آشنایی با نحوه فسخ قولنامه ماشین و ضرر و زیان فسخ قولنامه خودرو

فسخ قولنامه ماشین ،‌ موجبات خاتمه قولنامه را فراهم می‌آورد. در حالت اخیر، امکان خاتمه عقد و تعهدات ناشی از آن، تنها برای یکی از طرفین ایجاد خواهد شد. از سوی دیگر فسخ، یکی از تدابیری است که در راستای جلوگیری از ورود خسارات به طرفین عقود در متون قانونی مورد پیش بینی قرار می‌‌گیرد. بنابراین برای اینکه شما بتوانید به این راه حل برای خاتمه یک طرفه قولنامه خود استناد کنید، وجود شرایطی لازم خواهد بود. در این مقاله، سعی داریم که با ارائه توضیحات لازم در خصوص شرایط لازم فسخ، شما را با چهارچوب حقوقی حاکم بر این امر آشنا سازیم.

این شیوه از فسخ را می‌توانیم یکی از انواع فسخ قولنامه در نظر بگیریم. علاوه براین، موارد و شروطی که در این خصوص مطرح می‌شود، از شروط و ویژگی‌هایی هستند که به صورت کلی در خصوص فسخ قرارداد مطرح خواهد شد.

فسخ قولنامه ماشین به چه معنا است؟

قبل از پاسخ به این سوال،‌ ابتدا باید قولنامه ماشین را تعریف کنیم. در حوزه حقوقی عقود، دسته‌ای از توافقات وجود دارد که به محض شکل گیری آن‌ها میان اشخاص، مالکیت مالی از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود. این نوع عقود که تحت مواد ۳۳۸ الی ۴۶۵ قانون مدنی مورد تعیین و تکلیف قرار می‌گیرند، به عنوان مصادیقی از بیع شناسایی می‌شوند. در خصوص قولنامه ماشین نیز باید بیان کرد که این عقد، توافقی است که به موجب آن مالکیت خودرو مورد معامله، در ازای پرداخت پول، از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.

در این راستا،‌ حق فسخ قولنامه ماشین ، حقی است که برای یکی از طرفین این عقد ایجاد خواهد شد تا بر اثر آن، این عقد را به پایان برساند. شرایطی که خاتمه یک جانبه چنین عقدی را توجیه می‌کند، در مواد قانونی مورد توجه قرار گرفته است. بنابراین خاتمه این عقد، بر اساس اراده خریدار یا فروشنده ماشین صورت نمی‌گیرد.

به طور کلی فسخ قولنامه دستی خودرو ، به عنوان یکی از عوامل خاتمه دهنده حقوق و تعهدات ناشی از عقد بیع ماشین است. به این صورت که به محض اعمال آن، تغییراتی در روابط فی ما بین خریدار و فروشنده ایجاد خواهد شد.

قانون فسخ قولنامه ماشین کدام است؟

توجه داشته باشید سند حقوقی فوق، ‌یک عقد لازم است. لازم بودن این عقد به این معنا است که برای خریدار و فروشنده این امکان یافت نمی‌شود که عقد منعقد شده خود را به هر دلیل و در هر زمانی که خواستند به صورت یک طرفه خاتمه دهند. در این خصوص ماده ۱۸۵ قانون مدنی بیان می‌کند که عقد لازم، عقدی است که هیچ یک از طرفین معامله، جز در موارد معین، حق خاتمه یک جانبه آن را ندارند.

حال با توجه به ماهیت لازم این عقد،‌ مواردی در ماده ۲۱۹ قانون مدنی بیان شده است که به موجب آن‌ها امکان خاتمه عقد بیع خوردو فراهم می‌شود. ماده ۲۱۹ قانون مدنی،‌ فسخ و اقاله قرارداد  را به عنوان دو عامل سقوط تعهدات عقود لازم معرفی کرده است. در خصوص فسخ قولنامه دستی خودرو ، تعریفی را در قسمت قبل بیان کردیم اما در خصوص اقاله باید اشاره داشت که اقاله حالتی از خاتمه عقود لازم است که در آن طرفین بر اساس توافقات خود، عقد را به صورت جمعی به پایان می‌رسانند. از آنجا که موضوع اقاله، از چهارچوب موضوعی این مقاله خارج است، به همین توضیح بسنده می‌کنیم.

نهایتا توجه به این نکته لازم است که در مقابل عقود لازم، نوع دیگری از عقود وجود دارد که ختم یک جانبه در آن‌ها جایگاهی ندارد. این عقود که از آن‌ها با نام عقود جایز نام برده می‌شود، این امکان را به اشخاص طرف خود می‌دهد که تعهداتشان را در هر زمانی و به هر دلیلی به پایان برسانند.

با فسخ قولنامه ماشین ، چه تغییری در حدود روابط خریدار و فروشنده ایجاد خواهد شد؟

با فسخ قولنامه خودرو از طرف خریدار یا فروشنده، کلیه تعهدات طرفین به موجب این عقد از بین می‌رود. به این معنا که دیگر خریدار و فروشنده، نسبت به مورد معامله و مبلغ آن‌ حقی نخواهند داشت. در واقع آن‌ها موظف می‌شوند که عوضین عقد را به یکدیگر مسترد کنند. به این صورت که خریدار باید ماشین را به فروشنده باز گرداند و فروشنده باید مبلغ پرداخت شده خریدار را مسترد کند.

یکی از مواردی را که باید در این قسمت مورد اشاره قرار داد، در خصوص آثار خاتمه یک جانبه بیع خودرو است. به این بیان که کلیه آثار این عمل، نسبت به آینده اجرا خواهد شد. بنابراین اگر در فاصله زمانی انعقاد عقد بیع تا خاتمه یک جانبه آن، حقوق یا منافعی از موضوع معامله ناشی شود، برای خریدار خواهد بود زیرا در آن زمان، خریدار به موجب عقد بیع، به عنوان صاحب قانونی شناخته می‌شود. به همین ترتیب نیز پس از فسخ مبایعه نامه ، کلیه حقوق و منافع ناشی از مورد معامله، برای فروشنده خواهد بود زیرا فروشنده به عنوان صاحب قانونی، صلاحیت برخورداری از این حقوق و منافع را خواهد داشت.

قانون فسخ قولنامه ماشین چه قانونی است و چه مواردی تحت این قانون مورد پیش بینی قرار گرفته است؟

ماده ۳۹۶ قانون مدنی، برخی از موارد خاتمه یک جانبه را در قالب خیارات مطرح کرده است. در این زمینه باید بیان کرد منظور از خیارات، همان مجوزی است که قانون برای خریدار و فروشنده طرف این عقد در نظر می‌گیرد تا به موجب آن بتوانند عقد منعقد شده را به صورت یک جانبه به پایان برسانند. توجه داشته باشید که اگرچه ماده مذکور، موارد غالب فسخ را در نظر گرفته است، اما موارد دیگری وجود دارد که فسخ قولنامه را توجیه می‌کنند. در این بخش، شاخص‌ترین موارد فسخ قولنامه خودرو از طرف خریدار و فروشنده را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهیم:

خیار مجلس و شرایط فسخ قولنامه ماشین از طرف فروشنده و خریدار

خیار مجلس ، به عنوان یکی از عوامل قانونی و توجیه کننده خاتمه یک جانبه عقد بیع خودرو محسوب می‌شود. به این صورت که این حق برای هر یک از خریدار و فروشنده در نظر گرفته شده است که تا زمانی که مجلس امضای عقد را ترک نکرده‌اند،‌ عقد منعقد شده خود را به طور یک جانبه به پایان رسانند. بنابراین تا زمانی که خریدار و فروشنده از یکدیگر جدا نشده‌اند، امکان خاتمه یک جانبه عقد برای آن‌ها وجود خواهد داشت.

خیار شرط

این خیار، در مواقعی قابل استناد است که هر یک از خریدار و فروشنده، شرایطی را در متن عقد فی ما بین خود مقرر کرده باشند. به این صورت که آن‌ها با در نظر گرفتن مهلتی در قولنامه، این فرصت را به هر یک از طرفین اعطا می‌کنند که عقد را در مهلت مقرر به پایان برسانند. در این مواقع، ‌این امکان وجود دارد که از شخص خاتمه دهنده، مبلغ فسخ قولنامه ماشین مطالبه شود.

خیار تاخیر ثمن و شرایط حاکم بر آن

این خیار، به عنوان یکی از شرایط فسخ قولنامه خودرو از طرف فروشنده است. برای استناد به این خیار، نباید برای پرداخت مبلغ خودروی مورد معامله، مهلتی در عقد بیع قید شده باشد. با این بیان، در حالتی که فروشنده مور معامله را تا سه روز بعد از انعقاد قولنامه به خریدار تسلیم نکند و در مقابل خریدار مبلغ ماشین را در این مدت به فروشنده نپردازد، فروشنده قادر خواهد بود که عقد بیع را به صورت یک جانبه به پایان برساند.

خیار رویت و تخلف وصف

از دیگر موارد فسخ قولنامه ماشین ، خیار رویت و تخلف از وصف است. این خیار در مواقعی قابلیت استناد دارد که خریدار، خودروی مورد معامله را تنها بر اساس اوصاف آن معامله کند و پس از آن آشکار شود که خودرو فاقد اوصاف مورد نظر است. در این موارد، خریدار قادر خواهد بود که قولنامه ماشین را به صورت یک جانبه به خاتمه برساند.

 خیار غبن و قوانین فسخ قولنامه ماشین

این خیار، هم از سوی خریدار و هم از سوی فروشنده قابل استناد است. به این معنا که اگر در زمان انعقاد عقد بیع، تفاوت فاحشی میان خودرو و قیمت آن وجود داشته باشد، این امکان برای طرف متضرر وجود دارد که قولنامه را به صورت یک طرفه خاتمه دهد. البته طرف متضرر، نباید با علم به این موضوع، عقد بیع را منعقد کرده باشد. در غیر این صورت امکان استناد به خیار مزبور از او سلب خواهد شد.

خیار عیب و قوانین فسخ قولنامه ماشین

فسخ قولنامه ماشین با شرط خیار فسخ به این معنا است که در متن قولنامه، حقی برای یکی از طرفین یا هر دو طرف در نظر گرفته می‌شود که بتوانند معامله را تحت شرایط خاصی لغو کنند. این شرط به طرفین امکان می‌دهد که اگر شرایطی که در قولنامه ماشین ذکر شده است، محقق نشد یا تغییر کرد، با استناد به خیار فسخ، بتوانند قولنامه ماشین را باطل کنند و از تعهدات خود خارج شوند. به طور معمول، شرط خیار فسخ در قولنامه ماشین به مدت مشخصی محدود می‌شود و طرفین صرفا در طول این مدت می‌توانند از این حق استفاده کنند.

از سوی دیگر، قانونگذار نیز پاره‌ای از خیارات فسخ را عنوان کرده است که در واقع حقی هستند که به نفع یکی از طرفین یا هر دو طرف قولنامه در نظر گرفته شده است. یکی از این خیارات که اتفاقا از خیارات مشهور محسوب می‌شود خیار عیب است. بر مبنای این خیار، چنانچه ماشین دارای عیوبی باشد که در زمان انعقاد قرارداد برای خریدار مشخص نبوده است و تاثیر قابل توجهی بر اراده یک شخص به منظور انعقاد قولنامه دارد، ایشان می‌تواند با استناد به این خیار قانونی نسبت به فسخ قولنامه اقدام کند.

برای فسخ قولنامه ماشین چگونه اقدام کنیم؟

پیشنهاد می‌کنیم پیش از امضای قولنامه، حتما از شروط و تعهدات آن و همچنین از خیارات فسخ یا شروط فسخی که به صورت مجزا برای آن در نظر گرفته شده است، مطلع باشید. همچنین این امکان را دارید که شروط مورد نظر خود را در قولنامه اعمال کنید. برای این منظور می‌توانید مسئولیت تنظیم قرارداد را به کارشناسان حقوقی بسپارید و از آن‌ها بخواهید موارد مورد نظر شما را در متن قولنامه ذکر کنند.

علاوه براین، دریافت خدمات مشاوره حقوقی تلفنی نیز شما را در این خصوص راهنمایی می‌کند و به سوالات شما پاسخ خواهد داد. اگر ابهام یا تردیدی در خصوص این اقدام داشته باشید یا اگر بخواهید بهترین شیوه فسخ را انتخاب کنید، مشاور حقوقی می‌تواند راهنمای مناسبی برای شما باشد.