میزان پاداش کارمند در سال جدید به همراه ضوابط پرداخت آن توسط کارفرما
کارمند به شخصی گفته می‌شود که به واسطه قرارداد کار شفاهی یا مکتوب، استخدام می‌شود. قانون گذار در قانون کار، مزایای متعددی را در راستای افزایش رفاه و انگیزه کارکنان پیش بینی کرده است. تمام کارکنانی که به واسطه قرارداد کار، استخدام می‌شوند، تحت حمایت قانون کار قرار می‌گیرند و از مزایای مقرر در آن برخوردار خواهند شد. پاداش یکی از مهم‌ترین مزایایی است که برای کارمندان تحت شمول قانون کار و در راستای افزایش انگیزه و رفاه آن‌ها پیش بینی می‌شود. مبلغ پاداش کارمند و شرایط پرداخت آن باید براساس شرایط و ضوابط قانونی تعیین شود. در حال حاضر شرایط پرداخت عیدی و پاداش سالانه کارمندانی که تحت شمول حمایت قانون کار هستند، براساس قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارپذیران (مصوب 1370)، مشخص می‌شود.
در ادامه این مقاله قصد داریم از شرایط و مواردی صحبت کنیم که در قانون برای پرداخت پاداش به کارمندان پیش بینی شده است. لازم به ذکر است که پاداش کارمند از جمله مزایای قانون کار محسوب خواهد شد.
قانون پاداش کارمند
شرایط قانونی پاداش کارمندی و نحوه محاسبه و پرداخت آن، در قانون مربوط به تعیین عیدی و پاداش سالانه کارکنان شاغل در کارگاههای مشمول قانون کار (مصوب 1370) آمده است. در ابتدا باید بگوییم؛ کارمندانی تحت شمول این قانون قرار می‌گیرند که به واسطه قرارداد استخدام به خدمت گرفته می‌شوند. مطابق با ماده 1 این قانون، کارفرمایان باید به نسبت هر یک سال کار، مبلغی معادل با مزد شصت روز کاری آخر سال را به عنوان عیدی و پاداش به کارکنان خودشان پرداخت کنند. بنابراین، نتیجه می‌گیریم که مبلغ پاداش کارکنان به مدت زمانی بستگی دارد که آن‌ها در نزد کارفرما مشغول به کار هستند. کارکنانی که قرارداد استخدامی آن‌ها 12 ماهه است، در پایان سال مستحق دریافت عیدی و پادش کامل هستند. کارمندانی که مدت قرارداد استخدامی آن‌ها کمتر از یک سال است نیز براساس مدت زمانی که برای کارفرما کار می‌کنند، مستحق دریافت عیدی و پاداش خواهند بود.
لازم به ذکر است که قانون کار یکی از قوانین آمره و لازم الاجرا است که توافق برخلاف آن تحت هیچ شرایطی امکان پذیر نیست. بنابراین، کارفرما و کارمند نمی‌توانند در خصوص عدم پرداخت پاداش یا پرداخت مبلغی کمتر از آنچه که در قانون مشخص شده است با یکدیگر توافق کنند.
همچنین باید بگوییم که این قانون، تنها شامل کارمندان بخش خصوصی می‌شود زیرا پاداش کارمندان دولتی که تحت شمول قانون مدیریت خدمات کشوری هستند، براساس شرایط دیگری محاسبه و پرداخت خواهد شد.
تاریخ پرداخت پاداش کارمند چه زمانی است؟
کارمندانی که تحت حمایت قانون کار هستند، در حین انجام کار از حقوق و مزایای مختلفی برخوردار می‌شوند. یکی از مهم‌ترین مزایا، عیدی و پاداش سالانه است که در پایان هر سال که به اسفند ماه ختم می‌شود، باید از سوی کارفرما به کارپذیران پرداخت شود. مبلغی که از این بابت به کارپذیران پرداخت می‌شود نباید بیشتر از نود روز حداقل مزد روزانه قانونی باشد.
پرداخت این تسهیلات به کارکنان، یکی از مهم‌ترین وظایف قانونی کارفرمایان است و تحت هیچ شرایطی، حق تخلف از آن را ندارند. بنابراین، کارفرما باید عیدی و پاداش کارکنان خود را مطابق با شرایط و ضوابط مقرر در این قانون، محاسبه و پرداخت کند. همچنین، کارفرما نمی‌تواند در خصوص عدم پرداخت این تسهیلات یا کمتر کردن مبلغ آن با کارکنان خود به توافق برسد زیرا چنین توافقی از نظر قانونی، باطل و بلا اثر است.
عیدی و پاداش کارمندان ساعتی و پاره وقت
دستمزد و مزایای قانونی کارپذیرانی که به صورت نیمه وقت یا کمتر از ساعات قانونی، مشغول به انجام کار هستند باید براساس ساعات کاری آن‌ها محاسبه و پرداخت شود. عیدی و پاداش این کارمندان نیز براساس دستمزد آن‌ها محاسبه و پرداخت خواهد شد.
برخی از کارپذیران نیز هستند که به واسطه قرارداد کار، استخدام شده‌اند اما به صورت ساعتی کار می‌کنند و دستمزد آن‌ها در ماه‌های مختلف سال، متغیر است. عیدی و پادش این کارپذیران باید براساس میانگین حقوق سه ماه آخر آن‌ها محاسبه و پرداخت شود.
کارپذیری که در طول سال و پیش از فرا رسیدن ماه اسفند اخراج یا بازنشسته شود نیز به نسبت مدت زمانی که مشغول به انجام کار بوده، مستحق دریافت عیدی و پاداش است. در این شرایط کارفرما باید دقیقا مدت زمانی که کارپذیر برای او کار کرده است را محاسبه کند و مطابق با بازه زمانی که به دست می‌آید، مبلغ پاداش یا عیدی او را بپردازد.
تاثیر مرخصی استعلاجی بر پاداش کارمندان ۱۴۰۲
مرخصی استعلاجی، یکی از انواع مرخصی‌های شمارش شده در قانون کار است که برای کارپذیران تحت شمول آن ارائه می‌شود. شرایط استفاده از این مرخصی به کارپذیرانی تعلق می‌گیرد که به استراحت و مداوا نیاز دارند. شرایط و نحوه استفاده از مرخصی استعلاجی به این صورت است که اگر کارپذیری که بیمه شده است، بیمار شود، با تایید سازمان تامین اجتماعی می‌تواند از مرخصی استعلاجی استفاده کند. کارمندی که بیمه شده است، برای دوران مرخصی استعلاجی، غرامت دستمزد دریافت خواهد کرد.
بنابراین، مرخصی استعلاجی کارپذیران در صورتی که به تایید سازمان تامین اجتماعی رسیده باشد، جزء سوابق کاری آن‌ها محسوب می‌شود و مشمول پرداخت عیدی و پاداش سالانه قرار خواهد گرفت.
اضافه دستمزد و مزایای کارمندان در محاسبه عیدی و پاداش سالانه آن‌ها چه تاثیری دارد؟
باید به این نکته اشاره کنیم که عیدی کارپذیر، حقی است که به واسطه امضای قرارداد کار بر عهده کارفرما قرار می‌گیرد. بنابراین، تمام اضافه دستمزدهایی که به کارپذیر پرداخت خواهند شد باید در محاسبه عیدی و پادش او مورد توجه قرار بگیرند اما مبالغی که بابت مزایای رفاهی مانند حق مسکن ، حق عائله مندی ، حق خواربار و دیگر مزایای رفاهی به کارپذیر پرداخت خواهد شد، جزو حقوق و دستمزد او نیست و به همین دلیل در تعیین مبلغ عیدی و پاداش سالانه لحاظ نمی‌شوند.
با این تفاسیر، کارفرما در محاسبه میزان پاداش کارمند، کافی است دستمزد خالص او را ملاک قرار دهد و مطابق با فرمول، دستمزد یک روز کارپذیر را در 60 ضرب کند. به عبارت ساده‌تر، مبلغی معادل دو ماه حقوق کارپذیر، مساوی با پاداش پایان سال او خواهد بود. البته اگر کارفرمایی بخواهد حداکثر مبلغ عیدی را در نظر بگیرد، می‌تواند حقوق سه ماه را به عنوان پاداش کارمند در نظر بگیرد. این مورد با رضایت و خواست کارفرما انجام می‌شود و اجباری برای پرداخت حداکثر مبلغ عیدی وجود ندارد.
مراحل و تشریفات قانونی برای حل اختلافات ناشی از عدم پرداخت این مزایا
همان گونه که در مطالب قبلی این نوشته نیز توضیح دادیم، کارفرما موظف است که پاداش تمام کارکنان خود را در پایان ماه محاسبه و پرداخت کند. اگر اختلافات ناشی از پرداخت این تسهیلات مالی به صورت مسالمت آمیز حل و فصل نشدند، بهتر است که کارفرما و کارپذیر برای حل اختلاف، مراحل زیر را سپری کنند:
- حل اختلاف به روش صنفی و شغلی: در این روش، کارفرما و کارپذیر برای حل اختلاف به نزد یک شخص مورد اعتماد مراجعه می‌کنند. استفاده از این روش باعث خواهد شد که اختلافات ناشی از عدم پرداخت پاداش کارمندی ، به صورت مسالمت آمیز و کدخدا منشانه حل و فصل شوند؛
- پایان دادن به اختلاف با مراجعه به هیات تشخیص: اگر کارفرما و کار پذیر بخواهند اختلاف ناشی از پرداخت پاداش کارمند را با مراجعه به اداره کار حل و فصل کنند، در مرحله اول باید نزد هیات تشخیص بروند که یکی از مراجع حل اختلاف مستقر در اداره کار است؛
- هیات حل اختلاف: اگر کارپذیر یا کارفرما، قصد اعتراض به رأی صادر شده از هیات تشخیص را داشته باشد، برای تجدید نظر خواهی از آن، باید به هیات حل اختلاف مراجعه کنند؛
- دیوان عدالت اداری: رایی که هیات حل اختلاف در خصوص حل و فصل اختلافات ناشی از پرداخت پاداش کارمند صادر کرده، لازم الاجرا است اما کارپذیر و کارفرما می‌توانند در دیوان عدالت اداری از این رأی فرجام خواهی کنند.
نکته: هیات تشخیصی که به اختلافات ناشی از پرداخت پاداش رسیدگی می‌کند از افراد زیر تشکیل می‌شود:
- یک نفر نماینده کارپذیر؛
- فردی به نمایندگی از کارفرما؛
- یک نفر نماینده اداره کار.
توصیه‌ای برای کارپذیران و کارفرمایان
قرارداد استخدامی افرادی که می‌خواهند تحت شمول قانون کار قرار بگیرند، باید مطابق با شرایط و تشریفات مقرر در این قانون تنظیم شده باشد. لازمه تنظیم این قرارداد، آشنایی با شرایط و تشریفات مقرر در قانون کار و تبعیت کردن از آن‌ها است. به همین منظور توجه به قوانین مربوطه و آگاهی از آن‌ها اهمیت بسیار زیادی دارد. تیم رکلا با هدف ارائه خدمات حقوقی به تمام اقشار، امکان بهره مندی از خدمات مشاوره حقوقی تلفنی و همچنین خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی را ایجاد کرده است. شما این امکان را دارید که در خصوص شرایط همکاری و محتوای قرارداد مورد نظرتان از کارشناسان و مشاوران حقوقی مشاوره بگیرید و سوالات خود را بپرسید. همچنین می‌توانید قرارداد اختصاصی خود را نیز تهیه کنید.
