مجوز کار در منزل چیست و توسط کدام نهاد صادر می‌شود؟

تورم بی رویه، افزایش هزینه‌های زندگی و شیوع اپیدمی کرونا باعث ایجاد شغل‌های خاصی، تحت عنوان شغل‌های خانگی شده است. شغل‌های خانگی در چند سال اخیر با استقبال زیادی رو به رو شده‌اند و بسیاری از افراد و به ویژه خانم‌های خانه‌دار به آن‌ها روی آورده‌اند. همچنین، این شغل‌ها می‌توانند منبع درآمد مناسبی برای خانوارها باشند زیرا از مهمترین مزایای آن‌ها، عدم نیاز به مراجعه حضوری به محل کار مجزا است. به کارگیری اعضای خانواده برای به دست آوردن درآمد، حذف هزینه‌های ایاب و ذهاب و امکان یادگیری به صورت آنلاین و غیر حضوری، از دیگر مزایای شغل‌های خانگی هستند. همچنین، پیشرفت و توسعه تکنولوژی باعث روی کار آمدن شغل‌های خانگی اینترنتی شده است. افرادی که به شغل‌های خانگی مشغول هستند، در صورتی می‌توانند از تسهیلات مالی یا غیر مالی که در اختیار آن‌ها گذاشته می‌شود، استفاده کنند که دارای مجوز کار در منزل باشند.

در این مقاله با مراحل و شرایط دریافت پروانه برای شغل‌های خانگی آشنا می‌شویم.

مجوز کار در منزل چیست و چرا صادر می‌شود؟

قانون حمایت و ساماندهی مشاغل خانگی در سال 1389 با هدف حمایت از این شغل‌ها و در راستای اجرای سیاست‌های اشتغال زایی کشور به تصویب رسیده است. افراد شاغل در خانه تنها در صورتی از حمایت‌ها و مزایای این قانون برخوردار می‌شوند که این مجوز را از مراجع قانونی ذی ربط دریافت کرده باشند. قانونگذار در بند 8 ماده 4 این قانون، مسئولیت تهیه دستورالعمل صدور مجوز برای کارهای خانگی را به ستادی واگذار کرده که از 20 مسئول قانونی تشکیل شده است.

با توجه به ماده 7 این قانون نیز می‌توان گفت که مجوز برای کار در منزل ، توسط وزارت کار و امور اجتماعی و واحدهای تابعه آن صادر می‌شود. به همین دلیل، کارهای خانگی در ایران، زیر نظر وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی فعالیت می‌کنند.

فرآیند گرفتن مجوز کار در منزل

اشخاصی که متقاضی دریافت مجوز برای کار خانگی هستند باید از یک سری شرایط عمومی و اختصاصی برخوردار باشند. در ادامه، شرایط عمومی و اختصاصی برای اخذ مجوز کار خانگی را بررسی می‌کنیم.

شرایط عمومی برای گرفتن مجوز شغل و پیشه خانگی

به صورت کلی می‌توان گفت که شرایط عمومی که متقاضیان دریافت مجوز کار در منزل باید از آن‌ها برخوردار باشند، عبارت است از:

1. داشتن تابعیت جمهوری اسلامی ایران؛
2. حداقل بیست سال سن (برای افراد پشتیبان)؛
3. عدم سوء سابقه کیفری (برای افراد پشتیبان)؛
4. برخورداری از کارت پایان خدمت یا معافیت (برای متقاضیان مرد)؛
5. داشتن اقامت در محل اجرای طرح کار خانگی.

شرایط اختصاصی دریافت این گواهی

متقاضیان دریافت مجوز کار خانگی باید از شرایط اختصاصی زیر برخوردار باشند:

1. داشتن حداقل 5 سال سابقه کاری مرتبط با شغل خانگی (برای افراد پشتیبان)؛
2. داشتن گواهی آموزش و مهارت در زمینه شغل خانگی مورد نظر؛
3. اخذ گواهی سلامت (برای شغل‌های خانگی مرتبط با صنایع غذایی و بهداشتی)؛
4. تامین حداقل بیست درصد از سرمایه اولیه مورد نیاز برای راه اندازی شغل خانگی (برای افراد پشتیبان)؛
5. داشتن ایده و ارائه طرح مناسب برای آغاز فعالیت؛
6. داشتن توانایی مناسب برای مدیریت کار خانگی.

نکته: پشتیبان شغل خانگی به شخصی حقیقی یا حقوقی گفته می‌شود که مسئولیت حمایت از تعداد مشخصی از افراد شاغل در خانه را بر عهده دارد. پشتیبان در تمام فرآیند تولید و ارائه خدمات از شاغلین خانگی حمایت می‌کند. آموزش، تهیه و تولید مواد اولیه و ابزار کار مناسب، مشاوره، نوآوری، طراحی، بازاریابی و فروش از جمله حمایت‌ها و خدمات ارائه شده توسط پیشتیبان هستند.

مدارک مورد نیاز برای گرفتن مجوز کار در منزل

همانگونه که گفتیم، مجوز کارهای خانگی توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صادر می‌شود. متقاضی دریافت این مجوز باید مدارک زیر را به وزارت کار یا واحدهای تابعه آن تحویل بدهد:

1. شناسنامه و کارت ملی؛
2. گواهی پایان خدمت یا معافیت از خدمت برای متقاضیان مرد؛
3. گواهی عدم سوء پیشینه (برای اشخاص پشتیبان)؛
4. آخرین مدرک تحصیلی متقاضی؛
5. گواهی کارت مهارت که مرتبط با شغل خانگی متقاضی است.

مراحل صدور مجوز کار در خانه

در ابتدا باید بگوییم که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نهاد اجرایی تعیین شده برای صدور مجوز شغل‌های خانگی است. فرایند اخذ این پروانه نیز زیر نظر معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال این وزارتخانه انجام می‌شود. اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان، از واحدهای تابع وزارت کار به شمار آمده و نهاد متولی صدور پروانه شغل‌های خانگی است.

طرح‌هایی که توسط اشخاص پشتیبان ارائه می‌شوند باید مورد بررسی و تایید کارگروه اشتغال استان نیز قرار بگیرند. در ادامه، روال قانونی و مراحل صدور پروانه برای شغل‌های خانگی را به ترتیب بررسی می‌کنیم.

مرحله به مرحله این اقدام

1. ثبت نام متقاضی در سایت شغل‌های خانگی؛
2. ارائه درخواست مبنی بر صدور مجوز برای شغل مورد نظر متقاضی؛
3. تحویل مدارک و تکمیل فرم‌های مورد نیاز؛
4. ارائه طرح توجیه کننده شغل و پیشه خانگی توسط متقاضی؛
5. ارائه مستندات لازم برای تامین سرمایه اولیه و تعیین آورده متقاضی توسط افراد پشتیبان؛
6. بررسی درخواست و طرح ارائه شده برای راه‌اندازی شغل خانگی در نهاد اجرایی؛
7. تایید طرح متقاضی توسط نهاد اجرایی؛
8. صدور مجوز قانونی شغل خانگی مورد نظر متقاضی توسط اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان.

لازم به ذکر است که مراحل صدور پروانه برای شغل و پیشه‌های خانگی، در حدود 10 روز کاری زمان می‌برد. مدت اعتبار مجوزی که برای کار خانگی صادر شده نیز 60 ماه (5 سال) است و تمدید آن نیز امکان پذیر خواهد بود. همچنین باید به این نکته توجه کنیم که دریافت مجوز کار در خانه ، هیچ هزینه‌ای ندارد.

نحوه ثبت نام در سامانه صدور مجوز کار در منزل

تمام افرادی که متقاضی دریافت پروانه برای شغل و پیشه خانگی هستند باید در سامانه شغل‌های خانگی کشور ثبت نام کنند. فرم ثبت نام باید توسط سرپرست خانوار تکمیل شود در غیر این صورت، رضایت کتبی او برای تکمیل فرم ثبت نام، الزامی است. کارشناسان ذی ربط، مدارک متقاضی را بررسی می‌کنند و به او یک کد رهگیری می‌دهند. سپس، اطلاعاتی که متقاضی ارائه داده است، با توجه به شغل مورد نظر او به نهاد اجرایی مربوطه ارسال می‌شود. طرح پیشنهادی متقاضی و توانایی او برای اجرای آن در کمیسیون‌های تخصصی تحت بررسی قرار می‌گیرد. اگر طرح متقاضی در کمیسیون تخصصی به تصویب برسد، مجوز شغل خانگی از سوی اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان صادر می‌شود. پس از آنکه پروانه کار در منزل توسط سازمان کار صادر شد، یک نسخه از آن مستقیماً به بانک فرستاده می‌شود.

مزایای کار در منزل با مجوز رسمی چیست؟

یکی از مهمترین مزایای کار در منزل با مجوز رسمی ، امکان دریافت وام و استفاده از تسهیلات بانکی است که برای شغل‌های خانگی در نظر گرفته می‌شود. به همین دلیل، تمام صاحبان شغل‌های خانگی که دارای پروانه مورد تایید وزارت کار هستند، می‌توانند به آسانی از این تسهیلات مالی استفاده کنند. این تسهیلات مالی از سوی بانک‌ها و موسسات قرض الحسنه و به منظور فراهم کردن سرمایه ثابت و در گردش و همچنین تامین منبع مالی مورد نظر برای تهیه تجهیزات، در اختیار صاحبان کارهای خانگی دارای مجوز قرار داده می‌شوند. لازم به ذکر است که مدت بازپرداخت این تسهیلات مالی، طولانی مدت خواهد بود.

در ادامه، دیگر طرح‌های حمایتی و مزایایی که برای شغل‌های خانگی دارای مجوز در نظر گرفته شده است را بررسی می‌کنیم:

1. امکان استفاده از بازارهای شهرداری برای عرضه محصولات؛
2. معافیت از پرداخت عوارض اداری و تجاری؛
3. افراد شاغل به کارهای خانگی می‌توانند با ارائه مجوز، خودشان را به صورت خویش فرما در صندوق تامین اجتماعی بیمه کنند و از مزایای قانون تامین اجتماعی برخوردار شوند.

نکاتی حقوقی در خصوص قرارداد کار

قرارداد کار ، یکی از رایج‌ترین و متداول‌ترین قراردادهای تنظیم شده میان اشخاص است. تنظیم قرارداد کار، اهمیت زیادی دارد زیرا این قرارداد، ضوابط حاکم بر رابطه استخدامی میان کارفرما و کارکنان او را مشخص می‌کند. همچنین، تنظیم قرارداد کار باعث خواهد شد که کارفرما و کارکنان او تحت حمایت قانون کار قرار بگیرند و از مزایای این قانون برخوردار شوند.

این قرارداد در صورتی معتبر است که مفاد آن مطابق قانون کار تدوین شده باشد. به همین دلیل، توصیه می‌کنیم که این قراردادها با نظارت و مشورت کارشناسان حقوق کار تنظیم شوند.

از طرف دیگر، قرارداد پیمانکاری تک نفره نیز از جمله قراردادهایی محسوب می‌شود که برای همکاری با مشاغل خانگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع قرارداد نیز باید توسط اشخاص متخصص در مسائل حقوقی و قانونی تهیه و تنظیم شوند زیرا طرفین آن‌ها این امکان را دارند که در متن قرارداد، شروط و تعهدات ویژه‌ای در نظر بگیرند و همچنین، می‌توانند برای تعهد قراردادی ضمانت اجرا تعیین کنند. تمام این موارد نیز باید به صورت مکتوب در متن قرارداد نوشته شوند.

خدمات تنظیم قرارداد به کارفرمایان و کارگران امکان می‌دهد که قرارداد کار مد نظر خودشان خود را به صورت اختصاصی و توسط کارشناسان حقوق کار تنظیم کنند.

همچنین، کارشناسان حقوق کار حاضر در بخش خدمات مشاوره حقوقی تلفنی رکلا نیز، پاسخگوی سوالات حقوقی کارفرمایان و کارگران در خصوص نحوه تنظیم و اجرای قرارداد کار هستند.