اعتبار سفته کارگر برای ضمانت و بررسی شرایط اجرا گذاشتن سفته کارگر توسط کارفرما

سفته که به آن فته طلب نیز گفته می‌شود، سندی تجاری است که در معاملات زیادی از آن استفاده می‌کنند. می‌توان گفت سفته سندی است که صادر کننده آن متعهد می‌شود که مبلغ معینی را در یک تاریخ مشخص یا به صورت عندالمطالبه به شخص دیگری (دارنده سفته) پرداخت کند. در کشور ما معمولاً از سفته در معاملات تجاری و به عنوان وسیله‌ای برای پرداخت استفاده نمی‌شود. به عبارت دیگر، کاربرد تجاری این سند در کشور ما متروک شده است. در اغلب موارد از سفته در قراردادهای کاری و به عنوان سندی برای ضمانت حسن اجرای کار بهره می‌برند. سفته کارگر به سفته‌ا‌ی گفته می‌شود که کارفرما در هنگام تنظیم و امضای شفاهی یا مکتوب قرارداد کار ، از کارگر می‌گیرد.

باید به این نکته توجه داشته باشیم، سفته‌ای که بابت ضمانت حسن اجرای تعهدات صادر شده نیز یک سند تجاری لازم الاجرا و تعهد آور است. هر برگ سفته دارای بخش‌های مختلفی است که باید توسط صادر کننده آن تکمیل شود. شرایط تکمیل سفته و دیگر اسناد تجاری در قانون تجارت مشخص شده است. این برگه در صورتی از اعتبار یک سند تعهد آور بانکی برخوردار می‌شود که مطابق با شرایط و ضوابط قانون تجارت تکمیل و صادر شده باشد.

تکمیل دقیق سفته‌ای که بابت ضمانت حسن اجرای تعهدات صادر شده نیز بسیار با اهمیت است. این سند باید به گونه‌ای تنظیم شده باشد که احتمال هر گونه سوء استفاده از آن را کاهش بدهد و در عین حال، تضمین مناسبی برای حسن اجرای تعهداتی باشد که به واسطه امضای قرارداد کار بر عهده کارپذیر گذاشته می‌شود.

در این مقاله با شرایط تکمیل، صدور و وصول این سند تجاری که از سوی کارگر و برای ضمانت حسن اجرای تعهدات صادر شده است، آشنا می‌شویم.

سفته ضمانت کارگر چیست؟

قرارداد استخدام ، قراردادی است که میان کارفرما و کارپذیر امضا می‌شود. امضا این قرارداد باعث ایجاد یک رابطه استخدامی میان کارفرما و کارپذیر خواهد شد. کارپذیر به واسطه امضای این قرارداد متعهد به انجام کارها و تعهدات مشخصی است. تخلف کارگر از انجام تعهدات و مسئولیت‌هایی که به واسطه امضای قرارداد کار برای او ایجاد شده است، باعث ورود خسارت به کارفرما می‌شود. کارفرما برای ضمانت جبران خسارت‌هایی که در اثر تخلف کارگر به او وارد شده است، می‌تواند در هنگام امضای قرارداد کار، به واسطه اسناد مالی تجاری و غیر تجاری از کارگر ضمانت بگیرد. سفته ضمانت کارگر نیز یکی از اسناد تجاری است که کارفرمایان می‌توانند بابت ضمانت حسن اجرای تعهدات، از کارکنان خودشان بگیرند.

همچنین باید به این نکته توجه داشته باشیم که سفته، سندی تجاری محسوب می‌شود و مهمترین و اصلی‌ترین کاربرد آن نیز در معاملات تجاری است اما در قراردادهای غیر تجاری نیز می‌توانیم از این سند به عنوان ضمانت استفاده کنیم. به عبارت دیگر، قانونگذار در قانون تجارت، صدور این سند تجاری برای ضمانت حسن اجرای تعهدات صادر کننده آن را ممنوع نکرده است.

ما پیش‌تر در مقاله تضمین قرارداد کار به این سوال پاسخ داده‌ایم که آیا کارفرما می‌تواند از کارگر بابت حسن اجرای تعهدات سفته یا اوراق بهادار دیگر بگیرد؟ علاوه براین، در مقاله دیگری تحت عنوان چک حسن انجام کار در خصوص شرایط نوشتن و ارائه این سند تجاری بابت تضمین تعهدات کارگری صحبت کرده‌ایم. پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات تکمیلی حتما این مقالات را نیز مطالعه کنید.

چگونه سفته کارگری را تکمیل کنیم؟ (نوشتن صحیح سفته کارگر)

سفته در صورتی از اعتبار اسناد تجاری تعهد آور و لازم الاجرا برخوردار می‌شود که صادر کننده این سند، بخش‌های مختلف آن را تکمیل کرده باشد. لازم به ذکر است که سفته کارگری باید توسط کارگر تکمیل و امضا شود. در صورتی که کارفرما یا هر شخص دیگری غیر از کارگر، این سند را تکمیل کرده باشد، باعث افزایش احتمال سوء استفاده از آن خواهد شد. در ادامه، قسمت‌های مختلف این سند که باید از سوی صادر کننده آن، تکمیل شود را بررسی می‌کنیم.

مبلغ سفته کارگر چقدر است و آن را چگونه بنویسیم؟

مبلغی که بر روی سفته ضمانت کارگران نوشته می‌شود به توافق میان آن‌ها و کارفرما بستگی دارد. مبلغی که بر روی این سند نوشته می‌شود، بیانگر میزان تعهدات کارگر در برابر جبران خسارات وارد شده به کارفرما است. بنابراین، کارگر در هنگام تکمیل این سند باید مبلغ آن را به صورت دقیق و با رقم و حروف بنویسد. باید به این نکته توجه داشته باشیم که مبلغ نوشته شده بر روی این سند تجاری نباید بیشتر از مبلغ اسمی آن باشد. برای مثال در سفته‌ای که مبلغ اسمی آن بیست میلیون ریال است، نمی‌توان مبلغ بیست و دو میلیون ریال را نوشت.

نام و نام خانوادگی صادر کننده سفته کارگر

سفته کارگر در صورتی معتبر است که نام و نام خانوادگی کارگری که این سند را بابت حسن اجرای تعهدات خود صادر می‌کند، بر روی آن نوشته شده باشد. اگر نام و نام خانوادگی کارگر روی این سند نوشته نشود، باعث از بین رفتن ارزش و اعتبار تجاری آن خواهد شد. در واقع سفته کارگر بدون نام و نام خانوادگی او، معتبر و ارزشمند نیست.

ذکر نام و نام خانوادگی گیرنده (کارفرما)

گیرنده این سند در واقع همان کارفرما است. سفته‌ای که نام و نام خانوادگی گیرنده در آن نوشته نشده است، سند در وجه حامل محسوب می‌شود، یعنی هر کس که سفته کارگران را در دست داشته باشد، می‌تواند مبلغی که در آن نوشته شده است را مطالبه کند. بنابراین، نوشته نشدن نام کارفرما این امکان را ایجاد می‌کند که سوءاستفاده از سفته به سادگی میسر شود. اگر کارگری هستید که باید برای ضمانت حسن اجرای صحیح تعهدات خود، چند سفته به کارفرما بدهید، حتما در نظر داشته باشید که نام و نام خانوادگی کارفرما را نیز روی سفته بنویسید.

تاریخ صدور، تاریخ پرداخت و درج امضای صادر کننده

اگر کارگری که سفته را صادر کرده است، تاریخ صدور آن را ننویسد، این سند ارزش تجاری خودش را از دست می‌دهد و تبدیل به یک سند عادی می‌شود. بنابراین، کارگر در هنگام تکمیل این سند باید تاریخ دقیق صدور آن را به رقم و حروف بنویسد. از طرف دیگر، در سفته ضمانت کارگران ، بهتر است عبارت «ضمانت حسن اجرای تعهدات» نوشته شود.

نکته مهم دیگر در تکمیل این سند، درج امضای صادر کننده است. در واقع درج امضای صادر کننده از دیگر شرایط لازم برای تکمیل و صدور این سند تجاری محسوب می‌شود. عدم درج امضای صادر کننده باعث می‌شود که این سند، ارزش تجاری خود را از دست بدهد. سفته‌ای که مهر یا اثر انگشت صادر کننده در آن زده شده باشد، معتبر است.

پشت نویسی سفته کارگر فراموش نشود!

بهتر است که کارگر پشت این سند را پشت نویسی کند و همچنین قید کند که علت صدور آن، صرفا ضمانت حسن اجرای تعهدات است. همچنین مناسب خواهد بود که مشخصات این سفته مانند شماره، تاریخ صدور و مبلغ آن در متن قرارداد که برای استخدام کارگر تنظیم شده است نیز نوشته شود.

شرایط به اجرا گذاشتن سفته کارگر چیست؟

در اصطلاح حقوق تجارت به اجرا گذاشتن سفته کارگر ، واخواست گفته می‌شود. به عبارت دیگر، واخواست به معنای مطالبه قانونی وجه این سند است.

گیرنده سفته‌ه‎ایی که بابت ضمانت داده شده‌اند، کارفرما و صادر کننده آن نیز کارگر است. بنابراین، کارفرما در صورتی می‌تواند وجه این سند را مطالبه و وصول کند که تخلف کارگر و ایراد خسارات از جانب او را ثابت کرده شود. صدور رأی در خصوص اثبات تخلف کارگر و خساراتی که در اثر تخلف یا کوتاهی او به کارفرما وارد شده نیز در صلاحیت مراجع قضایی است.

بنابراین، کارفرما برای مطالبه و وصول وجه سفته کارگر باید در مراجع قضایی بر علیه کارگر طرح دعوا کند و ورود خسارت از جانب او را به اثبات برساند.

آیا برنگرداندن سفته کارگران توسط کارفرما، موجب جرم خیانت در امانت می‌شود؟

این سند تجاری که برای ضمانت حسن اجرای تعهدات به کارفرما سپرده می‌شود، در حکم مال مورد امانت است. بنابراین، کارفرما تحت هیچ شرایطی حق سوء استفاده از این سند را ندارد.

کارفرما در پایان مدت قرارداد باید سفته‌ای که برای ضمانت حسن اجرای تعهدات از کارگر گرفته است را به او پس بدهد. عدم استرداد سفته کارگر در خاتمه قرارداد کار به منزله سوء استفاده از این سند خواهد بود. در صورتی که کارفرما در پایان مدت قرارداد از استرداد سفته‌های ضمانت به کارگر خودداری کند، کارگر می‌تواند به وسیله ارسال اظهار نامه از کارفرما بخواهد که سفته‌های ضمانت را به او پس بدهد. اگر کارفرما پس از ارسال اظهار نامه نیز از استرداد سفته کارگر خودداری کند یا آنکه نسبت به وصول مبلغ آن اقدام کرده باشد، مرتکب جرم خیانت در امانت شده است. در این مرحله، کارگر برای پس گرفتن سفته‌هایی که به کارفرما داده است، می‌تواند در دادسرا یا دادگاه‌های کیفری بر علیه او طرح شکایت کند.

خدمات حقوقی مرتبط

قرارداد کار که به صورت مکتوب تنظیم شده، یک سند معتبر است که توافق میان کارگر و کارفرما را به اثبات می‌رساند. به همین دلیل، تعداد، مشخصات و جزئیات تضمین‌هایی که کارگر به کارفرما سپرده است باید در قرارداد کار نوشته شود. به صورت کلی می‌توان گفت که تنظیم دقیق و همه جانبه قرارداد کار، تاثیر قابل توجهی در حفظ حقوق و منافع قانونی کارگر و کارفرما و همچنین، جلوگیری از بروز اختلاف میان آن‌ها دارد.

برای تنظیم اختصاصی قرارداد کار که به صورت دقیق و مطابق با قانون نوشته شده است، می‌توانید از خدمات تنظیم قرارداد تیم حقوقی رکلا استفاده کنید. همچنین برای آشنایی با شرایط وصول تضمین‌هایی که در قرارداد کار تعیین شده است، می‌توانید با وکلای حاضر در بخش خدمات مشاوره حقوقی تلفنی در تماس باشید.