نحوه تنظیم نمونه قرارداد ویراستاری کتاب

قرارداد ویراستاری کتاب از جمله قراردادهای بی‌شمار در حوزه علم و فرهنگ به حساب می‌آید. این قرارداد میان انتشارات یا شخص ناشر و ویراستار منعقد می‌شود. البته به دلیل ارتباط نزدیک ویراستاری و نویسندگی، یک نویسنده می‌تواند علاوه بر قرارداد تالیف کتاب ، به عنوان ویراستار نیز با ناشر قرارداد امضا کند. گاهی پیش می‌آید که یک ویراستار، یک نویسنده و یک ناشر، با هم قرارداد مشارکت چاپ کتاب امضا می‌کنند. این گروه حرفه‌ای می‌توانند در تالیف و نشر کتاب‌های ارزشمند همکاری کنند. بسیاری از کتاب‌های کمک آموزشی از قرارداد شراکت ویراستارها، نویسندگان و ناشرها به وجود آمده‌اند. به محض امضای قرارداد، طرفین متعهد می‌شوند که به وظایف و شروط مندرج در متن قرارداد عمل کنند.

برای آن که قرارداد معتبری تنظیم شود، لازم است که نمونه قرارداد ویراستاری به طور دقیق طبق مواد قانونی منعقد شود. قرارداد ویراستاری یک قرارداد پیمانکاری است و قانون مدنی به آن نظارت دارد. پیش از تنظیم قرارداد، طرفین باید از قواعد و مفاد ناظر به قرارداد پیمانکاری آگاه باشند.

توافقات میان ویراستار و ناشر یا نویسنده کتاب، باید براساس قانون باشد. هر توافقی مخالف قانون خطا است و اعتبار ندارد. نمونه قرارداد ویراستاری کتاب، متقاضیان زیادی دارد. ویراستاری شغلی است که علاوه بر سود شخصی برای ویراستار، منافع زیادی برای ناشران، نویسندگان و حتی تمام خریداران کتاب دارد. به وجود آمدن یک اثر هنری و یک کتاب فاخر، نیازمند مساعدت یک ویراستار حرفه‌ای است.

قانون ناظر بر قرارداد ویراستاری کتاب

نمونه قرارداد ویراستاری کتاب از جمله قراردادهایی است که با استناد به ماده ۱۰ قانون مدنی تنظیم می‌شود. براساس این ماده، طرفین می‌توانند تمامی متن قرارداد را مطابق با توافقات میان خود تنظیم کنند‌.به موجب ماده 10 قانون مدنی، قانون گذار اراده و توافق اشخاص را محترم و معتبر می‌داند. با این حال در ادامه این ماده قید شده است که توافقات تا زمانی معتبر هستند که مخلاف مواد قانونی دیگر نباشند. برای مثال: اگر شما یک نمونه قرارداد ویراستاری کتاب تنظیم کنید و در نوشتن متن قرارداد یا توافق‌هایی که انجام داده‌اید به ماده ۱۹۰ قانون مدنی بی توجه بوده و آن را نقض کنید، قانون گذار نیز قرارداد شما را معتبر نمی‌داند.

ماده 190 قانون مدنی در قرارداد ویراستاری کتاب

طبق ماده ۱۹۰ قانون مدنی طرفین ملزم به رعایت چهار شرط مهم برای تنظیم این قرارداد هستند و در صورتی که این شروط نادیده گرفته شوند قرار داد باطل خواهد بود:

1. قصد و رضایت کامل طرفین؛
2. شایستگی قانونی آن‌ها برای امضای قرارداد؛
3. موضوع معینی که برای قرارداد تعیین می‌شود؛
4. مشروع بودن دلیل انجام قرارداد؛
5. نوع قرارداد.

قواعد تنظیم قرارداد ویراستاری کتاب و لازم بودن آن

برای امضا قرارداد، لازم است که اطلاع کاملی از محتویات و متن آن قرارداد داشته باشید. قرارداد ویراستاری با توجه به نیاز جامعه به ویراستاری و ویرایش فنی، ادبی و محتوایی کتاب‌ها شکل گرفته است. قانون گذار در هیچ یک از مواد قانونی، اشاره مستقیم به شرایط و اصول تنظیم نمونه قرارداد ویراستاری کتاب نکرده است و نحوه تنظیم آن را بر عهده توافق طرفین واگذار کرده است. قانون تنظیم قرارداد، ذکر مشخصات طرفین، مدت، اعتبار، مبلغ، تعهدات، مرجع حل اختلاف و تعداد نسخه‌ها را در متن قرارداد لازم می‌داند.

از جمله نکات دیگری که برای تنظیم این قرارداد باید به آن توجه کرد این است که قرارداد به چه صورت به پایان می‌رسد؟ به طور کلی هیچ یک از طرفین نمی‌توانند به صورت یک جانبه و بدون کسب رضایت طرف دیگر نمونه قرارداد ویراستاری کتاب را از فسخ کنند. بنابراین این قرارداد از گروه قراردادهای لازم قانون است. قانون گذار به طرفین قرارداد اجازه داده است که حق فسخ قرارداد را برای خود در متن قرارداد پیش بینی کنند.

به این صورت که شرایطی را شرح داده و در صورت بروز آن شرایط حق فسخ یک جانبه قرارداد را خواهند داشت. برای مثال ناشر شرط می‌کند که در صورت انجام ویرایش ادبی اثر محتوای کتاب تغییر کند، حق فسخ قرارداد برای او محفوظ خواهد بود. در این صورت اگر ویراستار در خصوص انجام ویرایش ادبی به گونه‌ای عمل کند که مضمون مطالب تغییر یابد، ناشر حق فسخ خواهد داشت. توجه کنید که طبق ماده ۳ قانون حمایت از هنرمندان مولف، تمامی حقوق معنویی مربوط به اثر متعلق به نویسنده خواهد بود و ناشر یا ویراستار به هیچ عنوان نمی‌توانند از آن به نفع خود استفاده کنند.

مشخصات ویراستار یا ناشر و نویسنده

زمانی که اشخاص تصمیم به انعقاد یک نمونه قرارداد ویراستاری کتاب می‌گیرند، بسته به آن که یک شخص حقیقی یا حقوقی باشند، باید مشخصات متفاوتی را در متن قرارداد بنویسند. افراد مستقل که در قانون از آن‌ها به ‌عنوان اشخاص حقیقی نام برده می‌شود باید نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، نشانی، کد پستی و شماره تماس را در متن قرارداد قید کنند. اشخاص حقوقی شرکت‌ها و موسساتی هستند. این شرکت‌ها از نماینده یا وکیل خود برای حضور در قرارداد استفاده می‌کنند. اشخاص حقوقی با اطلاعاتی مانند نام شرکت، کد ثبتی، کد اقتصادی، نام مدیرعامل، نام نماینده، سمت نماینده و مشخصات هویتی او در قرارداد معرفی می‌شود.

مدت قرارداد ویراستاری

بازه زمانی که ویراستار باید در طول آن به تمام تعهدات خود عمل کند، با توافق طرفین تعیین می‌شود. بازه زمانی تعیین شده در متن قرارداد نوشته می‌شود. پس از خاتمه مدت قرارداد، قرارداد ویراستار و ناشر به اتمام می‌رسد. البته طرفین می‌توانند به این مساله اشاره کنند که امکان تمدید قرارداد وجود دارد.

اگر ویراستار نتواند در مدت زمان تعیین شده به تمام تعهدات خود در خصوص موضوع قرارداد عمل کند، این امکان وجود دارد که قبل از خاتمه قرارداد از ناشر درخواست کند که مدت قرارداد تمدید شود. البته ویراستار باید یک دلیل موجه برای به اتمام نرسیدن موضوع قرارداد داشته باشد، زیرا تاخیر در تحویل پروژه، ویراستار را ملزم به پرداخت خسارت می‌کند.

مبلغ قرارداد ویراستاری کتاب

دستمزد ویراستار با توجه به عوامل مختلفی تعیین می‌شود. برای مثال اگر متن نوشته شده پر غلط باشد، به این معنی است که ویراستار به خوبی موضوع قرارداد را انجام نداده است. معمولا در متن قرارداد شروطی برای حسن انجام کار تعیین می‌شود. برای مثال در این شرایط، ناشر می‌توان شرط کند که اگر ویراستاری به خوبی انجام نشده باشد، حق الزحمه را پرداخت نمی‌کند.

از طرف دیگر ممکن است ویراستار تعهدات خود در قبال قرارداد ویراستاری کتاب را فوری و قبل از موعد مقرر به پایان رسانده باشد. درباره این موقعیت نیز، ممکن است دستمزد بیشتری در نظر گرفته شده باشد. به همین دلیل در زمان تعیین وجه قرارداد حتما باید متن کتاب به رویت ویراستار برسد. حق الزحمه ویراستار به صورت مرحله‌ای یا نقد و بعد از اتمام کار، پرداخت می‌شود.

مرجع حل اختلاف در قرارداد

بروز اختلاف در خصوص نمونه قرارداد ویراستاری خارج از تصور نیست. به همین دلیل زمانی که طرفین، چنین قراردادی را تنظیم می‌کنند، می‌توانند در متن آن، مرجعی را برای حل اختلافات خود پیش بینی کنند. آن مرجع می‌تواند داوری یا دادگاه باشد. در صورت تعیین داوری به عنوان مرجع صالح، زمان کمتری را برای حل اختلافات طی خواهند کرد. البته شایسته است که در زمان بروز اختلافات در خصوص این قرارداد، طرفین ابتدا سعی کنند که با استفاده از روش‌هایی مانند صلح، میانجی‌گری و سازش اختلافات را خاتمه دهند.

تعداد نسخه‌های این قرارداد

با توجه به اینکه قانونگذار تعداد نسخه‌های قرارداد را تعیین نکرده است، طرفین می‌توانند از قرارداد، هر تعداد نسخه که لازم باشد، تهیه کنند. به طور معمول، از این قرارداد دو نسخه متحد الشکل و متحد المتن تهیه می‌شود و در اختیار ناشر و ویراستار قرار می‌گیرد. برای تهیه نسخه‌های نمونه قرارداد ویراستاری کتاب، باید مواردی که در ادامه بیان می‌کنیم را رعایت کنید:

1. تمام نسخه‌های قرارداد باید متحدالشکل باشند و با عبارت‌های کاملا یکسان نوشته شوند؛
2. نسخه‌ها با امضای طرفین قرارداد معتبر شمرده می‌شوند. بنابراین اگر نسخه‌‌ای از قرارداد، تنها امضای یکی از طرفین را داشته باشد، معتبر نخواهد بود؛
3. شماره صفحات باید به دقت وارد شوند. بهتر است که شماره صفحات به صورت چاپی و به شکل جز از کل نوشته شده باشند. برای مثال صفحه ۲ از ۱۰؛
4. اگر قرارداد پیوست یا الحاقیه دارد، باید به آن اشاره شود؛
5. دقت داشته باشید که تمام نسخه‌های یک قرارداد، از اعتبار یکسانی برخوردار هستند.

پیشنهاد ما

پیشنهاد می‌کنیم حتما یک قرارداد اختصاصی داشته باشید که مطابق با شرایط خاص خودتان تنظیم شده باشد. در چنین قراردادی، مطمئن خواهید بود که تمام شروط و تعهداتی که درباره آن‌ها با طرف دیگر قرارداد به توافق رسیده‌اید، به صورت مکتوب در متن قرارداد آورده شده‌اند. برای استفاده از سرویس خدمات تنظیم قرارداد ، روی همین عبارت بزنید و در صفحه اختصاصی آن، درخواستتان را ثبت کنید.

شما می‌توانید با استفاده از سرویس مشاوره حقوقی تلفنی ، با مشاوران حقوقی و وکلای مجرب نیز در این زمینه گفتگو کنید.