توضیح ماهیت انواع قرارداد گارانتی و شرایط قانونی حاکم بر آن
واژه گارانتی (Guaranty) در لغت به معنای ضمانت، تضمین و تعهد است. گارانتی در معنای عام حقوقی به معنای تضمین به موقع اجرای یک تعهد یا قرارداد معنی می‌دهد. در حوزه تولید و عرضه کالا، گارانتی به عنوان ضمانت تولید کننده یا عرضه کننده کالا محسوب میشود. عرضه کننده و تولید کننده کالا به وسیله گارانتی آن، تعهد می‌کنند که کالا یا خدمت تولید شده یا عرضه شده از کیفیت و کارآیی لازم برخوردار است. اگر کالای موضوع نمونه قرارداد گارانتی از کیفیت یا کارایی لازم برخوردار نباشد، فروشنده یا عرضه کننده باید نسبت به تعویض یا اصلاح آن اقدام کنند.
گارانتی از قراردادهای نو ظهوری محسوب میشود که در اثر رقابت تولید کنندگان و عرضه کنندگان کالا و خدمات به وجود آمده است زیرا شرایط مطلوب گارانتی یک کالا می‌تواند نظر مثبت مشتریان بسیار زیادی را به سوی آن جلب کند. در این نوشته قصد داریم که قراردادهای گارانتی را براساس قوانین ایران بررسی کنیم. در انتهای این نوشته نیز به بررسی قرارداد گارانتی در پروژه‌های پیمانکاری می‌پردازیم.
برای استفاده از شرایط گارانتی و امضای این قرارداد، لازم است که همزمان یک قرارداد خرید کالا امضا کنید. یعنی اینکه لازم است کالایی را خریداری کنید یا اینکه کالایی را بفروشید.
از دیگر قراردادهایی که در این زمینه مورد استفاده قرار می‌گیرد نیز، قرارداد فروش کالا و به خصوص قرارداد فروش کالای وارداتی است. در این موارد، به طور معمول، همزمان با فروش کالا به گارانتی آن نیز اشاره میشود و این قرارداد نیز میان طرفین برقرار خواهد شد.
نمونه قرارداد گارانتی چیست و مطابق با کدام یک از قوانین ایران تنظیم میشود؟
نمونه قرارداد گارانتی یک عمل حقوقی است که به وسیله توافق میان عرضه کننده یا تولید کننده کالا و خریدار آن تحقق پیدا می‌کند. قراردادهای گارانتی، نو پیدا هستند و در قوانین ایران به آن‌ها اشاره نشده است. به همین دلیل از انواع قرارداد نامعین محسوب میشود. قانونگذار در ماده 10 قانون مدنی به اشخاص اجازه داده است که قراردادهای نامعین را تنظیم و امضا کنند.
قراردادهای گارانتی نیز مطابق با ماده 10 تنظیم می‌شوند. شرایط و ضوابط انجام و اجرای قراردادهای گارانتی به وسیله توفق میان خریدار و فروشنده یا عرضه کننده کالا تعیین میشود.
شرط گارانتی در قراردادهای حوزه صنعت و خدمات
شرط مربوط به ارائه خدمات گارانتی در قراردادهای حوزه صنعت و خدمات، از ارکان کلیدی توافقات و تعهدات همکاری میان دو طرف قرارداد است و به نوعی نشان دهنده تضمین کیفیت محصولات و خدمات ارائه‌شده به مشتریان خواهد بود. این نوع گارانتی، برخلاف گارانتی‌های عمومی محصولات، شامل تعهدات بیشتری از سوی تولیدکننده یا ارائه دهنده خدمات میشود و در برخی موارد به صورت تخصصی در متن قراردادهای حوزه صنعت درباره آن صحبت می‌کنند. در نظر گرفتن گارانتی در قراردادهای حوزه صنعت، می‌تواند تضمینی برای کارکرد درست تجهیزات و ماشین آلاتی باشد که تولید کننده یا فروشنده ارائه می‌دهند و به واسطه وجود شرط گارانتی در قراردادشان، تولید کننده یا فروشنده در طول دوره‌ای که برای گارانتی در نظر گرفته شده است، در برابر هر گونه نقص فنی یا عملکردی آن تجهیزات و ماشین آلات، متعهد به تعمیر یا تعویض قطعات آسیب دیده خواهند بود. برای مثال، در صنایع خودروسازی، شرط گارانتی می‌تواند شامل تعهد به تعمیر موتور یا سیستم‌های حیاتی دیگر خودرو باشد.
از طرف دیگر، در انواع قرارداد مربوط به ارائه خدمات، شرط گارانتی بیشتر به منظور تضمین کیفیت یا عملکرد درست خدمات تعیین میشود. برای مثال، در صنعت فناوری اطلاعات، شرکت‌های ارائه دهنده این خدمات، معمولاً خدمات نگهداری و پشتیبانی را به عنوان بخشی از گارانتی قرارداد خود ارائه می‌دهند. گارانتی خدمات، در واقع تعهد به رفع کردن نقص‌ها یا مشکلات عملکرد سیستم‌های نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری است که از موضوعات کلیدی و مهم این قراردادها محسوب میشود.
منظور از طرفین نمونه قرارداد گارانتی چیست؟
طرفین این قرارداد، گارانتی گیرنده و گارانتی دهنده هستند. گارانتی دهنده این قرارداد، عرضه کننده یا تولید کننده کالای گارانتی شده است. از طرف دیگر، گارانتی گیرنده نیز به شخصی گفته میشود که کالای گارانتی شده را خریداری کرده است. گارانتی دهنده و گارانتی گیرنده می‌توانند شخص حقوقی و شخص حقیقی باشند.
منظور از شخص حقوقی، شرکت‌ها، نهاد‌ها و ارگان‌هایی است که به عنوان گارانتی دهنده یا گارانتی گیرند، نمونه قرارداد گارانتی را امضا خواهند کرد. منظور از اشخاص حقیقی نیز افراد (انسان‌هایی) است که به عنوان گارانتی دهنده یا گارانتی کننده، قرارداد را امضا می‌کنند.
نماینده قانونی گارانتی دهنده یا گارانتی گیرنده نیز می‌تواند قراردادهای گارانتی را امضا کند. به این ترتیب که نماینده قانونی به وکالت از جانب گارانتی گیرنده یا گارانتی دهنده، قرارداد را امضا خواهد کرد.
منظور از تعهدات در نمونه قرارداد گارانتی چیست؟
تعهدات به معنای وظایف و تکالیفی است که به موجب امضای یک قرارداد بر عهده طرفین آن قرار می‌گیرد. گارانتی از قراردادهای رایگان محسوب میشود زیرا فروشنده یا عرضه کننده در مقابل تعمیر یا تعویض کالایی که گارانتی کرده است از خریدار چیزی دریافت نمی‌کند.
تعهدات این قرارداد، وظایف و تکالیفی است که بر عهده فروشنده یا عرضه کننده کالا موضوع موضوع قرارداد گارانتی قرار می‌گیرد.
تعهدات فروشنده یا عرضه کننده کالای موضوع قرارداد گارانتی عبارت است از:
- تضمین صحت و سلامت کالای گارانتی شده: گارانتی دهنده با امضای قرارداد گارانتی، صحت و سلامت کالای مورد معامله را در برابر هر گونه نقص و عیب احتمالی تضمین می‌کنند. یعنی، فروشنده تعهد می‌کند که کالای مورد معامله در یک بازه زمانی محدود یا نامحدود دچار هیچ گونه نقص احتمالی نخواهد شد.
- جبران ضرر وارد شده به کالا: بروز عیب و نقص ظاهری یا فنی در کالای مورد معامله، موجب ضرر مالی خریدار میشود. فروشنده یا عرضه کننده کالای مورد معامله به موجب امضای قراردادهای گارانتی متعهد میشود که از طریق تعمیر یا تعویض کالای گارانتی شده ضرر و زیان مالی خریدار را جبران کند.
آیا تعیین مدت در نمونه قرارداد گارانتی الزامی است؟
این قرارداد در اغلب موارد به صورت موقت و برای بازه زمانی مشخصی تنظیم می‌شوند. بنابراین تعهدات فروشنده یا عرضه کننده کالای موضوع قرارداد گارانتی نیز موقت و محدود به بازه زمانی مشخصی است. نمونه قرارداد گارانتی که به صورت موقت تنظیم شده است با انقضاء مدت آن، منحل میشود. فروشنده یا عرضه کننده کالای موضوع قرارداد گارانتی پس از انقضای مدت قرارداد، هیچگونه مسئولیتی در مقابل تعمیر و تعویض کالای مورد معامله ندارد.
در برخی موارد نیز قراردادهای گارانتی بدون ذکر مدت تنظیم و امضا می‌شوند. به قرارداد گارانتی که در آن مدت ذکر نشده است، گارانتی مادام العمر گفته میشود. در گارانتی مادالعمر، تعهدات فروشنده یا عرضه کننده کالای مورد گارانتی محدود به بازه زمانی مشخص نمی‌شوند.
ضمانت اجرای نقض تعهدات تولید کننده یا عرضه کننده در نمونه قرارداد گارانتی چگونه است؟
ارکان تشکیل دهنده تعهدات این قرارداد عبارتند از:
- متعهد: به شخصی که به انجام کاری، تعهد کرده است در اصطلاح، متعهد گفته میشود. متعهد در نمونه قرارداد گارانتی ، عرضه کننده یا تولید کننده کالا شده است.
- متعهد له: به شخصی گفته میشود که به نفع او تعهد شده باشد. در اینجا، خریدار کالای موضوع قرارداد گارانتی به عنوان متعهد له محسوب میشود.
- موضوع تعهد: عملی است که متعهد، موظف به انجام آن باشد. تعمیر یا تعویض کالا، موضوع تعهدات قرارداد گارانتی را تشکیل می‌دهد.
شرایط تعمیر و تعویض کالای مورد نظر در ضمانت نامه مشخص میشود. فروشنده یا عرضه کننده کالای موضوع قرارداد گارانتی، زمانی ملزم به تعمیر و تعویض آن است که شرایط مقرر در ضمانت نامه وجود داشته باشد.
نقض تعهدات به معنای عدم تعویض و تعمیر کالای گارانتی شده علیرغم وجود شرایط مقرر در ضمانت نامه است. فروشنده یا عرضه کننده کالا زمانی تعهدات خودش را نقض خواهد کرد که تمام شرایط لازم برای تعمیر و تعویض کالای گارانتی شده وجود داشته باشد اما او نسبت به تعمیر و تعویض آن اقدام نکند. خریدار می‌تواند بر علیه عرضه کننده یا تولید کننده‌ای که تعهدات قرارداد را نقض کرده است در مراجع قضایی طرع دعوا کند و الزام قانونی او نسبت به تعمیر یا تعویض کالای گارانتی شده را بخواهد.
برخی موارد الزام قانونی عرضه کننده یا تولید کننده کالای گارانتی شده نسبت به تعمیر و تعویض آن امکان پذیر نمی‌شود. در این حالت، خریدار خودش نسبت به تعمیر یا تعویض کالا اقدام می‌کند. به این ترتیب، خریدار می‌تواند هزینه تعمیر یا تعویض کالای موضوع قرارداد را از تولید کننده یا عرضه کننده آن بگیرد.
آیا تنظیم ضمانت نامه الزامی است؟
در مطالب قبلی نیز توضح دادیم که این قرارداد به وسیله توافق میان خریدار و فروشنده یا عرضه کننده کالای گارانتی شده تحقق پیدا می‌کند. خریدار به عنوان گارانتی گیرنده و فروشنده یا عرضه کننده کالا نیز به عنوان گارانتی دهنده، این توافق نامه را امضا کنند.
توافق میان خریدار به عنوان گارانتی گیرنده و گارانتی دهنده، زمانی انجام میشود که آن‌ها اراده و رضایت خودشان را اعلام کنند. اراده و رضایت گارانتی دهنده و گیرنده گارانتی می‌تواند به صورت شفاهی یا کتبی اعلام شود. اعلام شفاهی رضایت و اراده طرفین، به وجود آورنده قرارداد شفاهی است. قرارداد کتبی نیز به وسیله اعلام رضایت و اراده مکتوب طرفین ایجاد میشود.
ضمانت نامه در واقع، یک سند مکتوب است. گارانتی دهنده به موجب امضای ضمانت نامه، اراده و رضایت خودش را نسبت به گارانتی کالای مورد معامله اعلام می‌کند. گارانتی گیرنده به وسیله خریداری کالای گارانتی شده رضایت و اراده خودش را اعلام می‌کند و گارانتی گیرنده به موجب امضای ضمانت نامه نیز می‌تواند رضایت و اراده خودش را اعلام کند.
منظور از گارانتی در قراردادهای پیمانکاری چیست؟
قراردادهای پیمانکاری نیز از قراردادهای نامعین به حساب می‌آیند که با استناد به ماده 10 قانون مدنی تنظیم می‌شوند. قراردادهای پیمانکاری به وسیله توافق میان کارفرما و پیمانکار تحقق پیدا خواهند کرد.
موضوع پروژه‌ای که پیمانکار به موجب امضای قرارداد متعهد به انجام آن خواهد شد، در واقع موضوع اصلی قراردادهای پیمانکاری است. شرایط و ضوابط قراردادهای پیمانکاری نیز به وسیله توافق میان کارفرما و پیمانکار مشخص می‌شوند. به همین ترتیب، گارانتی پروژه موضوع قرارداد، یکی از مواردی است که کارفرما و پیمانکار می‌توانند در خصوص آن با یکدیگر توافق کنند.
منظور از گارانتی پروژه این است که پیمانکار متعهد شود که تا مدت معینی از اتمام پروژه، ضامن بروز هرگونه عیب و نقص در آن باشد. برای مثال، پروژه عایق کاری پشت بام یک ساختمان به پیمانکار سپرده میشود. پیمانکار در ضمن قرارداد تعهد می‌کند که تا یک سال بعد از عایق کاری پشت بام ساختمان مسئول رفع هرگونه عیب و نقص احتمالی آن باشد. در اصطلاح گفته میشود که پیمانکار، قرارداد را گارانتی کرده است.
منظور از نمونه قرارداد گارانتی ساختمان چیست؟
اغلب پروژه‌های ساختمانی به صورت قرارداد پیمانکاری تنظیم می‌شوند. قرارداد پیمانکاری ساختمان در راستای احداث و تکمیل یک ساختمان تنظیم تنظیم خواهد شد. کارفرما و پیمانکار یک ساختمان می‌توانند نمونه قرارداد گارانتی ساختمان را نیز امضا و ایجاد کنند. این قرارداد یکی از انواع قراردادهای گارانتی است که به وسیله توافق میان کارفرما و پیمانکار امضا و ایجاد میشود.
نمونه قرارداد گارانتی ساختمان را به صورت مستقل از قرارداد پیمانی ابتدایی می‌نویسند. پیمانکار به موجب امضای این قرارداد متعهد میشود که تا مدت معینی از زمان احداث و تکمیل ساختمان، مسئولیت تعمیر و رفع هر گونه عیب و نقص ایجاد شده در آن را نیز به عهده بگیرد.
لازم است بدانید
از انجام قراردادهای شفاهی بپرهیزید و حتما در این زمینه، با امضای قرارداد، یک سند قانونی در اختیار داشته باشید. این اقدام، تضمینی برای حفاظت از حقوق شما در معامله‌ای است که انجام می‌دهید. برای این منظور نیز، لازم است که یک قرارداد اختصاصی تنظیم کنید. با ثبت درخواست تنظیم قرارداد اختصاصی ، می‌توانید این قرارداد را در اسرع وقت در اختیار داشته باشید.
علاوه براین، اگر هر زمان و در هر مرحله از امضای قرارداد بودید نیز، می‌توانید با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، در اسرع وقت، با مشاوران حقوقی گفتگو کنید.
