دنیای تجارت و کسب و کارهای امروز، شیوه نوینی از همکاریهای موفق است. احتمالا از پیشتر قراردادهایی که به همکاری منجر میشوند را به نام قرارداد شراکت و قرارداد سرمایه گذاری بشناسید. در این مقاله میخواهیم به شیوه خاصی از همکاری اشاره کنیم که با اینکه نام و عنوان خاص دارد اما ماهیت آن مساله سهام شرکا را در نظر میگیرد. قرارداد وستینگ ، قراردادی محبوب و کاربردی است که بیشتر مورد استفاده اشخاصی قرار میگیرد که تمایل دارند کسب و کار جدیدی را راه اندازی کنند یا اینکه با تخصصها و سرمایههای مختلف، قصد دارند هدف مشترکی را دنبال کنند.
نمونه قرارداد وستینگ که با نام نمونه قرارداد وستینگ سهام نیز معرفی میشود، در واقع میتواند شکل خاصی از تعهدات میان شرکای یک کسب و کار باشد. این قرارداد، اختلافاتی که درباره خروج از شراکت، میزان فعالیت هر شریک و تعهدات آنها وجود دارد را مورد توجه قرار میدهد و راه حل مناسبی است که طرفین بتوانند با اطمینان بیشتری در کنار یکدیگر فعالیت کنند. سوالاتی که در این زمینه وجود دارد این است که ماهیت قانونی و حقوقی این قرارداد به چه صورت خواهد بود و اینکه آیا میتوانیم این قرارداد را در ایران نیز تنظیم کنیم؟
در ادامه این مطلب به طور دقیق و با توضیحات بیشتر درباره ماهیت قرارداد vesting گفت و گو خواهیم کرد و درباره شرایط تنظیم این قرارداد در ایران توضیح خواهیم داد.
اگر بخواهیم به زبان ساده یک نمای کلی از قرارداد vesting را برای شما شرح دهیم، میتوانیم به این مساله اشاره کنیم که قرارداد وستینگ یک ساز و کار برای تخصیص سهام است. سوال اصلی این است که مگر در ابتدای شروع فعالیت و راه اندازی کسب و کار، سهم هر شریک مشخص نیست؟
در پاسخ باید بگوییم که در مواقعی، میزان سهم مشخص است و در مواقع دیگر این میزان تعیین نشده است اما به طور کلی میتوانید از نمونه قرارداد وستینگ برای هر دو شرایط و شرایط مشابه دیگر استفاده کنید. بعضی از منابع این قرارداد را فقط توافقی میدانند که در میان هم بنیانگذاران و سرمایه داران تنظیم میشود اما ما این قرارداد را صرفا به رابطه میان این دو گروه مربوط نمیدانیم و معتقدیم که اشخاص میتوانند در کسب و کارها و شراکتهای متفاوت، از این قرارداد استفاده کنند. در ادامه به چند نمونه از موقعیتهایی که میتوانید از نمونه قرارداد وستینگ استفاده کنید، اشاره میکنیم:
ابتدا از متداولترین نوع قرارداد vesting صحبت میکنیم. همانطور که منابع بسیار زیادی توضیح میدهند، یکی از متداولترین مواردی که میتوانید برای تنظیم قرارداد و اختصاص سهام در آن، از این قرارداد استفاده کنید، شرایطی است که شراکت میان ایده پردازان و سرمایه گذاران باشد. در این نوع از شراکت، یک طرف شخصی است که ایده راه اندازی کسب و کار خاص یا ایده تولید یک کالا را ارائه میدهد. این شخص که سرمایه کافی برای اجرایی کردن ایده خود ندارد، با سرمایه گذاران همکاری میکند. او سرمایه گذاری را پیدا میکند که مایل باشد ایده اصلی را حمایت کند. در این شرایط، سرمایه گذار میپذیرد که شرایط را برای اجرایی کردن آن ایده مهیا کند.
باید بپذیریم که سرمایه گذاری در چنین ایدههای نوینی میتواند خطرآفرین و بسیار ریسک پذیر باشد. علاوه بر موارد و دلایل بیرونی، مساله حضور مستمر ایده پرداز و فعالیت او، از دغدغههای مهم سرمایه گذاران است. سرمایه گذار به این میاندیشد که اگر ایده پرداز، کار را رها کند یا اینکه به طرز صحیحی فعالیتهای اجرایی پروژه را پیگیری نکند، سرمایه او از بین میرود. بدون شک در این شرایط، اشخاص به دنبال راه حلی هستند که بتوانند با اطمینان بیشتری با یکدیگر همکاری کنند. نمونه قرارداد وستینگ سهام ، قراردادی است که این گروه میتواند از آن استفاده کنند.
تصور کنید که قصد دارید با یک یا چند شریک کسب و کاری را در زمینه ارائه خدمات یا تولید کالا آغاز کنید. در این موقعیت، همه شما به تازگی با یکدیگر فعالیت میکنید و اینطور توافق کردهاید که سهم مشخصی به هر شریک تعلق داشته باشد. بدون شک گسترش کسب و کار و شراکت شما به فعالیت اعضا بستگی دارد. حال تصور کنید که یک شریک به درستی فعالیت نکند و رشد شرکت، صرفا به دلیل فعالیت سایر شرکا باشد. چنین شرایطی به هیچ وجه نمیتواند عادلانه باشد. زیرا در هر صورت، شخصی که به درستی فعالیت نکرده است، باز هم سهامدار محسوب میشود و از سهام ارزش یافته بهرهمند خواهد شد.
به نظر شما برای جلوگیری از چنین شرایطی باید چه کاری انجام شود؟ بدون شک، تنظیم نمونه قرارداد وستینگ سهام ، یک پیشنهاد بسیار کاربردی در این موقعیتها است.
تا به این جای مقاله، انواع توافق همکاری و شرایطی را مثال زدیم که این قرارداد برای آنها بسیار کاربردی است اما سوال مهم این است که قرارداد vesting چطور میتواند به این اشخاص و شرکتها کمک کند و به طور کلی ساز و کار این قرارداد به چه صورت است؟ در بخش بعدی درباره آن توضیح میدهیم.
این توافق، به طور خاص درباره قرارداد مشارکت شما صحبت میکند. ابتدای متن قرارداد ، اطلاعات دقیقی از تمام اشخاصی که در این قرارداد حضور خواهند داشت، ارائه میشود. علاوه براین، موضوع شراکت، سهم هر شریک و فعالیتی که باید انجام دهد نیز مشخص خواهد شد. این اطلاعات به پیشبرد بهتر کسب و کار و مدیریت روابط کاری شرکا کمک میکند.
براساس این نمونه قرارداد ، تمام سهام در اختیار شرکت یا سرمایه داران است و در یک قرارداد چند ساله، به مرور و با گذشت زمان و با توجه به حضور و فعالیت شرکا، به آنها اختصاص داده میشود. بنابراین، سهام در ابتدای کار به اشخاص تعلق ندارد و برای به دست آوردن آن باید در شرکت باقی بمانند و برای رشد شرکت تلاش کنند.
حال اگر یکی از اشخاص با وجود این قرارداد، شرکت را ترک کند یا اینکه در انجام کارها و امور اجرایی فعال نباشد، چه شرایطی پیش خواهد آمد؟
بروز این رفتار از هر کدام از اشخاص حاضر در نمونه قرارداد وستینگ ، موجب میشود که سهام به نفع سایر شرکا و شرکت تقسیم شود و سهامی به شخص تعلق نگیرد. با وجود این قرارداد، این شخص دیگر نمیتواند درباره سهام ادعا یا اعتراض کند. مشخص است که این شرایط باعث میشود که شرکا و اعضا، انگیزه زیادی برای حضور در شراکت و انجام کار داشته باشند. این انگیزه و اشتیاق بدون شک محرکی برای رشد و توسعه ایده، شرکت، تولیدات و به طور کلی کسب و کار شما است.
حال که درباره ماهیت این قرارداد توضیح دادیم، نوبت آن است که درباره استفاده از این قرارداد در ایران نیز گفتگو کنیم. به طور کلی این قرارداد، با استناد به ماده 10، 190، 220 و 219 قانون مدنی تنظیم میشود. دلایل استناد به این مادههای قانونی نیز به مساله اصل آزادی قراردادها و شرایط عمومی صحت قرارداد مربوط است. با رعایت این شروط، میتوانیم این قرارداد را تنظیم کنیم اما لازم است که تغییراتی در نحوه نگارش این قرارداد اعمال شود. در هر صورت مساله دارای اهمیت، این است که شما میتوانید با قانون ایران نیز شروط این قرارداد را اجرا کنید. بدون شک نمونه قرارداد وستینگ ، قرارداد مناسبی برای بسیاری از کسب و کارهای نوپا و استارتاپها خواهد بود.
راه حل سادهای وجود دارد که شما نیز بتوانید قراردادی داشته باشید که شروطی مطابق با قراردادهای وستینگ داشته باشد و از نظر قانونی نیز صحیح و معتبر باشد. برای تنظیم این قرارداد، لازم است که ابتدا سهم هر شریک به صورت دقیق محاسبه شود. شما باید سهم هر شریک را به او اختصاص دهید اما نکتهای که وجود دارد این است که سهم هر شریک در رهن شرکت باقی میماند. علاوه براین، شروطی تعیین میشود که براساس آن، امکان خارج شدن سهام از رهن نیز در نظر گرفته میشود.
بنابراین، هر کدام از اشخاص حاضر در قرارداد، برای آنکه بتواند سهم خود را از رهن شرکت خارج کند، ملزم خواهد بود که در شرکت باقی بماند و در راستای اهداف شرکت، مسئولیتهایی که به او سپرده شده است را اجرا کند. مشاهده میکنید که با در نظر گرفتن شرایط رهن، قراردادی مطابق با شرایط وستینگ برقرار شد که نیاز طرفین در این خصوص را برطرف میکند.
سوال مهمی که به مراتب درباره این قرارداد میپرسند، مساله از رهن خارج شدن سهام این قرارداد به صورت کلی است. ابتدا باید توضیح دهیم که معمولا این قرارداد به صورت یک قرارداد 4 ساله تنظیم میشود. این قرارداد 4 ساله به شیوهای تنظیم خواهد شد که هر سال 25 درصد از سهام اشخاص از رهن شرکت آزاد شود. به این ترتیب در پایان 4 سال، تمام سهام هر شخص از رهن خارج میشود و از آن زمان به بعد، هر شریک میتواند سهام خود را بفروشد یا واگذار کند.
نمونه قرارداد وستینگ سهام ، قراردادی بسیار مهم است که به صورت مستقیم به سرمایه و شرکت شما مروبط میشود. خوب خواهد بود که پیش از امضای این قرارداد، حتما با یک مشاور حقوقی گفت و گو کنید. برای این منظور، به شما خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را پیشنهاد میکنیم. همچنین شما میتوانید وظیفه تنظیم قرارداد مورد نظرتان را به ما بسپارید.