
قرارداد اجاره تجهیزات پزشکی یکی از انواع قرارداد اجاره است. این قرارداد که به نوعی یک قرارداد برای اجاره اشیا محسوب میشود، توسط درمانگاهها، مراکز درمانی و حتی هر شخص حقیقی مورد استفاده قرار میگیرد. دستگاهها و تجهیزات پزشکی از جمله ابزار و تجهیزاتی هستند که برای تهیه آنها، نیاز است که هزینه بسیار زیادی پرداخت شود. بدون شک، اگر درمانگاه یا موسسه درمانی تمایل داشته باشد که این تجهیزات را در اختیار بگیرد، ملزم میشود که سرمایه قابل توجهی را هزینه کند. این تجهیزات به طور معمول از طریق واردات تهیه میشوند و به همین دلیل است که کالاهای گران قیمتی هستند.
به منظور صرفه جویی در هزینه و تامین تجهیزاتی که لازم است در عین حال در درمانگاهها و مراکز درمانی وجود داشته باشد، بهترین راهکار، استفاده از نمونه قرارداد اجاره دستگاه پزشکی است. علاوه براین، بسیاری از اشخاص به دلیل بیماریهایی با دوره درمان و نقاهت طولانی، تمایل دارند که بازه زمانی درمان را در منزل بگذرانند. این اشخاص نیز، ملزم خواهند بود که تمام تجهیزات و لوازمی که برای درمان نیاز دارند را در محیط خانه فراهم کنند. به همین دلیل برای آنها مناسب است که از شرایط اجاره نامه تجهیزات پزشکی بهره ببرند.
براساس ماده 466 قانون مدنی ، قرارداد اجاره تجهیزات پزشکی ، توافقی است که به واسطه آن، شخصی که مالکیت تجهیزات را در اختیار دارد، میتواند در ازای دریافت اجاره بها، آن را در اختیار شخص دیگری قرار دهد. یعنی اینکه به آن شخص اجازه دهد که از منافع تجهیزات استفاده کند. به موجب این قرارداد، شخصی که تجهیزات پزشکی را اجاره کرده است، برای مدت مشخص، مالک منافع تجهیزات پزشکی خواهد بود و میتواند از دستگاه و تجهیزاتی که در اختیار او گذاشته میشود، به شیوهای متعارف استفاده کند.
ماده 467 قانون مدنی توضیح میدهد که شما میتوانید از عقد اجاره برای اشیاء نیز استفاده کنید. بنابراین، براساس این توافق، شخصی که تجهیزات را اجاره میدهد، موجر نامیده میشود و شخصی که میپذیرد در ازای در اختیار گرفتن تجهیزات پزشکی اجاره بها بپردازد، مستاجر خواهد بود. این قرارداد میان این دو طرف برقرار خواهد شد اما ممکن است که این اشخاص، موسسه، درمانگاه، شرکت خصوصی یا شخص حقیقی باشند.
نمونه قرارداد اجاره دستگاه پزشکی به صورت یک اجاره نامه تهیه و تنظیم میشود. این نوع قرارداد یکی از انواع عقد معین و لازم است. معین بودن اجاره نامه تجهیزات پزشکی به این معنا است که قرارداد حاضر در قانون مدنی تعریف شده است و برای اجرای آن، قواعدی در نظر گرفتهاند. بنابراین، برای استفاده از اجاره نامه تجهیزات پزشکی نیاز دارید که از قواعد مربوط به اجاره اشیاء در قانون مدنی پیروی کنید.
از طرف دیگر، قرارداد اجاره تجهیزات پزشکی یک قرارداد لازم است. زمانی که شما تجهیزات و ابزاری را به شخصی اجاره میدهید، نمیتوانید پیش از اتمام مدت قرارداد، توقع داشته باشید که آن شخص تجهیزات را به شما برگرداند یا اینکه قرارداد را فسخ کند. این شرط برای طرف دیگر قرارداد نیز به همین صورت است. یعنی اگر تجهیزات پزشکی را اجاره میکنید، ملزم هستید که تا پایان مدت قرارداد، آن تجهیزات را در اختیار داشته باشید و مطابق با آن میزانی که توافق شده است، اجاره بها بپردازید. بنابراین، فسخ قرارداد از جانب طرفین امکان پذیر نیست. مگر اینکه موجر و مستاجر در این زمینه توافق کرده باشند و شروطی را به عنوان شروط فسخ قرارداد معین کنند.
موجر و مستاجر میتوانند با توافق یکدیگر برای فسخ قرارداد شروطی را در نظر بگیرند. این شروط در متن قرارداد اجاره تجهیزات پزشکی نوشته میشوند. اگر هر کدام از طرفین اقدامی انجام دهد که درباره آن در این شروط صحبتی شده باشد، طرف دیگر میتواند قرارداد را فسخ کند.
علاوه بر شروط فسخ قرارداد، طرفین میتوانند شروط دیگری را نیز مطرح کنند. برای مثال، ممکن است که موجر شرط گذاشته باشد که تجهیزات و وسایل صرفا برای درمانگاه مورد نظر یا فقط توسط یک شخص، مورد استفاده قرار بگیرد. در این شرایط، مستاجر دیگر نمیتواند ابزار و تجهیزات را در جای دیگری استفاده کند یا اینکه آن را در اختیار اشخاص دیگر قرار دهد. بنابراین، شما میتوانید برای توافقها و قراردادهایی که انجام میدهید، مطابق با شرایطی که دارید، شروط خاصی را معین کنید. این شروط با توافق طرفین تعیین میشود و در متن قرارداد نوشته خواهد شد.
یکی از موضوعات اساسی که معمولا زمان تنظیم قرارداد اجاره تجهیزات پزشکی نادیده گرفته میشود، تعیین دقیق مسئولیت نگهداری، سرویس و تعمیرات تجهیزات است. دستگاههای پزشکی به دلیل ارزش مالی بالا، حساسیت عملکرد و نقش حیاتی در درمان بیماران، نیازمند مراقبتهای اصولی هستند و هرگونه استفاده نادرست میتواند خسارتهای سنگینی ایجاد کند.
به همین دلیل لازم است در متن قرارداد به صورت شفاف تعیین کنید که:
چه کسی مسئول سرویسهای دورهای دستگاه است؟ (برخی دستگاهها فقط توسط نمایندگیهای مجاز باید سرویس شوند. بهتر است در قرارداد ذکر شود هزینه سرویس و مسئولیت انجام آن بر عهده موجر است یا مستاجر)؛
اگر دستگاه دچار خرابی شود، هزینه تعمیر با چه کسی است؟ (در صورتی که خرابی ناشی از استهلاک طبیعی باشد، معمولا هزینه با موجر است اما اگر خرابی ناشی از استفاده نادرست، نصب اشتباه یا بیاحتیاطی مستاجر باشد، مسئولیت جبران خسارت برعهده مستاجر خواهد بود.)؛
آیا مستاجر حق تعمیر دستگاه را دارد؟ (تعداد قابل توجهی از تجهیزات پزشکی فقط باید توسط تعمیرکاران متخصص تعمیر شوند. لازم است ذکر کنید که مستاجر حق هیچگونه تعمیر شخصی یا انتقال دستگاه به تعمیرگاه غیرمجاز را ندارد.)؛
نحوه اطلاع رسانی خرابی چگونه باشد؟ (بهتر است در قرارداد ذکر شود که مستاجر باید در صورت بروز نقص، ظرف مدت معینی موجر را مطلع کند و هرگونه تاخیر در اعلام، موجب مسئولیت وی خواهد بود.)؛
آیا دستگاه در مدت تعمیر اجارهبها دارد؟ (طرفین میتوانند توافق کنند که در مدت تعمیر ناشی از استهلاک طبیعی، اجارهبها تعلیق شود اما اگر خرابی به دلیل تقصیر مستاجر باشد، اجارهبها همچنان برقرار است.).
تعیین دقیق این موارد باعث جلوگیری از اختلاف و سوء برداشت میشود و ارزش اقتصادی قرارداد را حفظ میکند.
اگر تصمیم دارید که با استفاده از نمونه قرارداد اجاره تجهیزات پزشکی ، تجهیزات یا وسایلی را اجاره دهید، حتما یادتان باشد که باید مدت قرارداد را مشخص کنید. ماده 468 قانون مدنی به صراحت اعلام میکند که اگر اجاره نامه شما مدت نداشته باشد، عملا قرارداد شما باطل است و اعتباری ندارد. اگر تاریخ ابتدای قرارداد ذکر نشده باشد، ایرادی ندارد. زیرا زمان عقد قرارداد را به عنوان شروع آن در نظر میگیرند اما حتما لازم است که تاریخ انتهای قرارداد، مشخص باشد.
موجر ملزم است که در تاریخ شروع قرارداد، تجهیزات پزشکی را در اختیار مستاجر قرار دهد و در مقابل، با به پایان رسیدن مدت قرارداد، مستاجر نیز ملزم است که تجهیزات و ابزار را به موجر برگرداند یا اینکه برای تمدید قرارداد اقدام کند. تمدید قرارداد نیز با توافق و نظر طرفین انجام میشود و به توافق طرفین نیاز دارد.
ماده 494 قانون مدنی توضیح میدهد که اگر مدت قرارداد به پایان برسد ولی مستاجر بعد از اتمام قرارداد، تجهیزات و وسایل را تحویل موجر نداده باشد و بدون اجازه موجر از آنها استفاده کند، موجر میتواند برای این مدت، تقاضای اجرت المثل کند. در این شرایط حتی اگر مستاجر از تجهیزات استفاده نکرده باشد نیز ملزم به پرداخت اجرت المثل است. بنابراین، لازم است که تجهیزات و وسایل در سریعترین زمان بعد از اتمام مدت قرارداد به موجر تحویل داده شود.
در ابتدای متن نمونه قرارداد اجاره تجهیزات پزشکی ، باید نوشته شود که موضوع این قرارداد، اجاره تجهیزات و وسایل پزشکی است. در واقع زمان نگارش این قرارداد، باید در متن آن توضیح دهید که به موجب امضای این قرارداد، تجهیزات خاصی در قالب عقد اجاره در اختیار مستاجر قرار میگیرد. با توجه به ماده 472 قانون مدنی، تعداد و نوع این تجهیزات و وسایل باید به صورت دقیق، معین باشند زیرا اجاره دادن چیزی که مجهول یا مردد است، باطل خواهد بود. بنابراین، لازم است که در متن این قرارداد، به تمام تجهیزات و وسایلی که به واسطه این قرارداد، به مستاجر اجاره داده میشوند اشاره کنید و درباره آنها توضیح دهید.
شما باید لیست تجهیزات، ابزار و وسایلی که اجاره داده میشوند را در متن قرارداد بنویسید و درباره خصوصیات و مشخصات هر کدام توضیح دهید یا اینکه میتوانید این اطلاعات را به قرارداد پیوست کنید. در واقع منظور از موضوع قرارداد، شرح کامل توافقی است که میان طرفین برقرار میشود.
قرارداد اجاره تجهیزات پزشکی را برای اجاره انواع تجهیزات به کار میبرند. اگر مالک تجهیزات باشید یا اگر شخصی باشید که تمایل دارد این تجهیزات را اجاره کند، بدون شک برای شما مهم است که درباره ابعاد قانونی و حقوقی قرارداد اطلاعاتی داشته باشید. در این زمینه نیاز دارید که از خدمات تخصصی استفاده کنید. خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و خدمات تنظیم قرارداد ، از جمله خدمات تخصصی هستند که توسط تیم حقوقی رکلا ارائه میشوند.

نظرات
آتوسا ملکی
سید ابراهیم زارع مویدی