قرارداد فروش سردخانه توافقی است میان خریدار و فروشنده که با هدف انتقال مالکیت سردخانه انجام میشود. امروزه با توجه به رشد سریع جمعیت و اهمیت کاهش نرخ ضایعات مواد غذایی، استفاده از سردخانه به یکی از ضروریات انکار ناپذیر صنایع غذایی تبدیل شده است.
در گذشته از یخدانها و یخچالهای سنتی برای محافظت از مواد غذایی استفاده میکردند. امروزه سردخانه در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. به سردخانههایی که در صنایع غذایی مورد استفاده قرار میگیرند در اصطلاح، سردخانه صنعتی گفته میشود. از کاربردهای اصلی سردخانه صنعتی، محافظت از مواد غذایی بدون افت کیفیت آنها است زیرا بدون سردخانه، مواد غذایی مدت زیادی دوام نمیآورند و فاسد میشوند. علاوه بر صنایع غذایی، در رستورانهای بزرگ، هتلها و پادگانها نیز از سردخانه استفاده میشود. باغداران و عرضهکنندگان مواد لبنی و پروتئینی نیز میتوانند برای حفظ محصولات خودشان از سردخانه استفاده کنند. در صنایع دارویی نیز از سردخانه برای محافظت از مواد و اقلام دارویی استفاده میشود. سردخانهها در کارخانههای صنعتی تولید میشوند و مورد عرضه قرار میگیرند.
در این مطلب میخواهیم نکات قانونی راجع به خرید و فروش سردخانه را بررسی کنیم. این قرارداد را در واقع میتوانیم.
نکته: ممکن است که این قرارداد، به صورت یک قرارداد ساخت سردخانه تنظیم شود. به این صورت که همزمان با آماده شدن سردخانه، روند انتقال مالکیت آن به خریدار نیز در قرارداد ذکر شده باشد.
در موارد دیگری نیز که امکان خرید سردخانه وجود ندارد، قرارداد اجاره سردخانه ، قرارداد مناسبی است که با استفاده از آن، برای متقاضی امکان در اختیار گرفتن موقتی سردخانه ایجاد میشود.
در اصطلاح قانون مدنی به نمونه قرارداد فروش سردخانه ، عقد بیع گفته میشود. عقد بیع هنگامی تنظیم خواهد شد که اشخاص بخواهند اموال مختلفی را مورد خرید و فروش قرار دهند. شرایط تنظیم و امضای عقد بیع در مواد 338 الی 463 قانون مدنی بیان شده است. قرارداد خرید و فروش سردخانه نیز یکی از انواع قرارداد بیع به حساب میآید و باید مطابق با مواد 338 الی 463 قانون مدنی تنظیم و امضا شود.
مطابق با ماده 338 قانون مدنی، قرارداد خرید و فروش سردخانه به وسیله توافق میان خریدار و فروشنده امضا و ایجاد میشود. مهمترین اثر قانونی این قرارداد، انتقال مالکیت سردخانه از فروشنده به خریدار است.
برخی از شرایط و ضوابط قانونی عقد بیع آمره و لازم الاجرا هستند. نادیده گرفتن قوانین آمره و توافق برخلاف آنها باعث باطل و بیاثر شدن قرارداد خرید و فروش سردخانه میشود. برخی دیگر از شرایط قانونی عقد بیع، تکمیلی است. خریدار و فروشنده سردخانه میتوانند برخلاف شرایط و ضوابط تکمیلی عقد بیع با یکدیگر توافق کنند. خریدار و فروشنده تنها در موردی باید به قوانین تکمیلی عمل کنند که برخلاف آن با یکدیگر توافق نکرده باشند.
شرایط قرارداد به وسیله توافق میان خریدار و فروشنده سردخانه مشخص میشود. خریدار و فروشنده در هنگام تنظیم این قرارداد باید به این نکته توجه داشته باشند که نمیتوانند برخلاف قوانین آمره عقد بیع با یکدیگر توافق کنند.
مطابق با ماده 362 قانون مدنی، مهمترین آثار عقد بیعی که به صورت صحیح و با در نظر گرفتن شرایط و ضوابط قانونی تنظیم شده عبارت است از:
نکته: اگر این قرارداد بدون در نظر گرفتن قوانین آمره و لازم الاجرای قانون مدنی تنظیم شده باشد، باطل است. قرارداد باطل هیچ یک از آثار بالا را به دنبال ندارد. بنابراین، در صورت باطل بودن قرارداد باید سردخانه به فروشنده بازگردانده شود. فروشنده نیز باید بهایی که از خریدار سردخانه دریافت کرده است را به او بازگرداند.
یکی از مهمترین شرایط صحت قرارداد فروش سردخانه این است که فروشنده، مالک سردخانه باشد. شخصی که نماینده مالک سردخانه است و اذن در فروش سردخانه دارد نیز میتواند نسبت به معامله کردن آن اقدام کند. در اصطلاح قانون مدنی به فروشندهای که شرایط فوق را نداشته باشد، فروشنده فضول گفته میشود. به معاملهای که فروشنده فضول انجام داده است نیز معامله فضولی میگویند.
ممکن است که مالک واقعی سردخانه بعد از امضای قرارداد فضولی به خریدار مراجعه کند و سردخانه را از او پس بگیرد. در این حالت، خریدار سردخانه میتواند به فروشنده فضول مراجعه کند و بهایی که بابت سردخانه پرداخته است را از او بگیرد. فروشنده فضول نیز ملزم خواهد بود که بهای سردخانه را به خریدار پس بدهد. به این مسئولیت فروشنده فضول در اصلاح حقوق مدنی، ضمان درک مَبیع گفته میشود. منظور از مبیع ، مال مورد معامله است. سردخانه در این قرارداد به عنوان مبیع محسوب میشود.
در اصطلاح حقوقی، تسلیم به معنای تحویل دادن سردخانه به خریدار است.
مطابق با ماده 368 قانون مدنی، تسلیم سردخانه با تحویل دادن آن به خریدار تحقق پیدا میکند. فروشنده نه تنها موظف به تحویل دادن سردخانه است بلکه باید تمام لوازم و تجهیزات مربوط به سردخانه را نیز به خریدار تحویل بدهد. علی الاصول، سردخانه باید در محل تنظیم و امضای قرارداد فروش سردخانه به خریدار تحویل داده شود. البته در ضمن تنظیم قرارداد میتوانند در خصوص تعیین محل تحویل دادن سردخانه با یکدیگر توافق کنند.
ممکن است که خریدار از تحویل دادن سردخانه به فروشنده خودداری کند. در این حالت، خریدار سردخانه میتواند در مراجع قضایی بر علیه فروشنده اقامه دعوا کند. مراجع قضایی، فروشنده را ملزم میکنند که سردخانه را به خریدار تحویل بدهد.
فروشنده حق دارد تا زمانی که بهای سردخانه پرداخت نشده است از تحویل دادن آن به خریدار خودداری کند. در اصطلاح به این حق فروشنده، حق حَبس مَبیع گفته میشود. هزینه حمل و نقل و تحویل دادن سردخانه بر عهده فروشنده است. البته خریدار و فروشنده سردخانه در زمان تنظیم و امضای معامله میتوانند در خصوص هزینه حمل و نقل و تحویل دادن سردخانه با یکدیگر توافق کنند.
اگر سردخانه قبل از آنکه به خریدار تحویل داده شود از بین برود، قرارداد منحل میشود. در این مورد، خریدار باید بهایی که فروشنده پرداخت کرده است را به او بازگرداند.
اصل در نمونه قرارداد فروش سردخانه این است که سردخانه تحویل داده شده به خریدار کاملاً سالم و بدون عیب و نقص باشد. وجود خرابی، عیب و نقص در سردخانه به خریدار اختیار و حق فسخ قرارداد را میدهد. در اصطلاح حقوق مدنی به این حق فسخ خریدار « خیار عیب » گفته میشود.
منظور از عیب، نقصی است که باعث کاهش ارزش سردخانه شود یا کارکرد آن را مختل کند. در این مورد، خریدار میتواند معامله را فسخ نکند اما مابهتفاوت قیمت سردخانه سالم و ناقص را از فروشنده بگیرد که در اصطلاح به آن اَرَش گفته میشود.
اسقاط به معنای از بین بردن، بی ارزش کردن و از اعتبار انداختن است و کافه خیارات نیز در واقع به معنای تمام خیارهای فسخ قرارداد خواهد بود که در قانون مطرح شدهاند و با استناد به آنها طرفین نمونه قرارداد فروش سردخانه که در واقع خریدار و فروشنده هستند، این امکان را خواهند داشت که این معامله را فسخ کنند.
یکی از اصولی که قانون برای قراردادها در نظر میگیرد، لازم الاتباع بودن آنها است. به این معنی که هر زمان یک قرارداد با رعایت تمام اصول صحت قرارداد تنظیم و امضا شود، میان طرفین آن لازم الاتباع خواهد بود. مطابق با این اصل، اشخاصی که یک قرارداد را امضا میکنند باید به مفاد آن پایبند باشند.
با وجود شرط لازم بودن قراردادها، قانونگذار در برخی از موارد به طرفین قرارداد اجازه میدهد که در صورت وجود شرایط مشخصی، قرارداد را فسخ کنند. به این موضوع در اصطلاح، حق فسخ قرارداد و به موارد و شرایط آن نیز «خیار» گفته میشود. بنابر تمام این اصولی که توضیح دادیم، اسقاط کافه خیارات به معنای از بین بردن و ساقط کردن تمام خیاراتی است که به وسیله آنها میتوان قرارداد خرید و فروش سردخانه را منحل کرد.
تنظیم قرارداد اختصاصی برای انجام این معامله، از جمله اقدامات ضروری است که باید حتما در نظر داشته باشید. این اقدام موجب میشود که قرارداد مورد نظر شما، دقیقا مطابق با شروط و تعهداتی باشد که در نظر دارید. شما این امکان را خواهید داشت که با کارشناسان حقوقی تنظیم قرارداد در ارتباط باشید.
از طرف دیگر، ممکن است نیاز داشته باشید که دانش حقوقی خود را در خصوص معاملهای که انجام میدهید بیشتر کنید و همچنین سوالات خود را از یک شخص متخصص بپرسید. برای این اقدام نیز، مناسب است که از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید.