مطابق با شواهد تاریخی، اولین درمانگاه جهان 430 سال قبل از میلاد مسیح در کشور سریلانکای امروزی ساخته شد. تأسیس مراکز درمانی در ایران نیز به قدیمیترین ایام برمیگردد. مراکز درمانی جندی شاپور، نظامیه نیشابور و دارالشفای ربع رشیدی تبریز از مهمترین مرکز درمانی و تحقیقاتی زمان خودشان بودند. امروزه نیز درمانگاهها یکی از مهمترین مراکز درمانی محسوب میشوند که بار تامین سلامت مردم و درمان آنها را به دوش میکشند. اولین قدم برای تأسیس درمانگاه، یافتن ساختمان مناسب است. ساختمان درمانگاه باید مطابق با موازین فنی و اصول بهداشتی و ایمنی ساخته شود و از مساحت کافی نیز برخوردار باشد. درمانگاه از لحاظ موقعیت مکانی باید در محدودهای واقع شود که مردم بتوانند به آن دسترسی پیدا کنند. به همین منظور نمونه قرارداد اجاره درمانگاه در راستای اجاره کردن ساختمان مناسب برای تأسیس درمانگاه تنظیم میشود.
طرفین این قرارداد، اجاره کننده و اجاره دهنده درمانگاه هستند. اجاره درمانگاه باید مطابق با شرایط و ضوابط باب اجاره قانون مدنی تنظیم شود. در این نوشتار نکات قانونی اجاره درمانگاه و مواردی که باید در هنگام تنظیم اجاره نامه مربوط به آن رعایت شود را شرح خواهیم داد.
قرارداد اجاره و شرایط قانونی تنظیم و امضای آن در مواد 466 الی 509 قانون مدنی بیان شده است. قرارداد اجاره در قانون مدنی به اجاره اموال، حیوان و انسان تقسیم شده است. اجاره درمانگاه در شمار قراردادهای اجاره اموال به حساب میآید و از قوانین مربوط به این نوع از عقد اجاره پیروی میکند.
مطابق با ماده 466 قانون مدنی، نمونه قرارداد اجاره درمانگاه به وسیله توافق میان اجاره دهنده و اجاره کننده درمانگاه ایجاد میشود. بعد از امضای قرارداد اجاره، مالکیت منافع ساختمان مورد اجاره برای یک بازه زمانی محدود به اجاره کننده (مستاجر) آن منتقل میشود. مستاجر درمانگاه پس از امضای اجاره نامه ، میتواند از ساختمان مورد اجاره برای یک بازه زمانی معین به عنوان درمانگاه استفاده کند. به اجاره دهنده درمانگاه، موجر و به اجاره کننده آن نیز مستاجر گفته میشود. به مبلغ اجاره درمانگاه نیز اجاره بها میگویند.
شرایط و ضوابط قرارداد مربوط به اجاره درمانگاه براساس توافق موجر و مستاجر تعیین میشود اما موجر و مستاجر در هنگام تنظیم و امضای قرارداد باید به قوانین آمره نیز توجه داشته باشند. قوانین آمره مربوط به قرارداد اجاره، قطعی و لازم الاجرا هستند. رعایت نکردن قوانین آمره باعث باطل و بیاثر شدن قرارداد اجاره درمانگاه خواهد شد. بنابراین، موجر و مستاجر درمانگاه نمیتوانند برخلاف قوانین آمره با یکدیگر توافق کنند.
علاوه بر قانون مدنی، در قانون روابط موجر و مستاجر (مصوب 1376) نیز برخی از شرایط و ضوابط مربوط به تنظیم این قرارداد نیز مشخص شده است. بنابراین قرارداد اجاره ساختمان درمانگاه علاوه بر قانون مدنی از قانون روابط موجر و مستاجر نیز پیروی میکند.
نمونه قرارداد اجاره درمانگاه براساس توافق و امضای موجر و مستاجر تحقق پیدا میکند. توافق قطعی میان موجر و مستاجر درمانگاه، صرفاً در موردی امکان پذیر است که آنها رضایت و اراده خودشان را اعلام کرده باشند. موجر و مستاجر درمانگاه میتوانند رضایت و اراده خود را به صورت کتبی یا شفاهی اعلام کنند. قانونگذار در قانون روابط موجر و مستاجر، تنظیم قرارداد مکتوب اجاره را ضروری دانسته است. رضایت موجر و مستاجر در قرارداد مکتوب اجاره درمانگاه به وسیله امضای آنها اعلام میشود.
اجاره نامه درمانگاه در واقع همان قرارداد مکتوب است. اجاره نامه ساختمان درمانگاه زمانی اعتبار قانونی پیدا میکند که توسط موجر و مستاجر امضا شده باشد. این اجاره نامه ممکن است که به صورت عادی یا رسمی تنظیم شود.
اجاره نامه عادی ساختمان درمانگاه توسط موجر و مستاجر تنظیم و امضا میشود. موجر و مستاجر درمانگاه برای تنظیم اجاره نامه رسمی میتوانند به دفتر اسناد رسمی مراجعه کنند. اجارهنامه ساختمان درمانگاه که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده، یک سند رسمی است.
در قانون مدنی و قانون روابط موجر و مستاجر، تنظیم رسمی اجاره نامه ساختمان درمانگاه ضروری دانسته نشده زیرا اجاره نامه عادی درمانگاه از اعتبار و سندیت قانونی لازم برخوردار است.
مطابق با ماده 2 قانون روابط موجر و مستاجر (مصوب 1376) اجاره نامه عادی درمانگاه باید در دو نسخه تنظیم شود. موجر و مستاجر درمانگاه باید هر دو نسخه اجاره نامه عادی درمانگاه را امضا کنند. اجاره نامه عادی درمانگاه باید توسط 2 نفر شاهد، گواهی شود. این دو نفر شاهد باید از افراد مورد اعتماد موجر و مستاجر درمانگاه باشند.
یک ماده از قرارداد اجاره درمانگاه به تعریف مورد اجاره اختصاص پیدا میکند. مورد اجاره در این قرارداد در واقع همان ملکی است که قرار است در اختیار مستاجر قرار بگیرد تا او در آن ملک در قالب یک درمانگاه، فعالیت کند و خدمات درمانی ارائه دهد. این ماده بخش جدا نشدنی از انواع قرارداد اجاره درمانگاه است زیرا در همه انواع این قرارداد، شما باید به صورت دقیق، در بخش مورد اجاره توضیح دهید که چه ملکی، با چه ویژگیهایی و در چه مختصات جغرافیایی و نشانی در اختیار مستاجر قرار میگیرد. شما حتی میتوانید درباره تعداد ساختمانها، بلوکها، اتاقها و حتی درباره تمام تجهیزاتی که همراه با ملک در اختیار مستاجر قرار میدهید نیز در این ماده بنویسید.
منظور از مدت نمونه قرارداد اجاره درمانگاه ، بازه زمانی مشخصی است که مستاجر میتواند از مورد اجاره (ملک درمانگاه) استفاده کند. مدت قرارداد اجاره به وسیله توافق میان موجر و مستاجر درمانگاه تعیین میشود و میتواند از چند روز تا چند سال باشد. یعنی محدودیتی برای تعیین بازه زمانی اجاره نامه تعریف نشده است و طرفین میتوانند با توافق یکدیگر در این خصوص تصمیم بگیرند اما آنطور که در عرف رفتار میشود، به طور معمول قراردادهای اجاره ملک درمانگاه، چندین ساله هستند اما برای آنها شرط افزایش بهای اجاره به صورت سالانه در نظر گرفته میشود. یعنی هر سال به میزانی که توافق کردهاند، به مبلغ اجاره بها ملک افزوده میشود.
مطابق با ماده 468 قانون مدنی و ماده 2 قانون روابط موجر و مستاجر ، تعیین مدت در قرارداد الزامی است. یعنی تعیین نکردن مدت قرارداد یا مبهم بودن مدت آن باعث باطل شدن قرارداد اجاره میشود. به عبارت دیگر میتوان گفت که تعیین مدت اجاره نامه، شرط صحت قرارداد اجاره درمانگاه است. گاهی ممکن است طرفین تاریخ آغاز قرارداد را بیان نکنند و صرفا به بیان تاریخ اتمام آن اکتفا کنند. این مساله ایرادی ندارد و در صحت قرارداد مشکلی ایجاد نمیکند زیرا میتوان تاریخ امضای قرارداد را به عنوان تاریخ آغاز آن در نظر گرفت اما در نظر داشته باشید که تاریخ اتمام اجاره نامه باید به صورت دقیق و صریح در متن آن نوشته شود.
تمدید مدت قرارداد اجاره جایز است. بنابراین، موجر و مستاجر درمانگاه با توافق یکدیگر میتوانند مدت قرارداد اجاره ساختمان درمانگاه را تمدید کنند.
منظور از مبلغ نمونه قرارداد اجاره درمانگاه در واقع همان اجارهبهای ساختمان درمانگاه است. میزان اجارهبهای ساختمان درمانگاه به وسیله توافق موجر و مستاجر مشخص میشود. مطابق با ماده 490 قانون مدنی، اجاره بهای درمانگاه میتواند به صورت نقدی یا اقساطی پرداخت شود. اصل بر نقدی بودن اجاره بهای درمانگاه است اما موجر و مستاجر درمانگاه میتوانند در خصوص پرداخت اقساطی نیز با یکدیگر توافق کنند. در پرداخت اقساطی، مستاجر موظف است که اقساط اجاره بهای درمانگاه را در فواصل زمانی مشخصی پرداخت کند.
مطابق با ماده 4 قانون روابط موجر و مستاجر، موجر در هنگام تنظیم و امضای قرارداد، میتواند مبلغی به عنوان ودیعه، قرض الحسنه یا تضمین از مستاجر بگیرد. این مبلغ در قالب اسناد تعهد آور مانند چک و سفته نیز گرفته شود. مبلغی که موجر به عنوان ودیعه، قرض الحسنه یا تضمین از مستاجر گرفته است باید در پایان مدت قرارداد اجاره و تحویل درمانگاه به او (مستاجر) بازگردانده شود.
لازم به ذکر است که هزینه تعمیرات ضروری درمانگاه بر عهده موجر است. بنابراین موجر نمیتواند هزینه تعمیرات درمانگاه را از مستاجر بگیرد اما موجر و مستاجر میتوانند هنگام تنظیم اجاره نامه با یکدیگر توافق کنند که تمام یا قسمتی از هزینه تعمیرات در طول مدت قرارداد بر عهده مستاجر باشد.
نمونه قرارداد اجاره درمانگاه به صورت قطعی و لازم الاجرا تنظیم و امضا میشود. بنابراین بعد از امضای قرارداد، موجر و مستاجر باید به وظایف و تعهدات خود عمل کنند زیرا هیچ یک از آنها نمیتواند به تنهایی و از جانب خودش نسبت به فسخ قرارداد اجاره اقدام کند. انحلال قرارداد اجاره ساختمان تنها به وسیله فسخ قرارداد و اقاله آن امکان پذیر است.
موارد فسخ قرارداد اجاره ساختمان درمانگاه در قانون پیش بینی شده است.
در ادامه چند مورد از آنها را بررسی میکنیم:
در آخر منظور از اِقاله، انحلال قرارداد لازم به وسیله توافق و رضای طرفین آن است. بنابراین، موجر و مستاجر میتوانند با توافق یکدیگر قرارداد را به وسیله اِقاله آن، منحل کنند.
اگر موجر و مستاجر درمانگاه نتوانستند در خصوص حل و فصل اختلاف خودشان به تفاهم برسند باید به مراجع قضایی مراجعه کنند. دادگاه حقوقی و شورای حل اختلاف از مراجع رسیدگی و حل و فصل اختلافات حقوقی میان موجر و مستاجر درمانگاه محسوب میشوند.
موجر و مستاجر درمانگاه برای حل و فصل اختلافات مالی خودشان باید به شورای حل اختلاف مراجعه کنند.
نکته: شورای حل اختلاف، صرفآً به آن دسته از اختلافات مالی میان موجر و مستاجر درمانگاه رسیدگی میکند که به میزان بیست میلیون تومان برآورد شده باشند. رسیدگی به دعاوی و اختلافات مالی میان موجر و مستاجر درمانگاه که مبلغ آنها بیشتر از بیست میلیون تومان برآورد شده است در حوزه صلاحیت دادگاه حقوقی قرار میگیرد.
موجر و مستاجر درمانگاه برای اقامه دعوا باید به دادگاه حقوقی یا شورای حل اختلاف محل تنظیم اجاره نامه یا محل اقامت خوانده مراجعه و با تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی اقامه دعوا کنند.
شورای حل اختلاف از دیگر مراجع رسیدگی و حل و فصل اختلافات حقوقی میان موجر و مستاجر درمانگاه است. موجر و مستاجر درمانگاه در صورتی میتوانند برای حل و فصل اختلافات حقوقی خودشان به داور مراجعه کنند که شرط داوری را در اجاره نامه ساختمان درمانگاه قید کرده باشند. شرط داوری بدین صورت است که موجر و مستاجر با توافق یکدیگر، فردی را به عنوان داور و مرجع حل اختلاف تعیین میکنند. شخصی که به عنوان داور در قرارداد اجاره مشخص شده است، از نظر قانونی مرجع حل و فصل اختلافات حقوقی میان موجر و مستاجر خواهد بود.
خدمات تنظیم قرارداد، از جمله خدماتی است که توسط تیم حقوقی رکلا ارائه میشود. برای ثبت درخواست تنظیم قرارداد و پیگیری امور مربوط به آن، کافی است که با زدن روی لینک، به صفحه مربوطه منتقل شوید و درخواستتان را ثبت کنید. خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی به این صورت خواهد بود که قرارداد مورد نظرتان را مطابق با خواست و نظر شما تنظیم میکنیم.
علاوه براین، از دیگر خدماتی که میتوانید در راستای این قرارداد از آن بهره ببرید، خدمات مشاوره حقوقی تلفنی است. گفتگو با یک مشاور حقوقی مجرب، شما را برای انجام اموری که در نظر دارید، راهنمایی خواهد کرد.
قرارداد اجاره درمانگاه (با پول پیش)
با امضای این نمونه قرارداد میتوانید یک درمانگاه را با شرط پرداخت ودیعه (پول پیش) اجاره کنید.