قرارداد ضمانت چیست و نمونه قرارداد ضامن را چگونه تنظیم کنیم؟
قرارداد ضمانت یک قرارداد کاربردی و مهم است که قانون مدنی درباره آن توضیحات مشخصی را بیان می‌کند. این قرارداد زمانی استفاه می‌شود که رابطه یا قراردادی از گذشته وجود داشته باشد. یعنی اینکه برای انجام ضمانت، باید از پیش تعهدی وجود داشته باشد تا این قرارداد، انجام آن تعهد را ضمانت کند. به همین دلیل است که یکی از اوصاف این قرارداد، تبعی بودن آن است. یعنی اینکه قرارداد ضمانت تابع یک قرارداد دیگر است همانطور که قرارداد رهن اینگونه است.
نمونه قرارداد ضامن در واقع قراردادی است که در اکثر مواقع و در بیشتر قراردادها جزئی از آن قرارداد محسوب می‌شود. یعنی اینکه هم می‌توانید ضمانت را به صورت جداگانه تنظیم و امضا کنید و هم می‌توانید در متن قرارداد اصلی، درباره ضمانت یا ضامن نیز توضیح دهید. برای مثال ممکن است که شما تمایل داشته باشید که کالایی را به صورت اقساطی خرید کنید اما مغازه دار از شما بخواهد که به شیوه‌ای، ضمانت کنید که حتما در موعد مشخص، اقساط را می‌‌‍‌پردازید.
این ضمانت بیشتر به این دلیل است که مغازه دار مطمئن باشد که اگر اقساط به موقع واریز نشوند، می‌تواند از شخص دیگری طلب خود را وصول کند. به این ترتیب، شما می‌توانید از شخصی که قابل اعتماد مغازه دار است، بخواهید که ضامن شما باشد. در این میان قراردادی که میان ضامن و مغازه دار تنظیم و امضا خواهد شد، نمونه قرارداد ضامن است.
نمونه قرارداد ضمانت چگونه قراردادی است؟
اگر تمایل دارید که در یک قرارداد، ضمانت شخص دیگری را به عهده بگیرید یا اینکه شخصی تمایل دارد بدهی شخصی که به شما بدهکار است را ضمانت کند، پیش از انجام هر کار و پیش از امضای هر تعهدی، ابتدا لازم است که درباره ماهیت نمونه قرارداد ضمانت آگاهی داشته باشید. با کسب اطلاعات کاربردی درباره این قرارداد، این امکان برای شما فراهم است که با اطمینان بیشتری توافق مورد نظر را انجام دهید.
نمونه قرارداد ضامن یکی از انواع قراردادهای تابع قانون مدنی است. این قرارداد با خواست و رضایت طرفین و با توجه به شروط صحت و اعتبار قرارداد ، میان طرفین امضا می‌شود. در این توافق به طور معمول دو طرف حضور دارند. یکی از این طرفین، شخصی است که به واسطه قرارداد دیگری، دیون مشخصی را طلب دارد و طرف دیگر این قرارداد نیز، شخصی است که می‌پذیرد به جای مدیون، دیون و بدهی مورد نظر را بپردازد.
در این تعریف، با اینکه توافقی که انجام می‌شود در رابطه با وصول بدهی مدیون است اما نیازی به حضور او در قرارداد ضمانت نیست. حتی بیان شده است که رضایت مدیون شرط اصلی صحت و اعتبار این قرارداد نیز نخواهد بود. بنابراین، ضامن و طلبکار می‌توانند با توافق یکدیگر نمونه قرارداد ضمانت را امضا کنند. البته به طور معمول این قرارداد با آگاهی و اطلاع هر سه شخص انجام می‌شود. مساله ضمانت در روابط تجاری و همچنین روابط میان اشخاص، بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل است که علاوه بر قانون مدنی، قانون تجارت نیز در چند ماده قانونی درباره ضمانت صحبت کرده است.
قانون مرتبط و اوصاف و ویژگی‌های نمونه قرارداد ضمانت
آگاهی از اوصاف و ویژگی قراردادها به شما این امکان را می‌دهد که بتوانید به شیوه‌ای کاربردی‌تر از این قرارداد استفاده کنید. در این بخش از قرارداد به اوصاف و ویژگی‌های ضمانت از نگاه قانون مدنی اشاره می‌کنیم و درباره آن توضیحاتی را بیان خواهیم کرد.
معین بودن
نمونه قرارداد ضامن یک قرارداد معین است. به این دلیل ضمانت را توافق معین می‌نامند که قانون مدنی به صراحت درباره آن توضیح داده است. در ماده 684 قانون مدنی آمده است که ضمان یا ضمانت توافقی است که به واسطه آن، یک شخص، مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده می‌گیرد. در این توافق متعهد، ضامن نامیده می‌شود و طرف دیگر را مضمون له می‌نامند. شخص ثالث قرارداد نیز، مدیون اصلی خواهد بود.
برای انجام این قرارداد، لازم است که به تمام قواعد و قوانین مرتبط با ضمانت که در قانون مدنی درج شده‌اند توجه کنیم.
عهدی و تبعی بودن
نمونه قرارداد ضامن را می‌توانیم یک توافق عهدی و تبعی بدانیم. یعنی اینکه دو طرف قرارداد برای انجام یک کار با یکدیگر تعهد می‌کنند. یعنی ضامن متعهد می‌شود که دیون یا بدهی که به عهده شخص دیگر است را واریز کند. بنابراین، تعهدات شخص دیگر به واسطه این قرارداد ضمانت می‌شود. همانطور که توضیح دادیم، ابتدا باید قراردادی مبنی بر وجود دیون یا تعهد انجام یک کار میان طرفین تنظیم شود تا بتوانند برای انجام آن قرارداد، ضمانت در نظر بگیرند.
لازم بودن این توافق
نمونه قرارداد ضمانت یک قرارداد لازم است. یعنی اینکه ضامن و مضمون له ملزم هستند که در این قرارداد باقی بمانند و تعهدات خود را انجام دهند. هیچ کدام از طرفین حق فسخ قرارداد را ندارند مگر در شرایطی که در قانون بیان شده است یا در مواقعی که طرفین با خواست خود، شروطی را برای فسخ در متن قرارداد معین کرده باشند. البته بیان شده است که هر دو طرف قرارداد، می‌توانند با توافق دو جانبه این قرارداد را اقاله کنند. یعنی اینکه آن را به اتمام برسانند و تعهد آن را از بین ببرند.
باید حتما یک نمونه قرارداد ضمانت داشته باشیم؟
گاهی این سوال پیش می‌آید که آیا باید حتما یک قرارداد مجزا برای ضمانت تنظیم شود و توسط طرفین به امضا برسد یا اینکه طرفین می‌توانند در متن قرارداد نیز به ضمانت اشاره کنند؟
در این خصوص باید بگوییم با اینکه تنظیم قرارداد اختصاصی برای این موقعیت بسیار مناسب خواهد بود اما اگر در متن قرارداد نیز به مساله ضمانت اشاره شده باشد و به این صورت شرط ضمانت را در نظر گرفته باشند، به منزله برقرار شدن این توافق خواهد بود. بنابراین، مهم توافق طرفین برای انجام این قرارداد است و نیازی نیست که حتما قرارداد مجزایی را امضا کنید.
چند نکته مهم و کاربردی درباره نمونه قرارداد ضمانت
- برای انجام ضمانت، نیازی به رضایت مدیون نیست (ماده 685 قانون مدنی)؛
- ماده 686 قانون مدنی می‌گوید که ضامن باید حتما اهلیت داشته باشد. یعنی اینکه باید از صلاحیت قانونی برای امضا قرارداد برخوردار باشد؛
- در ماده 687 قانون مدنی آمده است که شما می‌توانید از محجور یا میت نیز ضمانت کنید و ایرادی برای این مساله وجود ندارد؛
- ماده 688 قانون مدنی به این مساله اشاره می‌کند که حتی ضامن نیز می‌تواند ضامن داشته باشد و می‌توانیم از ضامن نیز ضمانت کنیم. احتمالا تا به حال درباره ضامن اول و دوم قرارداد شنیده‌اید. در مواقعی که ضامن اول و دوم در نظر می‌گیرند نیز چنین اقدامی انجام می‌شود؛
- اگر چند شخص تمایل داشته باشند که ضامن شخصی شوند، مضمون له می‌تواند تصمیم بگیرد که ضمانت کدام شخص را قبول کند. این مساله در ماده 689 قانون مدنی بیان شده است؛
- ماده 691 قانون مدنی اینطور بیان می‌کند که اگر سبب دیون ایجاد نشده باشد، ضمانت کردن آن نیز باطل است.
پیشنهاد ما
ضمانت، قرارداد بسیار مهم و حساسی است. حتما پیش از امضای قرارداد، از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی بهره ببرید و از مشاور حقوقی بخواهید که شما را برای انجام این توافق راهنمایی کند. علاوه براین، شما می‌توانید تنظیم قرارداد خود را به صورت اختصاصی به تیم رکلا بسپارید و قرارداد مخصوص خودتان را داشته باشید.