معرفی وظایف مهندس اجرایی عمران و مهمترین اقدامات این مهندسان در یک پروژه
مهندس اجرایی عمران یکی دیگر از کارشناسانی است که در حوزه اجرای یک پروژه عمرانی فعالیت دارند. این شخص با برخورداری از دانش و تخصص خود در این حوزه، موظف است که طبق دستورالعملهای اعمال شده کل پروژه عمرانی را تحت نظارت اجرایی خود داشته باشد و در صورت لزوم گزارشاتی را به سازمان‌ها یا مسئولین مربوطه ارائه دهد. از این رو ما نیز تصمیم گرفته‌ایم در مقاله حاضر توضیحاتی کامل و جامع از وظایف مهندس عمران اجرایی و همچنین توانایی‌ها، اقدامات، نحوه نظارت این شخص ارائه دهیم. با مطالعه این مقاله، با ماهیت این شغل آشنا می‌شوید و همچنین از مهمترین معیارهای سنجش توانایی یک مهندس اجرایی عمران و وظایفی که به عهده خواهد داشت نیز مطلع خواهید شد.
این مهندسان اغلب به واسطه امضای قرارداد کار مهندس عمران ، فعالیت حرفه‌ای خود را با پروژه‌ها، سازمان‌ها و شرکت‌های مختلف آغاز می‌کنند.
نکته دارای اهمیت دیگر این است مهندسان عمران مجرب و متخصص می‌توانند وظیفه مدیریت یک پروژه را نیز به طور کامل به عهده بگیرند و به عنوان مدیر پروژه عمران قرارداد امضا کنند. در ادامه با این حرفه بیشتر آشنا خواهیم شد.
مهندس اجرایی عمران کیست؟
کارشناس اجرایی در واقع شخصی متخصص است که از طرف مالک یا کارفرما مسئولیت دارد عملیات اجرایی ساختمان را به صورت کامل تحت نظارت خود داشته باشد. فرد مذکور مطابق دستورالعملهای سازمان نظام مهندسی و وزارت شهرسازی باید کلیه عملیات پروژه عمرانی را مدیریت و اجرا کند. همچنین نتایج عملکرد خود را به مسئولان مربوطه نظیر کارفرما یا مهندسین دیگر ارائه دهد. در واقع، کار اصلی مهندس مجری، بررسی تمام مراحل ساخت و ساز و تایید روش‌های به کار گرفته شده است. از این رو باید فعالیتهای خود را طبق مقررات و ضوابط شهرسازی و همچنین مطابق نقشه و طرحهای مصوب، انجام دهد.
این مهندسان در چهارچوب دو نوع قرارداد استخدام و قرارداد پیمانکاری مشغول به فعالیت می‌شوند و پروژه‌های مختلف را می‌پذیرند. در ادامه توانایی‌های لازم برای این شغل و وظایف مهندس اجرایی عمران را بررسی می‌کنیم.
قابلیت‌ها و توانایی‌های موثر در چگونگی کارکرد مهندس اجرایی عمران
وظایف مهندس اجرایی عمران در صورتی می‌تواند به درستی انجام گیرد که شخص مربوطه از قابلیت‌های لازم حرفه خود برخوردار باشد. به عبارت دیگر، صحیح انجام شدن مسئولیت‌های یک کارشناس اجرایی تا حدود زیادی منوط به تسلط کامل و کافی او به توانمندی‌ها و تخصص در دانش مربوط به شغل خود است. این توانمندی‌ها عبارتند از:
- توانایی تحلیل و حل مسائل دشوار؛
- شناخت و تسلط کافی به دانش ریاضیات و امور محاسباتی؛
- توانایی مدیریت زمان و مدیریت مالی پروژه؛
- دارای مهارت نوشتن گزارش و مهارت برقراری روابط اجتماعی؛
- شناخت کافی از قوانین و مقررات تعریف شده؛
- توانایی انجام مذاکرات حرفه‌ای و سرپرستی امور اجرایی.
نحوه نظارت بر کارکرد مهندس اجرایی عمران
کارشناس مجری باید بر اساس دستورات و قوانین ملی و نظام مهندسی ساختمان ، فرآیند اجرایی پروژه عمرانی را زیر نظر مهندسین بخش نظارت انجام دهد. از این رو مراجع فوق ذکر، کلیه فعالیت‌ها و عملکردهای کارشناس مجری را همواره مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهند و در صورت مشاهده تخلفات یا عدم رعایت قوانین تعیین شده، آن‌ها را به شورای انتظامی نظام مهندسی و نهاد شهرسازی استان مربوطه گزارش می‌دهند تا رسیدگی‌های لازم جهت تخلفات صورت گرفته توسط مهندس اجرایی انجام شود.
مهمترین اقدامات مهندس اجرایی عمران قبل از شروع پروژه
- قرار دادن مشخصات ساختمان در معرض دید عموم: کارشناس اجرایی باید کلیه مشخصات ساختمان در حال ساخت را بر روی تابلویی که اندازه و ابعاد آن توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان تعیین می‌شود، درج کند تا مردم از آن آگاه شوند. لازم به ذکر است که تابلوی مربوطه باید تا اتمام پروژه عمرانی در محل مشخص شده نصب باشد.
- بیمه کردن ساختمان در حال ساخت: مهندسین مجری قبل از اینکه پروژه عمرانی در دست گرفته را اجرا کنند موظف هستند که ساختمان در حال ساخت را از طریق شرکت‌های بیمه‌ای مربوطه تحت پوشش بیمه کیفیت قرار دهند.
- ایجاد محیط کاری ثابت: کارشناس مجری برای انجام دادن مسئولیت‌های خود و همینطور به جهت اینکه باید به صورت مداوم در محل اجرای پروژه باشد، به دفترکار ثابتی نیاز دارد. لازم به ذکر است که در صورت تغییر این مکان نیز لازم است که گزارشات لازم را به سازمان نظام مهندسی ارائه دهد.
- بهره بردن از دستیار برای اجرای همزمان چند پروژه: مهندسی که عملیات اجرایی پروژه را به عهده گرفته است، در صورتی که با تایید مراجع ذی ربط مسئولیت اجرای همزمان چندین پروژه عمرانی را بر عهده بگیرد، موظف است که بر اساس حجم و شرایط کار و همچنین با کسب اجازه از سازمان نظام مهندسی ساختمان، یک مهندس عمران یا سایر مهندسان با رشته‌های مرتبط را به عنوان مسئول اجرایی در محل ساخت و ساز قرار دهد.
شرح وظایف مهندس اجرایی عمران چیست؟
همانطور که در مطالب پیشین نیز بیان کردیم اجرا کردن یک پروژه عمرانی بر عهده کارشناس اجرایی است که در واقع باید بنابر مقررات ملی و دستورالعملهای نهاد شهرداری صورت گیرد. به همین جهت، کارشناس مجری ابتدا نقشه‌های طراحی شده را به صورت دقیق بررسی و ارزیابی می‌کند و در صورت لزوم، پیشنهادات اصلاحی خود را به صورت کتبی به طراح ارائه می‌دهد. همچنین در صورت نیاز به تغییر و اصلاح در برنامه‌های تدوین شده، قبل از اینکه پروژه را اجرا کند، موظف است نظرات خود را با ذکر علت کتبی به مسئول مربوطه گزارش دهد.
شایان توجه است که کارشناسان مجری برای هرگونه تغییر و اصلاح در روند اجرایی پروژه باید از مهندسان بخش نظارت، مجوز‌های لازم را دریافت کنند. از دیگر وظایف مهندس عمران اجرایی ، بررسی و مدیریت مسائل ایمنی و مدیریت حفاظت زیست محیطی محل اجرای پروژه است. این نیروی متخصص باید مواد و مصالح مورد نیاز را با اطلاعات فنی نقشه‌های مربوطه تطابق دهد. همچنین در پایان پروژه همانند آغاز آن، نقشه‌های مراحل اجرا شده را با جزئیات کامل طراحی و بعد از تایید مهندسین بخش نظارت، یک نسخه از آن را به کارفرما نیز ارائه دهند.
از دیگر مسئولیت‌های این نیروی متخصص در یک پروژه
کارشناس مجری که در اصل دستیار معاون فنی پروژه عمرانی محسوب می‌شود، علاوه بر شناخت و تسلط بر امور اجرایی، باید به طور کامل به دانش و مهارت‌های فنی نیز واقف باشد تا بتواند مسئولیت‌های خود را به صورت دقیق انجام دهد. از جمله وظایف مهندس اجرایی عمران عبارتند از:
- اجرا کردن برنامه‌های تدوین شده به صورت دقیق و در زمانبندی معین؛
- اخذ نقشه و طرحهای اجرایی از واحد فنی و تحویل آن‌ها به مسئولین اجرایی؛
- بررسی و ارزیابی فنی و اجرایی عملکرد سایر نیروها و در صورت لزوم بر کنار کردن شخص فاقد صلاحیت؛
- بازرسی و نظارت بر کار کارگرانی که مشغول به انجام پروژه بتن ریزی، آرماتور بندی، عایق کاری، سیمانکاری، نقاشی، سفید کاری، طاق زنی و غیره است؛
- بررسی و شناسایی میزان و همچنین کیفیت مواد و مصالح مورد نیاز؛
- ارزیابی و کنترل مراحل کار از جهاتی نظیر نظم و ترتیب قرارگیری، تراز و شاغول بودن؛
- کنترل و نظارت بر نحوه صحیح استفاده کردن از مصالح و دیگر امکانات؛
- ارائه دقیق و منظم گزارشات فرآیند کار به مدیر مربوطه و در صورت نیاز انجام مشورت‌های لازم؛
- ارزیابی نیروهای مورد نیاز و استخدام آن‌ها؛
- ارزیابی و برنامه ریزی فعالیتهای روز‌های آتی و همچنین تامین نیروها و امکانات مورد نیاز؛
- تمیز کردن محل کار و جمع آوری مصالح اضافه؛
- پیش بینی مشکلات احتمالی و ارائه راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از بروز آن مشکلات؛
- تهیه و تنظیم برنامه برای آماده کردن مصالح مورد نیاز و ابزار آلات دیگر برای پروژه؛
- و در آخر، بررسی کیفیت و ایمنی ماشین آلات و دستگاه‌های مورد استفاده از وظایف مهندس مجری عمران شناخته می‌شود.
توجه به نکات حقوقی مهم!
مهندسین مجری همانند بسیاری از شاغلین دیگر برای اینکه بتوانند مسئولیت‌های خود را به طور صحیح انجام دهند باید از توانایی و قابلیت‌های مناسبی برخوردار باشند. حال، این توانایی‌ها می‌توانند از طریق فعالیتهای تجربی، مطالعات اصول و تجارب افراد موفق حوزه مربوطه و مواردی از این قبیل به دست بیایند. بنابراین لازمه موفقیت شما در این شغل، در وهله اول، داشتن شناخت کافی از کلیه جوانب آن است. از این رو توصیه می‌کنیم حتما مطالب این مقاله را به دقت مورد مطالعه قرار دهید. ضمن اینکه در زمینه مسائل حقوقی نیز می‌توانید از طریق وب سایت رکلا خدماتی همچون مشاوره تلفنی حقوقی و خدمات تنظیم قرارداد اختصاصی را دریافت کنید.
در انتها اگر سوالی برای شما ایجاد شده است، در قسمت نظرات آن را مطرح کنید. در اسرع وقت به شما پاسخ خواهیم داد. علاوه براین، شنوای تجربیات شما در رابطه با موضوع این مقاله نیز هستیم.