نمونه قرارداد رویالتی ، نمونهای از انواع قراردادهاي سرمايه گذاري است. از این قرارداد، به عنوان قرارداد حق امتیاز نام برده میشود. این نوع روش سرمایه گذاری، بیشتر برای حالتی قابل استفاده است که دارایی مورد سرمایه گذاری، در یک بازه زمانی کوتاه به فروش برسد. در این مقاله تلاش داریم برخی از مفاهیم مرتبط با این قرارداد را مورد بررسی قرار دهیم و نکات مهم آن را بیان کنیم.
رویالتی یا حق امتیاز ، مبلغی است که در ازای استفاده مداوم از داراییهای متعلق به یک شخص یا شرکت پرداخته میشود. این داراییها، مواردی از قبیل آثار دارای حق چاپ، فرانشیز و منابع طبیعی هستند. برای مثال، در مواقعی که آهنگها و آثار اصلی نوازندگان در رادیو، تلویزیون یا در فیلمها مورد استفاده قرار میگیرد، مبلغی در قالب رویالتی به صاحبان آن پرداخته میشود. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که حق امتیازها به عنوان منابع درآمدی صاحبان دارایی، در زمانی که مجوز استفاده از داراییهای خود را به سایر اشخاص اعطا میکنند، طراحی شده است.
مبلغی که در ازای رویالتی به صاحبان آثار پرداخته میشود، معمولاً درصدی از درآمد ناخالص یا خالص حاصل از استفاده از دارایی را تشکیل میدهد. با این حال، ممکن است طرفین نمونه قرارداد رویالتی ، این مبلغ را به صورت موردی و مطابق با رضایت خود مورد توافق قرار دهند. در این خصوص این امکان برای مالک اصلی یک اثر وجود دارد که اثر خود را در ازای درآمدهایی که ممکن است آن اثر در آینده ایجاد کند، به شخص ثالث اعطا نماید. به عنوان مثال تولیدکنندگان رایانه، حق استفاده از سیستم عاملی که در رایانههای خود استفاده میکنند را به شرکتِ مالک آن میپردازند.
به طور کلی، حق امتیاز میتواند شامل مواردی از قبیل حق ثبت اختراع، حق امتیاز علامت تجاری، حق امتیاز انتشار کتاب، حق امتیاز موسیقی و حق امتیاز هنر شود. در این زمینه، طراحان مد نیز قادرند که برای استفاده از نام و طرحهای خود، ما به ازایی را دریافت کنند. در بخشهای نفت و گاز، شرکتها برای دریافت مجوز استخراج منابع طبیعی از دارایی تحت پوشش مالکان، ما به ازایی را به مالکان آنها میپردازند.
نمونه قرارداد رویالتی ، فی ما بین مجوز دهنده (شخص دریافت کننده حق امتیاز) و متقاضی دریافت مجوز (شخصی پرداخت کننده حق امتیاز) شکل میگیرد. این قرارداد موجب اعطای مجوز در زمینه استفاده از مالکیت معنوی مجوز دهنده، تحت شرایط خاص و در ازای پرداخت حق امتیاز میشود. به طور معمول، این قرارداد زمانی قابل انعقاد است که صاحب یک دارایی بخواهد حق بهره برداری از اثر خود را به شخص دیگری اعطا کند. در این راستا این قرارداد، چهارچوب حاکم بر نرخ حق امتیاز یا شرایط پرداخت آن را مشخص میکند.
انعقاد نمونه قرارداد رویالتی ، به مجوز دهنده کمک میکند که برای استفاده از آثارش به بازار جدیدی دسترسی پیدا کند. در مقابل، امضای این قرارداد برای دارنده مجوز، این بستر را فراهم میکند که به آثاری دسترسی داشته باشد که جز با انعقاد قرارداد حاضر ممکن نبود.
همانطور که در مطالب قبلی بیان شد، رویالتی انواع مختلفی از داراییها را پوشش میدهد. برخی از رایجترین انواع رویالتی، در زمینههایی همچون حق امتیاز کتاب، حق امتیاز اجرا، حق امتیاز ثبت اختراع و حق امتیاز معدنی پرداخت میشوند. در این قسمت، برخی از این موارد را مورد بحث و بررسی قرار میدهیم.
در اکثر قراردادهای موجود در این زمینه، نرخ حق امتیاز به عنوان درصدی از فروش یا به ازای هر واحد تعریف میشود. عوامل متعددی وجود دارد که میتواند بر نرخ حق امتیاز تأثیر بگذارد. این عوامل عبارتند از: انحصار حقوق، ریسکهای موجود، تقاضای بازار و سطوح نوآوری دارایی مورد نظر.
ارکان این قرارداد، شامل موارد زیر میشود:
در نظام حقوقی حاکم بر قراردادها، قراردادی به منظور اعطای حق بهره برداری از دارایی معنوی دیگران و دریافت حق امتیاز وجود ندارد. مطابق با این مساله، میتوان به ماهیت نامعین این قرارداد در حقوق ایران پی برد. در یک توضیح کوتاه، قراردادها نامعین، قراردادهایی هستند که در حوزه قراردادها، از نام و استانداردهای خاصی برخوردار نیستند.
در پاسخ به این سوال باید توجه داشت که چهارچوب حاکم بر این قرارداد، از ماده 10 قانون مدنی ناشی میشود. به عبارت دیگر ماده مذکور، اعمال اراده حاکمیت طرفین قرارداد را به رسمیت میشناسد. توافقات حاصل فی ما بین طرفین نمونه قرارداد رویالتی ، شرایط حاکم بر آن را مشخص میسازد اما باید به این نکته نیز توجه داشت که برای صحت این قرارداد، شما باید کلیه اصول قانونی و شرعی را مورد رعایت قرار دهید. به این دلیل که در نظر گرفتن شرایط نامشروع، اعتبار این قرارداد را از بین خواهد برد.
شرایط حاکم بر حل و فصل دعاوی ناشی از نمونه قرارداد رویالتی را مشخص کنید: از دیگر موارد قابل توجه در این قرارداد، تعیین مراجع حل و فصل اختلافات است. به شما توصیه میکنیم که برای کسب اطمینان بیشتر، از میان دو مرجع داوری و دادگاه، یکی را بر حسب توافق برای قرارداد خود تعیین کنید. در غیر این صورت، دادگاه به عنوان مرجع صالح به رسیدگی شناخته میشود.
بدون شک تنظیم چنین قراردادی، به تجربه، مهارت و البته دانش تخصصی نیاز دارد. به همین دلیل، پیشنهاد میکنیم که حتما تنظیم قرارداد را به کارشناسان متخصص واگذار کنید. در این راستا، خوشحالیم که با ارائه خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی میتوانیم در کنار شما باشیم. علاوه براین، اگر در خصوص ابعاد مختلف این قرارداد نیاز به اخذ مشاوره دارید، به شما خدمات مشاوره حقوقی تلفنی را پیشنهاد میکنیم.