توافق نامه پیمانکاری، توافقی است که میان کارفرما و پیمانکار تنظیم میشود. پیمانکار به واسطه امضای این توافق نامه متعهد خواهد شد که کار معینی را در یک بازه زمانی مشخص برای کارفرما انجام دهد. در اصطلاح به کار معینی که انجام آن بر عهده پیمانکار قرار گرفته است، پروژه پیمانی گفته میشود. توافق نامههای پیمانکاری، جزء انواع قرارداد نامعین هستند زیرا قانونگذار، شرایط تنظیم و اجرای آنها را مشخص نکرده است. شرایط خصوصی پیمان ، به شرایط اجرای توافق نامه پیمانکاری گفته میشود که به واسطه توافق میان خریدار و فروشنده مشخص خواهد شد.
پیمانکار و کارفرما باید به تمام شرایطی که در توافق نامه آمده است، متعهد و پایبند باشند. همچنین، اجرای تمام و کمال پروژه پیمانی منوط به اجرای تمام و کمال شرایط آن است. عدم اجرای این شرایط میتواند خسارتهای مالی زیادی را برای کارفرما و پیمانکار به دنبال داشته باشد. در این مقاله، با شرایط خصوصی در توافق نامههای پیمانی بیشتر آشنا میشویم.
توافق نامهها در یک دسته بندی کلی به معین و نامعین تقسیم میشوند. توافق نامه معین به توافق نامههایی میگویند که شرایط تنظیم و اجرای آنها در قانون مشخص شده است. به توافق نامههایی که شرایط تنظیم و اجرای آنها را در قوانین پیدا نمیکنیم، توافق نامههای نامعین میگویند. به همین دلیل شرایط تنظیم و اجرای توافق نامههای نامعین به واسطه توافق میان طرفین آن مشخص میشود. انواع قرارداد پیمانکاری ، نامعین هستند زیرا شرایط تنظیم و اجرای آنها در قوانین نیامده است.
شرایط و نحوه اجرای توافق نامه پیمانکاری نیز به واسطه توافق میان کارفرما و پیمانکار مشخص خواهد شد. به شرایط اجرای توافق نامه پیمانکاری که به واسطه توافق میان طرفین آن مشخص شده است، شرایط خصوصی پیمان گفته میشود.
شرایط خصوصی پیمان ، یکی از موارد مهم در توافق نامههای پیمانکاری هستند. پیمانکار و کارفرما با توافق یکدیگر میتوانند هر شرطی را در توافق نامه قید کنند. این شرایط در صورتی معتبر و لازم الاجرا هستند که مغایر با قانون، شرع و اخلاق حسنه نباشند. باید به این نکته توجه داشته باشیم، شرایط خصوصی قید شده در توافق نامه پیمانکاری در صورتی معتبر و لازم الاجرا خواهند بود که خود این توافق نامه توسط پیمانکار و کارفرما تایید شده باشد.
شرایط عمومی توافق نامههای پیمانکاری در بخشنامه شرایط عمومی پیمان (صادره از سازمان برنامه و بودجه) مشخص شده است. شرایط عمومی به شرایطی گفته میشود که شرایط حاکم بر تمام توافق نامههای پیمانکاری را مشخص میکند. به همین دلیل، رعایت این شرایط در تمام توافق نامههای پیمانکاری الزامی است. با توجه به ماده 4 این بخشنامه میتوان گفت که شرایط خصوصی، تکمیل کننده شرایط عمومی هستند. باید به این نکته توجه داشته باشیم که شرایط خصوصی پیمان مدیریت نمیتواند شرایط عمومی را نقض کنند.
بنابراین میتوان گفت که شرایط خصوصی پیمان مدیریت به منظور اجرای تمام و کمال توافق نامه در آن گنجانده میشوند. به همین دلیل، شرایط خصوصی تعیین شده در توافق نامههای پیمانکاری بر اساس نوع هر توافق نامه ، متفاوت است.
قرارداد مدیریت پیمان به منظور مدیریت فنی، اجرایی، مالی و اداری عملیات ساختمانی و غیر ساختمانی تنظیم میشود. شرایط خصوصی این قرارداد نیز به واسطه توافق میان طرفین آن مشخص خواهد شد. در ادامه، موضوعاتی که میتوانند به عنوان شرایط خصوصی پیمان در قرارداد پیمانکاری قید شوند را بررسی میکنیم:
در ابتدا باید بگوییم که توافق نامه پیمانکاری، یک قرارداد لازم الاجرا است. شرایطی که در توافق نامه پیمانکاری قید میشوند نیز از آن تبعیت میکنند و لازم الاجرا هستند. بنابراین، کارفرما و پیمانکار به واسطه امضای توافق نامه پیمانکاری ملزم میشوند که تمام شرایط مقرر در آن را رعایت کنند. هر یک از طرفین توافق نامه پیمانکاری که به شرایط آن پایبند نباشد، باید خساراتی که از این بابت به طرف دیگر وارد شده است را جبران کند. به عبارت دیگر میتوان گفت، ضمانت اجرای نقض شرایط خصوصی پیمان ، جبران خسارات وارد شده به شخص دیگری است.
پیمانکار و کارفرما در هنگام تنظیم این توافق نامه میتوانند برای ضمانت حسن اجرای تعهد قراردادی مندرج در آن، ضمانت اجرا تعیین کنند. در اصطلاح به ضمانت اجرای نقض شرایط خصوصی که به واسطه توافق میان طرفین مشخص شده است، وجه التزام میگویند. وجه التزام در واقع، مبلغی است که در توافق نامه به عنوان جریمه تعیین میشود. هر یک از کارفرما یا پیمانکار که شرایط خصوصی توافق نامه را رعایت نکرده باشد، باید مبلغ وجه التزام را به عنوان جریمه پرداخت کند.
پیشنهاد میکنیم در تکمیل این مبحث، مقاله ضمانت اجرای نقض تعهدات قراردادی را نیز مطالعه کنید.
همانگونه که گفتیم، شرایط خصوصی به شرایطی میگویند که در توافق نامه پیمانکاری آورده میشوند. موجودیت و اعتبار این شرایط از توافق نامه اصلی تبعیت میکند. به همین دلیل میتوان گفت، این شرایط تا زمانی معتبر و لازم الاجرا هستند که توافق نامه اصلی منحل نشده باشد.
توافق نامه پیمانکاری به واسطه فسخ و اقاله آن منحل میشود. فسخ قرارداد به معنای انحلال توافق نامه توسط یکی از طرفین است. در اصطلاح حقوقی به انحلال توافق نامه به واسطه توافق و تراضی طرفین آن اقاله قرارداد گفته میشود. بنابراین میتوان گفت که فسخ و اقاله توافق نامه پیمانکاری باعث ساقط شدن شرایط خصوصی مندرج در آن خواهد شد.
در ابتدا باید بگوییم که اختلافات ناشی از تعیین و اجرای شرایط خصوصی، جزء اختلافات حقوقی هستند و رسیدگی به آنها نیز در صلاحیت دادگاه حقوقی است. بنابراین، طرفین این توافق نامه برای رسیدگی به اختلافات ناشی از تنظیم و اجرای آن باید به دادگاه حقوقی مراجعه کنند. لازم به ذکر است که طرح این اختلافات نیازمند تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی خواهد بود.
قراردادهای پیمانکاری در صورتی معتبر هستند که شرایط قید شده در آنها نیز قانونی و مشروع باشند. در برخی موارد، نامشروع یا غیر قانونی بودن شرطی که در توافق نامه پیمانکاری قید شده است، باعث بطلان آن میشود. به همین دلیل، بهتر است که پیش از تعیین شرایط خصوصی برای توافق نامههای پیمانکاری با کارشناسان حقوقی مشورت کنیم. همچنین پیشنهاد میکنیم که تنظیم قراردادهای پیمانکاری را نیز به کارشناسان حقوقی بسپارید.
تیم رکلا با ارائه خدماتی نظیر خدمات تنظیم قرارداد و مشاوره حقوقی تلفنی ، به کارفرما و پیمانکار امکان میدهد که قرارداد مدنظر خودشان را به صورت اختصاصی و توسط کارشناسان حقوقی تنظیم کنند.