قرارداد بیع کالا ؛ بیان تعریف مقدماتی و مهمترین احکام مربوط به آن!

نمونه قرارداد بیع کالا در واقع یک قرارداد بیع است که به صورت اختصاصی به معامله یک کالا توجه دارد. همه‌ی ما در زندگی اجتماعی به صورت مداوم در شرایطی قرار می‌گیریم که برای ادامه حیات، به داد و ستد‌ و انجام معامله می‌پردازیم. ما تقریبا در طول روز، معاملاتی را برای تهیه کالا انجام می‌دهیم. حتی می‌توانیم بگوییم که تهیه اقلام از سوپر مارکت نیز، یک نوع نمونه قرارداد بیع کالا است. زیرا در این معامله، می‌توانیم کالای مورد نظر خود را در ازای پرداخت مبلغ مشخصی تهیه ‌کنیم. در مقابل، صاحب مغازه نیز با دریافت مبلغی که معین شده است، کالای مورد نظر را در اختیار ما قرار می‌دهد و به این صورت، شکل ساده‌ای از انتقال مالکیت ایجاد می‌شود. این شیوه از انتقال مالکیت کالا، در ابعاد بزرگتری نیز انجام خواهد شد.

موضوع این مقاله، داد و ستد و معامله بیع است که میان متقاضیان به صورت قرارداد خرید کالا یا قرارداد فروش کالا تنظیم و امضا می‌شود. ابتدا لازم است که شیوه انجام معامله بیع را بررسی کنیم. زیرا این معامله از متداول‌ترین معاملات و قراردادهایی است که به صورت روزانه میان اشخاص مختلف تهیه و امضا می‌شود. این توافق به اندازه‌ای اهمیت دارد که حتی ماهیت تهیه اقلام ضروری زندگی نیز به این قرارداد وابسته است. علاوه براین، در معاملاتی که کالاهای با ارزشی تهیه می‌شوند، لازم است که برای حفاظت از حقوق طرفین و همچنین برای اطمینان از صحت انجام معامله، به این مساله دقت داشته باشیم که محتوای قرارداد کاملا مطابق با قوانین و ضوابط مربوطه باشد.

تعریف مقدماتی و احکام مربوط به قرارداد بیع کالا

نمونه قرارداد بیع کالا ، توافقی است که برای انجام یک معامله مشخص، میان طرفین برقرار می‌شود. اشخاص حاضر در این قرارداد، یعنی اشخاصی که تمایل دارند کالاهایی را با یکدیگر معامله کنند، شخص حقیقی یا شخص حقوقی هستند. به این ترتیب، قراردادی که میان طرفین این توافق نوشته می‌شود، در واقع یک قرارداد خصوصی میان اشخاص است که با استناد به قانون مدنی تهیه و تنظیم خواهد شد. قرارداد بیع کالا ، از قراردادهایی است که قانون مدنی قواعد و ضوابط دقیقی را درباره آن بیان می‌کند. علاوه براین، ماده 338 قانون مدنی به صورت اختصاصی این قرارداد را تعریف کرده است.

تعریف بیع کالا و طرفین این قرارداد

ماده 338 ق.م قرارداد بیع را، توافقی در نظر می‌گیرد که به منظور تمیلک عین در ازای عوض معلوم انجام می‌شود. یعنی اگر تمایل داشته باشید که یک کالا را معامله کنید، چنانچه شما مشتری باشید، باید عوض یا بهای معینی را برای تهیه آن کالا بپردازید تا کالای مورد نظر به شما تملیک شود. ماده 339 ق.م در ادامه توضیح می‌دهد که برای انجام این معامله، ابتدا باید مالک کالا و مشتری با یکدیگر توافق کنند و میان آن‌ها ایجاب و قبول ایجاد شود. در تعریفی که بیان شد، مالک کالا را بایع می‌نامند و شخصی که تمایل دارد کالای مورد نظر را تهیه کند، مشتری خواهد بود.

آیا می‌توانیم برای معامله بیع شرایطی را در نظر بگیریم؟

مالک کالا و مشتری می‌توانند برای انجام معامله و انتقال مالکیت آن، شروط مشخصی را در نظر بگیرند یا اینکه می‌توانند معامله را بدون شرایط خاصی انجام دهند. ماده 341 ق.م توضیح می‌دهد که طرفین معامله می‌توانند برای پرداخت تمام یا قسمتی از مبلغ قرارداد، تاریخ دقیقی در نظر بگیرند. برای مثال، شما می‌توانید معامله کالا را به صورت اقساطی انجام دهید یا پرداخت مبلغ قرارداد را به زمان معینی موکول کنید. از طرف دیگر، این امکان وجود دارد که تسلیم کالا نیز با شروط خاصی انجام شود.

نکته مهمی که باید برای انجام نمونه قرارداد بیع کالا در نظر داشته باشیم، معلوم و معین بودن مقدار، جنس و وصف مبیع (کالای مورد نظر) است. این مساله در اصول صحت قرارداد‌ها نیز مطرح می‌شود و اینطور بیان می‌کنند که باید حتما موضوع قرارداد معین و بدون ابهام باشد.

نمونه قرارداد بیع کالا برای انجام معامله چه کالاهایی صحیح است؟

اگر تمایل دارید که کالایی را تهیه کنید، ابتدا باید به این مساله توجه داشته باشید که قانون مدنی، احکام و شرایطی را برای مبیع (کالایی که میان طرفین معامله می‌شود) تعیین کرده است. به همین دلیل ابتدا باید از این مساله مطلع باشید که آیا انجام معامله کالای مورد نظر شما صحیح است؟

برای پاسخ به این سوال، به ماده 348 ق.م مراجعه می‌کنیم. این ماده توضیح می‌دهد که اگر معامله یک کالا به صورت قانونی ممنوع باشد (مثل مشروبات الکلی، مواد مخدر و غیره) یا اگر معلوم شود که معامله کالای مورد نظر منفعت عقلانی ندارد، نمونه قرارداد بیع کالا باطل خواهد بود. علاوه براین، اگر مشخص شود که صاحب کالا نمی‌تواند کالای مورد نظر را به مشتری تسلیم کند، انجام معامله در این شرایط صحیح نخواهد بود.

یک نکته مهم که باید به آن توجه داشته باشید این است که اگر قصد دارید در خصوص یک کالا با مشتری معامله کنید، حتما باید مشخصات و جنس آن کالا را معین کنید. زیرا اگر مشخص شود که کالایی که معامله شده است در واقع همان جنس مورد نظر مشتری نیست، معامله باطل می‌شود. این مساله در ماده 353 ق.م بیان شده است.

مبلغ نمونه قرارداد بیع کالا

مبلغ قرارداد یا در اصلاح حقوقی، ثمن قرارداد، مبلغی است که برای معامله کالای مورد نظر معین می‌شود. این مبلغ در واقع نشان دهنده ارزش کالا است. برای انجام معامله، مشتری ملزم خواهد بود مبلغی که توافق شده‌ است را به مالک کالا پرداخت کند. از طرف دیگر نیز، مالک اصلی نیز تعهد می‌دهد که در ازای دریافت مبلغ قرارداد، کالا را به مشتری تملیک کند. یک نکته مهم در خصوص شیوه پرداخت مبلغ قرارداد این است که مشتری باید مبلغی که برای معامله کالا توافق می‌شود را در زمان و محلی که در قرارداد ذکر شده است، به بایع بپردازد.

ماده 394 قانون مدنی به این مساله اشاره دارد که ثمن یا مبلغ قرارداد باید به همان صورتی که معین شده است، پرداخت شود. از طرف دیگر، در ماده 395 ق.م نیز به این مساله اشاره می‌کند که اگر مشتری مبلغ قرارداد را در زمان مقرر پرداخت نکند، مالک کالا مختار خواهد بود که با استناد به خیار تاخیر ثمن ، معامله را فسخ کند.

در ماده‌ مربوط به مبلغ قرارداد، لازم است به صورت دقیق توضیح دهید که بهای کالا تحت چه شرایطی و به چه صورتی به فروشنده پرداخت می‌شود. ممکن است توافق فروشنده و مشتری برای انجام این معامله به صورت نقدی یا اقساطی باشد. هر یک از این شیوه‌های پرداخت را که در نظر داشته باشید، باید درباره آن در متن قرارداد بیع کالا به صورت شفاف و صریح توضیح دهید. برای مثال شما می‌توانید تاریخ واریز هر قسط و مبلغ آن را در قرارداد بنویسید. حتی این امکان را نیز دارید که برای جلوگیری از خطا، شماره حسابی که بهای کالا باید به آن واریز شود را نیز در قرارداد بیاورید.

پیش از انجام معامله از صحت مالکیت مالک کالا مطمئن شوید!

یک مساله بسیار مهم که باید پیش از امضای نمونه قرارداد بیع کالا و انجام این معامله به آن توجه داشته باشید، اطمینان از اعتبار و صحت مالکیت بایع است. یعنی اینکه شما باید مطمئن شوید که فروشنده مالکیت کالای مورد نظر را در اختیار دارد و می‌تواند کالا را به شما منتقل کند. اگر در یک قرارداد مشخص شود کالای مورد نظر مستحق للغیر است و به مالک اصلی تعلق ندارد، معامله غیر نافذ می‌شود و کالا باید به شخص مورد نظر برگردانده شود.

نکته دارای اهمیت در این خصوص این است که اگر مشتری نسبت به مستحق للغیر بودن کالا یا ایجاد فساد در آن اطلاعات و آگاهی نداشته باشد و نداند که کالا مستحق للغیر و فاسد است، بایع ملزم خواهد بود که غرامت و خسارتی که به مشتری وارد شده است را جبران کند. این مساله در ماده 391 قانون مدنی توضیح داده شده است.

پیشنهاد ما

تنظیم قرارداد اختصاصی (روی لینک بزنید) به شما این امکان را می‌دهد که هر شروطی که مدنظر دارید را با مشورت و همراهی وکیل یا مشاور حقوقی، در قرارداد بیان کنید و به این ترتیب، آسودگی خاطر بیشتری داشته باشید. به شما پیشنهاد می‌کنم که پیش از انجام معامله، حتما از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی (روی لینک بزنید) بهره ببرید. به واسطه گفتگو با مشاور حقوقی می‌توانید با اطلاعات بیشتری برای معامله حاضر شوید. با ثبت درخواست شما، در اسرع وقت با شما تماس می‌گیریم. علاوه براین، تیم حقوقی رکلا انواع مختلفی از نمونه قراردادهای بیع کالا را تنظیم کرده است. در ادامه با زدن روی تصویر پایین، می‌توانید به فهرست این قراردادها وارد شوید.