سفته قرارداد کار ؛ شرایط حاکم بر ارائه و دریافت سفته حسن انجام کار بدون قرارداد

-
بروزرسانی:1401/02/29
زمان مطالعه: 7 دقیقه
-سیاست انتشار مطالب
سفته قرارداد کار

سفته قرارداد کار ، یکی از موارد مهم و قابل توجه در هر رابطه استخدامی است. در انواع قرارداد کار ، این سند تجاری به عنوان ضمانتی خواهد بود که از سوی کارگر به کارفرما ارائه می‌شود. اگرچه ارائه سفته می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما مهمترین هدف از ارائه این سند تجاری، ضمانت حسن انجام کار و تعهدات خواهد بود. شما به عنوان کارگر باید برای ارائه سفته به کارفرمای خود، نکاتی را مد نظر قرار دهید. علاوه بر آن، کارفرما نیز باید شرایطی را در خصوص دریافت سفته از سوی کارپذیر خود در نظر داشته باشد.

در این مقاله تلاش داریم ابتدا با ارائه مقدماتی در خصوص سفته در انواع قرارداد کار، شرایط ارائه و دریافت این سند تجاری را مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

منظور از سفته قرارداد کاری چیست؟

به طور کلی، سفته قرارداد کار یک نوع از اسناد تجاری به حساب می‌آید. به موجب ارائه سفته، امضا کننده متعهد می‌شود که مبلغ قید شده بر روی این سند تجاری را در وجه شخص دریافت کننده آن، پرداخت کند. در این میان، به شخصی که سفته را امضا می‌کند، صادر کننده و به شخصی که آن را دریافت می‌کند، دارنده گفته می‌شود.

چرا از کارگر سفته قرارداد کار می‌گیرند؟

همانطور که در ابتدا به آن اشاره کردیم، سفته قرارداد کاری از ارکان اساسی هر قرارداد استخدام به شمار می‌رود. این سند، اغلب توسط کارفرما و برای ضمانت حسن انجام کار دریافت می‌شود. فرض کنید که قصد دارید در یک نهاد سازمانی مشغول به کار شوید. در این میان، کارفرما برای این که نسبت به اجرای تعهدات شما به صورت تمام و کمال اطمینان پیدا کند، از شما درخواست سفته می‌کند.

به موجب دریافت این سند تجاری، کارفرما می‌تواند در صورت نقض تعهدات توسط کارگر، خسارات احتمالی خود را از محل سفته جبران کند. البته باید توجه داشت که علاوه بر این سند تجاری، چک نیز از دیگر اسناد تجاری است که برای ضمانت حسن انجام تعهدات، از کارگر دریافت می‌شود.

به طور کلی عبارت حسن انجام کار، ابهامات زیادی را به همراه دارد. به همین دلیل به شما توصیه می‌کنیم که در زمان تکمیل جزئیات سفته، در متن قرارداد خود، به موارد تکمیلی اشاره کنید. در غیر این صورت، بستر وقوع اختلاف و سوء استفاده‌های احتمالی از این سند تجاری ایجاد می‌شود.

آیا دادن سفته به کارفرما بدون قرارداد از اعتبار قانونی لازم برخوردار است؟

قبل از پاسخ به این سوال، ابتدا باید انواع قرارداد کار را بررسی کرد. بر اساس ماده 7 قانون کار، قرارداد کار عبارت است از موافقت نامه‌ای شفاهی یا کتبی که به موجب آن کارپذیر در برابر دریافت حق السعی، اموری را برای یک بازه زمانی موقت یا غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد. بنابراین انعقاد قرارداد استخدامی به صورت شفاهی، از اعتبار قانونی لازم برخوردار است اما باید اشاره داشت که انعقاد قرارداد استخدامی به صورت کتبی، تضمینات بیشتری را برای کارگر و کارفرما به همراه می‌آورد زیرا مفاد قراردادهای شفاهی، به مرور زمان دچار تحریف یا فراموش شدگی می‌شوند.

علاوه بر آن، اثبات حقوق و تعهدات طرفین در موافقت نامه‌های شفاهی، بسیار دشوار و زمان‌بر است. در صورتی که در قراردادهای کتبی، شرح تعهدات و حقوق طرفین، به صورت دقیق و صریح مورد تاکید قرار می‌گیرد و استناد به قرارداد به عنوان یک سند قانونی امکان پذیر خواهد بود.

به همین دلیل، به شما توصیه می‌کنیم که از دادن سفته به کارفرما بدون قرارداد خودداری کنید. در چنین مواقعی، امکان سو استفاده‌های احتمالی از این سند تجاری زیاد خواهد بود زیرا هیچ قرارداد مکتوبی فیمابین کارفرما و کارگر برای اثبات روابط استخدامی وجود ندارد. به همین دلیل، بهتر است که ابتدا روابط خود و طرف مقابل را در قالب یک موافقت نامه استخدامی تنظیم و سپس نسبت به ارائه سند تجاری برای ضمانت حسن اجرای کار اقدام کنید. علاوه بر آن، به شما پیشنهاد می‌کنیم که پس از تنظیم قرارداد کتبی، جزئیات تکمیلی لازم را در متن موافقت نامه قید کنید.

البته باید توجه داشت که حتی ارائه سفته ضمانت کار بدون قرارداد ، موجب ایجاد تعهد مالی و مسئولیت برای امضا کننده آن خواهد شد.

برای ارائه این سند تضمین در توافق شفاهی چه نکاتی را در نظر بگیریم؟

علی رغم اینکه توضیح دادیم؛ بهتر است ارائه سفته حسن انجام کار بدون قرارداد انجام نگیرد اما در این قسمت تلاش داریم نکاتی را به طور کلی برای ارائه این سند تجاری همراه و بدون قرارداد کتبی مورد بررسی قرار دهیم. ذکر این نکات از آنجا اهمیت دارد که سفته به عنوان یک سند تجاری، آثار و مسئولیت‌هایی را برای صادر کننده آن ایجاد خواهد کرد. به همین دلیل، عدم توجه به برخی از مسائل، سبب ورود خسارات سنگین به صادر کننده سند خواهد شد.

یکی از نکاتی که باید همواره به آن توجه داشت، مساله تاریخ این سند تجاری است. شما نباید در سفته قرارداد کار ، تاریخ قید کنید. بهتر آن است که در قسمت تاریخ، دلیل ارائه سفته (بابت حسن اجرای کار) را لحاظ کنید و در ادامه، شماره و تاریخ موافقت نامه خود را بنویسید. علاوه بر آن، به خاطر داشته باشید که حتما نام دریافت کننده سند را بر روی آن درج کنید. در غیر این صورت، این سند تجاری در وجه حامل خواهد بود و هر کسی که به آن دسترسی پیدا کند، به عنوان صاحب و دارنده آن تلقی خواهد شد.

متعاقبا به خاطر داشته باشید؛ شماره سند تجاری که برای ضمانت حسن انجام کار ارائه شده است را در متن موافقت نامه استخدامی خود بنویسید. در نهایت، به یاد داشته باشید که سفته بدون امضا، فاقد اعتبار قانونی است. به همین دلیل، دارنده سفته قادر نخواهد بود نسبت به دریافت مبلغ سند اقدام کند. به عبارت دیگر، چنین سندی قابلیت پیگیری نخواهد داشت.

کارفرما چه زمانی می‌تواند سفته ضمانت کار بدون قرارداد را به اجرا بگذارد؟

به طور کلی، سفته فاقد مجازات کیفری است. به این بیان که در صورت عدم وصول مبلغ این سند تجاری، دارنده آن قادر نخواهد بود که صادر کننده را مورد تعقیب کیفری قرار دهد. بلکه در چنین مواقعی، دارنده تنها می‌تواند از طریق مراجع حقوقی، اقدامات لازم را به عمل آورد.

کارفرما زمانی می‌تواند سفته قرارداد کار را به اجرا بگذارد که کارگر تعهدات خود را در برابر کارفرما به نحو مقرر اجرا نکند. به این صورت که اگر نقض تعهدات کارگر سبب ورود خسارات به کارفرما شود، کارفرما قادر است که با مراجعه به نهادهای حقوقی صالح، اقدامات لازم را به عمل آورد.

توجه داشته باشید

هنگام تکمیل سفته قرارداد کار، کلیه شرایط حاکم بر اسناد تجاری را مد نظر قرار دهید. در غیر این صورت، سند تجاری ارائه شده از اعتبار قانونی لازم برخوردار نخواهد بود. علاوه بر آن، به شما توصیه می‌کنیم که اطلاعات مرتبط با سفته‌ای که به کارفرما ارائه شده است را در متن قرارداد کار قید کنید. این امر سبب خواهد شد که از وقوع اختلافات و سو استفاده‌های احتمالی جلوگیری شود.

اگر شما به عنوان کارپذیر یا کارفرما، در خصوص ارائه یا دریافت این سند تجاری دچار سردرگمی شده‌اید، این امکان برای شما فراهم است که با استفاده از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی ، کلیه ابهامات خود را مرتفع کنید. کارشناسان متخصص ما در حوزه مسائل کار و کارگری، آماده پاسخگویی و ارائه راه حل‌های مقتضی به شما خواهند بود. علاوه براین، می‌توانید تنظیم قرارداد مورد نظر خود را به تیم رکلا بسپارید. برای این منظور کافی است که سفارش خود را در بخش تنظیم قرارداد اختصاصی ثبت کنید تا برای کسب اطلاعات و شروع همکاری با شما ارتباط بگیریم.

نمونه قرارداد کار موقت

دسترسی به جدیدترین نسخه از نمونه قرارداد کار موقت امکان دارد. روی تصویر زیر بزنید.

نمونه قرارداد کار موقت
دانلود نمونه قرارداد کار موقت
فائزه سادات سجادی
فائزه فارغ التحصیل حقوق بین الملل در مقطع کارشناسی ارشد است. علاوه بر آن، بر عملیات تنظیم نمونه قراردادهای رکلا، نظارت مستقیم دارد. علاقه ایشان به تالیف و نگارش محتواهای حقوقی باعث شده است که بخشی از محتواهای موجود در وب سایت رکلا، توسط فائزه نگارش شود.
ثبت نظر یا سوال
star star star star star
نظرات
(8 نظر)
account_circle
محدثه میر
thumb_up_alt
سلام وقت بخیر. من برای کاری در شرکت، مدارکم رو توی سامانه به همراه عکس سفته بارگذاری کردم. آیا از روی عکس سفته، امکان اجرای سفته است؟!
08:43
14 شهریور 1403
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
خیر. در هر حال لازم است اصل سند تجاری در اختیار دارنده آن قرار داشته باشد.
15:59
15 شهریور 1403
account_circle
محمد جواد
thumb_up_alt
سلام امیدوارم حالتون خوب باشه. من جایی مشغول به کارم و از من سفته خواستن و از نوشتن قرارداد کاری امتناع می‌کنند به دلیل اینکه کار رو موقت میبینن و من هم مشکلی ندارم با این قضیه. سوال من اینه که اگه من سفته‌ای بدون قرارداد و فقط با نوشتن حسن انجام کار در قسمت تاریخ بنویسم مشکلی برای من ایجاد میکنه؟
01:03
30 مرداد 1403
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
ما توصیه می‌کنیم سند تجاری مانند سفته را بدون وجود قرارداد و درج مشخصات آن سفته در قرارداد به شخص کارفرما تحویل ندهید. در هر حال، حتی قرارداد کار موقت نیز باید به صورت کتبی باشد و از حدود تعهدات خود و شرایط عودت سفته به شما پس از همکاری، مطلع شوید.
14:22
30 مرداد 1403
account_circle
رها
thumb_up_alt
سلام. وقتتون به خیر. سال گذشته من در یک موسسه آموزش خیاطی مشغول به کار شدم. از آنجایی که مدیر موسسه استادم بود گفت 40 میلیون سفته بدم تا قرارداد بنویسیم. قرار بر این بود من به مدت سه سال برای ایشان تدریس کنم اما بعد از گرفتن سفته با بهانه نیاوردن قرارداد تا امروز قراردادی نیاورده و هر بار که من خواستار قرارداد یا پس گرفتن سفته شدم از این کار خودداری کرده است. علاوه بر این، حقوقی که به من می‌دهد بدون موافقت با من به صورت ساعتی حساب می‌شود که بسیار کمتر از حد معمول است و بیمه‌ای هم در کار نیست. متاسفانه در سفته، حسن انجام کار را قید نکردم و عملا معلوم نیست که سفته به چه دلیل به ایشان ارائه شده است. می‌خواستم بدانم در صورت قطع همکاری با موسسه ایشان می‌توانند به وسیله سفته از من شکایت کنند یا من را مجبور به پرداخت وجه سفته کنند؟
16:06
27 مرداد 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
متاسفانه بله. در حال حاضر که در حال پاسخ به سوال شما هستیم، نظر به آنکه سفته، یک سند تجاری و سند مالی محسوب می‌شود این امکان برای ایشان وجود دارد که برای مطالبه وجه آن اقدام کند. البته ممکن است شما نیز بتوانید با عناوینی همچون خیانت در امانت، علیه ایشان طرح دعوا کنید. در هر حال، هم ایشان امکاناتی برای مطالبه وجه سفته دارد و هم این امکان برای شما وجود خواهد داشت که با عناوین مجرمانه‌ای همچون خیانت در امانت، علیه ایشان طرح دعوا کنید. علاوه بر آن، شما می‌توانید از طریق اداره کار، نسبت به مطالبه حقوق و مزایای قانونی خود اقدام کنید و علاوه بر آن، برای پرداخت حق بیمه از طرف کارفرما یا همان استاد شما، اقدامات لازم انجام شود.
20:14
28 مرداد 1402
account_circle
مهدیه
thumb_up_alt
سلام من یه سفته بدون اینکه اطلاعاتی بنویسم و امضا کنم دادم دست کارفرما ولی پشت سفته امضای ضامن هست. الان می‌خوام از کار بیام بیرون ولی مدام با سفته من رو تهدید می‌کنه. 3 ماه استعفا دادم ولی هیچ نیرویی نمی‌گیره. ممکنه اون سفته ارزشی داشته باشه وقتی من هیچ اطلاعاتی ننوشتم و حتی امضا هم نکردم؟
00:54
11 خرداد 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
در واقع مسئولیتی متوجه شما نخواهد بود اما کسی که آن را پشت نویسی کرده است ممکن است با مشکل رو به رو شود. البته با فرض اینکه شخص دیگری سفته را امضا کند. به عبارت دیگر، اگر کسی، سفته را امضا کند و مفاد آن تکمیل شود ممکن است ضامن نیز با فرض عدم پرداخت مبلغ سفته توسط شخص اول، دارای مسئولیت باشد. لذا برای یک جمع بندی می‌توان گفت که شما مسئولیتی در قبال سفته نخواهید داشت اما ممکن است ضامن با مسئولیت رو به رو شود.
17:54
11 خرداد 1402
account_circle
مهرداد
thumb_up_alt
سلام. خسته نباشید. خانومم جایی سفته داده اما قرارداد کاری نوشته نشده آیا سفته، بدون قرارداد کاری اعتبار داره؟
15:58
09 اردیبهشت 1402
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. متاسفانه بله. شما باید از دادن سفته یا هر سند تعهد آور دیگری پیش از تنظیم قرارداد کار خودداری کنید. حتی پس از امضای قرارداد کار نیز لازم است که در متن قرارداد، جزئیات دقیق محتوای سفته نوشته شود و از این طریق، موقعیت خود را برای اقدامات حقوقی بعدی، ایمن‌تر کنید.
16:30
10 اردیبهشت 1402
account_circle
پرستو احمدی
thumb_up_alt
در صورتیکه به تازگی بفهمم کسی ۱۵ سال پیش بابت بدهی همسر مرحومم از من سفته داره و تا الان هم حتی یک بار ادعا نکرده و حتی زنگ نزده آیا می‌تواند روی آن‌ها اقدام کند؟
07:14
30 آذر 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
بله. این امکان برای ایشان وجود دارد. زیرا سفته یک سند تجاری است و اساساً به عنوان یک بدهی، مشمول مرور زمان نخواهد بود. بنابراین ایشان می‌تواند وجه درج شده در سفته را از شما مطالبه کند.
19:06
30 آذر 1401
account_circle
مسعود
thumb_up_alt
سلام. اگه بدون قرارداد، فقط پشت سفته رو کتبی تعهد کار داده باشیم و بعد یه مدت از کار ناراضی باشیم و بیرون بیاییم، آیا کارفرما می‌تواند بیشتر از مبلغ سفته طلب خسارت کند؟
14:51
24 مرداد 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. خسارت باید محقق شود که بتوان آن را مطالبه کرد. صرف ترک کار از سوی شما، ایشان را مستحق مطالبه وجه تضمین حسن انجام کار نخواهد کرد.
20:25
25 مرداد 1401
account_circle
مهدی نوبخت
thumb_up_alt
سلام. کارفرمای من یک سفته امضا شده از من دارد که در هنگام شروع به کار بنده به عنوان اپراتور دستگاه چاپ، با کلک و بدون اینکه به من بگوید و توضیح دهد با ذکر اینکه این سفته متعلق به اپراتور قبلی است و در حضور اپراتور قبلی از من خواستند که موقع تحویل سفته آن را به عنوان شاهد امضا کنم و تا الان هم از هیچ یک از مفاد سفته اعم از رقم و شماره آن اطلاعی نداشتم. همچنین از وجود سفته تا امروز اطلاعی نداشتم که امروز خودشان گفتند. کارفرما با من قرارداد کاری ننوشتند و این قضیه را تا امروز به مدت ۱۱ ماه به تعویق انداختند و امروز ایشان از من درخواست خسارت کردند به مبلغ ۲۵ میلیون تومان بابت آسیب دیدن دستگاه چاپ که به صورت غیر مترقبه صورت گرفته است و خطر آسیب جسمی به بنده هم وجود داشت. ایشان حتی من را بیمه نکرده و از من درخواست کار غیرقانونی داشته. من را تهدید به وصول سفته کرده. چاره چیست و راهنمایی شما چیست؟ ممنون میشم به من اطلاع دهید. با تشکر.
13:38
21 تیر 1401
سید ابراهیم زارع مویدی
مشاور ارشد قراردادها
سلام. در خصوص حقوق و مزایای معوق خودتان، می‌توانید از طریق اداره کار اقدام کنید و نبود قرارداد، خللی به این موضوع وارد نخواهد کرد. در خصوص سفته نیز، با توجه به عدم وجود اطلاعات کافی در خصوص این موضوع، نمی‌توانیم اظهار نظر قطعی کنیم.
15:34
22 تیر 1401