویژگی‌های شاهد قانونی باشد.

شرایط قانونی شاهد به قرار زیر است:

1- بالغ

2- عاقل

3- مومن

4- عادل

5- طهارت مولد ( ولد زنا نبودن )

6- از دعوای تنفیذ و ابطال صلح نامه نفعی نبرد.

7- با هیچ یک از طرفین دعوای تنفید و ابطال صلح نامه خصومت و دشمنی نداشته باشد.

8- وسیله کسب درآمد شاهد، گدایی نباشد.

9- ولگرد نباشد.

قسم چیست؟

هرگاه فردی در دادگاه با یاد خدا، خبر از وجود یا عدم وجود حقی به نفع خود یا شخص دیگری و به ضرر ثالث بدهد، اقدام به اقامه قسم نموده است.

تنظیم دادخواست تنفیذ و ابطال صلح نامه

اگر قصد تنظیم دادخواست تنفیذ و بطلان صلح نامه را دارید بایستی اساسی‌ترین ضرورت‌های تنظیم یک دادخواست را در نظر بگیرید:

1- دادخواست را با زبان فارسی تکمیل کنید.

2- دادخواست امضا شود.

3- دادخواست بر روی فرم مخصوص قوه ی قضائیه تنظیم شود.

علاوه بر این موارد، بایستی مشخصات دقیق خواهان دادخواست تنفیذ و ابطال صلح نامه ، مشخصات خوانده ، خواسته ، ارزش خواسته ، ادله و مدارک و مشخصات وکیل ( در صورت وجود وکیل ) در دادخواست قید شود. عدم درج هریک از این موارد ، آثار مختص به خود را دارد.

پیشنهاد ما

تیم حقوقی رکلا اقدام به تهیه انواع صلح نامه نموده است. شما می‌توانید با زدن بر روی تصویر زیر، به این صلح نامه‌ها دسترسی پیدا کنید ضمن آنکه می‌توانید از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و تنظیم قرارداد استفاده کنید.