انواع قرارداد تبدیل تعهد، موضوع این قرارداد چیست؟

نویسنده:منا سبزه وند
-
بروزرسانی:1402/06/24
زمان مطالعه: 9 دقیقه
-سیاست انتشار مطالب
قرارداد تبدیل تعهد

قرارداد تبدیل تعهد زمانی منعقد می‌شود که دو طرف قرارداد ، با توافق و تراضی، قرارداد جدیدی را جایگزین قرارداد اولیه می‌کنند. در این حالت تعهدات سابق به این تعهد جدید تعلق نخواهد گرفت، مگر اینکه طرفین در مورد آن به ‌طور صریح توافق کرده باشند. در واقع ارکان تعهد جدید با تعهد سابق تفاوت دارد. تعهد از سه رکن متعهد، متعهدله و موضوع تعهد تشکیل می‌شود. در صورتی ‌که طرفین با توافق و تراضی هر کدام از این سه عامل را تغییر دهند و آن را امضا کنند، قرارداد تبدیل تعهد منعقد شده‌ است.

تبدیل هر کدام از این موارد، حالت‌های مختلفی دارد که در این مطلب آن‌ها را به ‌طور کامل بیان خواهیم کرد.

متعهد به شخصی گفته می‌شود که به موجب قرارداد، به طرف مقابل تعهد داده ‌است تا کاری را برای او انجام دهد یا مبلغی را به ‌طرف مقابل بپردازد.

متعهدله شخصی است که تعهد به نفع او انجام می‌گیرد. برای مثال زمانی ‌که شخصی متعهد می‌شود خانه‌ای را برای دیگری بسازد، انجام این تعهد و ساختن خانه به نفع مالک خواهد بود. بنابراین در این مثال متعهدله صاحب خانه است.

موضوع تعهد یا متعهدبه نیز به کار معینی می‌گویند که متعهد باید برای متعهدله انجام دهد. به ‌عنوان مثال، ممکن است شخصی تعهد دهد تا یک کتاب را برای صاحب آن صحافی کند. در این حالت صحافی کردن کتاب به ‌عنوان موضوع تعهد محسوب می‌شود.

پیشنهاد می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر درباره تبدیل تعهد روی لینک بزنید و مقاله مرتبط با آن را بخوانید.

موضوع قرارداد تبدیل تعهد چیست؟

موضوع قرارداد تبدیل تعهد ، قرارداد جدیدی است که طرفین با توافق و تراضی آن را منعقد می‌کنند. یعنی با انعقاد قرارداد تبدیل تعهد ، قرارداد قبلی از بین می‌رود و تعهد جدیدی ایجاد می‌شود. در این قرارداد، تضمین‌ها و تعهدات عقد سابق به عقد جدید تعلق نخواهد گرفت، مگر اینکه طرفین با صراحت این موضوع را شرط کنند.

به ‌عنوان مثال، شخصی متعهد می‌شود تا در مدت یک ‌سال، یک خانه را برای طرف مقابل بسازد. بعد از مدتی طرفین با یکدیگر توافق می‌کنند تا متعهد به‌ جای ساخت خانه جدید، خانه قدیمی مالک را برای او در مدت سه ماه تعمیر کند. در این حالت قرارداد ساخت خانه، تعهدات و تضمین‌های آن ساقط می‌شوند. سپس قرارداد تبدیل تعهد با موضوع تعمیر خانه منعقد خواهد شد. این قرارداد قبلی با تضمین‌های آن ساقط می‌شود و طرفین موضوع قرارداد تبدیل تعهد را با توافق و تراضی امضا می‌کنند.

انواع قرارداد تبدیل تعهد

همانطور که بیان کردیم تبدیل تعهد به شیوه‌های مختلفی صورت می‌گیرد. به عبارت دیگر، یک حالت مشخص و محدود برای تبدیل تعهد وجود ندارد. تبدیل تعهد ممکن است به اعتبار تبدیل موضوع تعهد، به ‌اعتبار تبدیل سبب، به اعتبار تبدیل متعهد یا به اعتبار تبدیل متعهدله صورت بگیرد. هر کدام از این موارد را با بیان مثال به ‌طور کامل مطرح خواهیم کرد.

تبدیل تعهد به اعتبار موضوع تعهد

گاهی ممکن است طرفین، قرارداد سابق را به اعتبار موضوع آن ساقط کنند و با توافق آن‌ها قرارداد جدیدی ایجاد شود.

به‌ عنوان مثال، تصور کنید شخصی در مراجعه به یک روستا با کشاورزی، قرارداد خرید گندم منعقد می‌کند. به موجب این قرارداد، کشاورز متعهد می‌شود تا ۵۰۰ کیلوگرم گندم را به این شخص بفروشد. بعد از مدتی آن‌ها با توافق و تراضی تصمیم می‌گیرند تا موضوع تعهد را به چیز دیگری تبدیل کنند. آن‌ها با انعقاد قرارداد تبدیل تعهد شروط و تعهدات قرارداد سابق را از بین می‌برند. کشاورز و طرف مقابل توافق می‌کنند تا این کشاورز ۵۰۰ کیلوگرم برنج را به او بفروشد. با انعقاد قرارداد جدید، قرارداد قبلی با تعهدات و تضمین‌های آن ساقط می‌شود و توافق و تعهدات جدیدی شکل می‌گیرد.

بیایید یک مثال دیگر هم بزنیم تا این موضوع برای شما، روشن‌تر شود. شخصی کارخانه تولید مواد غذایی دارد. فردی که عمده‌ فروش محصولات غذایی است، با این شخص قرارداد خرید ۵ هزار جعبه کیک صبحانه را منعقد می‌کند. صاحب کارخانه بعد از مدتی تولید این نوع کیک را متوقف می‌کند. او این موضوع را به‌ طرف مقابل اطلاع می‌دهد. آن‌ها با هم توافق جدیدی را منعقد می‌کنند. به‌ موجب قرارداد تبدیل تعهد صاحب کارخانه متعهد می‌شود تا ۵ هزار بسته شکلات را به‌ طرف مقابل بفروشد. این مورد، تبدیل تعهد به اعتبار موضوع است. یعنی طرفین قرارداد ، همان افراد هستند ولی موضوع تعهد به چیز دیگری تبدیل شده‌است.

تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل سبب

در شرایطی ممکن است شخصی خانه‌ای را با امضای یک اجاره نامه از شخص دیگری اجاره کند. مستأجر متعهد می‌شود که هر ماه مبلغ ۲ میلیون تومان به‌ عنوان اجاره‌ بها به موجر بپردازد. موجر قصد دارد به مدت ۶ ماه به خارج از کشور برود. او با مستأجر توافق می‌کند که اجاره‌ بهای این شش ماه را به‌ عنوان قرض نزد خودش نگه دارد. در این حالت تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل سبب، محقق شده‌ است.

گاهی ممکن است شخصی خودرویی را به شخص دیگری عاریه دهد. بعد از مدتی مالک به‌ طرف مقابل اعلام می‌کند که قصد فروش این خودرو را دارد. شخصی که خودرو نزد او بوده ‌است، این خودرو را از مالک آن می‌خرد. در این حالت تبدیل تعهد به اعتبار سبب ایجاد می‌شود. یعنی عقد عاریه به قرارداد بیع تبدیل می‌شود.

تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل متعهد

یکی از شیوه‌های تبدیل تعهد زمانی صورت می‌گیرد که شخص متعهد تغییر کند. تصور کنید شخصی به واسطه دین (بدهی)، باید ۵۰۰ میلیون تومان را به طلبکار بپردازد. پدر او به علت آگاهی از شرایط فرزندش، متعهد می‌شود تا این مبلغ را به طلبکار پرداخت کند. در این حالت پدر بدهکار با طلبکار توافق می‌کنند تا این مبلغ را به ‌جای فرزندش بپردازد. با انعقاد این عقد جدید، تعهد اولیه از بین می‌رود و عقد دیگری با متعهد جدید ایجاد می‌شود.

در مثال دیگر، ممکن است شخص نجاری متعهد شود تا به مدت ۳ ماه ۵۰ عدد کمد را برای یک خوابگاه دانشجویی بسازد. این شخص به دلیل بیماری توانایی انجام این تعهد را ندارد. به‌ همین جهت یکی از همکاران او با مسئول خوابگاه توافق می‌کند تا انجام این کار را به‌ جای متعهد، بر عهده بگیرد. این ‌مورد به ‌عنوان قرارداد تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل متعهد شناخته می‌شود.

تبدیل تعهد به اعتبار متعهدله

شخصی که انجام قرارداد به نفع او است، به‌ عنوان متعهدله شناخته می‌شود. همچنین در قراردادی که مبنای آن دین باشد، طلبکار متعهدله است.

به ‌عنوان مثال، اگر شخصی به موجب یک قرارداد ۱۰۰ میلیون تومان از شخص دیگری طلبکار باشد، این شخص به‌ عنوان متعهدله شناخته می‌شود.

تبدیل تعهد گاهی با تغییر متعهدله صورت می‌گیرد. تصور کنید شخصی ۲۰۰ میلیون تومان از دوست خود طلب دارد. این شخص طلبکار، تصمیم می‌گیرد تا این ۲۰۰ میلیون تومان را به فرزند خودش هبه کند، یعنی هدیه دهد. به ‌همین ‌جهت به بدهکار اعلام می‌کند در زمان پرداخت دین، این مبلغ را به جای او به فرزندش بدهد. در این حالت بدهکار موظف است تا بدهی خود را به متعهدله جدید یعنی فرزند طلبکار بپردازد. این موضوع به‌ عنوان مصداق تبدیل تعهد به اعتبار متعهدله خواهد بود.

به این مثال توجه کنید

تصور کنید شخصی متعهد می‌شود که در مدت یک ‌سال یک تخته فرش را برای متعهدله ببافد. این شخص با بافنده توافق می‌کند تا فرش را بعد از اتمام بافت، به برادر او بدهد. در این حالت بافنده در مقابل متعهدله جدیدی قرار می‌گیرد. این مورد هم نمونه‌ای از مصادیق تبدیل تعهد به اعتبار متعهد له است. زیرا حالا بافنده فرش در مقابل برادر سفارش دهنده نیز مسئولیت پیدا کرده است.

نمونه قرارداد تبدیل تعهد

در شرایطی که دو نفر قصد دارند که تعهد قبلی را ساقط و تعهد جدیدی را ایجاد کنند، باید میان آن‌ها نمونه قرارداد تبدیل تعهد امضا شود. به موجب قرارداد تبدیل تعهد قرارداد سابق و تعهدات آن از بین می‌رود. سپس یک قرارداد با آثار و تعهدات جدید ایجاد می‌شود.

تصور کنید فردی به موجب قرارداد متعهد شده ‌است تا ۱۰۰ دستگاه رایانه را برای شخصی از خارج از کشور وارد کند. آن‌ها با توافق و تراضی، قرارداد سابق را ساقط می‌کنند. سپس قرارداد جدیدی با امضای آن‌ها ایجاد می‌شود. در قرارداد تبدیل تعهد ، تعهدات سابق از بین ‌رفته است. مطابق قرارداد تبدیل تعهد متعهد باید ۲۰۰ عدد تلفن همراه را برای این شخص وارد کند. در این حالت این موضوع با عنوان تبدیل تعهد محسوب می‌شود. یعنی موضوع تعهد به چیز دیگری تبدیل شده ‌است.

خدمات حقوقی مجموعه رکلا

اگر قصد دارید تبدیل تعهد را به اعتبار هر کدام از مواردی که بیان شد، انجام دهید، توصیه می‌کنیم ابتدا با یک مشاور حقوقی مشورت کنید. این امکان برای شما فراهم است تا از طریق ثبت سفارش در رکلا، با کارشناسان حوزه تنظیم قرارداد در ارتباط باشید.

کارشناسان ما به صورت تخصصی تنظیم انواع قرارداد را انجام می‌دهند. برای سهولت در دسترسی به قراردادی که در نظر دارید، پیشنهاد می‌کنیم تنظیم قرارداد خود را به مجموعه رکلا بسپارید. تیم حقوقی رکلا با توجه به شرایط و توافق هر دو طرف، قراردادی دقیق و کامل برای شما تنظیم خواهد کرد. همچنین برای دریافت راهنمایی و مشاوره حقوقی نیز می‌توانید در بخش مشاوره حقوقی تلفنی ، درخواست خود را ثبت کنید.

منا سبزه وند
با توجه به اینکه «منا سبزه وند» کارشناس حقوقی و پژوهشگر امور حقوقی - قراردادی است، رکلا افتخار داشته است که در تیم تحریریه خود، تالیف بخشی از مقالات مهم را به ایشان محول کند.
ثبت نظر یا سوال
star star star star star
نظرات
(1 نظر)
account_circle
مسعود یگانه آذر
thumb_up_alt
سلام آیا قراردادی که از طریق همکارانتان تنظیم شده باشد بعد از تحویل قرارداد توسط شما، طرفین باید برای ثبت به همراه قرارداد به دفتر ثبت اسناد رسمی مراجعه کنند یا خیر؟ ممنون از رکلای عزیز.
21:29
14 فروردین 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام و وقت بخیر. اگر بفرمایید دقیقا در مورد چه قراردادی سوال کرده‌اید راحت‌تر میتوانیم راهنمایی کنیم. در مجموع در خصوص عمده قراردادهای تنظیم شده توسط تیم حقوقی رکلا، نیازی به مراجعه به دفترخانه نخواهد بود. اما باید بدانیم دقیقا منظور شما کدام قرارداد بوده است. لطفا مستقیما با شرکت تماس بگیرید.
16:39
15 فروردین 1402